“တိုင်းရင်းသားပြည်သူ တစ်ရပ်လုံး၏ လိုအင်ဆန္ဒနှင့်အညီ ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသော ပြည်ထောင်စုကြီး တည်ဆောက်ရေး ကြိုးပမ်းအကောင်အထည်ဖော်လျက် ရှိပါသည်။ နိုင်ငံတော်ကို စစ်မှန်၍ စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ဒီမိုကရေစီစနစ် ခိုင်မာအားကောင်း လာစေရေးအတွက် အဓိကလိုအပ်ချက်မှာ ပြည်ထောင်စု မပြိုကွဲရေး၊ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံး ညီညွတ်မှု မပြိုကွဲရေး၊ အချုပ်အခြာ အာဏာတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးဟူသည့် ဒို့တာဝန်အရေး သုံးပါးပင် ဖြစ်ပါသည်"

၂ဝ၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၂ ရက်နေ့သည် (၇၅) နှစ်မြောက် စိန်ရတု ပြည်ထောင်စုနေ့ ဖြစ်သည်။ တိုင်းပြည်လွတ်လပ်ရေးအတွက် များစွာအရေးပါသည့် ပင်လုံစာချုပ်ကို ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ခဲ့သည်။ တိုင်းရင်းသားညီအစ်ကိုများ အကြား၊ တောင်တန်းနှင့် ပြည်မအကြား ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သည်။ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်မှုစွမ်းပကားဖြင့် နယ်ချဲ့တို့ကို တိုင်းပြည်အတွင်းမှ မောင်းထုတ် နိုင်ခဲ့သည်။ နယ်ချဲ့တို့သည် တိုင်းပြည်အတွင်းမှ ထွက်ခွာသွားရသော်လည်း တိုင်းရင်းသား ညီအစ်ကိုများအကြားတွင် သပ်လျှိုသွေးခွဲသည့် မျိုးစေ့ကို ချထားခဲ့သည်။ လက်ရှိအချိန်အထိ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်နိုင်စွမ်း မရှိသေးပေ။ များစွာကြိုးပမ်းရဦးမည်ဖြစ်သည်။

ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုကြသည်။ ဒီမိုကရေစီစနစ်တွင် အစိုးရကို ပြည်သူက ရွေးကောက်တင် မြှောက်ကြရသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ပြည်သူ့ကိုယ်စား တိုင်းရေးပြည်မှုများကို စီမံခန့်ခွဲမည့် ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်များကို ပြည်သူများက ဆန္ဒမဲပေးရွေးချယ်ကြရ၏။ ထို့ကြောင့် ဒီမိုကရေစီစနစ်သို့ သွားမည်ဆိုလျှင် ရွေးကောက်ပွဲ လမ်းကြောင်းကို မလွဲမသွေဖြတ်သန်း ကြရမည်ဖြစ်သည်။

ဒီမိုကရေစီစနစ်ဟာ တိုင်းပြည်အုပ်ချုပ်တဲ့စနစ်တွေအနက် အခက်ခဲဆုံးစနစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ပြည်သူပြည် သားတွေရဲ့ အသိဉာဏ်ပညာနဲ့ဆင်ခြင်တုံတရား မလုံလောက်ခဲ့ဘူးဆိုရင် ဒီမိုကရေစီစနစ်ဟာ ဗရုတ် သုက္ခဖြစ်စေနိုင်တယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံသား၊ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်ဟောင်း ဦးသန့်က ဆိုခဲ့ဖူးသည်။

စိန်ရတုပြည်ထောင်စုနေ့ မိမိတို့နိုင်ငံ၏ပြည်ထောင်စုနေ့သည်ပင် စိန်ရတုတိုင်လေပြီ၊ ပြည်ထောင်စုနေ့ ဆိုသည့် ရက်စွဲကာလအပိုင်းအခြား တစ်ရပ်စိန်ရတုတိုင်ခဲ့သော်လည်း ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံဆိုသည့် အမိ နိုင်ငံတော်အတွင်း ဤမြေ၊ ဤရေ ဤတိုင်းရင်းသားအပေါင်းဖြင့် စုစည်းနေထိုင် နေကြသည်မှာ ထိုထက်ပင်ပိုပါသည်။

(၇၅)နှစ်မြောက် စိန်ရတုပြည်ထောင်စုနေ့ အထိမ်းအမှတ် လူငယ်နှင့်စာပေပွဲတော်ကို နေပြည်တော်ရှိ ဝဏ္ဏသိဒ္ဓိဘောလုံးအားကစားကွင်း၌ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက် မှ ၃၁ ရက်အထိ စည်ကားသိုက်မြိုက်စွာ ကျင်းပခဲ့ရာ ပြကွင်းပြကွက်များအနက် ကျောက်စာပြကွက်ကိုလည်း တွေ့ရသည်။ ထိုကျောက်စာပြကွက်တွင် ကျောက်စာသုံးမျိုးကို မှတ်သားမိပါ၏။ ကျောက်စာတိုင်းတွင် ကျောက်စာ၊ ကျောက်စာအရေးအသား၊ ကျောက်စာ အကြောင်းအရာ ရှင်းလင်းချက်တို့နှင့်တကွ ဖော်ပြထားသဖြင့် အလွယ်တကူ လေ့လာနိုင်သော ဆောင်ရွက်ချက် ပင်ဖြစ်သည်။ ထိုကျောက်စာ သုံးမျိုးသည်ကား ပုဂံရွှေကျောင်း အရှေ့ဂူကျောက်စာ၊ ပင်ယကုလာကျောင်း ကျောက်စာနှင့် ရွှေပြည်စိုးကျောင်း ကျောက်စာတို့ ဖြစ်သည်။

ပြည်ထောင်စုနေ့ဟာ မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အဓိပ္ပာယ်တွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေတဲ့ ကြီးမြတ်တဲ့ နိုင်ငံရေးနေ့ကြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အခုဆိုရင် လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှုအတွက် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနဲ့တကွ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်ကြီးတွေ ပင်လုံမှာဆုံတွေ့ ခဲ့ကြတဲ့ အထိမ်းအမှတ် ပင်လုံ စိတ်ဓာတ်အစပြုခဲ့တာ (၇၅)နှစ် စိန်ရတုတိုင်ခဲ့ပါပြီ။

ဒီမိုကရေစီစနစ်သည် ကမ္ဘာ တစ်ဝန်းလူကြိုက်များသော နိုင်ငံရေး စနစ်တစ်ရပ်ဖြစ်ပါသည်။

တစ်ပါတီ ဗဟိုဦးစီးစနစ်အောက်တွင် လူလားမြောက် ကြီးပြင်းလာခဲ့ရသော်လည်း ဒီမိုကရေစီ စနစ်ကို ကျွန်တော် စိတ်ဝင်စားပါသည်။ ထိုစဉ်ကာလ ကမ္ဘာ့စင်မြင့်ထက်တွင် အမြဲတစေ တွေ့မြင်ကြားသိနေရသော ရီဂင်၊ မာဂရက်သက်ချာစသည့် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်ကြီး များကိုကြည့်ရင်း သူတို့နိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီစနစ်နှင့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲများ၊ ပါလီမန် ရွေးကောက်ပွဲများကို သဘောကျခဲ့ဖူးသည်။

၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် စွန့်စားရနိုင်ခြေများစွာရှိသည့် အကြားမှပင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ ကြီးမားကျယ်ပြန့် သည့် အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုနှင့်အတူ ဒီမိုကရေစီစနစ်စတင်ရန် ထိုစဉ်က မြန်မာအစိုးရက ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီအသွင် ကူးပြောင်းမှုက မည်သို့သော အကျိုးရလဒ်ကို သယ်ဆောင်ပေးခဲ့သနည်း။