၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ မဲမသမာမှုဖြစ်နိုင်တဲ့ စာရင်း ၁၀၄၈၂၁၁၆ (သန်းတစ်ဆယ့်လေးသိန်းကျော်) ပြဿနာကို ထိုစဉ်က ခန့်အပ်ထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ဖြေရှင်းမပေးခဲ့တာကြောင့် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြမှုတွေ၊ ပါတီတွေက ဖြေရှင်းပေးဖို့ တောင်းဆိုမှုတွေဖြစ်ပွားပြီး နိုင်ငံရေးအရ တည်ငြိမ်မှုမရှိတဲ့ အခြေအနေဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့အညီ မဲမသမာမှုတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့နဲ့ ဒုတိယအကြိမ်လွှတ်တော်မှာ မပြီးပြတ်သေးတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေဆွေးနွေးနိုင်ဖို့ အဲဒီအချိန်က လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၂ဝ၃ ဦးက ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) ဥပဒေပုဒ်မ ၈၄ အရ ဥပဒေနဲ့အညီ တောင်းဆိုတာကို ငြင်းပယ်ခဲ့တာကြောင့် ဥပဒေပြုရေးမဏ္ဍိုင်ယိမ်းယိုင်ခဲ့ကာ အငြင်းပွားမှုတွေကတစ်ဆင့် တည်ငြိမ်မှုပျက်ပြားခဲ့ရပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးကိုအခြေခံသော စီးပွားရေးစနစ်ဖြင့် ရပ်တည်နေသည့် နိုင်ငံဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ဆီထွက်သီးနှံများ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုက နိုင်ငံ့စီးပွားရေးတွင် အရေးပါသောကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေပါသည်။ နိုင်ငံ့လူဦးရေ၏ နေ့စဉ်စားသုံးမှုအတွက် အဓိကကျသော စားသုံးဆီဖူလုံရေးသည် နိုင်ငံတော်၏ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ တည်ငြိမ်မှုအတွက် အလွန်ပင်အရေးကြီးပါသည်။

ဩဂုတ်လ ပထမပတ်ထဲက နေ့တစ်နေ့ နံနက်ခင်းသတင်းစာဖတ်ရင်း ကြော်ငြာစာမျက်နှာထိပ်ဆုံးမှာ “စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့်ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာန ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့်သုတေသနဌာနခွဲ ငါးလုပ်ငန်းသိပ္ပံ(တွံတေး)က ငါးလုပ်ငန်းနှင့်ရေသတ္တဝါမွေးမြူရေးဒီပလိုမာပထမနှစ် သင်တန်းသားခေါ်ယူခြင်း” ဆိုတဲ့ ကြော်ငြာလေးကို ဖတ်လိုက်မိပါတယ်။ ငါးလုပ်ငန်းသိပ္ပံ(တွံတေး)ဆိုတာကိုဖတ်မိတော့ စိတ်ဝင်စားသွားမိတယ်။ ကွင်းစကွင်းပိတ် ( - )နဲ့ ရေးထားတာလေးက ကိုယ့်မွေးရပ်မြေ၊ ကြီးပြင်းရာဒေသ၊ နေထိုင်နေဆဲမြို့အဝန်းအဝိုင်းထဲက ဖြစ်နေလို့ပါပဲ။ အဲဒီကြော်ငြာလေးကို ဆက်ဖတ်လိုက်မိပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ မှီတင်းနေထိုင်လျက်ရှိကြသော လူသားအားလုံး၏ လူနေမှုဘဝဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ကျန်းမာပျော်ရွှင်ရေးအတွက်သန့်ရှင်းသော ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ကောင်းမွန်သောဂေဟစနစ်တို့ကို ထိန်းသိမ်းကြရန် လွန်စွာအရေးကြီးလှပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးကိုအခြေခံသော စီးပွားရေးစနစ်ဖြင့် ရပ်တည်နေသည့် နိုင်ငံဖြစ်သည့် အားလျော်စွာ ဆီထွက်သီးနှံများစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုက နိုင်ငံစီးပွားရေးတွင် အရေးပါသောကဏ္ဍမှပါဝင်နေပါသည်။ နိုင်ငံ့လူဦးရေ၏ နေ့စဉ်စားသုံးမှုအတွက် အဓိကကျသော စားသုံးဆီဖူလုံရေးသည် နိုင်ငံတော်၏ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာတည်ငြိမ်မှုအတွက် အလွန်ပင်အရေးကြီးပါသည်။

ရွေးကောက်ပွဲစနစ် Electoral System ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ပြည်သူများကို ကိုယ်စားပြုရန်အတွက် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲများတွင် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များကို ရွေးချယ်ရာ၌ အသုံးပြုသည့်စနစ်တစ်ခုပင် ဖြစ်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲများတွင် အရေးအကြီးဆုံးမှာ ရွေးကောက်ပွဲစနစ်ပင်ဖြစ်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲစနစ်တစ်ခု ပြောင်းလဲကျင့်သုံးခြင်းသည် နိုင်ငံရေးပါတီမျိုးစုံပါဝင်နိုင်မှုနှင့် နိုင်ငံရေးစနစ်ပြောင်းလဲမှုကို အရှိန်အဟုန်မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။ တိုင်းရင်းသားကိုယ်စားလှယ်များ စုံညီစွာပါဝင်နိုင်ခြင်းနှင့် အများပြည်သူ လိုလားတောင့်တသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်အတွက် တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်များ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်း အကျိုးတရားများ ရရှိစေနိုင်ပါသည်။

ထိုနေ့ရောက်တိုင်း ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီး၌ ခရီးသွားလုပ်ငန်းနေ့ အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနားများကို ကျင်းပကြသည်။ ကျင်းပသည်ဆိုရာ၌လည်း ကုလသမဂ္ဂကမ္ဘာ့ခရီးသွားလုပ်ငန်းအဖွဲ့ (United Nations World Tourism Organi-zation- UNWTO) က ထိုနှစ်အတွက် ချမှတ်သောဆောင်ပုဒ်အကြောင်းအရာ (Theme) အပေါ် အခြေခံ၍ ကျင်းပကြခြင်းဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ခရီးသွား လုပ်ငန်းအဖွဲ့ကြီးက နှစ်စဉ်ကမ္ဘာပေါ်၌ လတ်တလောဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသော အားလုံးက အလေးထားဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ကြရမည့် အကြောင်းအရာ Global Agenda များကို အခြေခံ၍ သက်ဆိုင်ရာနှစ်အတွက် ဆောင်ပုဒ်ကိုဖော်ထုတ်ချမှတ်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ကျွန်ုပ်တို့ နိုင်ငံတော်နှင့် နိုင်ငံသားများအတွက် အရေးကြီးသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကြီးကျင်းပရန် နီးကပ်လာပြီဖြစ်ပါသည်။ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကလည်း သက်ဆိုင်ရာလွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်အလိုက် ရွေးကောက်ပွဲများကို ကြီးကြပ်ရမည့် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲအဆင့်ဆင့်အား စနစ်တကျဖွဲ့စည်းတာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါသည်။ ဖွဲ့စည်းတာဝန်ပေးအပ်လိုက်သည့် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲဝင်များသည် လာမည့်အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီးကို ဥပဒေနှင့်အညီ လွတ်လပ်မျှတပြီး အများယုံကြည်လက်ခံသည့် ရွေးကောက်ပွဲအဖြစ် မှတ်ကျောက်တင်ပေးရမည့် ပုဂ္ဂိုလ်များပင်ဖြစ်ပါသည်။

မျက်မှောက်ခေတ် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးဟာ စစ်အေးကာလနဲ့ စစ်အေးကာလအလွန်ကဲ့သို့ စူပါပါဝါတစ်နိုင်ငံတည်း သို့မဟုတ် နှစ်နိုင်ငံအပြိုင် အုပ်စိုးခြယ်လှယ်ခဲ့ကြတဲ့ ဒွိဝင်ရိုးကမ္ဘာ (Bipolar World) နဲ့ ဧကဝင်ရိုးကမ္ဘာ (Unipolar World) စနစ်များဆီမှ နိုင်ငံပေါင်းစုံပါဝင်လာတဲ့ ဗဟုဝင်ရိုးခေါ် ဝင်ရိုးစုံကမ္ဘာသစ် (Multipolar World) အခင်းအကျင်းတစ်ခုဆီသို့ အလျင်အမြန် ကူးပြောင်းနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ ယင်းအပြောင်းအလဲမှာ သီအိုရီဆိုင်ရာ ယူဆချက်တစ်ခုမျှသာမဟုတ်ဘဲ ကြီးမားတဲ့စီးပွားရေး၊ စစ်ရေးနဲ့ အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ အပြောင်းအလဲများဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ‘လက်တွေ့အဖြစ်မှန်’ ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ယနေ့တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ဘက်စုံဆန်းသစ်တိုးတက်လာမှုနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးလျင်မြန်စွာကြီးထွားလာမှုတို့ဟာ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဗဟိုချက်ကို အာရှဒေသသို့ ဦးတည်ရွေ့လျားစေခဲ့ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် BRICS၊ Shanghai Coopera-tion Organisation (SCO)၊ ASEAN စတဲ့ ဒေသတွင်းနဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လာမှုများကလည်း Multipolar World အသွင်ပိုမိုအားဖြည့်လျက်ရှိပါတယ်။ အလားတူ ယနေ့ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲ၊ အိန္ဒိယ-ပါကစ္စတန် စစ်ပွဲ၊ အီရန်-အစ္စရေး စစ်ပွဲနဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းပဋိပက္ခများစွာအပြင် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသအတွင်း အင်အားကြီးနိုင်ငံများရဲ့ မဟာဗျူဟာတိုးတက်မှုများကလည်း မိတ်ဖက်အစုအဖွဲ့များအပေါ် တွန်းအားတစ်ရပ်ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အင်တာနက်နည်းပညာလုပ်ငန်းကြီးဖြစ်တဲ့ ဂူဂဲလ်(Google)ဟာ သတင်းအချက်အလက်နဲ့ နည်းပညာဆိုင်ရာ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး အစရှိတဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို တစ်ကမ္ဘာလုံးလွှမ်းခြုံကာ အချိန်နဲ့အမျှဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါတယ်။