ခွေးရူးပြန်ရောဂါ (Rabies) သည် ခွေးရူးပြန်ရောဂါဖြစ်စေသော ရပ်ဘဒိုဗီရီဒေး (Rhabdoviridae) ခေါ် ကျည်ဆန်ထိပ်ဖူးပုံ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် ဖြစ်ပွားရခြင်းဖြစ်သည်။ ခွေးရူးပြန်ရောဂါသည် ကူးစက်ဖြစ်ပွားပါက ရာနှုန်းပြည့်သေဆုံးနိုင်သော ရောဂါဆိုးဖြစ်သော်လည်း ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံခြင်းဖြင့် ရာခိုင်နှုန်းပြည့် ကြိုတင် ကာကွယ်နိုင်သည့် ရောဂါလည်းဖြစ်သည်။ ခွေးရူးပြန်ရောဂါ ကူးစက်ဖြစ်ပွားရခြင်း၏ ၉၉ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ခွေးကိုက်ခံရခြင်းကြောင့်ဖြစ်ရာ ခွေးကိုက်ခံရပါက ခွေးရူးပြန်ရောဂါကာကွယ်ဆေး စောစီးစွာထိုးနှံထားရန်လိုကြောင်း ကျန်းမာရေးပညာရှင်များက အကြံပြု လမ်းညွှန်ထားသည်။

​​​​​​​၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့(ယနေ့)သည် ကမ္ဘာ့ခရီးသွားလုပ်ငန်းနေ့ ဖြစ်သည်။ ဤနေ့အတွက် “ခရီးသွားနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး လက်တွဲတူယှဉ်ဖော်ဆောင်ပေး” ဆောင်ပုဒ်ကို ချမှတ်ထားသည်။ အနှစ်သာရရှိပြီး လက်ရှိအခြေအနေနှင့်ထင်ဟပ်သော အဆိုပါဆောင်ပုဒ်နှင့်အညီ ခရီးသွားလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်အတွက် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံး၌ ငြိမ်းချမ်းသာယာမှုအပေါင်းကို ဝိုင်းဝန်းအကောင် အထည်ဖော်ဆောင်ကြဉ်းပေးကြပါရန် တိုက်တွန်းအပ်ပါသည်။

​​​​​​​နိုင်ငံရေးပြဿနာကို အခြားနည်းဖြင့်ဖြေရှင်းရန် ကြိုးပမ်းရာမှ စစ်ပွဲများ ပေါ်ပေါက်လာရသည်ဟု အဆိုရှိသည်။ အခြားနည်းဟုဆိုရာတွင် လက်နက်ဆွဲကိုင်တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ စစ်ကိုဖန်တီးခြင်း ဖြစ်ရာ အကြမ်းနည်းကျင့်သုံးခြင်းဖြစ်သည့်အလျောက် တိုင်းပြည်နာသည်။ ပြည်သူလည်းနာသည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီး ချိန်မှစကာ မိမိတို့နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးဇာတ်ခုံပေါ်တွင် မပြီးဆုံးနိုင်စတမ်း ကြည့်နေခဲ့ရသည့်ဇာတ်ကြမ်းကို ပြည်သူတို့ စိတ်ပျက်ငြီးငွေ့နေခဲ့သည်မှာလည်း ကာလကြာရှည်နေခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ယဉ်ကျေးမှုအစဉ်အလာ မြင့်မားခဲ့သောနိုင်ငံဖြစ်သည်။ နှစ်ပေါင်းရှည်ကြာစွာထွန်းကားလာခဲ့သော မြန်မာတို့၏ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များနှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းအစဉ်အလာများမှာ ယနေ့ထက်တိုင် မပျောက်မပျက်တည်ထွန်းနေသောနိုင်ငံမှာ ကမ္ဘာပေါ်တွင် မြန်မာတစ်နိုင်ငံတည်းရှိသည်ဟု ဆိုချင်သည်။ ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ထုံးတမ်းအစဉ်အလာများမှာ အချို့နိုင်ငံများတွင် ပျောက်ပျက်မှေးမှိန်လျက်ရှိပြီး အချို့နိုင်ငံများတွင် အခါအခွင့်သင့်မှသာ အထိမ်းအမှတ်သဘော ထုတ်ဖော်ပြသကြသည်။

စီးကရက်စွဲလမ်းနေသူကို စီးကရက်ဖြတ်နိုင်ရန်အတွက် စီးကရက်တွင်ပါဝင်သည့် နစ်ကိုတင်းကို အခြားနည်းလမ်းဖြင့် အစားထိုးပေးသည့်ကိရိယာ (Electronic Nicotine Delivery System-ENDS) တစ်မျိုး ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် စတင်ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရာ အီလက်ထရွန်နစ်နည်းပညာကို အသုံးပြုထားသည့် အဆိုပါကိရိယာကို အီး-စီးကရက်ဟုခေါ်ကြသည်။ တရုတ်ပညာရှင်တစ်ဦးစတင် တီထွင်ခဲ့သည့် အီး-စီးကရက်သည် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခု မကုန်ဆုံးမီမှာပင် ကမ္ဘာအရပ်ရပ်သို့ ပျံ့နှံ့သွားခဲ့ရာ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏ ဆေးရွက်ကြီးထိန်းချုပ်ရေး ကွန်ဗင်းရှင်းအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအတွင်း လေ့လာမှုများ စတင်ပြုလုပ်လာကြပြီး အတိုင်းအတာတစ်ရပ်အထိ ထိန်းချုပ်ကန့်သတ်မှုများလည်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့်အိမ်အကြောင်းအရာ သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ယူရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကြီး အကောင်အထည်ဖော်ရန် ရက်ပိုင်းမျှသာလိုတော့သည်။ တိုင်းရင်းသားပြည်သူတစ်ရပ်လုံး ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်မှုကို ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ပြသနိုင်တော့မည်ဖြစ်သည်။ ကိုယ့်ခွန်ကိုယ့်အား ကိုယ့်စွမ်းပကားဖြင့် မည်သူ့အကူအညီမှမပါဘဲ ပြည်တွင်းမှ စုစည်းညီညွတ်သော အင်အားများနှင့် အမျိုးသားရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်ကြမည်ဖြစ်ရာ ပြည်သူအားလုံး တက်တက်ကြွကြွ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြမည်ဟု ယုံကြည်သည်။

သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တစ်ခုကျရောက်ချိန်၌ သတိပြုကြရမည့်အရာများတွင် ကောလာဟလများနှင့် သတင်းတု၊ သတင်းမှားများလည်း ပါဝင်သည်။ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကြောင့် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေချိန်၊ ထိတ်လန့်မှု၊ မတည်မငြိမ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေချိန်တို့တွင် ကောလာဟလများနှင့် သတင်းတု၊ သတင်းမှားများ ထွက်ပေါ်ပျံ့နှံ့လာလေ့ရှိပြီး အခြေအနေကို ပိုမိုရှုပ်ထွေးဆိုးရွားသွားစေနိုင်သည်။ ဘေးအန္တရာယ်များနှင့် ကောလာဟလများ၊ သတင်းမှားများ ယှဉ်တွဲဖြစ်ပေါ်ခြင်းမှာ မိမိတို့နိုင်ငံတွင်သာမက အခြားနိုင်ငံများမှာလည်း ဖြစ်ပေါ်ကြောင်း တွေ့ရှိနိုင်ပြီး ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်ပေါ်မှု၏အဆင့်တိုင်းတွင် ယင်းနှင့်လိုက်လျောညီထွေသည့် သတင်းမှားများပါ ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ရာ စဉ်းစားချင့်ချိန်ပြီးမှ အတည်ပြုကြရမည်ဖြစ်သည်။

ဝံသာနုရက္ခိတတရားဆိုသည်မှာ “မိမိနိုင်ငံနှင့် လူမျိုးကို အစဉ်စောင့်ရှောက်ခြင်း”ဟု မြန်မာအဘိဓာန်တွင် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားသည်။ ဝံသာနုရက္ခိတစိတ်ဓာတ်ဖြင့် နိုင်ငံနှင့် လူမျိုးအကျိုးအတွက် သယ်ပိုးထမ်းဆောင်ခဲ့သော သမိုင်းအစဉ်အလာကောင်းများရှိ၏။ လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းစဉ်ကာလက အဆိုပါစိတ်ဓာတ်ဖြင့် ကြိုးပမ်းခဲ့သလို လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင်လည်း နိုင်ငံနှင့် လူမျိုးအကျိုးအတွက် အဆိုပါစိတ်ဓာတ်ဖြင့်ပင် စောင့်ရှောက်ပေးလျက်ရှိသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါဖြစ်ပွားမှုများသော မြို့နယ် ၃၅ မြို့နယ်မှ ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေရှိသော နေရာများတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် အသက်တစ်နှစ်အထက် ပြည်သူများကို ပြင်းထန်ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါ တုံ့ပြန်ကာကွယ်ဆေး (OCV) စတင်တိုက်ကျွေးလျက်ရှိပြီး ဆက်လက်၍ ပြင်းထန်ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေရှိသည့် အခြားတိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်များရှိ ပြည်သူလူထုအား တိုက်ကျွေးနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်ဟု သိရသည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့က ပျဉ်းမနားမြို့နယ် မင်္ဂလာဗျူဟာသာသနာ့ဗိမာန် ရေဘေးရှောင်ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းရှိ ရေဘေး သင့်ပြည်သူများအား သွားရောက်တွေ့ဆုံအားပေးစကားပြောကြားကာ ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းများပေးအပ်ခဲ့စဉ် မူလအခြေအနေပြန်လည်ရရှိအောင် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားကြရန်နှင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့သည့်နေရာများ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများအတွက် နိုင်ငံတော်ကဦးဆောင်၍ ဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။