စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနဟာ အမိမြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကုန်သွယ်စီးပွား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် လွတ်လပ်ရေးမရမီကာလကတည်းက နိုင်ငံတော်ကချမှတ်ထားတဲ့ စီးပွားရေးမူဝါဒတွေကို ဦးလည်မသုန် တာဝန်ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်ခဲ့တာ ယခုဆိုရင် စိန်ရတုကာလကို ကျော်လွန်ပြီး (၈၆)နှစ်တိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။

“အရွယ်ရောက်တဲ့သူမှန်သမျှ၊ စစ်မှုမထမ်းမနေရဆိုပြီးတော့ အတင်းဥပဒေနဲ့ စစ်ထဲထည့်ရလိမ့်မယ်။ အဲဒါမျိုးတွေ လုပ်တန်လုပ်ရလိမ့်မယ်။ ၂ နှစ်တန်သည်၊ ၃ နှစ် တန်သည်စစ်ထဲဝင်ရလိမ့်မယ်။ ဝင်ပြီးတဲ့နောက် စစ်ဖြစ်တဲ့အခါ ဝင်တိုက်ရမယ်ဆိုတာ ခင်ဗျားတို့ တိုက်ချင်တိုက်ချင်၊ မတိုက်ချင် မတိုက်ချင်ဝင်တိုက်ရမှာပဲ။ ဒါကလည်းတာဝန်ပဲ။

ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံက ပြည်သူများအကြား သစ်ပင်သစ်တောထိန်းသိမ်း ခြင်းဆိုင်ရာ အသိပညာဗဟုသုတများ တိုးပွားစေရန်၊ သစ်တောများ၏အရေးပါသည့် အခန်းကဏ္ဍကို ပိုမိုနားလည်လာစေရန်၊ သစ်တောထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ငန်းများတွင် ပိုမိုပူးပေါင်းပါဝင်လာစေရန်နှင့် သစ်ပင်သစ်တောများကို ပိုမိုချစ်ခင်မြတ်နိုးတတ်စေရန် ရည်ရွယ်ပြီး ၂၀၁၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် A/C.2/67/L.4 ဖြင့် နှစ်စဉ် မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့ကို “အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သစ်တောများနေ့” (International Day of Forests) အဖြစ် သတ်မှတ်ကြေညာခဲ့သည်။

ထက်ထက်အောင်

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အခန်းကဏ္ဍ

ယခုနှစ်သည် လန်ချန်း-မဲခေါင်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု စတင်ခြင်း ခုနစ်နှစ်ပြည့်မြောက်သည့်နှစ်ဖြစ်ပြီး မတ်လ ၂၀ ရက်နေ့သည် ဆဋ္ဌမအကြိမ်မြောက် “လန်ချန်း-မဲခေါင်သီတင်းပတ်” ဖြစ်ပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၊ မြန်မာနိုင်ငံစသည့် မြစ်ဝှမ်းဒေသခြောက်နိုင်ငံတို့၏ အတူတကွပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကြောင့် လန်ချန်း-မဲခေါင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် ခုနစ်နှစ်ကြာ အချိန်တိုအတွင်း လျင်မြန်စွာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ကြီးထွားလာခဲ့ပြီး အတက်ကြွဆုံးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အလားအလာအကောင်းဆုံး ဒေသတွင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု “ရွှေရောင်စံနမူနာ” ဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။ ဒေသတွင်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် တက်ကြွမှုခွန်အားများ ဖြည့်သွင်းပေးပြီး အေးအတူပူအမျှ အသိုက်အဝန်း တည်ဆောက်ရေးအတွက် စံနမူနာဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။

လွန်ခဲ့သော (၁၉) ရာစုခေတ် သိပ္ပံစာရေးဆရာကြီး တစ်ဦးက အနာဂတ်တွင် အရှားပါးဆုံးနှင့် တန်ဖိုး အရှိဆုံးသော သဘာဝအရင်းအမြစ်သည် ရွှေလည်း မဟုတ်၊ ရေနံလည်း မဟုတ်၊ “ရေ” သာ ဖြစ်လာ မည်ဟု ကြိုတင်ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့ဖူးသည်။ အဆိုပါ ပုဂ္ဂိုလ်ကြီး၏ဟောကိန်းမှာ တစ်နေ့တခြား ပိုမိုမှန်ကန်လာကြောင်း တစ်စ တစ်စ တိုးတက်မြင့်မားလာသော ရေဆိုင်ရာလိုအပ်ချက်များအရ အထင်အရှားတွေ့မြင်နိုင်သည်။

ရှာဖွေကယ်ဆယ်ရေးဟူသည် မီး၊ ရေ၊ လေ၊ ငလျင်၊ မိုးကြိုး စသည့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များအပါအဝင် ရုတ်တရက်ဖြစ်ပွားစေတတ်သော ဘေးအန္တရာယ်တစ်စုံတစ်ခု ကျရောက်မှုအပေါ် သတင်းအချက်အလက်များ လက်ဦးမှုရယူလျက် အလျင်မြန်ဆုံးနည်းလမ်းဖြင့် ဘေးဒုက္ခခံစားရသူများကို ရှာဖွေခြင်း၊ ရရှိခဲ့သည့်စိတ်ဒဏ်ရာ၊ ကိုယ်ကာယဒဏ်ရာများအပေါ် ထိရောက်သောနည်းစနစ်များဖြင့် အားပေးနှစ်သိမ့်ခြင်း၊ ရှေးဦးသူနာပြုစုနည်းဖြင့် ကူညီဖေးမ စောင့်ရှောက်ပေးခြင်း၊ မှန်ကန်သောနည်းစနစ်ဖြင့် ဘေးလွတ်ရာသို့ ကယ်ဆယ်‌ရွှေ့ထုတ်ခြင်းစသော လုပ်ငန်းဆောင်တာ ကိစ္စရပ်များ အားလုံးပါဝင်သည်။

ယခုအခါတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏မော်တော်ယာဉ်ကဏ္ဍကို တိုးတက်ပြောင်းလဲစေ၍ နိုင်ငံတကာနှင့်အမီ ရင်ပေါင်တန်းနိုင်ရေးအတွက် လျှပ်စစ်ကား (EV- Electric Vehicle)များ တင်သွင်းအသုံးပြုခြင်းမှတစ်ဆင့် ထုတ်လုပ်သုံးစွဲသွားရန် လမ်းညွှန်မှုတစ်ရပ်ကို နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က အမြော်အမြင်ကြီးမားစွာ ချမှတ်ခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါလမ်းညွှန်ချက်ကို စနစ်တကျအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရန် ကျွန်တော့်အနေဖြင့် ၉-၁၀-၂၀၂၂ ရက်ကထုတ်ဝေသည့် မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာတွင် ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ရေးသား၍ နိုင်ငံတော်နှင့်ပြည်သူများသို့ တင်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့လူ့အခွင့်အရေးကြေညာစာတမ်း (Universal Declaration of Human Rights, UDHR) ကို အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်မှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့ဆိုလျှင်ဖြင့် စိန်ရတု (၇၅) နှစ် ပြည့်မြောက်တော့မည် ဖြစ်ပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂ (United Nations) သည် ၁၉၄၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၄ ရက် နေ့တွင် စတင်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်စာတမ်း (UN Charter) ဒုတိယအပိုဒ်တွင် “to reaffirm faith in fundamental human rights, in the dignity and worth of the human person, in the equal rights of men and women and of nations large and small”, “လူတို့၏ အခြေခံ လူ့အခွင့်အရေးများ၊ လူတို့၏ဂုဏ်သိက္ခာနှင့်တန်ဖိုးများ၊ အမျိုးသမီးနှင့်အမျိုးသား၊ နိုင်ငံကြီးနှင့်နိုင်ငံငယ်တို့တွင်တူညီသော အခွင့်အရေးများရှိသည်ကို သက်ဝင်ယုံကြည်မှုရှိကြောင်း ထပ်လောင်းအတည်ပြုရန်”ဟု ဖော်ပြထားသော်လည်း ဤအချက်မျှနှင့်မလုံလောက်ဟု လက်ခံယုံကြည်ကြသဖြင့် ကမ္ဘာ့လူ့အခွင့်အရေး ကြေညာစာတမ်းကိုရေးဆွဲရန် စတင်ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပါသည်။