ယခု ၂၀၂၂ ခုနှစ် လွတ်လပ်ရေးနေ့တွင် ရဲဘော်ရဲဘက်တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့ဖူးသူ ကိုအုန်းမောင် (မြင်းမူမောင်နိုင်မိုး)၏ လွတ်လပ်ရေးနေ့ဂုဏ်ပြုကဗျာကိုကြေးမုံ သတင်းစာတွင် ဖတ်လိုက်ရပြီး နောက် မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့၌ ကျရောက်မည့် တပ်မတော်နေ့ကို ဂုဏ်ပြုဆောင်းပါးလေးဖြင့် ကြိုဆိုရန် ဆန္ဒပေါ်ပေါက်လာ၍ ဤဖြစ်ရပ်မှန်လေးကို ရေးသားလိုက်ရပါသည်။

ရောစပ်အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ် (Mixed Member Proportional - MMP) ကို အသုံးပြုသည်။ ထို့အတွက်ကြောင့် မဲဆန္ဒရှင်တိုင်းသည် ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးချင်းစီအတွက် ဆန္ဒပြု ရွေးချယ်ပေးပြီး ဆန္ဒမဲစုစုပေါင်း ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းထက် ကျော်လွန်ရရှိသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်း များသည် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသည်။ ရွေးကောက် တင်မြှောက်ခံရခြင်း မရှိသေးသည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများရရှိထားသော ဆန္ဒမဲများကို အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ်အသုံးပြု၍ တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ဆက်လက် တွက်ချက်သည်။ ကျန်ရှိနေသည့်ကိုယ်စားလှယ် နေရာများကို နိုင်ငံရေးပါတီများအကြား ၎င်းတို့ရရှိသည့် ဆန္ဒမဲအရေအတွက် အချိုးအစားပေါ်တွင် မူတည်၍ ခွဲဝေပေးသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း အပူပိုင်းခြောက်သွေ့ဇုန်၏ ဗဟိုချက်မသည် မကွေးတိုင်းဒေသကြီး ဖြစ်သည်။ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက်တွင် ချင်းတောင်တန်း၊ အနောက်ဘက်တွင် ရခိုင်ရိုးမ၊ တောင်ဘက်တွင် ပဲခူးရိုးမတို့ရှိသဖြင့် ယင်းတို့နှင့် နီးစပ်ရာ အစွန်အဖျားဒေသများတွင် ပျမ်းမျှမိုးရေချိန် လက်မ ၄၀ ခန့် ရွာသွန်းသော်လည်း ကျန်အလယ်ပိုင်းဒေသများတွင် ပျမ်းမျှမိုးရေချိန် ၁၂ လက်မခန့်သာရှိသည့် အတွက် မိုးရေကို တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ တောင်သူများ အားထား၍ မရပေ။

နေကြာသီးနှံသည် ကမ္ဘာ့စားသုံးဆီ အများဆုံးထုတ်လုပ်နိုင်သော သီးနှံများတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါသည်။ နေကြာ၏ မူရင်းဒေသသည် မြောက်အမေရိကတိုက်ဖြစ်သည်။ နေကြာပင်သည် စုပေါင်းမျိုးရင်း Asteraceae တွင်ပါဝင်ပြီး ကမ္ဘာအနှံ့အပြားတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။ နေကြာကို အင်္ဂလိပ်အမည် Sunflower ခေါ်ပြီး လက်ရှိစိုက်ပျိုးနေသော Helianthus Annuus မျိုးစိတ်ဖြစ်သည်။ Helius ဂရိဘာသာစကားဖြင့် နေဟုအဓိပ္ပာယ်ရပြီး Anthos သည် ပန်းဟုအဓိပ္ပာယ်ရသည်။ နေကြာဟုအမည်တွင်ခြင်းမှာ နေသွားရာ လမ်းအတိုင်းလှည့်ပတ်သည့် သတ္တိ Heliotropism ရှိခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

ယခုအခါ နွေရာသီကာလသို့ ရောက်တော့မည်ဖြစ်သည်။ ပူပြင်းခြောက်သွေ့ရာသီတွင် သောက်ရေသုံးရေ ပိုမိုလိုအပ်လာသကဲ့သို့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား သုံးစွဲမှုပမာဏမှာလည်း ပိုမိုများပြားလာမည်ဖြစ်သည်။ နေ့စဉ်လူနေမှုဘ၀တွင်ရေနှင့် လျှပ်စစ်မီးတို့က မရှိမဖြစ် အရေးကြီးသည်။ သန့်ရှင်း၍ ဘေးကင်းသည့် သောက်သုံးရေနှင့် လျှပ်စစ်မီးတို့ကို မိမိတို့နိုင်ငံ၏ မြို့ပြနှင့် ကျေးလက် ဒေသအသီးသီးတို့ရှိ အိမ်ထောင်စုများအားလုံး သုံးစွဲခွင့်မရရှိသေးပေ။ အိမ်တိုင်း၊ မိသားစုတိုင်း သောက်သုံးရေရရှိရေးနှင့် လျှပ်စစ်မီးရရှိရေးတို့အတွက် ကြိုးပမ်းနေရဆဲ အခြေအနေတွင်သာ ရှိသေးသည်။

အခုဆိုရင် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲတွေ မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့မှာ ဖြေဆိုကြပါတော့မယ်။ ဖြေဆိုကြမယ့် ကျောင်းသား ကျောင်းသူအားလုံး ထူးထူးချွန်ချွန်နဲ့ ကိုယ်စီပညာရေး ရည်မှန်းချက်တွေ ပြည့်ဝစေချင်တယ်။ ပညာရေးရည်မှန်းချက်ဆိုရာမှာ ပညာရေးဆိုင်ရာတွေပါဝင်သလို တစ်ဖက်မှာ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းဆိုင်ရာ ရည်မှန်းချက်တွေ ပါဝင်ပါတယ်။ ကျောင်းသားတစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်ရဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေဆိုတာ မတူညီကြပါဘူး။ တစ်ယောက်မှမကျန် ကျောင်းသားအားလုံးရဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေ ပြည့်ဝစေချင်ပါတယ်။

အဂတိလိုက်စားမှုတားဆီးကာကွယ်ရေး အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး မဟာဗျူဟာ စီမံချက် (၂၀၁၈-၂၀၂၁) လုပ်ငန်းဧရိယာ (၁) ပါ အဂတိလိုက်စားမှု တားဆီးကာကွယ်ရေးအတွက် ထိရောက် ခိုင်မာသည့် အခြေခံကောင်းများ တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် လုပ်ငန်းအစီအစဉ် (၃) ပါ အဂတိလိုက်စားမှု တားဆီးကာကွယ်ရေး လုပ်ငန်းများကို ပိုမိုထိရောက်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး နှင့် အများပြည်သူဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ၏ ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှု မြှင့်တင်နိုင်ရေးတို့အတွက် ကော်မရှင်အပါအဝင် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာန အဖွဲ့အစည်းများတွင် အဂတိလိုက်စားမှု တားဆီး ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့များကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှစ၍ ဖွဲ့စည်းခဲ့ရာ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အထိ ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီးဌာန/အဖွဲ့ အစည်း ၂၂ ခုတို့တွင် အဂတိ လိုက်စားမှု တားဆီးကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ (Corruption Prevention Unit - CPU) များကို ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်လည်း CPU အဖွဲ့များ ဆက်လက်ဖွဲ့ စည်းသွားနိုင်ရေးအတွက် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သဖြင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီဇင် ဘာလအထိပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာန/အဖွဲ့အစည်း ၃၇ ခုတို့တွင် အဂတိလိုက်စားမှု တားဆီးကာကွယ် ရေးအဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ငန်းများကို ခေတ်အဆက်ဆက်တွင် အစိုးရ အဆက်ဆက်က ကြိုးပမ်းအကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိနိုင်ပါသည်။ လွတ်လပ်ရေးမရမီ အချိန်ကတည်းကပင် ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် ပြည်သူ့ထောက်ပံ့ရေး ပစ္စည်းများ ခိုးယူခြင်းမှ ကာကွယ်သည့် ကော်မတီ၊ ပြည်သူပိုင်ပစ္စည်း ကာကွယ်ရေး ကော်မတီ နှင့် ပြည်သူပိုင်ပစ္စည်း ကာကွယ်ရေးရဲအဖွဲ့တို့ကို ဖွဲ့စည်း၍လည်းကောင်း၊ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက် ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် အဂတိလိုက်စားမှု တားမြစ်ရေးအက်ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်း၍ လည်းကောင်း၊ ၈-၁-၂၀၁၃ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး၏ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (၉/ ၂၀၁၃) ဖြင့် လာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှု အရေးယူဆောင်ရွက်ရေး လုပ်ငန်းကော်မတီကို ဖွဲ့စည်း၍ လည်းကောင်း အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။

ကျွန်တော်တို့လူသားတွေဟာ ရှေးပေ၀သဏီ ကမ္ဘာတည်ကတည်းကိုက တစ်နေရာကနေ တစ်နေရာကို ကူးလူးယှက်သန်းသွားလာကာ အလုပ်ကိုယ်စီကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြ သူချည်းပါပဲ။ အရင်တုန်းကတော့ ခြေလျင်ခရီးလမ်းကိုသာ အားကိုးပြီး သွားလာခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီနောက် ဆင်၊ မြင်း အစရှိတဲ့ ခွန်အားရှိတိရစ္ဆာန်တွေကို အသုံးပြုပြီး လှည်းဆွဲစေကာ သွားလာကြ ပါတယ်။ အလားတူပဲ ရေလမ်းခရီးမှာ ဆိုရင်လည်း အရင်ကကိုယ့် လက်ကိုယ့်ခြေကိုပဲ အားကိုးကာ လှေနဲ့သွားလာရာမှ နောက်ပိုင်းမှာ လေအားကို အသုံးပြုပြီး ရွက်လှေတွေနဲ့ သွားလာကြတဲ့အထိ လူသားတွေရဲ့ နေထိုင်မှုပုံစံဟာ တိုးတက်လာ ခဲ့ပါတယ်။

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ဆီစားသုံးမှုများသော နိုင်ငံများထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာလူမျိုးတို့၏ နေ့စဉ်အစားအသောက်များ ချက်ပြုတ်ရာမှာ စားသုံးဆီက အရေးပါလျက်ရှိသည်။ ဟင်းချက်ဆီ အမျိုးအစားများစွာရှိကြသည်။ ၎င်းတို့မှာ ပဲဆီ၊ နှမ်းဆီ၊ နေကြာဆီ၊ စားအုန်းဆီ၊ ပဲပိစပ်ဆီ၊ ပြောင်းဖူးဆီ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ၊ သံလွင်ဆီ စသည်တို့အပြင် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများ၌ ထောပတ်သီးဆီကဲ့သို့ အခြားစားသုံးဆီ အမျိုးအစားများ လည်း ရှိကြသည်။