နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဟာ မီးဘေး၊ ရေဘေး၊ လေဘေး၊ ငလျင်ဘေးစတဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေ ကျရောက်ကြုံတွေ့ရတဲ့အခါမျိုးမှာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ၊ အစိုးရနဲ့ အစုအဖွဲ့တွေအကြား ပုံမှန်အချိန်မှာ ရှိခဲ့တဲ့ နိုင်ငံရေးအရ အဟန့်အတားနဲ့ အေးစက်တင်းမာမှုတွေကို လျစ်လျူရှုဘေးဖယ်ထားပြီး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားခြင်းဆိုတဲ့ရှုထောင့်မှ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်စေနိုင်တဲ့ သံခင်းတမန်ခင်းလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို သဘာဝဘေးအန္တရာယ် သံခင်းတမန်ခင်းလို့ သီအိုရီတွေက ညွှန်းဆိုထားရှိကြပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီနှစ်နှောင်းပိုင်း ဒါမှမဟုတ် နောက်နှစ်အစောပိုင်းမှာ ရွေးကောက်ပွဲတွေ ကျင်းပဖို့ရှိတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ရွေးကောက်ပွဲတွေကို ကိုယ့်ရဲ့စံတန်ဖိုးတွေနဲ့အညီသာ ကျင်းပသင့်ပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေရဲ့အဓိပ္ပာယ်ကို သူတို့ရဲ့အမြင်နဲ့ပဲ တင်းကျပ်စွာ သတ်မှတ်ပြီး ကမ္ဘာ့တောင်ဘက်ခြမ်း နိုင်ငံတွေအပေါ် သူတို့ရဲ့ စံတန်ဖိုးတွေနဲ့လာပြီး ဆရာလုပ်နေကျ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအချို့ရဲ့ စွက်ဖက်မှုကို လက်ခံစရာ မလိုပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ဗုဒ္ဓဘာသာကို အလေးအနက်ထားတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်တဲ့အတွက် အဲဒီနိုင်ငံတွေက မြန်မာ့စံတန်ဖိုးနဲ့ ဓလေ့ထုံးတမ်းတွေကို နားလည်နိုင်မှာမဟုတ်ဘူး။ (Global South ဆိုတာ အာဖရိက၊ လက်တင်အမေရိက၊ အာရှတိုက်နဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသတချို့မှာရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေကို အဓိကအားဖြင့် ပြောတာပါ။)

​​​​​​​ယနေ့ဧပြီလ ၂၈ ရက်နေ့ဟာ မန္တလေးငလျင်ကြီး လှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ တစ်လတင်းတင်း ပြည့်မြောက်ခဲ့တဲ့ နေ့တစ်နေ့လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတစ်လတာအချိန်ကာလဟာ အစိုးရနဲ့ပြည်သူအားလုံးအတွက် သာမန်အချိန်ကာလတွေထက် စိတ်ရောကိုယ်ပါ ပိုပြီးပင်ပန်းရုန်းကန်ခဲ့ကြရတာကိုလည်း မြင်တွေ့ခံစားနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို ရုန်းကန်နေကြရပေမယ့်လည်း ငလျင်ဘေးဒဏ်သင့်ပြည်သူတွေဟာ ရှောင်လွှဲမရတဲ့ ဘေးအန္တရာယ်တွေပေါ်မှာ ဗုဒ္ဓတရားရဲ့ အဆုံးအမတွေနဲ့အညီ စိတ်ဓာတ်ကြံ့ကြံ့ခိုင် ရင်ဆိုင်ဖြတ်သန်း ကျော်လွှားနေမှုနဲ့အတူ အစိုးရနဲ့ပြည်သူတို့အကြား နားလည်ယုံကြည်မှုများနဲ့ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများကို အားသွန်ခွန်စိုက် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေမှုများကို ကြားသိနေရပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့်ရေလုပ်ငန်းကဏ္ဍများကို အခြေခံသော ကျေးလက်ဗဟိုပြုစီးပွားရေးစနစ်ရှိသည့် နိုင်ငံဖြစ်ပြီး နိုင်ငံသားအားလုံး စားရေရိက္ခာဖူလုံရေးသည် အရေးပါလှပါသည်။ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာနသည် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ စီးပွားရေးဦးတည်ချက်(၄)ရပ်ပါ “စိုက်ပျိုးရေးနှင့် မွေးမြူရေးကိုအခြေခံသည့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုနည်းစနစ်များဖြင့် ပိုမိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ပြီး အခြားစီးပွားရေးကဏ္ဍများကိုလည်း ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် တည်ဆောက်ရေး” ဆိုသည့် ဦးတည်ချက်နှင့်အညီ မွေးမြူရေးကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် သဘာဝအရင်းအမြစ် လွန်စွာပေါကြွယ်ဝပြီး မြေမျက်နှာသွင်ပြင် အမျိုးအစားများ ကွဲပြားသော နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ကမ္ဘာပေါ်တွင် ရာသီဥတုဖောက်ပြန် ပြောင်းလဲမှုဒဏ်ကို ဆိုးရွားစွာခံစားရသည့် နိုင်ငံများစာရင်းတွင်လည်း ပါဝင်နေပါသည်။ နိုင်ငံအတွင်းနေထိုင်သူ အဓိကလူမျိုးစု ရှစ်မျိုးနှင့် တိုင်းရင်းသား ၁၃၅ မျိုးတို့တွင် အထူးသဖြင့် အလယ်ပိုင်းခြောက်သွေ့ဒေသ၊ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသနှင့် ကမ်းရိုးတန်း‌ဒေသတွင် အခြေချနေထိုင်သူများသည် သဘာဝတရား၏ ပြောင်းလဲမှုဖြစ်သော ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုဒဏ် အတော်များများကို ထိတွေ့ခံစားကြရသည်။ ထို့အပြင် ကုန်းမြင့်ဒေသနှင့် မြေနိမ့်လွင်ပြင်ဒေသရှိ ‌နေထိုင်ကြသူ လူအများစုသည်လည်း ဆိုးရွားသောရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုဒဏ်၏ ဆိုးကျိုးများကို ခံစားရလျက်ရှိပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်း၌ မိုးကြိုကာလဖြစ်သည့် ဧပြီလနှင့် မေလတို့တွင် နေ့အပူချိန်များ တဖြည်းဖြည်းမြင့်တက်လာရာမှ အပူပြန်တက်တိမ်များဖြစ်ထွန်း၍ မွန်းလွဲ၊ ညနေပိုင်းတို့တွင် မိုးတိမ်တောင်များဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ထိုမိုးတိမ်တောင်များ ရွေ့လျားရာနေရာတစ်လျှောက်တွင် လေပြင်းများ တိုက်ခတ်ခြင်း၊ လေပြင်းနှင့်အတူ ထစ်ချုန်းခြင်း၊ မိုးကြိုးပစ်ခြင်း၊ လျှပ်စီးလက်ခြင်း၊ မိုးသီးကြွေခြင်းနှင့် နေရာကွက်ကျား မိုးထစ်ချုန်းရွာခြင်း စသည့်မိုးလေဝသဖြစ်စဉ်များ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်း၌ မိုးကြိုကာလဖြစ်သည့် ဧပြီလနှင့်မေလတို့တွင် နေ့အပူချိန်များ တဖြည်းဖြည်းမြင့်တက်လာရာမှ အပူပြန်တက်တိမ်များဖြစ်ထွန်း၍ မွန်းလွဲ၊ ညနေပိုင်းတို့တွင် မိုးတိမ်တောင်များဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ထိုမိုးတိမ်တောင်များ ရွေ့လျားရာနေရာတစ်လျှောက်တွင် လေပြင်းများ တိုက်ခတ်ခြင်း၊ လေပြင်း နှင့်အတူ ထစ်ချုန်းခြင်း၊ မိုးကြိုးပစ်ခြင်း၊ လျှပ်စီးလက်ခြင်း၊ မိုးသီးကြွေခြင်းနှင့် နေရာကွက်ကျား မိုးထစ်ချုန်းရွာခြင်း စသည့်မိုးလေဝသဖြစ်စဉ်များ ဖြစ်ပေါ် နိုင်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ရေမြေသဘာဝအရ ကြံသီးနှံဖြစ်ထွန်းမှုအနေအထားရှိခြင်း၊ လူသားအရင်းအမြစ်အရလုပ်ခစရိတ်သက်သာခြင်း၊ ကြံစိုက်ပျိုး၊ သကြားထုတ်လုပ်မှုဆိုင်ရာ နည်းပညာကျွမ်းကျင်သူများ အထိုက်အလျောက်ရှိခြင်းနှင့် သကြားလိုအပ်ချက်ရှိနေသည့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်သည့် စျေးကွက်အလားအလာရှိခြင်းတို့ကြောင့် တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ် ၁၃ ခုတွင် နှစ်စဉ် ဧကလေးသိန်းကျော်စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပြီး အထွက်နှုန်းအနေဖြင့် ပျမ်းမျှ ၂၇ တန်ခန့် ထွက်ရှိသဖြင့် နိုင်ငံတော်ကသတ်မှတ်ထားသည့် ကြံသီးနှံ၏ ပန်းတိုင်အထွက်နှုန်းဖြစ်သော တစ်ဧက တန် ၃၀ ရရှိရေးနီးစပ်နေပြီဖြစ်ရာ ပန်းတိုင်အပြည့်အဝရရှိရေးကြိုးပမ်း၍ ဦးတည်ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ငလျင်လှုပ်ခတ်ခြင်းသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် သက်ရှိများအပေါ် ကြီးမားသော သက်ရောက်မှုရှိပါသည်။ လူသားများသာမက တိရစ္ဆာန်များနှင့် သစ်ပင်များကို သိသိသာသာ ထိခိုက်စေနိုင်ပြီး နေထိုင်ရာပျက်စီးခြင်း၊ ရွှေ့ပြောင်းခြင်းများကို ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ ငလျင်ကြောင့် မြေပြိုမှုများဖြစ်ပေါ်ကာ သဘာဝကျက်စားရာနေရာ များပျက်စီးခြင်း၊ တိရစ္ဆာန်များ ဒဏ်ရာရခြင်း သို့မဟုတ် သေဆုံးခြင်းတို့ဖြစ်စေနိုင်သည်။ လူနေမြို့ရွာများတွင် နေထိုင်သော တိရစ္ဆာန်များမှာ ပြိုကျသော အဆောက်အအုံအောက်၌ နစ်မြုပ်ခံရနိုင်သည်။

ကျွန်တော်တို့ဟာ မိမိတို့အနာဂတ်အရေး လှပသာယာရေးစဉ်းစားကြတဲ့အခါ ယခုလက်ရှိကြုံတွေ့ရတဲ့အတွေ့အကြုံတွေဟာ တစ်ချိန်မှာ အရေးပါလာမှာသေချာပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ခါးသည်းလှတဲ့အတွေ့အကြုံတွေထဲက ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုးဆိုးရွားရွားအဖြစ်အပျက်တွေကနေ သံဝေဂယူတတ်မယ်၊ သင်ခန်းစာဖော်ထုတ်တတ်မယ်ဆိုရင်တော့ အတွေ့အကြုံကောင်းသဖွယ်ခံယူတတ်လာမှာဖြစ်ပြီး ရင့်ကျက်မှုရှိလာသည်အထိ ပေးစွမ်းနိုင်ပါလိမ့်မယ်။