မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျေးလက်ဒေသ၌ နေထိုင်သူများက နိုင်ငံ့လူဦးရေ၏ သုံးပုံနှစ်ပုံခန့်ရှိသည်။ ကျေးလက်နေပြည်သူများ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများရရှိရေး၊ မိသားစုဝင်ငွေတိုးပြီး လူမှုစီးပွားဘဝများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့အတွက် စီမံကိန်းများ ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိပြီး နည်းပညာသင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးခြင်းနှင့် ထူးချွန်သည့်သင်တန်းသား၊ သင်တန်းသူများကို လုပ်ငန်းများထူထောင်နိုင်ရန် လုပ်ငန်းသုံးပစ္စည်းများကိုပါပေးအပ်ခြင်းဖြင့် ကျေးလက်ဒေသများတွင် အသေးစားကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ ပေါ်ထွက်လာစေရန် နိုင်ငံတော်ကဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသည်။

လူမှုဘဝလောကကို တည်ဆောက်ရာ၌ ပညာရေးသည် အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သည်။ ပညာရေးကဏ္ဍကိုမြှင့်တင်ပြီး အကောင်းဆုံးတည်ဆောက်ကြသည်။ ပညာရေးကဏ္ဍတွင် ဆရာ၊ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းဟူ၍ ရှိရာ၌ ဆရာသည် အဓိကအကျဆုံးကဏ္ဍဖြစ်သည်။ “ဆရာကောင်းတပည့် ပန်းကောင်းပန်” ဆိုသကဲ့သို့ ထူးချွန်ထက်မြက်သောဆရာများ၏ စွမ်းပကားဖြင့် ပညာရေးကဏ္ဍကိုမြှင့်တင်ပြီး နိုင်ငံကို တည်ဆောက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီက ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး ဦးတည်ချက် (၉) ရပ်တွင် ‘‘နိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ၌ လူငယ်များအနေဖြင့် အဓိကစွမ်းအားစုအဖြစ် ပါဝင်နိုင်ရေး ဗလငါးတန်နှင့်ပြည့်စုံသော လူငယ်များဖြစ်စေရန် လူငယ်ကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရေး’’ဟူသော လူမှုရေးဦးတည်ချက်တစ်ရပ်လည်း ပါဝင်သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်အကြောင်းအရာ သန်းခေါင်စာရင်းအရ မြန်မာနိုင်ငံရှိ လူဦး‌ရေစုစုပေါင်း၏ ၃၄ ရာခိုင်နှုန်းခန့်မှာ အသက် ၁၅ နှစ်မှ ၃၅ နှစ်အတွင်းရှိ လူငယ်များဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

​​​​​​​ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်တွင် မတူကွဲပြားသော တိုင်းရင်းသားညီအစ်ကို မောင်နှမများအားလုံးသည် နှစ်ကာလရှည်လျားစွာ ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် တည်တည် ငြိမ်ငြိမ် သိက္ခာရှိရှိ နေထိုင်လာခဲ့ကြသည်။ သို့သော် မတရားကျူးကျော်စစ် သုံးကြိမ်ဆင်နွှဲပြီး မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး ကိုလိုနီလက်အောက်သို့ ကျရောက်ခဲ့ရသည်။ ကိုလိုနီလက်အောက် နှစ်ပေါင်းတစ်ရာကျော်ကာလအတွင်း ကုပ်သွေးစုပ်အမြတ်ထုတ် သွေးခွဲအုပ်ချုပ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။

ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိအခြေအနေသည် လွတ်လပ်ရေးရပြီးကာလ ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင် ရောင်စုံသောင်းကျန်းသူများ နိုင်ငံအနှံ့အပြားတွင် ထကြွလှုပ်ရှားခဲ့သည့်ခေတ်နောက်ပိုင်း ပဋိပက္ခအထူပြောဆုံးအချိန်ပင်ဖြစ်သည်။ အရပ်သားပြည်သူများနေထိုင်ရာ မြို့ရွာများနှင့် အနီးဝန်းကျင်ဒေသများတွင် လက်နက် ကိုင်တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာသည့်အခါ ပြည်သူလူထုမှာ ကြားမှမြေစာပင်သဖွယ် ဖြစ်ရသည်။ နေအိမ်၊ ပစ္စည်းဥစ္စာ၊ ကျွဲနွား စပါးရိက္ခာများ၊ လက်ငုတ်လက်ရင်းလုပ်ငန်းကိုင်ငန်းများ ပျက်စီးဆုံးရှုံးကြရသည်။ နောက်ဆုံး မိမိတို့၏အသက်ခန္ဓာတည်မြဲနိုင်ရေးအတွက် ဘေးလွတ်ရာသို့ ထွက်ပြေးရှောင်တိမ်းကြရသည်။ အချို့ နေပြည်တော်၊ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးမြို့များအထိ ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်ကြရသည်။

လောကတွင် တန်ဖိုးမရှိသောအရာတို့ကို အလေးမထားပစ်ပယ်လေ့ရှိရာမှ ထိုတန်ဖိုးမရှိသောအရာကို အလေးထားအသုံးချသောအခါ တန်ဖိုးရှိသောအရာဖြစ်လာသည်ကို လက်တွေ့သိရှိလာကြပေသည်။ ကမ္ဘာပေါ်၌ တန်ဖိုးမရှိဆုံးအရာမှာ အမှိုက်ဟုဆိုကြပြီး လူတို့မလိုအပ်သော စွန့်ပစ်အမှိုက်သရိုက်ပစ္စည်း အားလုံးပါဝင်သည်။ အထူးသဖြင့် မီးဖိုချောင်သုံးအမှိုက်သရိုက်ပစ္စည်းများကို လူတို့နေ့စဉ်စွန့်ပစ်ကြပြီး နေ့စဉ်ထွက်ရှိသော အမှိုက်များဖြင့် ပတ်ဝန်းကျင်ညစ်ညမ်းမှုကိုဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာများအပါအဝင် မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုကို ဆန့်ကျင်သော၊ ညစ်ညမ်းသောအပြောအဆို၊ အပြုအမူများ ပါဝင်သည့် ရိုက်ကူးထုတ်လွှင့်ဖော်ပြမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ ထုတ်လုပ်သူ၊ စီစဉ်ရိုက်ကူးသူ၊ သရုပ်ဆောင်သူများအား တည်ဆဲဥပဒေများနှင့်အညီ အရေးယူဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သတိပေးကြေညာထားပြီဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် သက်ဆိုင်ရာအလိုက် ဖွဲ့စည်းထားသော အစည်းအရုံးများကလည်း လိုအပ်သလို ထိန်းကျောင်းတည့်မတ်ပေးနိုင်ရန် အသိပေးထားသည်။

နိုင်ငံတိုင်း နိုင်ငံတိုင်းသည် မိမိတို့၏ ကိုယ်ပိုင်ဘာသာသာသနာယဉ်ကျေးမှုအစဉ်အလာများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ထားကြသည်။ ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှု အစဉ်အလာများသည် ထိုနိုင်ငံ၊ ထိုလူမျိုးတို့၏အသက်ဝိညာဉ်ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသားအများစုသည် ထေရဝါဒဗုဒ္ဓသာသနာကို အစဉ်အလာမပျက် ယုံကြည်ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်ကြသူများဖြစ်သည်။ ပုဂံခေတ်အနော်ရထာမင်းလက်ထက်မှစ၍ ယနေ့ထက်တိုင်အောင် ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာသည် နိုင်ငံတစ်ဝန်းထွန်းလင်းတောက်ပခဲ့သည်။ မြန်မာတို့သည် ဗုဒ္ဓဘာသာအပေါ်အခြေခံ၍ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးမြို့တော်ဖြစ်သော ရန်ကုန်မြို့၏ ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ၁၉၈၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အရန်မြို့သစ်များ ပေါ်ပေါက်လာသည့်အနက် လှိုင်သာယာမြို့နယ်လည်းအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ဒဂုံမြို့သစ်တောင်ပိုင်း၊ မြောက်ပိုင်း၊ အရှေ့ပိုင်း၊ ဆိပ်ကမ်းစသည့်မြို့နယ်များ၊ လှိုင်သာယာ၊ ရွှေပြည်သာမြို့နယ်များနှင့်အတူ စက်မှုဇုန်များ၊ စက်ရုံအလုပ်ရုံအလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများစွာ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းကြောင့် အနယ်နယ်အရပ်ရပ်မှ ပြောင်းရွှေ့ဝင်ရောက်လာကြရာ မြို့သစ်များတွင် တရားဝင်ရော၊ တရားမဝင်ပါနေထိုင်ကြသူများ လူဦးရေတိုးတက်များပြားလာသည်။

နိုင်ငံတကာတွင် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်အတွက် အထူးစီးပွားရေးဇုန်များကို အဓိကအားထားအကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိရာ အောင်မြင်မှုများရရှိနေသည်ကို မြင်တွေ့ရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အထူးစီးပွားရေးဇုန်အဖြစ် သီလဝါ၊ ကျောက်ဖြူ၊ ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်စီမံကိန်းများကို အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိရာ သီလဝါအထူးစီးပွားရေးဇုန်မှာ အောင်မြင်လျက်ရှိပြီး ကျောက်ဖြူနှင့်ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေးကို နိုင်ငံတော်ကကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။