မျောက်ကျောက်ရောဂါ (Monkeypox)ဆိုသည်မှာ မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့်ဖြစ်ပွားသော ကူးစက်ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်က ကျောက်ရောဂါနှင့်ဆင်တူသည့် ရောဂါတစ်ခုအဖြစ် မျောက်များတွင် စတင်တွေ့ရှိခဲ့ပါသည်။ လူသားတွင် ပထမဆုံးဖြစ်ပွားမှုကို ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်မှာ အာဖရိကအလယ်ပိုင်း ကွန်ဂိုနိုင်ငံ၌ စတင်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် အာဖရိကနိုင်ငံများတွင် အဆိုပါ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို ကြိုးကြားကြိုးကြားတွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။ ယခုနှစ်အတွင်းအာဖရိက အလယ်ပိုင်း၊ အာဖရိကအနောက်ပိုင်းတို့တွင်သာမက ဥရောပ၊ မြောက်အမေရိကနှင့် ကမ္ဘာ့နေရာအနှံ့အပြားတွင် ကူးစက်ပျံ့နှံ့လာပြီဖြစ်သည်။

မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန၏ သရက်ကုန်း၊ နတ်ရေကန်၊ ကူမဲ၊ ရေနံ့သာငါးလုပ်ငန်းစခန်းများမှ နှစ်လက်မအရွယ်ငါးသားပေါက်ကောင် ရေ နှစ်သိန်းကို ၂၆-၇-၂၀၂၂ ရက်တွင် ဧရာဝတီမြစ်အတွင်းသို့ ငါးမျိုးစိုက်ထည့်ခဲ့ရာ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအစိုးရ အဖွဲ့ဝင် လုံခြုံရေးနှင့်နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးနှင့် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်ဝန်ကြီးများ ဦးဆောင်၍ မျိုးစိုက်ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။ အလားတူ တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ် အသီးသီးတွင်လည်း အစိုးရအဖွဲ့များ ဦးဆောင်၍ မျိုးစိုက်ပေးခဲ့ကြသည်ကိုလည်း တွေ့ရသည်။ ဤသို့လှုပ်ရှား ဆောင်ရွက်မှုများသည် ပျက်စီးယိုယွင်းနေသည့် မြန်မာ့ရေသယံဇာတများအား ပြန်လည် ဖြည့်ဆည်းခြင်းနှင့် ထိန်းသိမ်းကာကွယ်ရေး လှုပ်ရှားမှုများပင်ဖြစ်ပါသည်။

မာန်လည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးရဲ့ မဃဒေဝလင်္ကာသစ်မှာ “ပညာပြည့်ဝ၊ နှလုံးလှသော်၊ ကိစ္စကြီးငယ်၊ ဆောက်သဖွယ်လျှင်၊ ကျဉ်းကျယ်ထွင်းဖောက်၊ ဖြတ်တောက်လိုရာ ပြီးနိုင်စွာ၏” လို့ ဖွဲ့ဆိုထားပါတယ်။ ပညာရဲ့အနက်သဘော၊ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်အမျိုးမျိုးကို နိုင်ငံတကာ တွေးခေါ်ပညာရှင် အသီးသီးတို့ကလည်း ကာလဒေသအလိုက် အတွေ့အကြုံအမျိုးမျိုးအပေါ် မူတည်ပြီး အဆိုအမိန့်တွေ၊ ဖွင့်ဆိုချက်တွေနဲ့ ဖော်ထုတ်ရေးသားခဲ့ကြပါတယ်။ မဃဒေဝ လင်္ကာသစ်ရဲ့ ပညာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဖော်ညွှန်းချက်ဟာ တွေးခေါ်ပညာရှင်တို့ရဲ့ အဆိုအမိန့်များကို လွှမ်းခြုံမိနေတာကို လေ့လာတွေ့ရှိရပါတယ်။

စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးသည် မိသားစုတိုင်းအတွက် အခြေခံအကျဆုံး လိုအပ်ချက်တစ်ရပ်ဖြစ် သကဲ့သို့ နိုင်ငံတည်ငြိမ်ရေး၊ အေးချမ်းသာယာဝ ပြောရေးနှင့် စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အတွက် အရေးအကြီးဆုံးလိုအပ်ချက်တစ်ရပ် ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးသည် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးအတွက် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာအမျိုးမျိုး ထုတ်လုပ်ရေးအတွက် နေ့စဉ်ကြိုးပမ်း လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။

ပြောင်းလဲချိန်တန်သော ဤကာလတွင် နိုင်ငံတော်အကျိုးပြု ပညာရေးသို့မဟုတ် ကောင်းမွန်ပြည့်စုံသောပညာရေးကို တည်ဆောက်ရန်မှာ အလွတ်ကျက်မှတ်သောပညာရေးထက် တစ်ဆင့်တက်၍ တွေးခေါ်မြော်မြင်သောပညာရေး၊ အလွတ်ကျက်မှတ်သော စာသင်ခန်း များမှတစ်ဆင့်တက်၍ တွေးခေါ်မြော်မြင်နိုင်သော သင်ယူသူများ၊ တစ်နည်းအားဖြင့် တိုင်းပြည်လိုအပ်ချက်များ တီထွင်သုံးသပ်နိုင်သည့် သင်ယူသူများထွက်ပေါ်လာနိုင်မည့် စာသင်ခန်းများသို့ ပြောင်းလဲကြရမည်ဖြစ်သည်။

မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ်သည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ဆက်လက်ပျံ့နှံ့နေကာ လေ့လာမှုအသစ်တစ်ခုအရ ယခင်ကအာဖရိကတွင် ဖြစ်ပွားသည့် ရောဂါလက္ခဏာနှင့်မတူသည့် လက္ခဏာအသစ်များ‌တွေ့လာရသည်ဟု သိရသည်။

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု ဖြစ်စဉ်များကြောင့် မိုးရွာသွန်းမှုအခြေအနေကို ခန့်မှန်းရသည်မှာ မလွယ်ကူတော့ပေ။ မျှော်သည့်အခါ မရွာ၊ မလိုသည်မှ ရွာသွန်းတတ်သည့် မိုးဖြစ်လာသည့်အတွက် တောင်သူများသည် ဆည်တာတမံများမှ ပေးဝေသည့် စိုက်ပျိုးရေကို အားထားကြရသည်။ ထိုသို့ စိုက်ပျိုးရေပေးဝေလျက်ရှိသည့် ဆည်တာတမံများသည် တောင်သူများကို အကျိုးပြုလျက်ရှိသည် မှန်သော်လည်း ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု ဖြစ်စဉ်များကြောင့် ဆည်တာတမံများ ထိခိုက်ပျက်စီးကာ ပြည်သူများ ဘေးအန္တရာယ်မဖြစ်ပေါ်စေရန် ဆည်မြောင်းနှင့် ရေအသုံးချမှုစီမံခန့်ခွဲရေးဦးစီး ဌာနအနေဖြင့် အထူးအလေးပေး စီမံဆောင်ရွက် လာရသည်။

​​​​​​​နိုင်ငံ၏ပညာရေးသည် ထိုနိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အလွန်အရေးကြီးလှပါသည်။ အဘယ်ကြောင့် ဆိုသော် ပညာရေးသည် လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် စီမံခန့်ခွဲအုပ်ချုပ် ရေးများအပေါ်တွင် တိုက်ရိုက်သက်ရောက် နေသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

“(၃၃) နှစ်ပြည့်တဲ့မွေးနေ့မှာ ဘာတွေကျန်ရစ်ခဲ့ပြီလဲလို့ ပြန်ကြည့် လိုက်ရင်တော့ (၃၃) နှစ်ဆိုတာကလွဲလို့” (ကဗျာဆရာဘိုင်ရွန်) သားမွေးနေ့က ဇူလိုင် ၈ ရက်၊ ကျွန်တော့်မွေးနေ့က ဇူလိုင် ၂၅ ရက်၊ ကွယ်လွန်သူဇနီးသည် မွေးနေ့က ဇူလိုင် ၂၆ ရက် အားလုံးက ဇူလိုင် မွေးနေ့ရှင်များ ဖြစ်နေသောကြောင့် ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြီးမဖြစ်မီ ယခင့်ယခင်နှစ်တွေမှာ ဇူလိုင်မိသားစုမွေးနေ့ဆုမွန်လွှာဆိုပြီး သတင်းစာတွေ မှာထည့်ဖြစ်ခဲ့သည်။ သည်ဘက်နှစ် မွေးနေ့တွေမှာတော့ မထည့်ဖြစ်တာ ကြာပေပြီ။

လူ့ဘဝ၌ မည်သည့်ကိစ္စမဆို အမြဲတွေးတောတတ်သည့်ကိစ္စနှစ်ရပ် ရှိ၏။ အပြုသဘော မြင်တတ်ခြင်းနှင့် အပျက်သဘောမြင်တတ်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဖတ်ဖူး၏။ အပြုသဘောမြင်တတ်သည့် လူပုဂ္ဂိုလ်ရှိသော ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ကျွန်ုပ်တို့နေခဲ့ရပါမူ ကျွန်ုပ်တို့ပတ်ဝန်းကျင်သည် အကောင်းမြင်စိတ်တို့ဖြင့် သာယာကြည်နူးဖွယ်ပင်ရှိချေပါမည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာအများစုကိုးကွယ်ကြသည့် ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံတွင် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရား၏ အဆုံးအမဖြစ်သည့် မင်္ဂလသုတ်တော်လာ ၃၈ ဖြာ မင်္ဂလာတရားတော်အတိုင်း ကျင့်ကြံနေထိုင်ကြပါမူ သာယာအေးချမ်းတိုးတက်ဖွယ်ဖြစ်ပေမည်။ အပြုသဘောမြင်တတ်သည့်၊ ကိုယ်ချင်းစာစိတ်ဖြင့် ခံစားသိမြင်သည့် ခေါင်းဆောင်အကြီးအကဲ ပုဂ္ဂိုလ်တို့ရှိသည့် နိုင်ငံနှင့်ပတ်ဝန်းကျင်တို့တွင် သူ့နိုင်ငံ၊ သူ့ပြည်သူအတွက် သာယာဝပြောရေး၊ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေး၊ ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ဂုဏ်ရှိန်မြင့်မားရေးတို့အတွက် အမြဲအလေးထားမျှော်မှန်း ဆောင်ရွက်တတ်ကြ၏။ ထို့အတူ အရှေ့တောင်အာရှရှိ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သော ကျွန်ုပ်တို့နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အစိုးရ၊ နိုင်ငံ့အကြီးအကဲသည် သူဦးဆောင်သော အစိုးရအဖွဲ့နှင့်အတူ နိုင်ငံတော်ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် နည်းလမ်းစုံဖြင့် “ ရှေ့သို့ချီမည် ပန်းတိုင်ဆီ ” ဟူသည့်အတိုင်း ပန်းတိုင်အရောက် လှမ်းမျှော်ချီတက်နေ၏။