မြန်မာနိုင်ငံတွင် မုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်လာနိုင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ပြည်သူများကြားတွင် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများဖြစ်နေကြသည်။ လက်ရှိအခြေအနေ၌ မုန်တိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ၏ ခန့်မှန်းတွေ့ရှိချက်များကိုသိနေရသည်။ ပိုမိုတိကျမှုကိုမူ မုန်တိုင်းငယ်ဖြစ်ပေါ်လာပြီးမှ သေချာသည့်လမ်းကြောင်းကို ခန့်မှန်းနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ မုန်တိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အရေးကြီးသည်မှာ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကို ကာကွယ်မှု၊ ပြန်လည်ထူထောင်မှု၊ လျင်လျင်မြန်မြန် ပြန်လည်တုံ့ပြန် နိုင်စွမ်းရှိမှုတို့သည် အဓိကဖြစ်သည်။

ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု တွက်ချက်ခန့်မှန်းထားသည့် အလွန်အားကောင်းသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုလုပ်ငန်းများအနက် ကြိုတင်ပြင်ဆင် ဆောင်ရွက်သင့်သည်များကို စတင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒ ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန၏ တိုင်းထွာတွက်ချက်ခန့်မှန်းချက်များအတိုင်းပင် လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်းတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာပြီဖြစ်ရာ ဆက်လက်၍ မုန်တိုင်းငယ်အဖြစ်သို့လည်းကောင်း၊ အားကောင်းသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း အဖြစ်သို့လည်းကောင်း ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်း ထားရပြီဖြစ်သည်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်နှင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်များအတွက် မြန်မာ့ရုပ်ရှင်ထူးချွန်ဆု ချီးမြှင့်ပွဲအခမ်းအနားကို မေလ ၆ ရက်နေ့က နေပြည်တော်တွင် သိုက်သိုက်ဝန်းဝန်း  ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် ခမ်းနားထည်ဝါစွာဖြင့် အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ခဲ့သည်။ ပြည်သူချစ်သော အနုပညာရှင်များနှင့် သုံးနှစ်သုံးမိုးကင်းကွာနေခဲ့ရာမှ ယခုကဲ့သို့ရုပ်ရှင်အကယ်ဒမီ ဆုချီးမြှင့်ပွဲအခမ်းအနားကြီးတွင် တစုတဝေးတည်းပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် ဆုံစည်းနိုင်ခဲ့ကြသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ထူးခြားသည့် မင်္ဂလာရှိသောနေ့ ဖြစ်သည်။

လာမည့်ရက်ပိုင်းအတွင်း ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တွင် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ကောလာဟလများထွက်ပေါ်ပျံ့နှံ့နေသလို ပြည်သူလူထု အတွင်း၌လည်း စိုးရိမ်ပူပန်မှုများရှိနေကြောင်း သတင်းများကြားသိရသည်။ မုန်တိုင်းဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်များကို မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနက အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ထုတ်ပြန်ပေးလျက်ရှိပြီး နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာများ၊ ရုပ်မြင်သံကြား၊ အက်ဖ်အမ်ရေဒီယိုများ၊ မိုဘိုင်းဖုန်းဆက်သွယ်ရေး အော်ပရေတာများကလည်း ဖော်ပြပေးလျက်ရှိရာ မျက်ခြည်မပြတ်စောင့်ကြည့်၍ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများကိုလိုအပ်သလို ဆောင်ရွက်သွားကြရမည် ဖြစ်သည်။

“တိုင်းရင်းသားပြည်သူတစ်ရပ်လုံးက လိုလားတောင့်တနေကြသည့်  ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုအခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုကြီးအဖြစ် တည်ဆောက်နိုင်ရန်အတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်သည့် တစ်နိုင်ငံလုံးတည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးကိုလည်း နယ်စပ်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများ တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ခြင်းမှ ရရှိနိုင်သည်ကို အလေးအနက် သတိမူကြရမည်ဖြစ်ပါကြောင်း” နယ်စပ်ဒေသနှင့်တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အကောင်အထည်ဖော်ရေးဗဟိုကော်မတီ လုပ်ငန်းညှိနှိုင်းအစည်းအဝေး အမှတ်စဉ် (၁/၂၀၂၃) အစည်းအဝေးတွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်နှင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်များအတွက် မြန်မာ့ရုပ်ရှင်ထူးချွန်ဆု ချီးမြှင့်ပွဲကြီးကို ခမ်းခမ်းနားနား၊ အောင်အောင်မြင်မြင်၊ ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် ကျင်းပပြီးခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ပြီးခဲ့သည့် သုံးနှစ်တာကာလအတွင်း ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါကြောင့် ကဏ္ဍများစွာတို့၌ ထိခိုက်ခံစားခဲ့ရမှုများ ရှိခဲ့ရာတွင် အရွေ့တစ်ခုဆီသို့ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာ့ရုပ်ရှင်လောကလည်း ပါဝင်သည်။ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးတွင်ရှိနေသည့် ရုပ်ရှင်ရုံများတွင် ပြသမှုရပ်ဆိုင်းခဲ့ရခြင်းနှင့်အတူ ရုပ်ရှင်ကိုအမှီပြု၍ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းနေကြရသည့် အလွှာအသီးသီးတို့မှ ရုပ်ရှင်လောကသားများစွာ အခက်အခဲများ ကြုံတွေ့ကြရသည့် သတင်းများကိုလည်း ကြားသိခဲ့ရသည်။

နွေအကုန် မိုးဦးကာလရာသီဥတုအပြောင်းအလဲဖြစ်မှုကြောင့် လတ်တလောတွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်း၌ မိုးတိမ်တောင်များဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်။ အဆိပါ မိုးတိမ်တောင်များ ရွေ့လျားရာနေရာတစ်လျှောက်တွင် မိုးရွာသွန်းခြင်းနှင့်အတူ လေပြင်းတိုက်ခတ်ခြင်း၊ မိုးထစ်ချုန်းခြင်း၊ မိုးကြိုးပစ်ခြင်း၊ လျှပ်စီးလက်ခြင်း၊ လေဆင်နှာမောင်းတိုက်ခတ်ခြင်းနှင့် မိုးသီးကြွေခြင်းစသည့် မိုးလေဝသဖြစ်စဉ်များဖြစ်ပေါ်နိုင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ကြိုတင်သတိပြုနိုင်ရန် မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနက နေ့စဉ်အကြံပြုအသိပေးလျက်ရှိသည်။

ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခြင်း၊ တည်ငြိမ်အေးချမ်းခြင်းနှင့် စည်းလုံးညီညွတ်ခြင်းတို့က တစ်ဆက်တစ်စပ်တည်းဖြစ်သည်။ မစည်းလုံးမညီညွတ်ပါက တည်ငြိမ်အေးချမ်းခြင်းကိုမရရှိနိုင်။ တည်ငြိမ်အေးချမ်းခြင်းမရှိပါက ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆောင်ရွက်၍မရနိုင်သည့်အတွက် မဖွံ့ဖြိုးမတိုးတက်နိုင်။ ရှေးကတည်းက ရာစုနှစ်ပေါင်းများစွာ အတူတကွနေထိုင်လာခဲ့ကြသည့် ပြည်ထောင်စုကြီးအတွင်းမှ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများအကြား သံသယများ၊ သွေးခွဲမှုများကို မိုင်ပေါင်းထောင်နှင့်ချီ၍ ဝေးကွာသည့်အရပ်မှ လာရောက်ကျူးကျော်နယ်ချဲ့ခဲ့ကြသူများက ကောက်ကျစ်စဉ်းလဲစွာ ဖန်တီးခဲ့ခြင်းမှအစပြုကာ စည်းလုံးညီညွတ်မှု၊ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတို့ရရှိအောင် ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ ခက်ခက်ခဲခဲ၊ မဆုတ်မနစ် ကြိုးပမ်းတည်ဆောက်နေကြရဆဲဖြစ်သည်။

မျက်မှောက်ကာလ ကောင်းမှုအထူးပြည့်စုံသည့် မြန်မာနှစ်သစ်ကူးကာလ၊ ထို့နောက် ကဆုန်လပြည့် ထူးကဲသည့်နေ့မြတ်ကာလတို့၌ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး ကျက်သရေမင်္ဂလာအပေါင်းနှင့်ပြည့်စုံသည့် မြင်ကွင်းအဖုံဖုံကို မြင်တွေ့ရသည်မှာ စိတ်ချမ်းမြေ့စရာဖြစ်သည်။ ကောင်းသောအမှုတို့ကို တစ်နိုင်ငံလုံးလွှမ်းခြုံ ဆောင်ရွက်နိုင်သဖြင့် မြန်ပြည်တစ်ဝန်း အေးချမ်းသာယာမှုများ ပေါင်းစုနေမည်မှာ အမှန်ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားသည့်သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ မီးဘေးအန္တရာယ် ဖြစ်သည်။ မီးဘေးကို သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များအဖြစ် စာရင်းသွင်းထားသော်လည်း မီးလောင်ကျွမ်းမှု စုစုပေါင်း၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်မှာ လူတို့ပေါ့ဆမှုကြောင့် လောင်ကျွမ်းရခြင်းဖြစ်ပြီး တစ်နေရာရာတွင် မီးလောင်ကျွမ်းမှုဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း သတင်းရရှိသည်နှင့် အမြန်ဆုံးရောက်ရှိလာသည်မှာ မီးသတ်တပ်ဖွဲ့ဖြစ်သည်။