နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ အမျိုးသားအားမာန်နှင့် တက်ကြွသည့်စွမ်းပကားများကို ထုတ်ဖော်ပြသကြရာ၌ နိုင်ငံအဆင့်အားကစားပြိုင်ပွဲများသည် အဓိကကျသည့်အခန်းကဏ္ဍများမှ ပါဝင်နေသည်။ အားကစားဖြင့် နိုင်ငံချစ်စိတ်၊ မျိုးချစ်စိတ်များ မြင့်မားခိုင်ကျည်မှုကို ပြသနိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် လူငယ်လူရွယ်များသည် အားကစားကဏ္ဍတွင် စိတ်ဝင်တစားပါဝင်လာကြပြီး စိတ်ဓာတ်ခွန်အားများ တိုးပွားစေရုံသာမက ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးပါ စိတ်ဓာတ်နှင့်ခန္ဓာ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်မှုတို့ကို ပေးစွမ်းနိုင်သည်။

နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်သည် နိုင်ငံသားတိုင်းထမ်းဆောင်ကြရမည့် တာဝန်ဖြစ်သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) တွင် နိုင်ငံသားတိုင်းသည် ပြည်ထောင်စုမပြိုကွဲရေး၊ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်မှု မပြိုကွဲရေး၊ အချုပ်အခြာအာဏာ တည်တံ့ခိုင်မြဲရေးတို့ကို စောင့်ထိန်းရန်တာဝန်ရှိကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည့်အပြင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ လွတ်လပ်ရေး၊ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် နယ်မြေတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးတို့ကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးသည် နိုင်ငံသားတိုင်း၏ တာဝန်ဖြစ်သည်ဟူ၍လည်းကောင်း၊ နိုင်ငံသားတိုင်းသည် ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ စစ်ပညာသင်ကြားရန်နှင့် နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးအတွက် စစ်မှုထမ်းရန် တာဝန်ရှိသည်ဟူ၍လည်းကောင်း ပြဋ္ဌာန်းချက်များပါရှိသည်။

​​​​​​​ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သောနိုင်ငံများတွင် ပညာတတ်အရင်းအမြစ်များ ပေါများကြွယ်ဝကြသည်။ နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သည့်ပညာတတ် အရင်းအမြစ်များပေါများလာအောင် နိုင်ငံများက ဦးစားပေးဆောင်ရွက်ကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသိပညာ၊ အတတ်ပညာပြည့်စုံသည့် ပညာတတ်များဖြင့် သာယာဝပြောသည့် အနာဂတ်နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်နိုင်ရန်အတွက် အရည်အသွေးပြည့်ဝသည့် ဘက်စုံပညာရေးစနစ် ဖြစ်ပေါ်လာအောင် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

​​​​​​​လူထုသတင်းပေးမီဒီယာများ၏အစမှာ သတင်းစာများပင် ဖြစ်သည်။ ရေဒီယို၊ ရုပ်မြင်သံကြား၊ အင်တာနက် စသည့် မီဒီယာများထက် ရာစုနှစ်များစွာစောကာ အများပြည်သူအား သတင်းအချက်အလက်များ ဖြန့်ဝေပေးသည့်အလုပ်ကို သတင်းစာများက လုပ်နေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သတင်းစာလုပ်ငန်း အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်ရှိခဲ့သည့် ၂၀ ရာစုအတွင်းသို့ ရောက်ရှိလာသည့်အခါ သတင်းစာများကပေးသည့် သတင်းအချက်အလက်များ၏ ဘက်လိုက်မှုနှင့် အဂတိမကင်းမှုကို လည်းကောင်း၊ သတင်းဖတ်ရှုသည့်လူထုအပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးနိုင်စွမ်းရှိမှုတို့ကိုလည်းကောင်း သတိပြုမိလာကြသည်။ ဘက်လိုက်သတင်းများနှင့် သတင်းတု၊ သတင်းမှားများကြောင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း အန္တရာယ်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည့်အပေါ်တွင်လည်း စိုးရိမ်လာကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် တိုင်းရင်းသားလူမျိုး ၁၃၀ ကျော် မှီတင်းနေထိုင်ကြသည့် ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံဖြစ်သည်။ ပြည်ထောင်စုကြီးအတွင်း မှီတင်းနေထိုင်ကြသော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးအပေါင်းတို့ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးစွာ အတူလက်တွဲနေထိုင်ခဲ့ကြသောကြောင့် ပြည်ထောင်စုကြီး နှစ်ပေါင်းထောင်ချီ ယနေ့ထက်တိုင် တည်တံ့ခိုင်မြဲလျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် တိုင်းရင်းသားများ အတူလက်တွဲနေထိုင်ကြမည်ဆိုသည့် ပြည်ထောင်စုစိတ်ဓာတ် အစဉ်ရှင်သန်ထွန်းကားနေစေရန် အထူးအရေးကြီးသည်။

နိုင်ငံကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် တည်ဆောက်ရာတွင် တန်ဖိုးမြင့်မားသည့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များ မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပြီး နိုင်ငံတွင် တည်ရှိနေသည့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ကို တန်ဖိုးမြင့်မားလာစေရန် ပြုစုပျိုးထောင်ရာတွင်မူ နိုင်ငံ၏ ပညာရေး ကဏ္ဍတွင် အရည်အသွေးမြင့်မားသည့်ဆရာများ မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်။ လက်ရှိ မိမိတို့နိုင်ငံက ပိုင်ဆိုင်ထားသည့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်၏ အခြေအနေမှာ အားရဖွယ်အခြေအနေမဟုတ်။ သက်ငယ် သက်ကြီး စာမတတ်သူများ သန်းနှင့်ချီ၍ ရှိနေသည်။ နိုင်ငံသားအများစုမှာ အခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့်မျှသာ တတ်မြောက်သည်။ နိုင်ငံလူဦးရေနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ဘွဲ့ရသူ အရေအတွက်မှာ ရှိသင့်ရှိထိုက်သလောက်မရှိဘဲ နည်းနေသည်။ သို့ဖြစ်ရာ အမျိုးသားပညာရေးကဏ္ဍ မြင့်မားလာရေးအတွက် ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးတိုင်း ကျောင်းနေရာခိုင်နှုန်းမြင့်မားရေး၊ ကျောင်းသား ကျောင်းသူတိုင်း အတန်းပညာများ တတ်မြောက်ရေး၊ တန်းစဉ်ကူးပြောင်းမှုနှုန်း မြင့်မားရေးတို့ကို မဖြစ်မနေ ဆောင်ရွက်သွားကြရမည် ဖြစ်သကဲ့သို့ မြန်မာ့လူ့ဘောင်ကို ဉာဏ်ပညာဖြင့် တည်ဆောက်ထားသည့် လူ့ဘောင်အသိုက်အဝန်းဖြစ်လာစေရန်မှာ ဆရာ ဆရာမများ၏ တာဝန်ပင်ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ရှည်လျားစွာ ထိစပ်နေသည့် အရှေ့တောင်အာရှ၏ တစ်ခုတည်းသောနိုင်ငံဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယအရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ကုန်းတွင်းနယ်နိမိတ် ထိစပ်နေသကဲ့သို့ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တွင် ရေနယ်နိမိတ်ထိစပ်နေသောနိုင်ငံဖြစ်သည်။ ရှေးကာလ ဗုဒ္ဓဘုရားရှင် သက်တော်ထင်ရှားရှိစဉ်ကတည်းကစ၍ ဘာသာသာသနာ၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ စာပေ၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးမှအစ ကူးလူးဆက်နွှယ်ခဲ့သည့် တစ်မြေတည်း၊ တစ်ရေတည်းနိုင်ငံဖြစ်သည်။

မြန်မာနှင့် အိန္ဒိယတို့ နှစ်နိုင်ငံအကြား ဘာသာရေး၊ စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုတို့အရ ဆက်နွှယ်မှုများမှာ နှစ်ပေါင်းထောင်ချီ ရှည်ကြာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ၁၉ ရာစုအတွင်း ဗြိတိသျှကိုလိုနီဘဝသို့ နှစ်နိုင်ငံစလုံး ကျရောက်ခဲ့ရပြီး ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးကာလတွင် နှစ်နိုင်ငံလုံး ရှေ့ဆင့်နောက်ဆင့် လွတ်လပ်ရေးရရှိကာ တရားဝင် သံတမန်ဆက်ဆံရေးလည်း စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ရာ ယခုအခါ စိန်ရတုပင် ကျော်လွန်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

“နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှု (National Culture)၊ အမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ် (National Spirit) နှင့် တန်ဖိုးထားမှုစနစ် (Value System) များသည် ဒေသတစ်ခု၏ အချုပ်အနှောင်မဲ့တိုးတက်မှု (Independent Development) အတွက် အလွန်အရေးပါသည့် အခြေခံအကြောင်းတရားများပင်ဖြစ်ကြောင်း” (၂၅) ကြိမ်မြောက် ငွေရတုအထိမ်းအမှတ် မြန်မာ့ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု အဆို၊ အက၊ အရေး၊ အတီး ပြိုင်ပွဲ ဆုချီးမြှင့်ပွဲအခမ်းအနားတွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမှိုက်သရိုက်များရှုပ်ပွနေသည့် လမ်းမ၊ လမ်းသွယ်များနှင့် လူသွားစင်္ကြံပေါ် ပိတ်ဆို့ရောင်းချနေကြသည့် ဈေးသည်များ၊ စည်းကမ်းမဲ့မောင်းနှင်ပြီး ရပ်ချင်သလိုရပ်ထားသည့် ကားများ၊ သွယ်တန်းချင်သလိုသွယ်တန်းထားပြီး မြင်မကောင်းအောင်ရှုပ်ထွေးနေသည့် မီးကြိုး၊ ဖုန်းကြိုး၊ ဆက်သွယ်ရေးကြိုးများ၊ မိုးစင်စင်လင်းပြီးသည့်တိုင် မီးမပိတ်သေးသည့် ဓာတ်မီးတိုင်များ၊ အနံ့ဆိုးများထွက်ပေါ်နေပြီး ဘေးသို့လျှံကျနေသည့် အမှိုက်ပုံးများ စသည် စသည်ဖြင့် ပရမ်းပတာမြင်ကွင်းများနှင့် စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းမျိုးကို မည်သူမျှနှစ်မြို့ကြမည်မဟုတ်။ သို့သော် ပြည်သူလူထုအတွင်း ပြည်သူ့တာဝန်ကို သိရှိကျေပွန်သူတို့ နည်းပါးသည့်အခါ၊ ဝန်ထမ်းများလည်း တာဝန်မကျေပွန် သည့်အခါတွင် ထိုလူ့အဖွဲ့အစည်းမျိုးမှာ အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သည့် မြင်ကွင်းမျိုးကို နေ့စဉ်ရှောင်မလွတ်အောင် မြင်တွေ့နေ ကြရမည်ဖြစ်သည်။