ထိုင်းနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှရှိ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအနက် စီးပွားရေးတိုးတက်မှု မြင့်မားလာ သောနိုင်ငံများတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးကဏ္ဍတွင် စိုက်ပျိုးရေးသည် GDP ၏ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းခန့်၊ စက်မှုလုပ်ငန်းသည် ၄၄ ရာခိုင် နှုန်းခန့်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းသည် ၄၄ ရာခိုင်နှုန်း ခန့် ပါဝင်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ သဘာဝအရင်းအမြစ်များအနေဖြင့် သံရိုင်း၊ ရော်ဘာ၊ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့၊ တန်စတင်၊ သစ်၊ ခဲနှင့် ငါးတို့ အများဆုံး ထွက်ရှိပြီး မြေဧရိယာ၏ ၃၁ ရာခိုင်နှုန်းကို စိုက်ပျိုး ရေးအတွက် အသုံးပြုသည်။ ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ အထည်အလိပ်လုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေးကုန်စည်များ ထုတ်လုပ်မှု၊ ဘိလပ်မြေ၊ ရတနာပစ္စည်းများ၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ၊ ကားအစိတ်အပိုင်းများ ထုတ်လုပ်ခြင်း တို့ကို အဓိကလုပ်ကိုင်လျက်ရှိပြီး လျှပ်စစ်ပစ္စည်း၊ ကွန်ပျူတာပစ္စည်းများ၊ ယာဉ်နှင့် အစိတ်အပိုင်းများ၊ အထည်၊ ဖိနပ်၊ ရေထွက်ပစ္စည်းများ၊ ဆန်နှင့်ရော်ဘာတို့ကို ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချ လျက်ရှိသည်။

နိုင်ငံတော် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၉ အရ ၂၆-၁-၂၀၂၃ ရက်စွဲဖြင့် နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေ (နိုင်ငံတော် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥပဒေအမှတ်၊ (၁၅/၂၀၂၃)ကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကလည်း နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင် ခြင်းဥပဒေပုဒ်မ ၂၆ အရ အပ်နှင်းထားသော လုပ်ပိုင် ခွင့်ကိုကျင့်သုံး၍ ၃၁-၁-၂၀၂၃ ရက်စွဲပါ၊ အမိန့် ကြော်ငြာစာအမှတ်၊ ၁၀/၂၀၂၃ ဖြင့် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေများကို ထုတ်ပြန်ပေးခဲ့ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခြင်းသည် မိရိုးဖလာ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ခေတ်စနစ်များပြောင်းလဲလာမှုနှင့်အတူ ဆန်စပါးစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍတွင်လည်း ခေတ်စနစ်နှင့်အညီ တိုးတက်ပြောင်းလဲမှုများနှင့် စိန်ခေါ်မှုများစွာကို ကြုံတွေ့နေရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆန်ကိုသာအဓိက စားသုံးကြခြင်းဖြစ်သဖြင့် လူမှုစီးပွားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အရေးအပါဆုံး ကောက်ပဲသီးနှံတစ်ခုဖြစ်ကာ လယ်ယာကဏ္ဍ၏ စိုက်ပျိုးမွေးမြူထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်များသည် စားနပ်ရိက္ခာထုတ်လုပ်မှုအတွက်သာမက ကျေးလက်နေပြည်သူသန်းပေါင်းများစွာ၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုအတွက် အဓိကကျောရိုး လုပ်ငန်းကြီးဖြစ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှရှိ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအနက် စီးပွားရေးတိုးတက်မှု မြင့်မားလာသောနိုင်ငံများတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးကဏ္ဍတွင် စိုက်ပျိုးရေးသည် GDP ၏ ၁၂ ရာခိုင်ခန့်၊ စက်မှုလုပ်ငန်းသည် ၄၄ ရာခိုင်နှုန်းခန့်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းသည် ၄၄ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ပါဝင်လျက်ရှိသည်ကိုတွေ့ရသည်။ သဘာဝအရင်း အမြစ်များအနေဖြစ် သံရိုင်း၊ ရော်ဘာ၊ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့၊ တန်စတင်၊ သစ်၊ ခဲနှင့် ငါးတို့အများဆုံးထွက်ရှိပြီး မြေဧရိယာ၏ ၃၁ ရာခိုင်နှုန်းကို စိုက်ပျိုးရေးအတွက် အသုံးပြုသည်။ ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ အထည်အလိပ်လုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေးကုန်စည်များထုတ်လုပ်မှု၊ ဘိလပ်မြေ၊ ရတနာပစ္စည်းများ၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ၊ ကားအစိတ်အပိုင်းများထုတ်လုပ်ခြင်းတို့ကို အဓိကလုပ်ကိုင်လျက်ရှိပြီး လျှပ်စစ်ပစ္စည်း၊ ကွန်ပျူတာပစ္စည်းများ၊ ယာဉ်နှင့်အစိတ်အပိုင်းများ၊ အထည်၊ဖိနပ်၊ရေထွက်ပစ္စည်းများ၊ဆန်နှင့် ရော်ဘာတို့ကို ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးကိုအခြေခံထားသော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ဆန်၊ ပဲ၊ ပြောင်း၊ ဝါ၊ဆီထွက်သီးနှံအထွက်နှုန်းများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး တစိုက်မတ်မတ် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက် လျက်ရှိသော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ စားရေရိက္ခာဖူလုံရေးအတွက် စိုက်ပျိုးရေးသာမက မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများလည်း အင်တိုက်အားတိုက်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ ပြည်တွင်းမှပိုလျှံသည့် စားရေရိက္ခာများကို ပြည်ပသို့တင်ပို့ရောင်းချနိုင်စွမ်းအားရှိသဖြင့် မြေကြီး ကရွှေသီးသည်ဟုပင် သတ်မှတ်ခေါ်ဆိုနိုင်သည်။ နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် စားရေ ရိက္ခာဖူလုံရေးလုပ်ငန်းများကို ပီပြင်စွာအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရန်အတွက် ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်(၅)ရပ်တွင် “တိုင်းပြည်သာယာဝပြောရေးနှင့် စားရေရိက္ခာဖူလုံရေးအတွက် ပြည်သူလူထုဗဟိုပြုဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများကို လူမှုစီးပွားဘဝဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် ဆောင်ရွက်သွားမည်” ဟု အတိအလင်းဖော်ပြထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ပုဂံခေတ်မတိုင်မီကတည်းကစ၍ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနိုင်ငံအဖြစ် နှစ်ပေါင်းထောင်ချီရပ်တည်လာခဲ့သော နိုင်ငံဖြစ်သည်နှင့်အညီ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းသော ကျေးလက်နေပြည်သူများသည် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကို အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းအတွက် အဓိကအမှီသဟဲပြုလုပ်ကိုင်နေကြသည့် တောင်သူလယ်သမားကြီးများနှင့် ၎င်းတို့၏ မိသားစုဝင်များပင် ဖြစ်ကြသည်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ဝ၂၂ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ကီလိုမီတာ ၄ဝဝ လောက် နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံမဏိပူရဒေသမှာ ဘိန်းစိုက်ပျိုးတဲ့တောင်သူ ၇ဝ၃ ဦးနဲ့၊ ဘိန်းစိုက်ပျိုးဧက ၄ဝဝ ကျော် ကို ဖျက်ဆီးခဲ့တယ်ဆိုတဲ့သတင်းကို အွန်လိုင်းသတင်းမီဒီယာတစ်ခုမှာ ဖတ်လိုက်ရပါတယ်။ ဒီလိုဖမ်းဆီးတဲ့နေရာမှာ ဒေသတွင်းဘိန်းစိုက်ပျိုးခွင့်ပြုထားတဲ့ တောင်ပေါ်ရွာသူကြီး ၅ ဦးကိုလည်း ဖမ်းဆီးခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ ဒါကအိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မဏိပူရအစိုးရအနေနဲ့ ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှုကိုမတားဆီးဘဲ ဆက်စပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ အာဏာပိုင်တွေကိုပါ ဖမ်းဆီးအရေးယူတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းစကားကိုပေးလိုက်တာလို့လည်း သဘောပေါက်မိပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများအားလုံးသည် ရှေးနှစ်ပေါင်းများစွာကပင် တစ်မြေတည်းနေ၊ တစ်ရေတည်းသောက်အေးအတူပူအမျှ စည်းလုံးညီညွတ်စွာ ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် ထည်ထည်ဝါဝါရပ်တည်နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ နာဂကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသသည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအထက်ပိုင်း၏ သာယာလှပသော တောတောင်ရေမြေသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းများဖြင့် ရိုးသားဖြူစင်သော နာဂတိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများ အများဆုံးနေထိုင်ရာဒေသတစ်ခုဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန်အတွက် အထောက်အကူပြုသည့် အကြီးမားဆုံးသော အထောက်အပံ့မှာလူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အဓိကဆောင်ရွက်ရန်ပင်ဖြစ်ပါသည်။ သဘာဝသယံဇာတများ မည်မျှပင်ပေါကြွယ်ဝစေကာမူ လူ့စွမ်းအားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို မဆောင်ရွက်နိုင်လျှင် တိုးတက်သောနိုင်ငံအဖြစ်သို့ရောက်ရှိလာအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်မည်မဟုတ်ပါ။

​​​​​​​ဥပမာအားဖြင့် အတွင်းစိတ်စေ့ဆော်ခြင်းတွေ အားနည်းလာတယ်လို့ သုံးသပ်ယူဆပါက အပြင် စိတ်စေ့ဆော်ခြင်းကို ပိုမိုအားထည့်ဆောင်ရွက်ပေး ခြင်းနည်းလမ်းနဲ့ ဝန်ထမ်းတွေကို လုပ်ငန်းခွင် ပျော်ရွှင်မှုဖြစ်တည်လာရေး၊ ဝန်ထမ်းတွေ စိတ်ဓာတ် တက်ကြွစွာ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်နိုင်ရေး စီစဉ် ဆောင်ရွက်ပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ပျော်ရွှင်နေတဲ့ လုပ်ငန်းခွင်၊ မိမိကိုတန်ဖိုးထားတဲ့ဌာန၊ တရား မျှတမှုရှိတဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်ပယ်မှာ ရှိနေသူ၊ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသူတစ်ဦးအတွက် လုပ်ငန်း ခွင်ကနေထွက်ခွာ၊ နုတ်ထွက်ရေးမှာ မဖြစ်နိုင်လွန်းတဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအခက်အခဲအခြေအနေ အကျပ်အတည်းဖြစ်ပေါ်လာမှသာ ထွက်ခွာကြမှာ ဖြစ်ပြီး ပုံမှန်အားဖြင့် လွယ်လင့်တကူဆုံးဖြတ်၊ နုတ်ထွက်ဖို့မဖြစ်နိုင်လှပါ။ အကြောင်းက ဝန်ထမ်းတွေဟာ မိမိကိုတန်ဖိုးထားတဲ့ဌာနကို ချစ်ခင် မြတ်နိုးသလို မိမိအလုပ်ကိုလည်း ချစ်ခင်မြတ်နိုး ပျော်ရွှင်နေကြလို့ဖြစ်ပါတယ်။