၂၀၁၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် သည် ယခုအခါ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားလျက်ရှိပြီး အချိန်ကာလအားဖြင့် လပေါင်းနှစ်ဆယ်ကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ မြန်မာ နိုင်ငံသည် တတိယလှိုင်းတွင်ရှိနေပြီး အချို့နိုင်ငံများသည် စတုတ္ထလှိုင်းသို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရှိ ပြည်သူများ၏ လူနေမှုအဆင့်အတန်းမြင့်မားရေးနှင့် ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုလျှော့ချနိုင်ရေးမှာ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း ဖန်တီးပေးနိုင်မှုအပေါ်တွင် များစွာ တည်မှီလျက်ရှိသည်။ ထိုအလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ဖန်တီးပေးနိုင်မှုကို များစွာအထောက်အကူပြုနေသောလုပ်ငန်းမှာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းပင် ဖြစ်သည်။ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို “မီးခိုးမထွက်သော စီးပွားရေးလုပ်ငန်း”ဟူ၍လည်း တင်စားခေါ်ဝေါ် လူသိများကြသည်။ ကမ္ဘာ့ခရီးသွားလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်၏ အဆိုအရ ခရီးသွားလုပ်ငန်း၏ အလုပ်အကိုင် ဖန်တီးပေးနိုင်မှုသည် ကမ္ဘာ့အလုပ်အကိုင်များ၏ ၁၁ ပုံ ၁ ပုံ ရှိကြောင်း ခန့်မှန်းထားပြီး ခရီးသွားလုပ်ငန်းသည် အမျိုးသမီးများနှင့် လူငယ်များအတွက် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးပေးနိုင်သည့် လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ပြင် ခရီးသွားလုပ်ငန်းသည် မြို့ပြဒေသတွင်သာမက ကျေးလက်ဒေသများတွင်လည်း ကျွမ်းကျင်အလုပ်သမားများနှင့် ကျွမ်းကျင်မှုနည်းသည့် အလုပ်သမားများ အတွက်ပါ အလုပ်အကိုင်များ ဖန်တီးပေးနေကြောင်း သိရသည်။

မျက်မှောက်ကာလတွင် ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းနှင့် စားနပ်ရိက္ခာရရှိနိုင်ခြေ နည်းပါးလာခြင်းတို့၏ အရင်းခံမှာ ရေအရင်းအမြစ်ပင်ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ တိုးပွားနေခြင်း၊ လူမှုဘဝဖွံ့ဖြိုးလာခြင်းကြောင့် ရေသုံးစွဲမှု ပိုမိုများပြားလာခြင်း၊ စီမံခန့်ခွဲမှုအားနည်းသော နိုင်ငံများတွင် ရေပြုန်းတီးမှုများပြားလာခြင်း၊ ရေကို လိုအပ်သည်ထက် သုံးစွဲမှုပိုမိုများပြားလာခြင်း၊ ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် စက်ရုံအလုပ်ရုံများတွင် ရေကိုပိုမိုသုံးစွဲရခြင်းနှင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် ကမ္ဘာကြီး၌ ရေအရင်းအမြစ်များ တဖြည်းဖြည်း လျော့ပါးနေသည်။

ယခုနှစ် သိပ္ပံပညာထူးချွန်တံဆိပ် ပထမဆုရ အသက် ၈၀ အရွယ် အငြိမ်းစားပါမောက္ခဆရာကြီး တစ်ဦးနှင့် စကားပြောဖြစ်သည်။ “ဆရာမေးလိုသာ ပညာရေးစနစ်သစ်ကိုပြောရရင် စနစ်က အမြဲအသစ်သစ် ပြောင်းနေတော့ ဘယ်ဟာစနစ်သစ်မှန်းတောင် မသိတော့ပါဘူးဗျာ။ စနစ်တွေက အမြဲ စမ်းသပ်တာမပြီးတော့ ပညာသင် ကလေးတွေဘဝသနားစရာ ကောင်းတာပေါ့။” ပါမောက္ခဆရာကြီး ပြောစကားကြားမှ ပညာရေးအကြောင်း တွေးမိတော့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံပညာရေး လောကတွင် ပြဋ္ဌာန်းချက်ရေးတာက တစ်ဖွဲ၊ ပြဋ္ဌာန်းချက်ကိုသင်ကြားတဲ့ အထက်တန်းကျောင်း ဆရာ ဆရာမက တစ်ဖွဲ၊ စာမေးပွဲစစ်အဖြေလွှာကိုစစ်တဲ့ တက္ကသိုလ် ဆရာ၊ ဆရာမနှင့် အထက် တန်းပြဆရာ ဆရာမပူးပေါင်းအဖွဲက တစ်ဖွဲ၊ မေးခွန်းထုတ်တဲ့ တက္ကသိုလ် ပါမောက္ခ ဆရာ ဆရာမကြီးများက တစ်ဖွဲ ဟူ၍ လေးဖွဲရှိတာ တွေ့ရပါသည်။

ငယ်စဉ်က ဆီဝယ်သည့် အလုပ်ကို ကလေးများ လုပ်ရပါသည်။ ဆီပုလင်းပပြီး ဆီသည်ထံ သွားဝယ်ရာတွင် ငါးကျပ်သား၊ တစ်ဆယ်သား ခြင်ခွက်ကလေးများနှင့် ထပေးသည်ကို သဘော ကျပါသည်၊ ကဏသဉ့်ဂေါ်လီလုံးသာသာခြောက် ကလေးများ၊ ဂျင်ပေါက်ကာစသည့်အရွယ် ခွက် ကလေးများကိုကိုင်၍ ပုံထဲမှာ ခြင်တွယ်ရေစက်ချ နေသည်မှာ ကြည့်၍လူ၏။ အလွန်လျင်မြန် ကျွမ်းကျင်စွာ ခြင်တွယ်သောဈေးသည်များကို ကြည့်၍ အံ့ဩဓိ၏။

စာပေဆိုသည်မှာ အသိဉာဏ်ပညာတို့ စုဝေးကိန်းအောင်းရာနေရာဖြစ်သည့်အတွက် နိုင်ငံနှင့် လူမျိုးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အရေးပါသည့် မဏ္ဍိုင်တစ်ရပ် ဖြစ်ပါသည်။

စာရေးသူတို့နိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးနိုင်ငံဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မြေကြီးကို အားကိုးအားထားပြုနေ ကြရသည်။ ထိုမြေကြီးသည်လည်း စိုက်ပျိုးသီးနှံများဖြစ်ထွန်းစေရန်အတွက် မြေဆီဩဇာကြွယ်ဝရန် လိုပါသည်။ ယခုအခါဓာတုဓာတ်မြေသြဇာများ သုံးစွဲလာခြင်းကြောင့် မြေဆီခန်းခြောက်လာသည်ကို သတိပြုသင့်ပေသည်။

ဒီမိုကရေစီစနစ်သည် ၉၆ ပါးရောဂါစလုံး ပျောက်ကင်းနိုင်သော ဣစ္ဆာသယဆေး လုံးဝ မဟုတ်သကဲ့သို့ နိုင်ငံရေးအားဖြင့် “နိုင်ငံရေးမူဝါဒ” မဟုတ်ဘဲ “နိုင်ငံရေးကျင့်စဉ်” တစ်ရပ်မျှသာ ဖြစ်ပါသည်။ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးလျှင် ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီ ကျင့်စဉ်၊ ဆိုရှယ်လစ် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးလျှင် ဆိုရှယ်လစ်ဒီမိုကရေစီကျင့်စဉ် ဖြစ်သွားသည်။ အလားတူ “ငါနှင့်ငါသာ နှိုင်းစရာတည်း” ဟုခံယူကာ “တစ်ပါတီ အာဏာရှင်စနစ်” ကို ကျင့်သုံးလျှင် “ဒီမိုကရေစီအာဏာရှင်စနစ်” ဧကန်ဖြစ်သွားမည်။

လက်ကိုင်ဖုန်းလေးဟာ အမှိုက်ပုံကြီးလိုပဲ ညစ်ပတ်ပေရေနံစော်နေတဲ့ အလိမ်အညာတွေ။ မကြားသင့်တဲ့ စကားတွေ ကြားရ၊ မမြင်သင့်တဲ့ မဖွယ်မရာတွေ မြင်ရ။ တော်တော်ရှုပ်ပွေတာတွေ ရှိနေသလို သိစရာ၊ ဖတ်စရာ၊ လေ့လာမှတ်သားစရာ အသိအမြင် ဗဟုသုတတွေလည်း အများကြီးရှာလို့ရတဲ့ စာကြည့်တိုက် လိုပါပဲ။ ရှာဖွေလေလေ တွေ့ရှိလေလေပါလား။ အကျိုးပြုတာလည်း ရှိပေသား။

စေ့စပ်ဖြေရှင်းရေးနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် “တရားမကျင့်ထုံးဥပဒေကို ပြင်ဆင်သည့်ဥပဒေ” အား ၂၀၂၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၁ ရက်နေ့က ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည့်အတွက် ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်၏တရားစီရင်ရေးမဟာဗျူဟာစီမံကိန်း (၂၀၁၈-၂၀၂၂) ၏ စတုတ္ထနှစ် မဟာဗျူဟာလုပ်ငန်းအစီအစဉ် (၂၀၂၁) ပါ လုပ်ငန်း တစ်ရပ်ကို အောင်အောင်မြင်မြင် အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပြီဟု ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။