အောက်ဆီဂျင်ဟာ လေထုထဲမှာ အဓိကပါဝင်ပြီး သက်ရှိသတ္တဝါတွေ အတွက် အရေးပါတဲ့ ဓာတ်ငွေ့တစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ အောက်ဆီဂျင်ဓာတ်ငွေ့ကို ၁၇၇၄ ခုနှစ်မှာ ဂျိုးဇက်ပရီးစတီး အမည်ရှိ အင်္ဂလိပ်ဓာတုဗေဒပညာရှင်က ဒြပ်စင်တစ်ခုအဖြစ်တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ၁၇၇၇ ခုနှစ်မှာ ပြင်သစ်ဓာတုပညာရှင် အန်တွိုင်းလဗွိုင်ယာစီက ဆက်လက် စမ်းသပ်ကာ အောက်ဆီဂျင်လို့ အမည် ပေးခဲ့ပါတယ်။ ဓာတုသင်္ကေတနဲ့ အဆင်းကင်းမဲ့တဲ့ အောက်ဆီဂျင်ဟာ စကြဝဠာကြီးအတွင်း ဟိုက်ဒရိုဂျင် နဲ့ နိုက်ထရိုဂျင်ပြီးနောက် အများဆုံး တွေ့ရှိရတဲ့ ဒြပ်စင်ဖြစ်တယ်။ ကမ္ဘာ့ လေထုရဲ့  ၂၁ ရာခိုင်နှုန်းမှာ အောက်ဆီဂျင် ဖြစ်ပါတယ်။ အောက်ဆီဂျင်ကို ဓာတ်ငွေ့ သန့်သန့်အနေနဲ့သော် လည်းကောင်း၊ အခြားဒြပ်စင်တွေနဲ့ ပေါင်းစပ်၍သော် လည်းကောင်း ကျွန်မတို့ပတ်ဝန်းကျင် မှာ အများအပြား တွေ့ရတယ်။

နှစ်ပေါင်း တစ်သိန်းကိုးသောင်းလောက်က လူသားမျိုးနွယ်စု {Homo sapiens) စတင် နေခဲ့တဲ့အချိန်က ခန့်မှန်းရေတွက်ကြည့်ရင် ကမ္ဘာကြီးမှာ ယနေ့အထိ လူဦးရေစုစုပေါင်း ၁၀၅- ၁၀၇ ဘီလီယံနေခဲ့ပါတယ်။

 “ဆီကိုရေချိုး၊ ဆေးရိုးမီးလှုံ၊ စပါးတောင်လိုပုံ” ဟူသည့်ဆိုရိုးစကားသည် ကျွန်တော်တို့ဘိုးဘွားများ လက်ထက်က အမှန်တကယ်ဖြစ်ခဲ့သည်ကို ဂုဏ်ပြုတင်စား ဆိုထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ရာသီဥတုမှန်၊ သီးနှံလည်းအထွက်ကောင်းသဖြင့် အညာတစ်ခွင်တွင် ရာဝင်ဆီအိုးကြီးများ အစီအရီရှိကြသည်ကို ညွှန်းဆိုထားဟန်တူပါသည်။ နွေအခါ ရေကျသွားသည့် ချောင်းရိုးတစ်လျှောက်နှင့် ကုန်းစပ်စပ်မြေတွင် တောင်သူဦးကြီးတို့ မြန်မာ့ဆေးရွက်ကြီးများ စိုက်ကြသည်။ ကျေးရွာအုပ်စုတစ်ခုတွင်ပင် ဧက ၁၀၀ ထက်မက စိုက်ကြသည်။ ဒေသ၏ ဆေးတစ်ဧက အထွက်နှုန်းမှာ ပိဿာ ၁၀၀ ခန့်ဖြစ်သည်။

အောက်ဆီဂျင်ဟာ လေထုထဲမှာ အဓိကပါဝင်ပြီး သက်ရှိသတ္တဝါတွေအတွက် အရေးပါတဲ့ ဓာတ်ငွေ့တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အောက်ဆီဂျင်ဓာတ်ငွေ့ကို ၁၇၇၄ ခုနှစ်မှာ ဂျိုးဇက်ပရီးစတီး အမည်ရှိ အင်္ဂလိပ်ဓာတုဗေဒပညာရှင်က ဒြပ်စင်တစ်ခုအဖြစ်တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ၁၇၇၇ ခုနှစ်မှာ ပြင်သစ်ဓာတုပညာရှင် အန်ဘွိုင်းလွင်ယာစီက ဆက်လက်စမ်းသပ်ကာ အောက်ဆီဂျင်လို့ အမည်ပေးခဲ့ပါတယ်။ ဓာတုသင်္ကေတနဲ့ အဆင်းကင်းမဲ့တဲ့ အောက်ဆီဂျင်ဟာ စကြဝဠာကြီး အတွင်း ဟိုက်ဒရိုဂျင် နဲ့ နိုက်ထရိုဂျင်ပြီးနောက် အများဆုံးတွေ့ရှိရတဲ့ ဒြပ်စင်ဖြစ်တယ်။ ကမ္ဘာ့ လေထုရဲ့ ၂၁ရာခိုင်နှုန်းမှာ အောက်ဆီဂျင် ဖြစ်ပါတယ်။ အောက်ဆီဂျင်ကို ဓာတ်ငွေ့ သန့်သန့်အ နေနဲ့သော်လည်းကောင်း၊ အခြားဒြပ်စင်တွေနဲ့ ပေါင်းစပ်၍သော် လည်းကောင်း ကျွန်မတို့ပတ် ဝန်းကျင်မှာ အများအပြားတွေ့ရတယ်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဩဂုတ် ၁၈ ရက်က မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်း ရေးခရီး၏ သက်တမ်း ၁၀ နှစ်ပြည့်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့က စတင်ခဲ့သော သမ္မတဟောင်း ဦးသိန်းစိန် အစိုးရသည် အာဏာရရှိ ပြီး ၆ လကျော်အကြာ ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၈ ရက်နေ့တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးဖိတ်ခေါ်မှု စတင်ခဲ့ပါ၏။

လက်ရှိရုံးပိတ်ရက်ရှည်ကာလအတွင်းမှာ စာတွေ တစ်ဝကြီးဖတ်ရှုဖြစ်သည်။ ကနဦးတွင် ဖတ်လက်စ ဗိုလ်မှူးကြီး(ဟောင်း)တင်မောင်၏ “မင်းရေး ကြွယ်ကြွယ်”။ ပြီးတော့ “ဂျပန်ခေတ်စစ်ပညာသင် တစ်ဦး”၊ “တိုင်းပြည်ကနုနု မုန်တိုင်းကထန်ထန်”၊ “မုန်တိုင်းလွန်သော်” စာအုပ်တွေကို တစ်ဆက် တစ်စပ်တည်း ပြန်လည်ဖတ်ရှုဖြစ်တော့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြို့နယ် ၃၃၀ နှင့် ကျေးရွာပေါင်း ၆၀၀၀၀ ကျော်ရှိပြီး ကျေးလက်နေ ပြည်သူများသည် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး၊ ရေလုပ်ငန်းတို့ဖြင့် အဓိက အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပြုကြသည်။

သက်ရှိသက်မဲ့အားလုံးသည် အရင်းခံရုပ်အနေဖြင့် ပထဝီ(မြေဓာတ်)၊ အာပေါ(ရေဓာတ်)၊ တေဇော(မီးဓာတ်)၊ဝါယော(လေဓာတ်)၊ အာကာသ(အပိုင်းအခြားဓာတ်) ဓာတ်ငါးပါး အစုအဝေးမျှသာဖြစ်သည်၊ “ဓာတ်” ဟူသော အဓိပ္ပာယ်မှာ မိမိသဘောကို မိမိဆောင်တတ်သဖြင့် “ဓာတ်”ဟု ခေါ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးသည်လည်း ဓာတ်ငါးပါး အစုအဝေးပင်ဖြစ်သည်။ ထိုဓာတ်ငါးပါးတို့ ညီညွတ်မျှတလျှင် ကျန်းမာ၍ မညီညွတ်ဘဲ ဖောက်ပြန်ပါက အနာရောဂါ ဖြစ်စေပါသည်။

မြောင်ဇီး အမျိုးသမီးများ၏ ခေါင်းတွင် အနက်စအရှည် ဆယ်ကိုက်ကျော်ခန့်အား အထပ်ထပ်ဖြင့် လှပစွာခေါင်းပေါင်းပြုလုပ်၍ ဆင်မြန်းထားကြ၏။ ကော်လံအပြားကြီးပါသော အင်္ကျီ လက်ရှည်ဆင်မြန်း၏။ ထိုအင်္ကျီလက်တွင် အဖြူ၊ အနီ၊ အပြာ၊ အဝါ၊ အစိမ်း၊ ၊ ခရမ်း၊ လိမ္မော်အစရှိသော အရောင်တန်းများဖြင့် အလှဆင်ထားပြန်၏။ ထို့နောက် အပေါ်တွင် လက်ပြတ် ကုတ်အင်္ကျီကို ဆင်မြန်းသည်။ ရိုးရာ စကပ်ကို ဝတ်ဆင်ပြီး စကပ်၏နောက်တွင် အမြတ်တနိုးဖြင့် ပန်းဖွားပါသော အဝတ်ကြိုးရှည်ကို ဆင်မြန်းကြလေသည်။