အနာဂတ်နိုင်ငံတော်၏ အဖိုးတန်ရတနာကလေးလူငယ်များ ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် (၇၅)နှစ်မြောက် စိန်ရတုပြည်ထောင်စုနေ့အထိမ်းအမှတ် “လူငယ်နှင့်စာပေပွဲတော်”ကို ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် အားကစားနှင့်လူငယ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာနတို့ ပူးပေါင်း၍ ၂၀၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက်မှ ၃၁ ရက်အထိ နေပြည်တော်ရှိ ဝဏ္ဏသိဒ္ဓိအားကစားကွင်း၌ စည်ကားသိုက်မြိုက်စွာ ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ရှေးပဝေသဏီကတည်းက မိသားစုမျိုးနွယ်စုတူများ စုဖွဲ့နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ ဆွေမျိုးစု၊ မျိုးတူစု၊ သွေးတူစု၊ အသိုင်းအဝိုင်းမျိုးစုံတို့ စုပေါင်းနေထိုင်လာခဲ့ကြရာမှ တဖြည်းဖြည်းနှင့် ပြည်ထောင်စုတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။ ပြည်ထောင်စုဟူသည် ပြည်ထောင်များကို ပေါင်းစုထားခြင်းဖြစ်သည်။ လူမျိုးအသီးသီးတို့ စုစည်းနေထိုင်ရာ ဒေသများကို ပေါင်းစည်းထားခြင်းဖြစ်သည်။ ပေါင်းစည်းထားခြင်းသည် ဘုံအကျိုးစီးပွားကို ဝိုင်းဝန်းတည်ဆောက်ကြ ရန်နှင့် ဘုံရန်သူကို စုပေါင်းကာကွယ်ကြရန်ဖြစ်သည်။

၁၂၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂။ လွန်ခဲ့သည့် ၇၅ နှစ်က ပြည်နယ်၊ ပြည်မ၊ တောင်တန်းဒေသမကျန် တစ်နိုင်ငံလုံး လွတ်လပ်ရေးရရှိရေးအတွက် ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း၊ ပင်လုံမြို့တွင် အမျိုးသား ခေါင်းဆောင်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်များ ပင်လုံစာချုပ်၌ သဘောတူ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်မှာ ယခုနှစ်ဆို စိန်ရတုအခါသမယပင် ရောက်ပေပြီ။

အဂတိလိုက်စားမှုသည် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ နယ်ပယ်အားလုံးတွင် ဆိုးရွားသောသက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေပြီး ဒီမိုကရေစီစနစ်နှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို အနှောင့် အယှက် အဟန့်အတား ဖြစ်စေခြင်း၊ ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများကို အရည်အသွေးကျဆင်းစေခြင်း၊ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခြင်း၊ ဈေးကွက် စီးပွားရေး စနစ်များကို ပျက်ယွင်းစေခြင်းနှင့် အုပ်စုဖွဲ့ပြစ်မှု ကျူးလွန်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်စေခြင်းစသည့် ဆိုးကျိုးများကို ဖြစ်စေပါသည်။ အဂတိလိုက်စားမှုများကို အချိန်မီ တားဆီးကာကွယ်ခြင်းဖြင့် ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ ပိုမိုအားကောင်းလာကာ အစိုးရနှင့် ပြည်သူအကြား ယုံကြည်မှု ပိုမိုခိုင်မြဲလာပြီး ဒီမိုကရေစီစနစ် ရှင်သန်မှုနှင့်အတူ ကောင်းမွန်သော အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်နှင့် သန့်ရှင်းသော အစိုးရတစ်ရပ်ကို ဖန်တီးပုံဖော်နိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။

ရေမရှိလျှင် သက်ရှိအားလုံးရှင်သန်ကြွင်းကျန်နိုင်မည် မဟုတ်ချေ။ နှစ်စဉ်နွေရာသီတွင် ကြုံတွေ့ရသည့် ပြဿနာသည် သောက်သုံးရေရှားပါးခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ ရေရှားပါးပြတ်လပ်မှုမျိုးမကြုံရလေအောင် အဖိုးတန်သောရေကို မိုးရာသီကတည်းက စနစ်တကျ စုဆောင်းထားပြီး ချွေတာသုံးစွဲသွားသင့်သည်။

အသိပညာနှင့် တွေးခေါ်ဆန်းသစ်မှုတို့ကို စဉ်ဆက်မပြတ် လေ့လာရှာဖွေနေကျသူများထဲတွင် လူငယ်တို့သည် ရှေ့တန်းမှပါဝင်နေပေသည်။ လူငယ်ဆို သည်မှာ ရဲရင့်တက်ကြွစိတ်၊ တီထွင်ဖန်တီးလိုစိတ်ဖြစ်ကာ အသစ်အသစ်များရှာဖွေရင်း ဘဝကိုလျှောက်လှမ်းနေကြ သူများဖြစ်၏။ နောင်အနာဂတ်အတွက် တိုင်းပြည်ကိုဦးဆောင်သွားကြရမည့် သူများလည်း ဖြစ်ပေရာ ထိုသူတို့သည် အမှားအမှန်၊ အကြောင်းအကျိုး၊ အကောင်းအဆိုးဝေဖန်ပိုင်းခြား တတ်သော အတွေးအခေါ် ဆင်ခြင် တုံတရားတို့ဖြင့်ပြည့်စုံပြီး အစွန်းရောက်တွေးခေါ်မှုများမှ ကင်းဝေးကာ မဇ္ဈိမအလယ်အလတ်လမ်း အတွေးအခေါ်တို့ရှိကြဖို့လိုသည်။ သို့ဖြစ်၍ အသိဉာဏ်ပိုမိုရင့်သန်လာစေရန်အတွက် စာများများဖတ်ကြရပေမည်။ ခွန်အားရှိသောစာပေတို့ကို ရွေးချယ်ဖတ်ရှုရင်း ရင့်ကျက် တည်ငြိမ် သူလူငယ်များဖြစ်ရန် ကြိုးစားကြရပေမည်။

“နေတတ်လျှင်ကျေနပ်စရာပါ”ဟု မြန်မာအများ ယုံကြည်ထားကြပါသည်။ သို့သော် “နေတတ်လိုက် တာနော်”ဟု မှတ်ချက်ပေးပါက ကိုယ့်အရေးကိစ္စမှ လွဲပြီး သူတစ်ပါး၏ အရေးကိစ္စ၊ အများကိစ္စများတွင် ပါဝင်ခြင်းမရှိဘဲ ကင်းကင်းနေသူဟူ၍ အဓိပ္ပာယ် ထွက်လေ၏။ ထိုသူတို့၏ ဆင်ခြေမှာ “ကိုယ့်ကိစ္စ ကိုယ် အာရုံစိုက်ပါ” (Mind your own business) ဟူ၍ ဖြစ်ပါ၏။ ကမ္ဘာ့အနောက်ခြမ်းနေသူများ၏ စရိုက်ဖြစ်ပြီး အရှေ့တိုင်းသား အများစုကမူ မျှဝေခြင်းနှင့် စောင့်ရှောက်ခြင်းကို ယဉ်ကျေးမှုတစ်ရပ် အနေဖြင့် ကျင့်သုံး ကြလေသည်။

၂၁ ရာစုနှစ်တွင် ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာများ အလွန်အမင်း တဟုန်ထိုး တိုးတက်ပြောင်း လဲလာသည်နှင့်အညီ လူနေမှုပုံစံမှာလည်း သိသိသာသာပြောင်းလဲ သွားကြသည်။ လူအများ သည် နံနက်မိုးလင်းသည်မှ အိပ်ရာဝင် မျက်လုံးမှိတ်သည်အထိ လူမူကွန်ရက် ဆိုသည့် ဖေ့စ်ဘွတ်ကြည့်ခြင်းဖြင့် အချိန်ကုန်နေ ကြသည်။ ဖေ့စ်ဘွတ်တွင် သတင်းဖတ်ခြင်းနှင့် သတင်းဖလှယ်ခြင်းအပြင် တစ်နေ့တာအဖြစ် အပျက်၊ စိတ်ခံစားမှု၊ သာရေးနာရေး၊ မိသားစုအရေး၊ လူမှုရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ စီးပွားရေး စသည်ဖြင့် တစ်နေ့တာ ဖြစ်ပျက်နေသည့် ဖြစ်စဉ်များကို အလွယ်တကူ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းမျှဝေ (ရဲယ်) နေကြသည်။

“နေတတ်လျှင် ကျေနပ်စရာပါ”ဟု မြန်မာအများ ယုံကြည်ထားကြပါသည်။ သို့သော် နေတတ်လိုက် တာနော်” ဟု မှတ်ချက်ပေးပါက ကိုယ့်အရေးကိစ္စမှလွဲပြီး သူတစ်ပါ၏ အရေးကိစ္စ၊ အများကိစ္စများတွင် ပါဝင်ခြင်းမရှိဘဲ ကင်းကင်းနေသူဟူ၍ အဓိပ္ပာယ်ထွက်လေ၏။ ထိုသူတို့၏ ဆင်ခြေမှာ “ကိုယ့်ကိစ္စကိုယ် အာရုံစိုက်ပါ” (Mind your own business) ဟူ၍ ဖြစ်ပါ၏။ ကမ္ဘာ့အနေဆက်ခြမ်နေသူ၏ စရိုက်ဖြစ်ပြီး အရှေ့တိုင်းသားအများစုကမူ မျှဝေခြင်း နှင့် စောင့်ရှေဝက်ခြင်းကို ယဉ်ကျေးမှုတစ်ရပ်အနေဖြင့် ကျင့်သုံးကြလေသည်။

ဘဝဟူသည်က အဆက်မပြတ်သင်ယူနေရသော ဖြစ်စဉ်တစ်ရပ်ပင် ဖြစ်သည်။ မွေးကင်းစ လူမှန်းသိစအရွယ်မှစကာ မိမိက ဘာသာစကား မတတ်သေးခင်မှာ ပင် ငိုခြင်းအသံပြုခြင်းဖြင့် ဆက်သွယ်သင်ယူသည်။ နို့ဆာပြီ ချိုတိုက်ကျွေး ပါဟု အချက်ပြအော်ငိုမည်။ အခင်းအဝတ်သေး စိုနေပြီ၊ ကျောအေးနေပြီဟု အချက်ပြအော်ငိုမည်။ နို့ဆာ၍ ငိုသံပေးသောအခါ နို့တိုက်ကျွေး သည်။ အခင်းအဝတ်စိုရွှဲနေခြင်းကို သိရသဖြင့် နွေးထွေး သောအဝတ်ကို လဲလှယ်ပေးသည်ကို ခံစားရသည်။ မွေးမိခင်၏ရင်ခွင်ထဲမှစတင်၍ အရာရာကို သင်ယူလာရသည်။