နိုင်ငံတကာမိုးလေဝသဌာနများ၏ သင်္ချာပုံစံပြုမော်ဒယ်များ ခန့်မှန်းချက်အရ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လအတွင်း အားအသင့်အတင့်ရှိသော အယ်နီညိုအခြေအနေတွင် ဆက်လက်တည်ရှိနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း၊ အယ်နီညိုဖြစ်စဉ်သည် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာတွင်ဖြစ်ပေါ်သည့် ဖြစ်စဉ်ဖြစ်သော်လည်း အဆိုပါအယ်နီညိုဖြစ်စဉ်ကြောင့် အကျိုးသက်ရောက်မှုမှာ ယေဘုယျအားဖြင့် မိုးရွာသွန်းမှုမူမမှန်ခြင်း၊ နေ့အပူချိန်များမြင့်မားခြင်း၊ မုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်မှု များ မူမမှန်ခြင်း၊ မိုးခေါင်ရေရှားခြင်း စသည့် အစွန်းရောက် မိုးလေဝသဖြစ်စဉ်များ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း စသည်ဖြင့် မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနက လွန်ခဲ့သည့်ရက်အနည်းငယ် အတွင်း သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် (၅) ရပ်ကို ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ထို့အပြင် တိုင်းပြည်သာယာဝပြောရေးနှင့် စားရေရိက္ခာဖူလုံရေး၊ စီးပွားရေးကဏ္ဍများ ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ပို့ကုန်မြှင့်တင်နိုင်ရေးတို့အတွက် စီးပွားရေးဦးတည်ချက် (၃) ရပ်ကိုချမှတ်၍ ရေတို၊ ရေရှည်စီမံကိန်းများရေးဆွဲပြီး ကြိုးပမ်းအကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိသည်။

စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်ကောင်းများ (Good Agricultural Practices-GAP) ဆိုသည်မှာ မြေယာပြုပြင်စိုက်ပျိုးခြင်းမှအစပြု၍ စားသုံးသူလက်ဝယ်သို့ရောက်သည်အထိ ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်တစ်လျှောက်လုံးတွင် စားသုံးသူကိုအန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည့် ကူးစက်မှုများ၊ ညစ်ညမ်းမှုများကို အနည်းဆုံးဖြစ်စေရန် လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည့် စံလုပ်ထုံးလုပ်နည်း လမ်းညွှန်ချက်များပင်ဖြစ်သည်။ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်ကောင်းများနှင့်အညီ လိုက်နာဆောင်ရွက်ခြင်းအားဖြင့် အစားအစာဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းပြီး အရည်အသွေးပြည့်ဝကောင်းမွန်သည့် စိုက်ပျိုးထွက်ကုန်သီးနှံ၊ သစ်သီးဝလံ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

သတင်းအချက်အလက်နှင့် နည်းပညာခေတ်သည် လူသားများအတွက် ကောင်းကျိုးအမျိုးမျိုးတို့ကို အချိန်မကုန်၊ ငွေမကုန်၊ လူမပင်ပန်းဘဲ ချက်ချင်းလျင်မြန်စွာ ရရှိနေသောကာလဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မိမိတို့သိရှိလိုသည်များ၊ အသိပညာဗဟုသုတများ၊ လေ့လာသင်ယူမှုများ၊ မှတ်သားလိုက်နာစရာများကို လွယ်လင့်တကူ ရရှိနေပြီဖြစ်သည်။ ထိုသို့ ကောင်းကျိုးရလဒ်များနှင့်အတူ အလိမ်အညာလှည့်ဖြား အန္တရာယ်ရှိနိုင်မှုများလည်း အလွယ်တကူရှိနေသည်ကို သတိပြုကြရမည်ဖြစ်သည်။

နွေကာလသို့ ကူးပြောင်းရောက်ရှိလာသည်နှင့်အမျှ တစ်နေ့ထက် တစ်နေ့မြင့်တက်လာနေသည့် အပူချိန်များကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် မိုးလေဝသဖြစ်စဉ်များကို သတိပြုကြရန်လိုသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအရပ်ရပ်တွင် မတ်လ၊ ဧပြီလနှင့် မေလတို့အတွင်း နေ့အပူချိန်များ တဖြည်းဖြည်းမြင့်တက်လာရာမှ အပူပျံတက်တိမ်များဖြစ်ထွန်း၍ မွန်းလွဲ/ ညနေပိုင်းတို့တွင် မိုးတိမ်တောင်များ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပြီး အဆိုပါမိုးတိမ်တောင်များ ရွေ့လျားရာ နေရာတစ်လျှောက်တွင် လေပြင်းများ တိုက်ခတ်ခြင်း၊ လေပြင်းနှင့်အတူ ထစ်ချုန်းခြင်း၊ မိုးကြိုးပစ်ခြင်း၊ လျှပ်စီးလက်ခြင်း၊ မိုးသီးကြွေခြင်းနှင့် နေရာကွက်ကျားမိုးထစ်ချုန်းရွာခြင်း စသည့်မိုးလေဝသဖြစ်စဉ်များ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒ ဦးစီးဌာနက သတိပေးထုတ်ပြန်ထားသည်။ အချိန်တိုအတွင်း ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သော အဆိုပါမိုးလေဝသဖြစ်စဉ်များကြောင့် ကျေးလက်ဒေသများတွင် နေထိုင်သူများ၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများ၊ ပြည်တွင်းရေကြောင်း၊ လေကြောင်းသွားလာမှုများတွင် ဘေးအန္တရာယ်ကျရောက်နိုင်သည်ကို သတိရှိကြရမည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၊ မြန်မာလူမျိုးတို့သည် ဆန်ကို အဓိကစားသုံးသောလူမျိုးများ ဖြစ်သည်။ ဆန်မှဖြစ်သောထမင်းသည် မြန်မာလူမျိုးများ အသက်ရှင်သန်နေထိုင် ရပ်တည်မှုအတွက် အဓိကကျသောအာဟာရတစ်ခုဖြစ်သည်။ လူတို့ နေ့စဉ်စားသုံးနိုင်ရန် လိုအပ်သည့်ဆန်ဖြစ်လာရန်အတွက် တောင်သူလယ်သမားဦးကြီးများက ပင်ပန်းဆင်းရဲကြီးစွာဖြင့် လုပ်ကိုင်ကြရသဖြင့် တောင်သူဦးကြီးများကို ကျေးဇူးတင်ထိုက်သည့်ကျေးဇူးရှင်များအဖြစ် ဂုဏ်ပြုကြရမည်ဖြစ်သည်။

စိုက်ပျိုးရေးနှင့် မွေးမြူရေးအခြေခံစီးပွားရေးနိုင်ငံဖြစ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးကို အဓိကမောင်းနှင်နေသည့်အင်အားစုမှာ တောင်သူလယ်သမားများဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ် ရေးကောင်စီ၏ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် (၅) ရပ်တွင် “ တိုင်းရင်းသားပြည်သူတစ်ရပ်လုံးနှင့် အကျုံးဝင်သော စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကို အခြေခံသည့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများအား မြှင့်တင်၍ နိုင်ငံ့စီးပွားမြင့်မားရေးနှင့် ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံး၏ လူမှုစီးပွားဘဝ မြင့်မားရေး ဆက်လက်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားမည်။” ဟူ၍ လုပ်ငန်းစဉ်ပါရှိရာ အဆိုပါလုပ်ငန်းစဉ် အောင်မြင်ရန်မှာ နိုင်ငံတစ်ဝန်း ကျေးလက်ဒေသများရှိ တောင်သူလယ်သမားထုကြီး၏ အကောင်အထည်ဖော်ကြိုးပမ်းမှုက ပဓာနဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူမှုစီးပွားဘဝအတွက် အသုံးပြုနေသောမော်တော်ယာဉ်များ သန်းနှင့်ချီ၍ရှိနေသည်။ အဆိုပါယာဉ်များ မောင်းနှင်အသုံးပြုနိုင်ရန်အတွက် လောင်စာဆီနှင့် အဆိုပါယာဉ်များမှ ပေါ်ထွက်လာသော အပူစွမ်းအားနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်လေထုညစ်ညမ်းမှုပြဿနာများသည် ရေရှည်တွင် ကြီးမားသည့်စိန်ခေါ်မှုများအဖြစ် ပေါ်ထွက်နေပြီဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် လောင်စာဆီအစားထိုးအသုံးပြုမှုကို မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေကြသည်။

ကောလာဟလအမျိုးမျိုး နေ့စဉ်မပြတ်ထွက်ပေါ်နေသည့် မိမိတို့နိုင်ငံတွင် နောက်ဆုံးထွက်ပေါ်လာသည့် ကောလာဟလမှာ ရွှေဈေးနှုန်းနှင့်ပတ်သက်၍ ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ တရားဝင်ရွှေလုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်နေသည့် ရွှေလောကသားများမဟုတ်ဘဲ ပြင်ပမှ ဝိသမလောဘသမားက ကောလာဟလလွှင့်ထုတ်၍ ဈေးကစားကာအမြတ်ရှာဖွေရန် ကြိုးပမ်းကြခြင်းသာဖြစ်ကြောင်းနှင့် ရွှေဈေး၊ ဒေါ်လာဈေး စသည်တို့ကို ကောလာဟလလွှင့်၍ ဈေးဆွဲတင်သည့်အလုပ်ကို နှစ်စဉ်လုပ်လေ့ရှိကြကြောင်း သိရသည်။ ရိုးသားစွာဖြင့် လုပ်ငန်းထူထောင်ဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိဘဲ တရားမဝင်ဖြတ်လမ်းနည်းဖြင့် ငွေရှာမှုများက ပုံမှန်စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ရှေးကာလများစွာက နိုင်ငံတကာအလယ်တွင် ဂုဏ်ရှိန်မြင့်မားပြီး ထည်ဝါစွာရပ်တည်ခဲ့သော နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီလက်အောက်မရောက်မီအချိန်အထိ အနောက်နိုင်ငံများက တန်ဖိုးထားလေးစားခဲ့ပြီး ဒေသတွင်းနိုင်ငံများကြား၌ အောင်လံတလူလူလွှင့်ထူခဲ့သော နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး ပြီးဆုံးပြီးနောက်တွင် အရှေ့တောင်အာရှ၌ ထင်ပေါ်ကျော်ကြားသောနိုင်ငံဖြစ်သည်။