ကျွန်တော်က မြန်မာ့လျှပ်စစ်ဓာတ်အားဖြန့်ဖြူးရေး လုပ်ငန်းမှ အငြိမ်းစားဝန်ထမ်း တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ အငြိမ်းစားတို့ထုံးစံအတိုင်း အိမ်မှာ ဘုရား၊ တရားလေး လုပ်လိုက်၊ စာလေးဖတ်လိုက်၊ ဖေ့စ်ဘွတ် ကြည့်လိုက်နှင့် အချိန်ဖြုန်းနေရသည်။ ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်မှုက လျော့ပါး သွားပြီဆိုသော်ငြား အကင်းမသေသေး၊ မိုးကလေးကလည်း သည်းသည်းရွာလိုက်၊ ဖွဲဖွဲကျလိုက် ဖြစ်နေသဖြင့် အပြင်သို့ လမ်းလျှောက်ပင်မထွက်ဖြစ်။

မုန်တိုင်းအပြီး ထွက်ပေါ်စနေခြည်သည် လောကကို သာယာလှပါစေသည်။ မျှော်လင့်ချက်တို့ကို ပိုမိုဝင်းပစေသည်။ နိုင်ငံတော်၏ စနစ်တကျစီမံခန့်ခွဲမှု၊ နိုင်ငံတော်၊ ပြည်သူ၊ တပ်မတော်နှင့် လူမှုအဖွဲ့အစည်း၊ အသင်းအသီးသီး၏ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုတို့ကြောင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါဆိုးကြီး၏ တတိယလှိုင်းသည် ပစ္စက္ခကာလတွင် အထိုက် အလျောက်လျော့ပါးသွားခဲ့သည်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီး (WHO)က ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်က ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက် ရောဂါ (Corona Virus Disease 2019)သည် “Public Health Emergency of International Concern” ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအရေးပေါ် အခြေအနေရောဂါဟု သတ်မှတ်ပြီး ကမ္ဘာကိုကြေညာခဲ့ပါသည်။ ထို့နောက် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ရက်တွင် ကူးစက်မြန် (သို့မဟုတ်) တိုင်ကြားရမည့် ကူးစက်ရောဂါအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး မတ် ၁၁ ရက်တွင် ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါအဖြစ် ကြေညာခဲ့ သည်။ လွတ်လပ်သော ကျွမ်းကျင် ပညာရှင်၁၉ ဦးတို့ကလည်း ယခုဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်ရောဂါသည်သည်တိရစ္ဆာန်များမှ စတင်ကူးစက် သည့် ရောဂါပိုးဖြစ်ကြောင်း တစ်ကမ္ဘာလုံး ဝိုင်းဝန်းလက်တွဲဆောင်ရွက်ကြရန် အရေးကြီးကြောင်း တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ဟု အမည်ပေးထားသည့် ကပ်ရောဂါကြီးသည် ၂၀၁၉ နှစ်ကုန်ပိုင်းမှ စတင်ကာ ကမ္ဘာမြေတစ်ဝန်းလုံးကို ဒုက္ခပေးခဲ့သည်။

မိမိပတ်ဝန်းကျင်တွင် နေ့စဉ်လိုလို မြင်တွေ့ခံစားရသည့် အကြောင်းအရာများအနက် လူတစ်ဦးချင်း စီအနေဖြင့် ကိုယ်တိုင် တွေ့ကြုံလာသည့် ကိစ္စရပ်များကို မည်သို့ရှုမြင်ကြသည်၊ မည်သို့နားလည် လက်ခံကြသည်နှင့် မည်သည့်ပုံစံဖြင့် တုံ့ပြန်ကြ သည်ဆိုသည်မှာ လွန်စွာစိတ် ဝင်စားဖွယ်ဖြစ်သည်။

ကျွန်တော်တို့သည် တစ်ခါတစ်ရံ မိမိတစ်ကိုယ်တည်း ကိုယ်နှင့်စိတ်ပင်လျှင် ဟန်မရအံမကျ ဖြစ်ရသည်ကို ကြုံဖူးကြပါ လိမ့်မည်။ ထိုသို့ဆိုလျှင်မိသားစုတစ်ခုတွင် မိခင်၊ ဖခင်တို့အပြင်သား သမီးများရှိကြသည့်အတွက် အနည်းဆုံး လူနှစ်ဦးရှိ လျှင်ပင် စိတ်နှစ်မျိုးရှိနေပြီဖြစ်သောကြောင့် မိသားစုတွင် ပါဝင်သူများအနေဖြင့် စိတ်အနေအထားအမျိုးမျိုး ရှိနေကြမည် မှာယုံမှားဖွယ်မရှိပါပေ။ ထိုနည်းတူမိသားစုများစွာမှ မွေးဖွားလာပြီး ဘဝဖြတ်သန်းမှုအထွေထွေ ကြုံခဲ့ရ သည့်လူပုဂ္ဂိုလ် များနှင့် ပေါင်းစည်းထားသော လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုတွင် လူအမျိုးမျိုးတို့၏ စိတ်အထွေထွေ ရှိနေကြမည်မှာ အသေအချာပင် ဖြစ်ပါသည်။

 

ဒေါက်တာမောင်ကျော် ၊ ပါမေက္ခချုပ်(ငြိမ်း)

 

၂၀၀၁ ခုနှစ်မှစတင်၍ နိုင်ငံတော်က ပေးအပ်ချီးမြှင့်သည့် အမျိုးသားစာပေတစ်သက်တာဆုသမိုင်းတွင် စာပေပညာရှင် ၃၁ဦး ဆွတ်ခူးရရှိခဲ့ပြီး ယင်းတို့အနက် အမျိုးသမီး စာပေပညာရှင် သုံးဦးပါဝင်ခဲ့ရာ အဆိုပါသုံးဦးမှာလည်း ကွယ်လွန်သွားကြရှာပြီဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးစာပေပညာရှင်အဖြစ် ဆရာမကြီး စည်သူဒေါ်ရင်ရင်(စောမုံညင်း) က ၂၀၀၅ ခုနှစ်အတွက် အမျိုးသားစာပေတစ်သက်တာ ဆု၊ ဆရာမကြီး စည်သူဒေါ်ကြန်(မကြန်)က ၂၀၀၆ ခုနှစ်အတွက် အမျိုးသားစာပေတစ်သက်တာဆု၊ ဆရာမကြီး ဒေါ်ခင်ဆွေဦး (ခင်ဆွေဦး)က ၂၀၁၂ ခုနှစ်အတွက် အမျိုးသားစာပေ တစ်သက်တာဆုရှင်အဖြစ် အသီးသီးရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

စာပေအကဲဖြတ်ဒိုင်ဖြစ်၍ (၇၃)နှစ်မြောက် တပ်မတော်နေ့ အထိမ်းအမှတ် စာပေပြိုင်ပွဲ ဆုပေးပွဲသို့ တက်ရောက်ခွင့်ရခဲ့သည်။ ကဗျာတို၊ ကဗျာရှည်ဆုရသူ ၁၀ ဦးအနက် နှစ်ဦးသာ လူလတ်ပိုင်းဖြစ်၍ ကျန်ကဗျာဆုရသူများမှာ အသက် အရွယ်ကြီးရင့်သူများဖြစ်ကြောင်း ဆုနှင်းသဘင် အခမ်းအနားတွင် တွေ့မြင်ရ၏။ တစ်ဖန် ၈-၄၂၀၁၈ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့သော စိမ်းလန်းရွှေပြည် စာပေပြိုင်ပွဲ၌ စာမူနှင့်စာအုပ် ကဗျာဆုရသူတို့မှာ လူလတ်ပိုင်းနှင့် လူကြီးပိုင်းဝင်စပြုနေသူများ ဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရပြန်၏။ ထို့ကြောင့် ဂန္ထဝင် ကဗျာစပ်နည်းသည် လူငယ်များကြားသို့ မှန်မှန်ကန်ကန်နှင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရောက်ကြပါရဲ့လား၊ အထိုက်အလျောက်ရေးတတ် စပ်တတ်သူတို့အတွက် ကဗျာလေ့ကျင့်ရေးကွင်းက နည်းပါးနေသလား၊ ဒါကြောင့် လက်ရည်တက် မလာကြတာလား၊ စဉ်းစားသုံးသပ်ဖွယ်ဖြစ်သည်။ ဂန္ထဝင်ကဗျာမျိုးဆက် ပြတ်မသွားအောင် အခြေခံကျကျ မည်သို့ဆောင်ရွက်သင့်သည်ကို အဖြေ ရှာကြည့်မိသည်။

အဆီ(Fats) ဆိုတာ လူ့ခန္ဓာကိုယ်ကို အကျိုးပြုလား အဆီ (Fats) ဆိုတာ အစားအစာကနေရနိုင်တဲ့ အာဟာရစွမ်းအင်ကြွယ်ဝတဲ့ အရင်းအမြစ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။အဆီစားသုံးမှု လွန်ကဲခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့ ပုံမှန်ထက်များတဲ့ စွမ်းအင်စားသုံးမှု (Energy Intake) တွေဖြစ်လာပြီး အဲဒီစွမ်းအင်တွေကို အသုံးမပြုခဲ့ဘူး ဆိုရင် နှလုံးရောဂါဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အဝလွန်ကဲမှုတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်။

ယနေ့ကမ္ဘာ့ဒေသအချို့တွင် အကြမ်းဖက်မှု၊ စစ်မက်၊ စစ်ဘေးကြံမှုတွေဟာ ထိန်းရခက်အောင် ကျယ်ပြန့်နေပါတယ်။ ဒီလိုကာလမှာ ဒါတွေကို လျော့ပါးသွားအောင်မလုပ်ဘူး၊ မလုပ်နိုင်ဘူးဆိုရင် ဒီဒေသတွေဟာ ငရဲပြည်အလားဖြစ်ကာ ဒုက္ခပင်လယ်သွားပါလိမ့်မယ်။