နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ၁၀-၃-၂၀၂၃ ရက်စွဲပါ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (၈၂/၂၀၂၃)အရ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဧပြီ ၁ ရက်မှ စတင်အာဏာတည်သည့် ကုန်အမှတ်တံဆိပ် မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေအရ အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကို စစ်ဆေးစီရင်ရန် သက်ဆိုင်ရတရားရုံးများသို့ မူပိုင်ခွင့်တရားရုံးများ၏ ရာဇဝတ်နှင့် တရားမဆိုင်ရာ မူလမှု စီရင်ပိုင်ခွင့်အာဏာများနှင့် အယူခံမှု၊ ပြင်ဆင်မှု စီရင်ပိုင်ခွင့်အာဏာများကို ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်က ၂၄-၃-၂၀၂၃ ရက်စွဲဖြင့် အမိန့်ကြော်ငြာစာများထုတ်ပြန်၍ အပ်နှင်းခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

၁၅ နှစ်ရှိခဲ့ပါပြီ။ မမေ့စကောင်းသော သဘာဝဘေးကြီးက ၂၀၀၈ ခုနှစ် နွေအကုန် မိုးဦးကျရာသီတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။         ၂၀၀၈ ခုနှစ် မေ ၂ ရက် ညနေ ပိုင်းမှစတင်၍ နာဂစ်ဆိုင်ကလုန်း မုန်တိုင်းကြီးသည် ဧရာဝတီတိုင်းဟိုင်းကြီးကျွန်းအနီးမှတစ်ဆင့် ကုန်းတွင်းပိုင်းသို့ အရှိန်ပြင်းထန်စွာဝင်ရောက်တိုက်ခတ် ခဲ့ရာ ဧရာဝတီတိုင်းအတွင်းရှိ ငပုတော၊ လပွတ္တာ၊ မော်လမြိုင်ကျွန်း၊ ဖျာပုံ၊ ဘိုကလေး၊ ကျိုက်လတ်နှင့် ဒေးဒရဲမြို့နယ်တို့၌လည်းကောင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်းရှိ ကွမ်းခြံကုန်း၊ ကော့မှူး၊ တွံတေးမြို့နယ်နှင့် ရန်ကုန်မြို့တို့၌ လည်းကောင်း၊ လူနေအိမ်များ၊ စာသင်ကျောင်းများ၊ ဆေးရုံများ၊ ဆေးပေးခန်းများ၊ ရုံးအဆောက်အအုံများ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ပြီး လူ၊ တိရစ္ဆာန်မြောက်မြားစွာ သေကျေပျက်စီးခြင်း၊ လှေ၊ သမ္ဗန်များနစ်မြုပ်ပျက်စီးခြင်း၊ ဒေသအတွင်းရှိစိုက်ပျိုးမြေ၊ ဆားကွင်းမြေ၊ ရေတွင်းရေကန်များမှာ ပင်လယ်ဒီရေဖုံးလွှမ်း တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ ဒေသအတွင်း သောက်သုံးရေရှားပါးခြင်း၊ သစ်ပင်များ၊ လျှပ်စစ်မီးလိုင်းများ၊ တယ်လီဖုန်းလိုင်းများပျက်စီးပြီး လျှပ်စစ်မီးနှင့်တယ်လီဖုန်းဆက်သွယ်မှု ပြတ်တောက်ခြင်းများ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။

အပူလျှပ်ခြင်းနှင့် ချွေးထွက်လွန်ခြင်းကဲ့သို့သော နွေရာသီအပူဒဏ်၏ အန္တရာယ်များကို လူအများ သိရှိကြပြီးဖြစ်သည်။ လူအများ သတိမမူမိသည့် နွေရာသီအပူဒဏ်၏ နှိပ်စက်မှုများလည်း ရှိသေးသည်။ ၎င်းမှာ နှာချေ၊ နှာရည်ယိုခြင်းဖြစ်သည်။ ပန်းများသည် နွေရာသီတွင် ဖူးပွင့်ကြသကဲ့သို့ အပင်များ၊ မြက်များသည်ပင်လျှင် နွေရာသီ၌အပွင့်ပွင့်ကြသည်။ ပူသောရာသီဥတုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ဝတ်မှုန်ထုတ်လုပ်မှုများ မြင့်တက်လာသည်။ လေထဲ၌ ဝတ်မှုန်ပါဝင်မှု နှုန်းမြင့်မားမှုကြောင့် လူအများ ဓာတ်မတည့်ခြင်းဖြစ်ကာ နှာချေ၊ နှာရည် ယိုခြင်းဖြစ်ကြသည့်အပြင် မျက်လုံးများယားယံမှု လည်းဖြစ်တတ်သည်။ ဓာတ်မတည့်ခြင်း ပြင်းထန်သူများအနေဖြင့် ဖြစ်နိုင်သမျှ အပြင်ထွက်ခြင်းကို ရှောင်ရှားခြင်း သို့မဟုတ် နှာခေါင်းစည်းများ တပ်ထားခြင်းတို့ဖြင့် ကာကွယ်နိုင်သည်။

ရုပ်ရှင်လောကသားများ အလိုလား အတောင့်တဆုံးအရာမှာ အကယ်ဒမီခေါ် ရုပ်ရှင်ထူးချွန်ဆုဖြစ်သည်။ တစ်ခါဖူးမျှ ရယူဆွတ်ခူးနိုင်ခြင်း မရှိသေးသူများက အကယ်ဒမီကို တစ်ကြိမ်တစ်ခါမျှ ရယူဆွတ်ခူးချင်သည်။ ရယူဆွတ်ခူးဖူးသူများကလည်း အကြိမ်ကြိမ်အခါခါထပ်ဆင့် ရယူဆွတ်ခူးချင်ကြသည်။

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးတွင် အဂတိလိုက်စားမှုသည် ပုံစံအမျိုးမျိုး၊ နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ဖြစ်ပွားလျက် ရှိသည်။ အဂတိလိုက်စားမှု၏ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်သည်လည်း နိုင်ငံ၊ ဒေသနှင့် နယ်ပယ်အလိုက် လုပ်ဆောင်ချက်နှင့် ယူဆချက်အပေါ်မူတည်၍ အဓိပ္ပာယ် အမျိုးမျိုး ဖွင့်ဆိုကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ILO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအနေဖြင့် အတည်ပြုပါဝင်ထားသော အသင်းအဖွဲ့များ လွတ်လပ်စွာဖွဲ့စည်းခွင့်နှင့် စည်းရုံးခွင့်ဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်အမှတ် (၈၇) ကို ILO နှင့်ပူးပေါင်း၍ အပြည့်အဝလိုက်နာ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ အလုပ်ရှင်နှင့် အလုပ်သမားများအကြား၊ အလုပ်သမားအချင်းချင်းအကြား အလုပ်သမားရေးရာကိစ္စရပ်များ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ရာတွင် အလုပ်သမားများအား ကိုယ်စားပြု၍ လွတ်လပ်စွာ ဆွေးနွေးဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ၂၀၁၁ ခုနှစ် အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းဥပဒေနှင့်အညီ အခြေခံအလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း ၂၈၂၄ ဖွဲ့၊ မြို့နယ်အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း ၁၅၆ ဖွဲ့၊ တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ် အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း ၂၅ ဖွဲ့၊ အလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ် ကိုးဖွဲ့၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာအလုပ်သမားရေးရာအဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့၊ အခြေခံအလုပ်ရှင်အဖွဲ့အစည်း ၂၆ ဖွဲ့၊ မြို့နယ်အလုပ်ရှင်အဖွဲ့ အစည်း တစ်ဖွဲ့နှင့် အလုပ်ရှင်အဖွဲ့ချုပ်တစ်ဖွဲ့ စုစုပေါင်း ၃၀၄၃ ဖွဲ့တို့ကို အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား အဖွဲ့အစည်းများအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ် များထုတ်ပေးခဲ့ပြီး ၎င်းအဖွဲ့အစည်းများအား ကိုယ်စားပြုသည့် အလုပ်သမားများအနေဖြင့် အလုပ်သမားရေးရာကိစ္စရပ်များတွင် အစိုးရကိုယ်စားလှယ်များ၊ အလုပ်ရှင်ကိုယ်စားလှယ်များ နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၌ ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလ ၅ ရက်နေ့မှ ၁၇ ရက်နေ့အထိ ကျင်းပတော့မည့် (၃၂) ကြိမ်မြောက် အရှေ့တောင်အာရှအားကစားပြိုင်ပွဲဝင် အားကစားသမား မောင်မယ်များအားလုံး ပြိုင်ပွဲရက်နီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ ပြိုင်ပွဲဝင်ရန်အတွက် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအသင့်၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အသင့်၊ အားကစားနည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာအသင့်၊ စိတ်ဓာတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအသင့်၊ အစစအရာရာ အသင့်ဖြစ်နေ ကြပြီဖြစ်သည်။ ပြိုင်ပွဲကျင်းပရန်လည်း ရက်ပိုင်းသာ လိုပါတော့သည်။

ခေတ်အဆက်ဆက် ဆက်ခံကြသည့် သမိုင်းအမွေအနှစ်များစွာတွင် အနုပညာသည်လည်း တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ မွန်မြတ်သော မြန်မာ့ရုပ်ရှင်သည်လည်း အစဉ်အလာ ကောင်းများစွာဖြင့် သမိုင်းမော်ကွန်းကောင်းများကို စိုက်ထူနိုင်ခဲ့သည်ချည်းဖြစ်သည်။ ခေတ်အဆက်ဆက် ပြည်သူချစ်သောအနုပညာရှင်များသည် မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုကို ရသအစုံဖြင့် သရုပ်ဖော်ခဲ့ကြပြီး သရုပ်ပျက်ယဉ်ကျေးမှုကို တိုက်ဖျက်နိုင်စွမ်းရှိခဲ့သည်။ ဖြေဖျော်ရေးသာမက တိုင်းပြည်ချစ်စိတ်၊ အမျိုးချစ်စိတ်၊ ဘာသာသာသနာစောင့်ရှောက် လိုစိတ်များကို ပေးစွမ်းနိုင်ခဲ့သည့်အပြင် ဘဝအတွက် ပညာပေးသင်ခန်းစာများကိုလည်း အတုယူဖွယ် ထုတ်ဖော်ပြသနိုင်ခဲ့ကြသည်။

ဉာဏ်ပညာထူးချွန်ပြီး ကျန်းမာသန်စွမ်းကာ အကျင့်စာရိတ္တကောင်းမွန်သည့် ထူးချွန်ထက်မြက်သော ကျောင်းသားလူငယ်များ ပေါ်ထွန်းလာစေရန်၊ ပညာရေးလက်တွေ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုလုပ်ငန်းများတွင် ပိုမိုစိတ်ပါဝင်စားလာပြီး နိုင်ငံအကျိုးပြုလုပ်ငန်းများ၌ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် နိုင်ငံ့သားကောင်းများ ပေါ်ပေါက်လာစေရန်၊ ထူးချွန်ထက်မြက်သော ကျောင်းသား ကျောင်းသူများကို စံနမူနာပြု၍ ကျောင်းသားလူငယ်များ ပြုစုပျိုးထောင်ပေးရန်ဆိုသည့် ကောင်းမြတ်သည့် ရည်ရွယ်ချက်များဖြင့် လူရည်ချွန်စီမံကိန်းကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

ခေတ်အဆက်ဆက်ဆက်ခံကြသည့် သမိုင်းအမွေအနှစ်များစွာတွင် အနုပညာသည်လည်း တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ မွန်မြတ်သော မြန်မာ့ရုပ်ရှင်သည်လည်း အစဉ်အလာကောင်းများစွာဖြင့် သမိုင်း မော်ကွန်းကောင်းများကို စိုက်ထူနိုင်ခဲ့သည်ချည်း ဖြစ်သည်။ ခေတ်အဆက်ဆက် ပြည်သူချစ်သောအနုပညာရှင်များသည် မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုကို ရသအစုံဖြင့် သရုပ်ဖော်ခဲ့ကြပြီး သရုပ်ပျက်ယဉ်ကျေးမှုကို တိုက်ဖျက်နိုင်စွမ်းရှိခဲ့သည်။ ဖြေဖျော်ရေးသာမက တိုင်းပြည်ချစ်စိတ်၊ အမျိုးချစ်စိတ်၊ ဘာသာသာသနာစောင့်ရှောက်လိုစိတ်များကို ပေးစွမ်းနိုင်ခဲ့သည့်အပြင် ဘဝအတွက် ပညာပေးသင်ခန်းစာများကိုလည်း အတုယူဖွယ် ထုတ်ဖော်ပြသနိုင်ခဲ့ကြသည်။