နေပျော်ဖွယ်လူ့အသိုက်အဝန်းဟူသည် ရုပ်ပိုင်း ဆိုအရသာယာလှပမှုသာမကစိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အရပါ အေးချမ်းမှုပေးနိုင်သည့်အပြင် လူမှုအဆင့် အတန်းအားလုံး သာတူညီမျှဖြင့် ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် ပေါင်းစည်းနေထိုင်နိုင်ပြီး ဘေးကင်းလုံခြုံသည့် အသိုက်အဝန်းတစ်ခုဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် စိမ်းလန်းလှပသော တောတောင်များ၊ ကြည်လင်စိမ်းလဲ့သည့် မြစ်ချောင်း အင်းအိုင်များ၊ သာယာရှုမောတင့်တယ်သော မြေယာရှုခင်း၊ စီးပွား ရေးအရ အချက်အချာကျသည့် ပထဝီအနေအထားတို့နှင့် ပြည့်စုံမှု၊ ရှေးနှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက စည်းလုံးညီညွတ်စွာမှီတင်း နေထိုင်ခဲ့သော တိုင်းရင်းသား ပေါင်းစုံ၏လူမျိုးအလိုက်ဓလေ့စရိုက်နှင့် ယဉ်ကျေးစွာဧည့်ဝတ် ကျေပျူငှာမှု၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ဂုဏ်ရောင်ထွန်းပြောင်မှုနှင့် မြေပေါ်မြေအောက်သယံဇာတ ပေါကြွယ်ဝမှုစသည့် ဂုဏ်သတင်းများကြောင့် အာရှတွင်သာမက ကမ္ဘာ့အလယ်တွင်ပါ ဝင့်ကြွားစွာ ရပ်တည်နေနိုင်ခဲ့ပါသည်။

အရာရာသည်းခံခြင်းသည် မင်္ဂလာမည်၏ဟု ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်က ဟောပါသည်။ လူအများစုသည် သည်းခံလျှင် အရှုံးပေးရာ ရောက်သည်၊ ကြောက်တယ်ဟု ထင်မည်။ ကိုယ်ကသည်းခံလျှင် တစ်ဖက်က ပိုစော်ကားမည်ဆိုသည့် အတွေးများရှိကြပါသည်။ မှားယွင်းသော အတွေးအခေါ် အယူအဆများ ဖြစ်ပါသည်။ သည်းခံခြင်းသည်ကြောက်ခြင်း၊ အရှုံးပေးခြင်း မဟုတ်ပါ။ အလွန်သတ္တိရှိသူများသာ သည်းခံခွင့်လွှတ်နိုင်ပါသည်။ သတ္တိဟုပြောလျှင် သတ္တိနှစ်မျိုးရှိပါသည်။ အနာခံနိုင်သည့်သတ္တိက လူသိများသည့် သတ္တိဖြစ်ပါသည်။ သည်းခံနိုင်သည့်သတ္တိသည် နှလုံးသားသတ္တိဖြစ်ပါသည်။ အနာခံနိုင်သည့် သတ္တိထက် သည်းခံနိုင်သည့်သတ္တိ ပိုင်ဆိုင်ရန် ပိုခက်ပါသည်။ လောဘ၊ ဒေါသ၊ မာနနှင့် မစ္ဆရိယစိတ်များကို ထိန်းချုပ်နိုင်မှ သည်းခံနိုင်သည့်သတ္တိကို မွေးမြူနိုင်ပါမည်။

တောင်ပေါ်မြို့လေးဖြစ်တဲ့ကလောမြို့ကို ရောက်နေတုန်းမှာ ဒီဇင်ဘာလမနက်ခင်းရဲ့ အေးမြမြဆောင်းငွေ့ကို အန်တုဖို့ အိပ်ရာစောစောထပြီး လမ်းလျှောက်ရ တာ အကျင့်တစ်ခုလို ဖြစ်လို့နေပါပြီ။ မြို့တစ်ပတ်ပတ်ကာ လေရှူလမ်းလျှောက်ပြီးနောက် တည်းခိုရာ ရိပ်သာဆီ ပြန်အရောက်မှာ အကြောလျှော့ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပြီး ထင်းရှူးပင် တန်းအောက်မှာ နေတုန်း ဇနီးဖြစ်သူက “ဒီနေ့ အလုပ်သွားလို့ အဆင်ပြေပါ့မလား၊ စိတ်ပူတယ်ရှင့်” ဆိုကာ ရေနွေးခွက် လက်ထဲထည့်ပြီး မနက်စာပြင်ဖို့ ရိပ်သာထဲ ဝင်သွားလေသည်။

အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများရှိ အမြင့်ဆုံးစာရင်းစစ် အဖွဲ့ အစည်း ၁၀ ခုမှ အကြီးအကဲများသည် ၂၀၁၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဘာလီကျွန်းတွင် စုဝေးခဲ့ကြပြီး အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများဆိုင်ရာ စာရင်းစစ်ချုပ်ရုံးများအဖွဲ့ (ASEAN Supreme Audit InstitutionsASEAN SAI) ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခြင်း သဘောတူညီချက်ကို က်မှတ်ရေးထိုးကာ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများဆိုင်ရာ စာရင်းစစ်ချုပ်ရုံးများအဖွဲ့ (ASEAN SAl) ကို စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ယင်းနေ့မှာပင် ASEAN SAI ၏ ပထမဦးဆုံး စုံညီအစည်းအဝေး (Assembly) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး ASEANSAI ၏ဥက္ကဋ္ဌရာထူး ရွေးချယ်ခန့်အပ်ခြင်း၊ ရန်ပုံငွေ ထည့်ဝင်မှုနှင့် အထူးလုပ်ငန်းတာဝန်များ ထမ်းဆောင်နိုင်ရေးကော်မတီများ ဖွဲ့စည်းခြင်း စသည့် အဓိကမရှိမဖြစ်လိုအပ်သောကိစ္စရပ်များကို သဘောတူဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြပါသည်။

“ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေး”ဟုဆိုရာတွင် ကျေးလက်နေပြည်သူများ၏ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ စီမံအုပ်ချုပ်မှုနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအပြောင်းအလဲများကို ဖော်ဆောင်ပေးခြင်း၊ လိုအပ်သော အခြေခံအဆောက်အအုံများ ပံ့ပိုးမြှင့်တင်ပေးခြင်း၊ ကျေးလက်ဒေသများတွင် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းနှင့် လယ်ယာထွက်ကုန်များ တိုးပွားလာစေခြင်း စသည်တို့ကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ကိုယ်ထူကိုယ်ထစွမ်းအားဖြင့် တက်ကြွစွာပူးပေါင်းပါဝင်မှုနှင့်အတူ မှီခိုမှုကင်းသော၊ ညီမျှမှုရှိသောနှင့် အကျိုးအမြတ်ရှိသော ရေရှည်တည်တံ့သည့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းတစ်ရပ်ကို ဖော်ဆောင်ခြင်းပင် ဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့ ဖော်ဆောင်ရာတွင် သက်ဆိုင်သူအားလုံးကပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့်ကျေးလက်နေပြည်သူတို့၏ အမှန်တကယ် လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးရန်နှင့် ကျေးလက်လူမှုစီးပွားဘဝများ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲစေရန်အတွက် ဆန်းသစ်ပြီး ထိရောက်သောနည်းလမ်းကို ရှာဖွေရန် အရေးကြီးလှပါသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးမရှိရင် အချုပ်အခြာအာဏာနဲ့ ခိုင်မြဲတဲ့ နိုင်ငံတော် တစ်ရပ် (State building) ထူထောင်ရေးမှာ အဟန့်အတား ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးမရှိရင် လူမျိုးပေါင်းစုံညီညွတ်တဲ့ အမျိုးသား နိုင်ငံတော်တစ်ရပ် (Nation building) ကိုရောက်ဖို့ အခက်အခဲရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာပြည်သူတွေဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် မျှော်လင့်ချက်တွေကိုဖက်ပြီး စောင့်မျှော်ခဲ့တာ နှစ်ကာလတွေ ကြာတောင်းကြာရှည်ကြာခဲ့လေပြီလို့ ပြောရပါမယ်။ မြန်မာ့လွတ်လပ် ရေးအတွက် အသက်တွေပေးပြီး ဒီမြေ၊ ဒီရေအတွက် ညီညွတ်ရေးမပျက် စုပေါင်းတော်လှန်ခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် လွတ်လပ်ရေးရပြီးတဲ့အခါ အချင်းချင်းအကြား သွေးစက်သွေးပေါက်တွေနဲ့ အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးဟာ သွေးထွက်သံယို ပြိုလဲခဲ့ရပြီဖြစ်ပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အနောက်ဘက်ခြမ်းတွင်တည်ရှိပြီး မြောက်ဘက်တွင် ချင်းပြည်နယ်၊ တောင်ဘက်တွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ အရှေ့ဘက်တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး(အနောက်ပိုင်း) နှင့် အနောက်ဘက်၌ ဘင်္ဂလား ပင်လယ်အော်တို့နှင့် ထိစပ်လျက်ရှိသည်။

လူနှင့်သက်ရှိများ အသက်ရှင်သန်နိုင်ရေးအတွက် ရေသည် မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါသည်။ ကမ္ဘာ့မြေမျက်နှာ ပြင်၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ပင်လယ်၊ သမုဒ္ဒရာများက ဖုံးလွှမ်းထားသည်။ ကမ္ဘာ့ရေထုအားလုံး၏ ၉၈ ရာခိုင်နှုန်းသည် ပင်လယ်နှင့် သမုဒ္ဒရာများရှိ သောက်သုံး၍ မရသော ဆားငန်ရေများအဖြစ်သာ ရှိနေကြသဖြင့် ကျန် ၂ ရာခိုင်နှုန်းမျှသော ကမ္ဘာ့ရေထုသည်သာ ရေချိုအဖြစ် တည်ရှိနေကြပါသည်။ ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၀ ဒသမ ၃၆ ရာခိုင်နှုန်းမျှသာဖြစ်ပြီး အလွန်နည်း သော်လည်း ဂါလန်အားဖြင့် အမြောက်အမြားရှိနေသောကြောင့်သာ ကျွန်ုပ်တို့ နေ့စဉ်ရေအတွက် မပူမပင်သုံးစွဲနေရခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ လူ့ခန္ဓာကိုယ်တွင်လည်း ရေသည် ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်နေပြီး သာမန်အားဖြင့် လူတစ်ယောက်သည် တစ်နေ့လျှင် ရေနှစ်လီတာခန့်သောက်သုံးရန် လိုအပ်ပါမည်။

ဘဝဆိုတာ ခရီးတစ်ခုပဲ။ ပန်းတိုင်တစ်ခု -မဟုတ်ဘူး။ တိုးတက်ကြီးပွားလိုစိတ်ရည်မှန်းချက် -မရှိဘဲ ဘာမှစလို့မရပါ။ စိတ်အားထက်သန်တဲ့ အားထုတ်လုပ်ဆောင်မှုမပါဘဲ အောင်မြင်မှုရခဲ့ခြင်း ဆိုတာ ဘယ်မှာမှမရှိ။ ရာ့ဖ်ဝါလ်ဒိုအယ်မာဆင်(၁၈၀၃-၁၈၈၂)