မြန်မာ့အသံနှင့် ရုပ်မြင်သံကြားမှ သြဂုတ် ၉ ရက် ည ၈ နာရီ သတင်းအပြီးတွင် ထုတ်လွှင့် ပြသခဲ့သည့် ကိုဗစ် − ၁၉ ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်ချက်များအကြောင်း သိကောင်းစရာ အစီအစဉ်ကို ပြည်သူများ သိရှိနိုင်ရန်အတွက် ပြန်လည်ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။

ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ၏တရားဝင်အမည်မှာ ပါကစ္စတန် အစ္စလာမ္မစ်သမ္မတနိုင်ငံဖြစ်ပြီး တောင်အာရှ တွင် တည်ရှိပါသည်။ ဧရိယာအားဖြင့် ၃၄၀၅၀၉ စတုရန်းမိုင်ကျယ်ဝန်း၍ လူဦးရေမှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းအရ ၂၁၂ သန်းကျော်ရှိသည်။ မူဆလင်လူမျိုး ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် အခြား ငါးရာခိုင်နှုန်းရှိသည်။ တောင်ဘက်တွင် အာရေဗီယန် ပင်လယ်နှင့် အိုမန်ပင်လယ်ကွေ့ တို့ရှိပြီး မိုင် ၆၅၀ ရှည်လျားသော ကမ်းရိုးတန်းရှိပါသည်။ အနောက် ဘက်တွင် အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံနှင့် အီရန်နိုင်ငံ၊ အရှေ့ဘက်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ အရှေ့မြောက်ဘက် အဖျားတွင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတ နိုင်ငံတို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်လျက်ရှိသည်။

အခုဖြစ်ပွားနေတဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲအသစ် ဒယ်လ်တာ (Delta) မျိုးကွဲ ဟာ ယခင်ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲတွေဖြစ်တဲ့ အယ်လ်ဖာ/ ဘီတာ (Alpha/Beta) တို့ထက် ကူးစက်မှု၊ ပြင်းထန်မှု၊ သေဆုံးမှုတွေ ပိုမြင့်နေတယ်လို့ လေ့လာချက်တွေအရ သိရှိရပါတယ်။ ၎င်းမျိုးကွဲ ဟာဆိုရင် ပုံတူမျိုးပွားနိုင်စွမ်း အလွန်မြန်တယ်။ ခန္ဓာကိုယ်ခုခံစွမ်းအားကို ကျော်လွှားသွားနိုင် တယ်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီးကတော့ ဒယ်လ်တာမျိုးကွဲကို အလျင်မြန်ဆုံးနဲ့ အကြံ့ခိုင်ဆုံး ito "fastest and fittest" variant apol တယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပြန့်ပွားမှုကို အကောင်း ဆုံးထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ကတော့ နှာခေါင်းစည်း တပ်ဆင်တာအပါအဝင် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပြန့်ပွားမှု ထိန်းချုပ်ရေးဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်ချက်တွေကို လိုက်နာကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မိမိမှာ ရောဂါပိုး ရှိ/မရှိ စောစောစစ်ဆေးဖို့လည်း လိုအပ် သလို အဲဒီလိုစောစောစစ်ဆေးမှသာလျှင်လည်း စောစောဆေးကုသမှုခံယူနိုင်မှာဖြစ်ပြီး ရောဂါ ပြင်းထန်စွာခံစားရတာ၊ အသက်ဆုံးရှုံးရတာတွေကနေ ကာကွယ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်မှု ကွင်းဆက်ကို ဖြတ်တောက်နိုင်ရန် တစ်ဆက်တစ်စပ်တည်း အများပြည်သူ အလုပ်ပိတ်ရက်များကို နိုင်ငံတော်က သုံးကြိမ်တိုင်သတ်မှတ်ပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ကျန်ရှိသည့် အများပြည်သူအလုပ်ပိတ်ရက်များတွင် အတတ်နိုင်ဆုံး မိမိတို့နေအိမ်များ၊ အဆောင်များတွင်သာ နေထိုင်ခြင်းအားဖြင့် ကိုဗစ်၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုကို လျော့ကျ စေနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ပြန့်ပွား မှုကို ဆက်လက်ဟန့်တားထိန်းချုပ်ရန် ပုဂ္ဂလိကကျောင်း၊ ဘုန်းတော်ကြီးသင်ပညာရေးကျောင်း များအပါအဝင် အခြေခံပညာကျောင်း များ အားလုံး ကိုလည်း သြဂုတ်လ ၁၅ ရက်နေ့အထိ ဆက်လက်ပိတ်ထားပြီးဖြစ်သည်။

လတ်တလောမှာဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ပိုးကူးစက်မှုတွေ မြင့်တက်လာတာနဲ့ အမျှ နိုင်ငံအနှံ့ဖွင့်လှစ်ထားတဲ့ Quarantine Centre တွေမှာလည်း အလုပ်များနေနေကြတာကိုတွေ့ရသလို Home QuarantineHotel Quarantine ဝင်ကြတာလည်းတွေ့ရပါတယ်၊၊ ကွာရင်တင်းဝင်ခြင်းဆိုသည်မှာ မိမိမှတစ်ဆင့်တခြားသူများသို့ ရောဂါကူးစက်မှုမရှိအောင် တတ်နိုင်သမျှ တခြားသူများနဲ့ ထိတွေ့ပြောဆိုဆက်ဆံမှုမပြုဘဲ သီးသန့်ခွဲခြားနေထိုင်ခြင်းကိုဆိုလိုပါတယ်။

ဗိုင်းရပ်စ်၏ သဘောသဘာဝသည် လူတို့၏ မျက်လုံး၊ နှာခေါင်း၊ ပါးစပ်သို့ဝင်ရောက်ပြီး ထိုမှတစ်ဆင့် ဆဲလ်ထဲသို့ ဝင်သည်။ ဆဲလ်မှတစ်ဆင့် သွေးထဲသို့ရောက် မည်။ လူ့ခန္ဓာကိုယ်ဆဲလ်အတွင်း ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများက သူပွားများနိုင်သလောက် ပွားများကြမည်။ ထိုအခါ ခန္ဓာကိုယ်က ပြန်လည်တုံ့ပြန်ရာ ၎င်းကို ရောဂါဖြစ်သည် ဟု ခေါ်ဆိုသည်။ အကယ်၍ ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးကြိုတင်ထိုးနှံထားပါက သွေးထဲတွင် ပဋိပစ္စည်းအများစု ရှိနေသည့်အတွက် ဗိုင်းရပ်စ်ကို ဖမ်းလိုက်သည်။ ထိုအခါ ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင် ဗိုင်းရပ်စ်အကောင်ရေ လျော့သွားမည်။ ၎င်းမှတစ်ဆင့် ထပ်မံပွားလာမည့် ပိုးအကောင်အရေအတွက်လည်း လျော့နည်းသွားမည်။ တစ်ပြိုင်နက်တည်းမှာပင် လူ့ခန္ဓာကိုယ်မှ ထွက်မည့်ပိုးအရေအတွက်လည်း နည်းပါးသွားပြီဖြစ်ရာ တခြားသူများအပေါ် ကူးစက်မှုနည်းစေပါမည်။ ထို့ကြောင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံထားသင့်ပါသည်။

ဗိုင်းရပ်စ်၏ သဘောသဘာဝသည် လူတို့၏ မျက်လုံး၊ နှာခေါင်း၊ ပါးစပ်သို့ဝင်ရောက်ပြီး ထိုမှ တစ်ဆင့် ဆဲလ်ထဲသို့ ဝင်သည်။ ဆဲလ်မှတစ်ဆင့် သွေးထဲသို့ရောက်မည်။ လူ့ခန္ဓာကိုယ်ဆဲလ်အတွင်း ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများက သူများနိုင်သလ ောက် ပွားများကြမည်။ ထိုအခါ ခန္ဓာကိုယ်က ပြန်လည် တုံ့ပြန်ရာ ၎င်းကို ရောဂါဖြစ်သည်ဟု ခေါ်ဆိုသည်။ အကယ်၍ ကိုဗစ်-၁၉ကာကွယ်ဆေး ကြိုတင်ထိုးနှံ ထားပါက သွေးထဲတွင် ပဋိပစ္စည်းအများစု ရှိနေ သည့်အတွက် ဗိုင်းရပ်စ်ကို ဖမ်းလိုက်သည်။ ထိုအခါ ခန္ဓာကိုယ်ထဲတွင် ဗိုင်းရပ်စ်အကောင်ရေ -လျော့သွားမည်။ ၎င်းမှတစ်ဆင့် ထပ်မံပွားလာမည့် ပိုးအကောင်အရေအတွက်လည်း လျော့နည်းသွား -မည်။ တစ်ပြိုင်နက်တည်းမှာပင် လူ့ခန္ဓာ ကိုယ်မှ ထွက်မည့်ပိုးအရေအတွက်လည်း နည်းပါးသွားပြီ ဖြစ်ရာ တခြားသူများအပေါ် ကူးစက်မှုနည်းစေပါ မည်။ ထို့ကြောင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံ ထားသင့်ပါသည်။

စိတ်ဓာတ်ညီညွတ်သူတို့၏အကျင့်သည် ချမ်းသာခြင်း၏အကြောင်းဖြစ်သည်ဟု ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားက ဟောကြား တော်မူခဲ့သည်။ စည်းလုံးညီညွတ်မှုသည် လူသားတို့၏ အသက်ဖြစ်သကဲ့သို့ လူသားအားလုံး၏ ရတနာတစ်ပါး လည်းဖြစ်သည်။ ညီညွတ်မှုအင်အားဖြင့် အရာရာကိုအောင်မြင်နိုင်သကဲ့သို့ အခက်အခဲပေါင်းစုံကိုလည်း တွန်းလှန် နိုင်ပေသည်။ အတိတ်ကာလများတွင်လူသားများသည် အစုအစည်း၊ အသင်းအပင်းနှင့်နေထိုင်တတ်ပြီး အရောင် အသွေး၊ ဘာသာစကား၊ ကိုးကွယ်မှုအယူဝါဒတူသူချင်းသာ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံစုစည်း နေထိုင်တတ် ကြသည်။ ခေတ်စနစ်ပြောင်းလဲလာမှုအရ ယနေ့ကမ္ဘာတွင် လူတစ်ဦးတစ်ယောက်တည်း၊ တစ်နိုင်ငံတည်း အထီးကျန်ရပ် တည်၍ မရနိုင်တော့သဖြင့် ပေါင်းသင်းဆက်ဆံမှုနယ်ပယ်ကျယ်ဝန်းလာပြီး ပထဝီနယ်ပယ်ဒေသအလိုက် နိုင်ငံ ရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးစသည့်ကဏ္ဍစုံများအရ ဒေသအတွင်း နိုင်ငံများအချင်းချင်း ချစ်ကြည်ရင်းနှီးစွာဖြင့် ရည်ရွယ်ချက်တူညီသည့် နိုင်ငံများစုစည်းပြီး ခိုင်မာသောအစုအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်း၍ မိတ်ဖွဲ့ပေါင်းသင်းဆက်ဆံနေ ထိုင်လျက်ရှိကြပေသည်။

ဥပဒေဆိုင်ရာနီတိတစ်ခုတွင် “lgnorance of fact excuses; ignorance of law does not excuse " ဟုရှိပါသည်။ ဤဥပဒေနီတိကို ဥပဒေပညာရှင် ဦးမြင့်ဝင်း (ရွှေဘို)က “ အကြောင်းခြင်းရာအချက် အလက်ကို မသိနားမလည်မှုသည် ခွင့်လွှတ်ရာဖြစ်သည်။ ဥပဒေကို မသိနားမလည်မှုကိုမူ ခွင့်လွှတ် ရာမဟုတ်” ဟု မြန်မာဘာသာဖြင့် ပြန်ဆိုထားသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တည်ဆဲရာဇသတ်ကြီး ဥပဒေပုဒ်မ ၇၆၊ ပုဒ်မ ၇၉ တို့တွင် ဤအချက်များကိုပင် ပြဋ္ဌာန်းထားပါသည်။

မြန်မာ့အသံနှင့်ရုပ်မြင်သံကြားမှ ဩဂုတ် ၅ ရက် ည ၈ နာရီ သတင်းအပြီးတွင် ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သည့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကာကွယ် ထိန်းချုပ်ရေးဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်ချက်များအကြောင်း သိကောင်းစရာ အစီအစဉ်ကို ပြည်သူများ သိရှိနိုင်ရန်အတွက် ပြန်လည်ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။