ကာလကိုကာလက စားရင်း အချိန်တို့သည်တရွေ့ရွေ့ ကူးပြောင်းလာသည်မှာ ယခုဆို ဇူလိုင်လသို့ ရောက်ခဲ့ချေပြီ။ ဇူလိုင်လသည် မြန်မာပြည်၏ မိုးဥတုရာသီဖြစ်၍ ဝဠာတစ်ခွင်သည် အုံ့ဆိုင်းမှုန်မှိုင်း ဝေရီလေ့ရှိသည်။ ဤလ၊ ဤအခါတွင် အမျိုးသားခေါင်းဆောင်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းအမှူးပြုသော အာဇာနည်ခေါင်းဆောင်ကြီးများ လုပ်ကြံခံခဲ့ရသည်။

“ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ (၂၈)ရက်နေ့က ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒီချောင်းမငယ် ရေလှောင်တမံကို လာရောက်စစ်ဆေးတဲ့ အခါမှာ ဒီတမံဝန်းကျင်နဲ့ ရုံးပင် သစ်တောကြိုးဝိုင်း ဧရိယာအတွင်းမှာ တောင်သူတွေ ရှိနေတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဒီသစ်တောဧရိယာအတွင်းမှာ သီးနှံ သစ်တောရောနှော စိုက်ခင်းထူထောင် သွားဖို့ လမ်းညွှန်မှာကြားခဲ့ပါတယ်။ ဝန်ကြီးရဲ့ လမ်းညွှန်ချက်အရ ဧပြီလ ပထမပတ်အတွင်းမှာ ဒုတိယဝန်ကြီးနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ဝန်ကြီးဌာနမှာရှိတဲ့ စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန၊ မွေးမြူရေးနှင့် ကုသရေးဦးစီးဌာန၊ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန၊ စက်မှုလယ်ယာဦးစီးဌာန၊ ကျေးလက် ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဦးစီးဌာနနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ဆည်မြောင်းနှင့် ရေအသုံး ချမှုစီမံခန့်ခွဲရေးဦးစီးဌာနက ညွှန်ကြား ရေးမှူးချုပ်နဲ့အဖွဲ့တွေ ကွင်းဆင်းပြီး ဒေသခံတောင်သူတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ခဲ့ပါတယ်။ ဒုတိယဝန်ကြီးက ဒေသခံတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်ကို မေးမြန်းဆွေးနွေးပြီး ကျွန်တော်တို့ ဦးစီးဌာနတွေ အလိုက် ဆောင်ရွက်ရမည့် လုပ်ငန်းစီမံချက်တွေ ရေးဆွဲတင်ပြခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီစီမံချက်တွေကို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းပြီး ဦးစီးဌာနအလိုက် လုပ်ငန်းတွေကို စတင်အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရွက်ခဲ့ ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လက်ရှိအခြေအနေမှာ နိုင်ငံရေးကိုအကြောင်းပြုပြီး အသိအမြင်နည်းပါးမှု၊ အမှောင့်ပယောဂပူးကပ်မှု၊ အတွေးမှား၊ အမြင်မှားမှု၊ သွေးထိုး လှုံ့ဆော်ပေးမှု၊ ထောက်ပံ့မြှောက်ပင့် ပေးမှုတွေကြောင့် တည်ဆဲအစိုးရကို ဆန့်ကျင်ပုန်ကန်သူတွေ ပေါ်ပေါက်လာပါတယ်။ ရပ်ရွာအုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့ဝင်တွေ၊ မတူကွဲပြားတဲ့သူတွေကို ဒလန်လို့ သတ်မှတ်ပြီး ညှဉ်းဆဲသတ်ဖြတ်ကြပါတယ်။ မြို့ပေါ်တွေမှာ ထောင်ဖောက်ခွဲမှုတွေ ပြုလုပ်ပြီး ကျေးလက်ဒေသ အချို့မှာ လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းမှုတွေ ပြုလုပ်ကြပါတယ်။

လူတစ်ယောက်ရဲ့ တန်ဖိုးဟာ အဝတ်အစားကောင်းမွန်သစ်လွင်ပြီး အဖိုးတန်ဝတ်နိုင်တာနဲ့ မဆိုင်ပါဘူး။ လစာဝင်ငွေနည်းတာ၊ များတာနဲ့လည်း မဆိုင်ပါဘူး။ ချမ်းသာတာ၊ ဆင်းရဲတာနဲ့ လည်း မဆိုင်ဘူး။ ရုပ်ချောတာ၊ အပြောကောင်းတာနဲ့လည်း မဆိုင်ဘူး။ ထင်ရှားကျော်ကြား တာနဲ့လည်း မဆိုင်ဘူး။ ဆက်စပ်ပတ်သက်သယောင် ထင်ရပေမယ့် တကယ်ကတော့ မဆိုင်လှပါဘူး။

ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံကို Swiss Confederation (ဆွစ်ပြည်ထောင်စု)ဟု ခေါ်ဝေါ်လေ့ရှိပြီး ဖက်ဒရယ်ပြည်နယ် (Canton) ၂၆ ခု ပါဝင်သော ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ ကုန်းတွင်းပိတ် နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်၍ အရှေ့ဘက်တွင် ဩစတြီးယားနိုင်ငံ၊ အနောက်ဘက်တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ တောင်ဘက်တွင် အီတလီနိုင်ငံ၊ မြောက်ဘက်တွင် ဂျာမနီနိုင်ငံတို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်လျက်ရှိပြီး နိုင်ငံ၏ အကျယ်အဝန်းမှာ ၄၁,၂၈၅ စတုရန်း ကီလိုမီတာ ဖြစ်ပါသည်။ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၏ သုံးပုံနှစ်ပုံမှာ အဲလ်ပက်စ်တောင်တန်းဒေသဖြစ်သော်လည်း ၂၀၁၉ ခုနှစ် စာရင်းအရ လူဦးရေ ၈ ဒသမ ၅သန်းအနက် ဆွစ်လူမျိုးအများစုသည် မြေနိမ့်လွင်ပြင်ဒေသ (Swiss Plateau)တွင် ပိုမိုနေထိုင်ကြပါသည်။ ဘာသာစကားနှင့်ယဉ်ကျေးမှု မတူကွဲပြားခြားနား သည့်အတွက် ဂျာမန်၊ ပြင်သစ်၊ အီတလီနှင့် ရောမ ဘာသာစကားများကို အသုံးပြုကြပြီး ဥပဒေ၊ အစီရင်ခံစာ၊ ဝက်ဘ်ဆိုက်၊ လက်ကမ်းစာစောင်၊ လမ်းညွှန်သင်္ကေတ အစရှိသည်တို့ကို ဂျာမန်၊ ပြင်သစ်၊ အီတလီ ဘာသာသုံးမျိုးဖြင့် ဖော်ပြကြပါသည်။

ကျွန်တော်တို့လူသားတွေဟာ လောကကြီးထဲမှာ အကြောင်းအမျိုးမျိုး၊ ရည်ရွယ်ချက်အဖုံဖုံ၊ အခြေအနေအမျိုးမျိုးနဲ့ ဖြတ်သန်းနေကြပါတယ်။ ဒီလိုဖြတ်သန်းနေကြတာဟာ အဓိပ္ပာယ်ရှိ သလား၊ မရှိဘူးလားဆိုတာ ကို ဆန်းစစ်ကြည့်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃၀ ကျော်က တေးရေး မောင်သစ်မင်း ရေးစပ်ပြီး ကွယ်လွန်သူ မင်းသားကြီး ကျော်ဟိန်းအပါအဝင် တေးသံရှင်အများအပြား သီဆိုခဲ့တဲ့ “ အဓိပ္ပာယ်ရှိသောလူသား” တေးသီချင်းလေးကို သတိရမိ ပါတယ်။

၁၇၇၅ ခုနှစ် ချမ်းအေးလှသောဆောင်းဥတု၌ ဂျင်နရယ်အာနိုးနှင့် မောင်ဂိုမာရီ စစ်ဗိုလ်ကြီးများ အုပ်ချုပ်သော အမေရိကန်တပ်တစ်တပ်သည် ကွီဘက်မြို့ကို ဝိုင်းရံတိုက်ခိုက်ကြလေသည်။ ၎င်းမြို့မှာ ခိုင်လုံသော ခံတပ်မြို့ ဖြစ်လေသည်။

မကြာခင်ရက်ပိုင်းကပဲ စာရေးသူအနေနဲ့ “မဲမသမာ မှုဖြစ်ခဲ့သည့် ငြင်းမရနိုင်သောအချက်များ” ဆိုတဲ့ ဆောင်းပါးကို အစိုးရထုတ်သတင်းစာများမှာ ရေးသားဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုရေးလိုက် တော့ ဆောင်းပါးကို စိတ်ဝင်စားတဲ့သူတွေက လူမှုကွန်ရက် (facebook) ပေါ်မှာ ပြန်လည်မျှဝေ ကြပြီး ဆွေးနွေးဝေဖန်သုံးသပ်လာကြတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒီလိုဆွေးနွေးဝေဖန် သုံးသပ် ပေးကြတဲ့သူတွေကိုလည်း စာရေးသူအနေနဲ့ အထူးကျေးဇူးတင်ရှိကြောင်း ပြောပါရစေ။ ဒီလိုဆွေးနွေးကြတဲ့နေရာမှာ ရရှိလာတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးက ဒီ ၂ဝ၂ဝ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ မဲမသမာမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြည်သူတွေရင်ထဲမှာရှိနေတဲ့ မတင်မကျဖြစ်နေတဲ့ မေးခွန်းတွေ၊ စိတ်ခံစားချက်တွေ၊ ဆွေးနွေးချက်တွေ ပေါ်ထွက်လာတာပါပဲ။ ဒါကအင်မတန်မှ ကောင်းမွန် တဲ့အချက်ပါ။ စာရေးသူအနေနဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ မတင်မကျဖြစ်နေတဲ့ခံစားချက်တွေ၊ မေးခွန်း တွေကို မိမိတတ်စွမ်းသမျှ ပြန်လည်ရှင်းလင်းတင်ပြဖို့ အခွင့်အရေးရရှိလာပါတယ်။ ဒါကြောင့် လည်း ဒီဆောင်းပါးလေး ထပ်မံပေါ်ထွက်လာရတယ်ဆိုပါတော့ဗျာ။

ယခုအခါ ကိုဗစ် - ၁၉ ကူးစက်ကပ်ရောဂါကြီး ကမ္ဘာတစ်ဝန်း လှိုင်းတံပိုးကြီးသဖွယ် ပျံ့နှံ့ လာနေပြီ ဖြစ်ပါသည်။ ယခုအချိန်မှာ ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းလောက်အောင် ဗီဇပြောင်း ဗိုင်းရပ်စ်များအဖြစ်လည်း ကူးစက်ပျံ့နှံ့လာသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရသူများ အတွက် ဆေးကုသ မှုပေးရာတွင် ဆေးရုံများမှာ အခက်အခဲများ ရှိလာနေသည်ကိုလည်း နိုင်ငံ အများအပြားတွင် တွေ့ရပါသည်။ လိုအပ်သူများကိုသာ ဆေးရုံတက်ကုသစေခြင်းကို ဦးစားပေးပြီး ပိုးတွေ့ရောဂါလက္ခဏာမရှိသူများ၊ အသက်အရွယ်ကောင်း ပိုးတွေ့သူများ၊ ရောဂါ အခံကင်းသူ၊ နည်းပါးသူများစသည်တို့ကို မိမိတို့နေအိမ်များမှာပင် ခွဲခြားနေထိုင် ပြုစု စောင့်ရှောက်မှုများကို ဆောင်ရွက်လာရာ ယင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဆောင်ရွက် နိုင်ပုံများကို တင်ပြလိုပါသည်။

ကျွန်တော်တို့လူသားတွေဟာ လောကကြီးထဲမှာ အကြောင်းအမျိုးမျိုး၊ ရည်ရွယ်ချက်အဖုံဖုံ၊ အခြေအနေအမျိုးမျိုးနဲ့ ဖြတ်သန်းနေကြပါတယ်။ ဒီလိုဖြတ်သန်းနေကြတာဟာ အဓိပ္ပာယ် ရှိသလား၊ မရှိဘူးလားဆိုတာကို ဆန်းစစ်ကြည့်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါနဲ့ ပတ်သက်လို့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃၀ ကျော်က တေးရေး မောင်သစ်မင်း ရေးစပ်ပြီး ကွယ်လွန်သူမင်းသားကြီး ကျော်ဟိန်းအပါအဝင် တေးသံရှင်အများအပြား သီဆိုခဲ့တဲ့ “အဓိပ္ပာယ်ရှိသောလူသား” တေးသီချင်းလေးကို သတိရမိပါတယ်။