ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နိုင်ငံတော်ကြီးဟာ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး အရေးအရာ အားလုံးမှာ ရုန်းကန်နေရတာ အားလုံးအသိပါ။ ကာကွယ်ရေး၊ လုံခြုံရေးအသိအမြင်များနဲ့ တည်ငြိမ်မှုကို မနည်းထိန်းသိမ်းနေရတယ်။ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် ရန်သူတွေကြား အတိုက်အခိုက်တွေကြားမှာ အမျိုးသားရင်ကြားစေ့ရေးကိုလည်း မနည်းကြိုးစားနေရတယ်။ နိုင်ငံရဲ့အချုပ်အခြာ ပဲ့ပါမသွားအောင်လည်း ကာကွယ်စောင့်ရှောက်နေရတယ်။

ယနေ့ကမ္ဘာကြီးတွင် Artificial Intelligence (AI) ခေါ် ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာသည် အရှိန်အဟုန်မြင့်မားစွာဖြင့် တိုးတက်နေပြီး ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ စီးပွားရေး၊ လုံခြုံရေး၊ ဖျော်ဖြေရေး၊ လူမှုဘဝနေထိုင်ရေး စသည့်နယ်ပယ်ကဏ္ဍများတွင် ပုံစံမျိုးစုံဖြင့် စိမ့်ဝင်ရောက်ရှိနေပြီ ဖြစ်ပါသည်။ AI နည်းပညာသည် အသွားနှစ်ဖက်ရှိသော ဓားတစ်လက်နှင့် တူလှပေသည်။ AI သည် လက်ရှိတွင် အဆင့်အမြင့်ဆုံး နည်းပညာရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး လူသားတို့၏ဘဝကို တိုးတက်ကောင်းမွန်အောင် ဖန်တီးပေးနိုင်စွမ်းရှိသော်လည်း AI နည်းပညာကို အလွဲသုံးစွဲခြင်းကြောင့် လူသားများအပေါ် ထိခိုက်နစ်နာဆုံးရှုံးမှုများ ကျရောက်လာနိုင်ပါသည်။ လူသားတိုင်းသည် စားသုံးသူများဖြစ်သည့်အတွက် လူသားအားလုံးအတွက် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် ထိခိုက်နစ်နာ ဆုံးရှုံးမှုများသည် စားသုံးသူများ၏ ထိခိုက်နစ်နာဆုံးရှုံးမှုပင်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် AI နည်းပညာကို ဖန်တီးတီထွင်ဆောင်ရွက်သူများအနေဖြင့်လည်း စားသုံးသူများအားအကျိုးပြုမည့်မျှတမှုရှိပြီး တာဝန်ယူမှုရှိသော AI နည်းပညာ‌များ ဖန်တီးအသုံးပြုရေးမှာလည်း အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍအဖြစ် ပါဝင်လျက်ရှိပါသည်။

မြေယာမတိုးချဲ့နိုင်မှုနှင့် အလုပ်သမားရှားပါးမှုကဲ့သို့သော အရင်းအမြစ်အတားအဆီးဖြစ်နေသည့် အခြေအနေမျိုးတွင် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု လျင်မြန်စွာ တိုးတက်မြင့်မားရေးသည် နည်းပညာဆိုင်ရာ သွင်းအားစုများနှင့် လူသားအရင်းအနှီးတိုးတက်မှုတို့အပေါ် များစွာမှီခိုနေပါသည်။ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်များ နောက်ပိုင်းတွင် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများမှ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများသို့ စိုက်ပျိုးရေးနည်းပညာ အထောက်အပံ့ပေးမှုများသည် သမားရိုးကျစိုက်ခင်းများကို ခေတ်မီအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုလျင်မြန်စွာ တိုးတက်စေခြင်းတို့ကို မတတ်နိုင်ခဲ့ပါ။ ထို့ကြောင့် စိုက်ပျိုးရေးသုတေသနစွမ်းရည်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ရှေ့တန်းမှဦးစားပေးဆောင် ရွက်ခဲ့ကြသည်။ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများမှာ သုတေသနစွမ်းရည်များကို မြှင့်တင်ရန် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခဲ့ကြပါသည်။

ယခုနှစ်နွေဦးကာလသို့ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီ။ နေ၏အပူရှိန်ကား ပြင်းလှ၏။ တောတောင်တို့တွင် ရိုးတံပြိုင်းပြိုင်းနှင့်အပင်တို့က စိမ်းလန်းမှုကို မပြနိုင်တော့။ ပုံမှန်ထက် ဆိုးရွားသည်က ယခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာကြီးက စံချိန်တင်ပူနွေးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်ထက်မလျော့ဘဲ ပိုမိုပူပြင်းလာနိုင်ဖို့ ရှိနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက ကြေညာထားသည်။ အပူချိန်မြင့်တက်လာသည်နှင့်အမျှ စိုးရိမ်စရာကား ရေလုံလောက်စွာရရှိရေးပင်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံအချို့တွင် ရေကြောင့် စစ်ပွဲများဖြစ်သည်အထိ တိုက်ခိုက်ယူကြရသည်။ ကံကောင်းထောက်မ၍ မိမိတို့နိုင်ငံက သောက်သုံးရေပြတ်လပ်သည့် နိုင်ငံမျိုးတော့မဟုတ်။ သို့သော်နေရာဒေသအချို့တွင် နွေရောက်တိုင်း ရေပြတ်လပ်မှုနှင့် ကြုံနေရဆဲ။

တပေါင်းလသည် မြန်မာပြက္ခဒိန်တွင် ဆယ့်နှစ်လမြောက် နောက်ဆုံးလဖြစ်သည်။ မြန်မာသက္ကရာဇ်အရ နှစ်တစ်နှစ်ကုန်ဆုံးတော့မည့် အခါသမယလည်းဖြစ်သည်။ ဆောင်းအကုန် နွေသို့အကူးဖြစ်၍ နေ့တွင်ပူပြီး ညတွင်ချမ်းအေးသည်။ ထို့ကြောင့် “နေ့ပူညချမ်း၊ တပေါင်းလသရမ်း” ဟု အဆိုရှိခဲ့ရာမှ ကာလရွေ့လျားလာသည့်အခါ “နေ့ပူညချမ်း၊ တပေါင်းလဆန်း” ဟု စာချိုးသတ်မှတ်ကြသည်။ တပေါင်းလသို့ ရောက်သည့်အခါ လေရူးများဝေ့ဝဲတိုက်ခတ်ပြီး ရော်ရွက်ဝါများလည်း မြေသို့ဆင်းသက်ကြွေကျကြရသည်။ သစ်ပင်ပန်းမန်တို့တွင် နုသစ်သောဖူးပုရစ်များ ထွက်ပေါ်စပြုလာကြသည်။ ဤအချိန်ကာလတွင် လောကဓာတ်တစ်ခွင်မှာလည်း သာယာလှသည့်အလျောက် တပေါင်းလကိုလများ၏ သခင်ဟူ၍လည်း စာဆိုရှိခဲ့သည်။

ကျွန်ုပ်တို့ ကမ္ဘာကြီး၏ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ သာယာဝပြောရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် ရေသည်အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေပါသည်။ ကမ္ဘာကြီး၏ မြေမျက်နှာပြင် ၇၁ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် ရေများဖြင့်ဖုံးလွှမ်းနေပြီး ကမ္ဘာ့ရေအားလုံး၏ ၉၆ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို သမုဒ္ဒရာများမှ ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ လူသားတို့ အသက်ရှင်သန်ရေးအတွက် လိုအပ်သည့် ရေချိုမှာမူ ကမ္ဘာ့ရေအားလုံး၏ ၃ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းသာရှိပြီး ၎င်းတို့အနက် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းသည် နယ်နိမိတ်ဖြတ်ကျော်ရေများ ဖြစ်ကြပါသည်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အင်တာနက်နည်းပညာလုပ်ငန်းကြီးဖြစ်တဲ့ ဂူဂဲလ်(Google)ဟာ သတင်းအချက်အလက်နဲ့ နည်းပညာဆိုင်ရာ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး အစရှိတဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို တစ်ကမ္ဘာလုံးလွှမ်းခြုံကာ အချိန်နဲ့အမျှဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါတယ်။

စင်စစ်အားဖြင့် ပြည်ထောင်စုဖွား တိုင်းရင်းသားညီအစ်ကိုမောင်နှမများ၏ အခြေခံစိတ်ဓာတ်သည် နိုင်ငံချစ်စိတ်၊ တိုင်းပြည်ချစ်စိတ်နှင့် တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လိုသော စိတ်ဆန္ဒများရှိကြပါသည်။ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုရှိနေမှသာလျှင် တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ဖော်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပြည်သူ့ဘဝလုံခြုံရေးအတွက် ကာကွယ်ရေးအင်အားတောင့်တင်းရန် လိုအပ်ပေသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတွင် ရိုသေခံ့ညားလောက်သည့် ကာကွယ်ရေးအင်အားရှိနေမှသာလျှင် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပအဖျက်သမားများနှင့် လက်နက်ကိုင်အကြမ်းဖက်သမားများကို ဟန့်တားချေမှုန်းနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ကုန်စည် သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုကို ဝယ်လိုအား မကျဆင်းရေးအတွက် ဝယ်ယူသူ သို့မဟုတ် စားသုံးသူ၏ စိတ်ကြိုက်ထုတ်လုပ်နိုင်ရေးသည် စီးပွာရေးလုပ်ငန်းများ၏ အဓိကရည်မှန်းချက်ပင်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကုန်စည် သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုတစ်ခုအား ဈေးကွက်အတွင်းရှိ စားသုံးသူများ သတိပြုမိစေမည့် အခြေအနေတစ်ရပ်ကို ဖန်တီးနိုင်ရေးအတွက် ကြော်ငြာအားဖြင့် စားသုံးသူများအကြား ထိုးဖောက်ရန် ကြိုးပမ်းကြသည်။ သို့သော် ကြော်ငြာပါ အချက်အလက်များနှင့် လက်တွေ့တို့ ထပ်တူကျနိုင်ရေး၊ စားသုံးသူများအတွက် တန်ဖိုးရှိသော၊ အသုံးဝင်သော၊ အန္တရာယ်ကင်းသော၊ စိတ်ချယုံကြည်ရသော ကုန်စည် သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုဖြစ်ရန် အရေးကြီးလှသည်။

တပို့တွဲမှာ တပေါင်းရာသီပြောင်းသော်လည်း နံနက်ခင်းလေနုအေးက သန့်ရှင်းလတ်ဆတ်အေးမြဆဲ။ ကုန်းမို့တစ်ခု၊ ခုံးကျော်တံတားတစ်ခုတွေ့လျှင် စက်ဘီးကို တွန်းမသွားဘဲ ရအောင်နင်းတက်မည်ဟူသောစိတ်ဖြင့် စက်ဘီးကို ခပ်သွက်သွက်အားစိုက်နင်းခဲ့မှုကြောင့် စို့ထွက်လာသောချွေးများသည်ပင် နံနက်ခင်း တိုက်ခတ်လာသည့် လေပြည်လေညှင်းတို့ကြောင့် တစ်မုဟုတ်ချင်းအေးမြသွားကာ အမောပြေသွားသည်။