ဥပဒေရေးရာဝန်ကြီးဌာနသည် “ဥပဒေပညာသည် အကျင့်သိက္ခာနှင့်ပြည့်စုံသော ပညာဖြစ်သည်” ဟူသည့်ဆောင်ပုဒ်နှင့်အညီ ဥပဒေဆိုင်ရာအခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်၊ ဥပဒေရေးရာဝန်ကြီးဌာန၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်များ ပိုမိုအားကောင်းလာစေရန်၊ အများပြည်သူ၏ ယုံကြည်အားကိုးမှုမြှင့်တင်ရန်နှင့် တရားမျှတမှုကဏ္ဍ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရန်ဟူသည့် ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်များထားရှိကာ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

ယနေ့ခေတ်၏ သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာကဏ္ဍမှာ အကန့်အသတ်မဲ့ကြီးထွားလာပြီး လူမှုဘဝသည် ယခင်ကဲ့သို့တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး၊ တစ်နေရာနှင့်တစ်နေရာ၊ တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံ ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ရန် အချိန်များစွာမယူရတော့ဘဲ အင်တာနက်ဟူသည့် ပလက်ဖောင်းတစ်ခုအား အသုံးပြု၍ လုပ်ငန်းဆောင်တာအတော်များများကို အချိန်တိုအတွင်း ပြီးမြောက်နိုင်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် မိမိတို့ မဲခေါင်-လန်ချန်း ဒေသတွင်းနိုင်ငံများသည်လည်း အဆိုပါ နည်းပညာခေတ်ရေစီးကြောင်းတွင် မလွဲမသွေမျောပါနေကြပြီး အထူးသဖြင့်ငွေကြေးဆိုင်ရာ နည်းပညာ၊ အီလက်ထရွန်နစ်ကုန်သွယ်ရေး အစရှိသည်တို့အား အကျိုးရှိရှိအသုံးပြုလာကြရာ ကွန်ရက်ချိတ်ဆက်မှုနှင့် အင်တာနက်ဝန်ဆောင်မှုများကို တစ်စထက်တစ်စ တိုးတက်တောင်းဆို အသုံးပြုလာလျက်ရှိပါသည်။

ကမ္ဘာဦးအစ လူမှုအသိုက်အဝန်းများအတွင်း ယဉ်ကျေးမှုထွန်းကားလာမှုနှင့်အတူ လူနှင့်ကုန်ပစ္စည်းများကို လိုအပ်ချက်အရ တစ်နေရာမှတစ်နေရာသို့ ရွှေ့ပြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်လိုခြင်းကြောင့် ပိုမိုလွယ်ကူအဆင်ပြေချောမွေ့စေရန်အလို့ငှာ ဝန်ဆောင်မှုပြုကြရသည့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းတစ်ရပ် ပေါ်ထွန်းလာခဲ့ရပေသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမဟာဗျူဟာနှင့် နိုင်ငံတကာလေ့လာရေးအဖွဲ့ (Myanmar Institute of Strategic and Internation- al Studies)က ကြီးမှူးပြီး မဲခေါင်-လန်ချန်းနိုင်ငံများအကြား သမားရိုးကျမဟုတ်သော လုံခြုံရေးကိစ္စရပ်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဆိုင်ရာဆွေးနွေးပွဲ (Seminar: Cooperation on Non-Traditional Security Matters among Mekong Lancang Countries) ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်မြို့ Chatrium ဟိုတယ်၌ အောင်မြင်စွာ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲနှင့်စပ်လျဉ်း၍ မဖော်ပြမီ မဲခေါင်-လန်ချန်းနိုင်ငံများ၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုယန္တရားနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အနည်းငယ်မျှတင်ပြလိုပါသည်။ ဤ နေရာ၌ “မဲခေါင်-လန်ချန်း” အခေါ်အဝေါ် နှင့် “လန်ချန်း-မဲခေါင်” အခေါ်အဝေါ်ကို အနည်းငယ်ရှင်းပြလိုပါသည်။

ပင်ပျိုရွက်နုတို့ဟာ နုရာမှရင့်၊ ရင့်ရာမှရော်နဲ့ အဆုံးမှာတော့ ကြွေကျမြေခသွားကြရတယ်။ မနုဿလူသားအပါအဝင် သတ္တဝါအပေါင်းကလည်း ပျိုရာမှ အို၊ ပျိုသမျှအိုရ၊ မာသမျှနာရ၊ နေသမျှ သေကြရတာပါပဲ။

ရတနာသုံးပါးကို ယုံကြည်ကိုးကွယ်လျက် တန်ခိုးကြီးမား ဘုရားစေတီပုထိုးများ၊ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်များအား ဖူးမြော်ရသည့်အခါတိုင်း ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်အားလုံးကိုယ်စား ဝမ်းသာကြည်နူး အထူးဖြစ်ရသည်။ ရင်ထဲ၊ နှလုံးသားထဲတွင် ကြည်လင်အေးမြ ချမ်းသာသွားရသည်။ ကမ္ဘာ့အထင်ကရ ဉာဏ်တော်အမြင့်ဆုံး၊ ခမ်းနားကြီးကျယ်ဆုံးသော အသစ်စက်စက် မာရဝိဇယဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော် မြတ်ကြီးအား ဖူးမြော်ရသည်မှာလည်း ထို့အတူပင်၊၊ ဖူးချင်စိတ်ပြင်းပြစွာဖြင့် လာရောက်ဖူးမြော်ကြသည့် ရပ်နီးရပ်ဝေး ရဟန်းရှင်လူ၊ ကျောင်းသား ကျောင်းသူ၊ ပြည်သူအပေါင်းကို နေ့စဉ်မြင်ရတွေ့ရ သည်မှာလည်း လက်ရှိနှင့် အနာဂတ် သာသနာတော်ကြီးအတွက် ဝမ်းမြောက်ကြည်နူးစရာ...။ သာသနာ၏ သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခု၊ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့အတွက် အထွတ်အမြတ်တစ်ခု၊ ဘဝ မှတ်တိုင်တစ်ခု၊ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ပြယုဂ်တစ်ခုအဖြစ် မြင်ရဖူးရသည်ကပင် ကြည်ညိုစရာ၊ လေးစားစရာ၊ ဂုဏ်ယူစရာဖြစ်ရသည်။

ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့် အခွင့်အရေးကို တရားစီရင်ရေးကဏ္ဍမှ ဥပဒေအရအပြည့်အဝ အကာအကွယ်ပေးခြင်းအားဖြင့် နိုင်ငံတော်၏စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အထောက်အကူပြုနိုင်သည်ဖြစ်ရာ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ၊ ကုန်အမှတ်တံဆိပ် မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေအရ စွဲဆိုမှုများ စစ်ဆေးစီရင်ခြင်းဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ၊ အမှတ်တံဆိပ် မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာ နည်းဥပဒေများ၊ အမှတ်တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးကို အကာအကွယ်ပေးခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာနည်းဥပဒေများ၊ မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေများအရ တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ ပြန်လည်သုံးသပ်မှုလက်စွဲစာစောင်၊ ကုန်အမှတ်တံဆိပ် မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေဆိုင်ရာ အမေးအဖြေတို့ပါ ဖော်ပြချက်များမှ တရားစီရင်ရေး ဆိုင်ရာ ပြန်လည်သုံးသပ်ပေးစေလိုမှု (Judicial Review)နှင့် စပ်လျဉ်း၍ အောက်ပါအတိုင်း ကောက်နုတ်တင်ပြအပ်ပါသည်-

ဗုဒ္ဓဥယျာဉ်တော်အတွင်း ဥတုရာသီအလိုက် ပြောင်းလဲနေသောကောင်းကင်ကို နောက်ခံပြုပြီး စံပယ်လျက်ရှိသော မာရဝိဇယရုပ်ပွားတော်မြတ်ကြီးသည် ကြည်ညိုသပ္ပာယ်လှသည်။ ဘုရားဖူး ရာဂဏန်း၊ ထောင်ဂဏန်းအတွက် နေရာပေးနိုင်သော ရင်ပြင်တော်မှအစ ထည်ထည်ဝါဝါရှိလှသည်။ ရုပ်ပွားတော်ကြီးမျက်နှာမူရာ(ရှေ့တူရူ)၌ ဆဋ္ဌသင်္ဂါယနာတင် ပိဋကတ်သုံးပုံများကို ကျောက်ထက် အက္ခရာ ပါဠိဘာသာမျှသာမက Romanize အင်္ဂလိပ်အက္ခရာစလုံးများနှင့်ပါ ဘာသာပြန်ဆို ထွင်းထုထားသော ကျောက်စာချပ်ကြီးများအား ကျောက်စာရုံစေတီအဆူ ၇၂၀ တွင် တွေ့ရသည်။ ကွန်ပျူတာနည်းပညာသုံး စက်ထွင်းစာလုံးများဖြစ်၍ သပ်ရပ်သည်။ ကျောက်စာရုံစေတီ များ၏ရှေ့ဦးတွင် မော်ကွန်းကျောက်စာပါ ကျောက်စာရုံစေတီကြီးတစ်ဆူရှိသည်။ စကျင် ကျောက်ပြားများကို ရင်ပြင်တော်ပေါ်၌ ခင်းခဲ့သည်။

ပင်ပျိုရွက်နုတို့ဟာ နုရာမှရင့်၊ ရင့်ရာမှရော်နဲ့ အဆုံးမှာတော့ ကြွေကျမြေခသွားကြရတယ်။ မနုဿ လူသားအပါအဝင် သတ္တဝါအပေါင်းကလည်း ပျိုရာမှအို၊ ပျိုသမျှအိုရ၊ မာသမျှနာရ၊ နေသမျှသေကြ ရတာပါပဲ။

မြန်မာရှေးဘုရင်များ၊ ခေတ်သစ်အစိုးရအကြီးအကဲ၊ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်များသည် ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များဖြစ်ကြသည့်အပြင် နိုင်ငံတော်၏ လူဦးရေအများစုကြီး ကိုးကွယ်သဖြင့် ဝိသေသထူးလှသောဗုဒ္ဓသာသနာတော်ကို ချီးမြှောက်ရန်နိုင်ငံအစိုးရတိုင်းတွင် တာဝန်ရှိသည့်အားလျော်စွာ မိုးဒဏ်၊ နေဒဏ်၊ လေဒဏ် (မုန်တိုင်းဒဏ်)၊ မြေ ငလျင်ဒဏ် စသည့်သဘာဝဘေးနှင့်ကြုံ၍ ဘုရားပုထိုးစေတီတော်များ ပြိုဆင်း၊ ယိုယွင်းသည့်အခါတိုင်း ပြုပြင်တည်ထားပေးခဲ့သည်သာဖြစ်သည်။