မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများအပြားတို့၌ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အမြစ်တွယ်နေသည့် ပြဿနာမှာ အဂတိလိုက်စားမှုပင်ဖြစ်သည်။ အဂတိလိုက်စားမှုသည် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် နိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားတို့၏ ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါးချမ်းသာရေးတို့ကို အဓိကနှောင့်ယှက်ဟန့်တားနေသည့် ဘေးအန္တရာယ်တစ်ခုဖြစ်သည်ဆိုသည့်တိုင် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်နေသည့် အဂတိလိုက်စားမှုတို့ လုံးဝကင်းစင်အောင် အမြစ်ဖြတ်သုတ်သင်ရှင်းလင်းရန်နှင့် အချိန်ကာလတစ်ရပ်အတွင်း ဖယ်ရှားနိုင်ရန်မှာ လွန်စွာခဲယဉ်းမည်ဖြစ်ပြီး အောင်မြင်မှုရရှိရန်လည်း မျှော်လင့်နိုင်မည်မဟုတ်ဟုပင် ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် ပဉ္စမအကြိမ် အမျိုးသားအားကစားပွဲတော် ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားကို နေပြည်တော်တွင် နိုင်ငံတော်အဆင့်အခမ်းအနားကြီးအဖြစ် ထည်ထည်ဝါဝါ စည်စည်ကားကား ဖွင့်လှစ်လိုက်ပြီဖြစ်သည်။ အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီးကို ဒီဇင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့မှ ၂၀ ရက်နေ့အထိ ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။ အကြိုပြိုင်ပွဲများအဖြစ် မသန်စွမ်းအားကစားပြိုင်ပွဲ၊ အားကစားနည်းများအလိုက် ပြိုင်ပွဲများကို သက်ဆိုင်ရာ အားကစားရုံနှင့် အားကစားကွင်းအသီးသီးတွင် အကြိတ်အနယ်ယှဉ်ပြိုင်လျက်ရှိရာ ဆုတံဆိပ်များပင် ရရှိနေကြပြီဖြစ်သည်။

“လူ့အခွင့်အရေးဆိုသည်မှာ လူတစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းဖြစ်စေ၊ အုပ်စုလိုက်ဖြစ်စေ ၎င်းတို့၏ အခြေခံလွတ်လပ်ခွင့်များနှင့် သက်ဆိုင်သည့် တရားရေးဆိုင်ရာ အာမခံချက်ဖြစ်သည်။” ဟု ကုလသမဂ္ဂက အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားသည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ၌ ကမ္ဘာ့လူ့အခွင့်အရေးကြေညာစာတမ်းကို အတည်ပြုထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ ယခုနှစ်တွင် ၇၆ နှစ်သို့တိုင် ရောက်ရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့လူ့အခွင့်အရေးကြေညာစာတမ်း အတည်ပြု ထုတ်ပြန်နိုင်ရေးအတွက် မဲခွဲဆုံးဖြတ်ရာတွင် ထောက်ခံမဲပေးခဲ့သည့်နိုင်ငံဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်ကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှုနှင့်အတူ ပြည်သူလူထုထဲမှ ပေါ်ပေါက်လာသော တပ်မတော်ဖြစ်သည်။ နယ်ချဲ့လက်အောက်မှ လွတ်မြောက်ရန် ကြိုးပမ်းရင်းစတင်သန္ဓေတည်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံကို အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် လွတ်လပ်သောနိုင်ငံဖြစ်ပေါ်လာရန် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ပြီး နိုင်ငံအချုပ်အခြာအာဏာတည်တံ့ခိုင်မြဲစေရန် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပအန္တရာယ်များကို အသက်၊ သွေး၊ ချွေးရင်းနှီးပေးဆပ်၍ တွန်းလှန်ကာကွယ်ခဲ့သည်။ ယင်းတို့သည် စစ်မှန်သောမျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်ဖြင့် နိုင်ငံတော်ကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်နေခြင်းဖြစ်သည်။

သီးနှံဖျက်ပိုးများကြောင့် စိုက်ပျိုးသီးနှံများ အထွက်နှုန်းမကျဆင်းစေရန် စိုက်ပျိုးတောင်သူတိုင်းက ဓာတုဗေဒပိုးသတ်ဆေးများကို မဖြစ်မနေသုံးစွဲကြရသည်။ သီးနှံဖျက်သည့် အင်းဆက်ပိုးမွှားများသေစေရန် သုံးစွဲရသည့် ပိုးသတ်ဆေးများမှာ အဆိပ်များပင်ဖြစ်ပြီး အထူးသတိပြု ကိုင်တွယ်သုံးစွဲကြရမည်ဖြစ်သော်လည်း ကာလကြာမြင့်စွာ သုံးစွဲခြင်းကြောင့် ပတ်ဝန်းကျင် ရေထု၊ မြေထု၊ လေထုတို့ကို အဆိပ်သင့်ညစ်ညမ်းစေသည်။ ပိုးသတ်ဆေးပမာဏကို ညွှန်ကြားသည့် အတိုင်းအတာထက် ပိုမိုသုံးစွဲခြင်း၊ သုံးစွဲပြီးသော ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းကိရိယာများ၊ ပုံးခွံဘူးခွံများကို စနစ်တကျကိုင်တွယ်စွန့်ပစ်မှုမရှိခြင်းတို့ကြောင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ညစ်ညမ်းမှုဖြစ်ပေါ်စေသည်။

ဒြပ်ရှိယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များနှင့်ပတ်သက်၍ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် သရေခေတ္တရာ၊ ဟန်လင်း၊ ဗိဿနိုးပျူရှေးဟောင်း မြို့တော်သုံးမြို့နှင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ပုဂံရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုမြို့တော်တို့ကို ယူနက်စကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်စာရင်းတွင် တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုခံခဲ့ရပြီးဖြစ်သည်။ မြောက်ဦးရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်ဒေသကိုလည်း ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်စာရင်းဝင်ဖြစ်ရေးအတွက် ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်ကော်မတီသို့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ပေးပို့ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့်နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးတွင် နိုင်ငံသူနိုင်ငံသားတို့၏ ကိုယ်ရောစိတ်ပါ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးမှာ အရေးကြီးသည်။ နိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားတို့ ကိုယ်ရောစိတ်ပါ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်မှသာ ကာယ၊ ဉာဏစွမ်းရည်တို့မြင့်မားပြီး နိုင်ငံကို ကောင်းစွာတည်ဆောက်နိုင်မည်ဖြစ်သလို ကောင်းစွာကာကွယ်စောင့်ရှောက်နိုင်ကြမည်လည်းဖြစ်သည်။

​​​​​​​၂၀၂၄ ခုနှစ် ပဉ္စမအကြိမ်အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီး စတင်ကျင်းပရန် ရက်ပိုင်းမျှသာလိုပါတော့သည်။ ယခုအခါ အမျိုးသားအားကစားပွဲတော် အားကစားပြိုင်ပွဲ အုပ်စုပွဲစဉ်များကို ဒီဇင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့မှစတင်၍ နေပြည်တော်ကောင်စီ နယ်မြေအတွင်းရှိ သတ်မှတ်ထားသော အားကစားကွင်းများ၊ အားကစားပြိုင်ပွဲရုံများ၌ ကျင်းပလျက်ရှိရာ ဘော်လီဘော၊ ဖူဆယ်နှင့်ဘောလုံးပြိုင်ပွဲများ အကြိတ်အနယ်ယှဉ်ပြိုင်ကစားနေကြသည်ကို အားရဖွယ်မြင်တွေ့ရသည်။

​​​​​​​လူသားတို့၏ ဘဝတစ်လျှောက်လုံးတွင် ယဉ်ကျေးမှုက ယှဉ်တွဲပါရှိနေပြီး လူတို့နှင့်စပ်ဆက်သမျှ ပတ်ဝန်းကျင်အားလုံးတွင်လည်း ယဉ်ကျေးမှုရှိနေသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၊ လူမျိုးတစ်မျိုး၏ ယဉ်ကျေးမှုဟုဆိုရာတွင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာယဉ်ကျေးမှု(ဒြပ်မဲ့ယဉ်ကျေးမှု)နှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာယဉ်ကျေးမှု (ဒြပ်ရှိယဉ်ကျေးမှု)ဟူ၍ ခွဲခြားနိုင်သည်။ မိမိတို့နိုင်ငံသည် နှစ်ပေါင်းထောင်ချီရှည်ကြာသည့်သမိုင်းနှင့် များပြားလှသည့် တိုင်းရင်းသားများအတူ စုပေါင်းနေထိုင်ကြသည့် နိုင်ငံဖြစ်သည့်အလျောက် ဒြပ်မဲ့၊ ဒြပ်ရှိ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များ ပေါများကြွယ်ဝသည့်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။

စီးပွားရေးဘောဂဗေဒအရထုတ်လုပ်မှုနှင့် လိုအပ်ချက်၊ အလုပ်အကိုင်နှင့် အခွင့်အလမ်းအချိုးညီမှသာ စီးပွားရေးတည်ငြိမ်မှုနှင့် ငွေကြေးစီးဆင်းမှု လည်ပတ်အားကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်သည်။ အချိုးမညီသည့်အခါ ကုန်စည်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု၊ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းရှားပါးမှု ပေါ်ပေါက်လာမည်။ အထူးသဖြင့် ကုန်စည်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်လာမှုကြောင့် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ခက်ခဲလာခြင်း၊ စီးပွားရေးကျပ်တည်းခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ လက်ရှိကာလတွင် ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်ခြင်းနှင့် လုပ်သားအင်အားခက်ခဲခြင်းတို့ဖြစ်ပေါ်နေသည်။