အမျိုးသားအဆင့် အစားအသောက်ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးမူဝါဒကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် မိတ်ဆက်ဖြန့်ဝေခဲ့ရာ ယင်းမူဝါဒပါအခန်းကဏ္ဍနှင့် တာဝန်ဝတ္တရားများ ချမှတ်ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကို ပြီးခဲ့သည့် မေလ ၂ ရက်နှင့် ၃ ရက်တို့တွင် ကျင်းပခဲ့သည်။ ယင်းမူဝါဒရေးဆွဲချမှတ်ရခြင်းမှာ ပြည်သူလူထု၏ ကျန်းမာရေးအတွက် စားသုံးသူများ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးအပြင် သက်ဆိုင်ရာကဏ္ဍအလိုက် နိုင်ငံတကာနှင့်လျော်ညီသည့် စံချိန်စံညွှန်းများပေါ်ထွက်လာရေး၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး၊ ထုတ်လုပ်ရေးဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်ကောင်းများ ပေါ်ထွက်လာရေး၊ ပို့ကုန်လုပ်ငန်းများမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံတော်အတွက် နိုင်ငံခြားငွေပိုမိုရရှိရေး ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားနိုင်ရေးဟူသည့် မျှော်မှန်းချက်များပါဝင်သည်။

တည်ငြိမ်အေးချမ်းသောနိုင်ငံများတွင် ပြည်သူများ၏ လူမှုစီးပွားဘဝများ တိုးတက်မြင့်မားနေသည်ကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှ ကုန်သွယ်စီးပွားလုပ်ငန်းများကို ပြည်သူများ စိတ်အေးချမ်းသာစွာဖြင့် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်ပြီး နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမှုနှင့်အတူ ပြည်သူများ၏ လူမှုဘဝမြင့်မားတိုးတက်လာမည်။ ထို့ကြောင့် တိုင်းပြည်မြို့ရွာ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို အရေးအကြီးဆုံးလုပ်ငန်းစဉ်အဖြစ်ရှုမြင်ပြီး အားလုံးပူးပေါင်းလက်တွဲဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးတွင် ရုပ်ဝတ္ထုအရင်းအမြစ်နှင့် ငွေကြေးအရင်းအမြစ်တို့ထက် လူသားအရင်းအမြစ်က အခြေခံအကျဆုံး နှင့်အရေးကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ လူသားအရင်းအမြစ်ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအတွင်းရှိ လူများနှင့် ထိုလူများ၏အသိပညာ၊ အတတ်ပညာ၊ ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် စိတ်ဓာတ်ရေးရာအခြေအနေများ၊ သဘောထားအယူအဆများ အားလုံးလွှမ်းခြုံပါဝင် သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့်အိမ်အကြောင်းအရာ သန်းခေါင်စာရင်းအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသက် ၁၅ နှစ်မှ ၆၄ နှစ်ရှိ အလုပ် လုပ်နိုင်သောလူဦးရေ အချိုးအစား ၆၅ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်းရှိနေရာ ထိုကဲ့သို့များပြားနေခြင်းသည် “လူဦးရေဆိုင်ရာဆုလာဘ်” ကို ရရှိနေခြင်းပင်ဖြစ်ပြီး နှစ်ပေါင်း ၂၀ အတွင်း အကျိုးရှိရှိအသုံးချနိုင်ပါက နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း လူဦးရေပညာရှင်များက မိန့်ဆိုထားသည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ တည်ဆောက်ရေးနှင့် ကုန်ထုတ်စွမ်းအား မြင့်မားတိုးတက်ရေးအတွက် အသိပညာရှင်၊ အတတ်ပညာရှင်များ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ အဓိကကျသကဲ့သို့ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေကြသော ကျွမ်းကျင်အလုပ်သမားများ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာလည်း အလွန်အရေးကြီးသဖြင့် အလုပ်သမားများ အရည်အသွေးမြင့်မားအောင် ဖန်တီးဖော်ဆောင်ပေးပြီး လုပ်အားတန်ဖိုးကို မြင့်မားလာအောင် ဆောင်ရွက်ကြရပေမည်။

ယခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလဆန်းပိုင်းကာလ အီရတ်နိုင်ငံ ဘဂ္ဂဒက်မြို့တွင် အခက်အခဲကြုံတွေ့နေရသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားသုံးဦးကို အီဂျစ်နိုင်ငံကိုင်ရိုမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးက အီရတ်အာဏာပိုင်များနှင့်ညှိနှိုင်းပြီး နိုင်ငံတော်အစိုးရအစီအစဉ်ဖြင့် ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ရခိုင်ပြည်နယ်မှ အမျိုးသမီးငယ်များဖြစ်ကြသည့် ၎င်းတို့သုံးဦးကို ပွဲစားများက ဒူဘိုင်းတွင်အလုပ်ရရှိမည်ဟူ၍ လိမ်လည်ခေါ်ဆောင်ကာ အီရတ်သို့ပို့ဆောင်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပြီး အီရတ်တွင်လည်း အလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီပွဲစားများ၏ ခေါင်းပုံဖြတ်နှိပ်စက် ညှဉ်းပန်းမှုများနှင့်ကြုံတွေ့ခဲ့ကြရခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းမတိုင်မီက အစ္စရေးနှင့်ဟားမားစ် ပဋိပက္ခဖြစ်စဉ်အတွင်း ပိတ်မိနေခဲ့သည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများကို နိုင်ငံတော်အစီအစဉ်ဖြင့် ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်ခဲ့ရာ ပြည်ပရောက်မိမိနိုင်ငံသားများ အခက်အခဲကြုံတွေ့နေရပါက မိမိနိုင်ငံသားများအပေါ် အလေးအနက်တန်ဖိုးထားမှုဖြင့် ကယ်တင်ခြင်း၊ ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်ခြင်းတို့ကို ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ပေးနေခြင်းကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။

ဥပဒေဟူသည် လူအချင်းချင်းပေါင်းသင်းဆက်ဆံရာ၌ တရားမျှတမှုရှိစေရန်နှင့် အကွပ်အကဲအထိန်းအကျောင်းသဖွယ်ဖြစ်စေရန်အတွက် အုပ်ချုပ်သူအစိုးရတို့က သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားသော စည်းကမ်းအစုစုဖြစ်သည်။ မည်သည့်အမူအကျင့်သည် ကောင်း၏၊ မည်သည့်အမူအကျင့်သည် မကောင်း၏ဟူသော အများက ထင်မြင်ထားသော စည်းကမ်းချက်များကိုစုပေါင်း၍ အာဏာပိုင်အစိုးရတို့က အများပြည်သူ လိုက်နာကျင့်သုံးရန် ပြဋ္ဌာန်းထားသည်တို့ကို ဥပဒေဟုခေါ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတည်ရှိရာ အရှေ့တောင်အာရှဒေသသည် ကမ္ဘာ့ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဒဏ်ကို အခံစားရဆုံး၊ အထိခိုက်လွယ်ဆုံးဒေသဖြစ်သည့်အပြင် တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ပိုမိုပူပြင်းခြောက်သွေ့လာနေသည်ဟုလည်း ပညာရှင်များက ဆိုသည်။ အရှေ့တောင်အာရှဒေသသည် လူနေထူထပ်များပြားခြင်း၊ ကမ်းခြေဒေသများတွင် လူနေထိုင်မှုများပြားခြင်း၊ သစ်တောနှင့် သဘာဝသယံဇာတများကို အများအပြားထုတ်ယူနေခြင်းစသည့်အချက်များက ကမ္ဘာ့ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဒဏ် ထိခိုက်လွယ်စေသည့်အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိခဲ့ရသည့် အကြောင်းရင်းများဖြစ်သည်ဟုလည်း ဆိုသည်။

​​​​​​​မျက်မှောက်ကာလတွင် အကြမ်းဖက်အဖျက်သမား သောင်းကျန်းသူများက မြို့ရွာများအား တိုက်ခိုက်နှောင့်ယှက်ဖျက်ဆီးနေသည့် လုပ်ရပ်များကို မြင်တွေ့နေရသည်။ အထူးသဖြင့် နယ်စပ်ဒေသပတ်ဝန်းကျင်ရှိ မြို့ရွာများကို တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးမှုများကြောင့် ဒေသခံတိုင်းရင်းသားပြည်သူများ ဘေးလွတ်ရာသို့ တိမ်းရှောင်ကြပြီး ဒုက္ခအခက်အခဲမျိုးစုံ ကြုံတွေ့ကြသည်။

လူ့အဖွဲ့အစည်း၊ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းတွင် နေထိုင်နေသရွေ့ မိမိတို့၏ နေ့စဉ်ဘဝနေရာတိုင်းတွင် တရားဥပဒေရှိနေသည်။ အမှတ်တမဲ့နှင့် သတိမမူမိစေကာမူ လူမှုအဖွဲ့အစည်းယန္တရားကြီး ပုံမှန်လည်ပတ်နေခြင်းသည် တရားဥပဒေ တည်ရှိနေခြင်းကြောင့်သာဖြစ်ပြီး တရားဥပဒေစိုးမိုးမှုပျက်ပြားသွားသည်နှင့် အချိန်မဆိုင်း လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်လုံး ပျက်စီးသွားမည်ဖြစ်သည်။ သို့ဖြစ်ရာ တရားဥပဒေကို လူတိုင်းသိရှိနားလည်ထားကြရန်လိုသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် နွေရာသီကာလအပူချိန်သည် ဧပြီလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ချောက်မြို့၌ ၄၇ ဒီဂရီဆဲလ်စီးယပ်အထက်သို့ ရောက်ရှိပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် အပူချိန်အမြင့်မားဆုံး မြို့တစ်မြို့အဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။ မိုးလေဝသနှင့်ပတ်သက်၍ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း အပူချိန်စံချိန်တင်မြင့်မားလာမည်ဟု ခန့််မှန်းခဲ့ကြသည့်အတိုင်း အပူချိန်မြင့်မားမှုဒဏ်ကို ပြည်သူများခံစားနေကြရသည်။ ဤသို့အပူချိန်မြင့်မားနေခြင်းသည် အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ်ကြောင့်လည်း အပူလွန်ကဲလာသည်ဟုဆိုနိုင်သည်။