မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း မှီတင်းနေထိုင်ကြသည့် မြန်မာလူမျိုးများသည် အလှူရေစက် လက်နဲ့မကွာဟုဆိုသည့်အတိုင်း ဗုဒ္ဓသာသနာထွန်းကားပြန့်ပွားရေးအတွက် အလေးထားဆောင်ရွက်ကြသူများဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ညောင်စေ့လောက်လှူ ညောင်ပင်လောက်ရဟူသည့်ဆိုထုံးကို စိတ်ဝယ်သွင်းကာ သဒ္ဓါတရားနည်းများမဆို ကုသိုလ်ပွား များကြသူများလည်း ဖြစ်ကြ၏။ မြတ်စွာဘုရား သက်တော်ထင်ရှားရှိစဉ်ကပင် မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်ပွားရုပ်ပွားတော်ကို ကိုးကွယ်ခွင့်ပြုခဲ့သည့် ဓာတုစေတီ၊ ဓမ္မစေတီ၊ ဥဒ္ဒိဿစေတီ၊ ပရိဘောဂစေတီများကို တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့ကြသည်။ ဘာသာရေးနှင့်သော်လည်းကောင်း၊ လူမှုရေးအတွက်သော် လည်းကောင်း အလှူအတန်းနှင့် ပတ်သက်လာပါက တုံ့ဆိုင်းနေသူများ မဟုတ်ကြပါချေ။

လူမှုဝန်းကျင်တွင် တန်ဖိုးထားရမည့် ဓလေ့ထုံးတမ်းအစဉ်အလာများ များစွာရှိသည်။ တန်ဖိုး ထားရမှန်းသိသော လူမျိုးသည် ကြီးပွားတိုးတက်၍ တန်ဖိုးမသိသော လူမျိုးတို့မှာ နိမ့်ပါးပျက်စီးရတတ် သည်။ လူ့ဝတ္တရား၌မရှိသောအရာကို ကြိုးစားရှာဖွေရသလို ရှိပြီးသားအရာများကိုလည်း တန်ဖိုးထား တတ်ရန်လိုသည်။ ကျွန်မတို့တိုင်းပြည်သည် လူ့အခွင့်အရေးကို ရှေးဦးသမိုင်းကတည်းက လေးစားလိုက်နာခဲ့သည့် တိုင်းပြည်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးကို လေးစား တန်ဖိုးထားသည့် တိုင်းပြည်လည်းဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးများ၏ အခွင့်အရေးများဖြစ်သည့် ပညာ ရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ကျား၊ မ တန်းတူအခွင့်အရေး စသည့်အခွင့်အရေးများ အပြည့်အဝခံစားရရှိစေနိုင် ရန်နှင့် အမျိုးသမီးများ၏ဘဝများကို ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်မြှင့်တင်ပေးရန် လိုအပ်သည်။

သဘာဝဘေးအန္တရာယ်စီမံခန့်ခွဲမှုဗဟိုဌာန (Disaster Management Center- DMC)သည် မိုခါမုန်တိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ တုံ့ပြန် ဆောင်ရွက်ပေးသည့် ဗဟိုဌာနဖြစ်သည်။ အမျိုးသားသဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုကော်မတီအောက်တွင် လုပ်ငန်းကော်မတီ ၁၂ ခုကို ဖွဲ့စည်းထားရှိပြီး အဆိုပါလုပ်ငန်းကော်မတီများသည် DMC တွင်စုဖွဲ့ကာ မိုခါမုန်တိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုလုပ်ငန်းများကို အရေးပေါ်တုံ့ပြန် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ လုပ်ငန်းကော်မတီ ၁၂ ခု အနက် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်း ကော်မတီ၏ ဆောင်ရွက်ချက်များနှင့်ပတ်သက်၍ ကော်မတီအတွင်းရေးမှူး သမဝါယမနှင့် ကျေးလက်ဖွံ့ဖြိုးရေးဝန်ကြီးဌာန ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဦးစီးဌာနညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးသိန်းလွင်နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုများကို ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။

ခေတ်နှင့်အညီ ပြောင်းလဲတိုးတက်နေသည့်ကမ္ဘာကြီးတွင် လူသားများ၏ လိုအပ်ချက်ကလည်း ကြီးမားလာနေသည်။ ကိုဗစ်ကပ်နှင့် ကမ္ဘာ့ပဋိပက္ခဂယက်များက နိုင်ငံတိုင်းတွင် စီးပွားရေး ပိုမိုခိုင်မာအားကောင်းရန် လိုအပ်ချက်များစွာ ရှိလာနေကြောင်း ကို အချက်အလက်များက ပြသနေသည်။

ကမ္ဘာကြီးရဲ့ နေရာတစ်နေရာရာမှာ လူတွေသေကျေပျက်စီးတာကိုကြည့်ပြီး ကျိတ်ပြီးပျော် နေတဲ့အုပ်စုတစ်ခု၊ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ သို့မဟုတ် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ရှိကိုရှိနေတယ်ဆိုရင် အများစုက အံ့အားသင့်ကြပါလိမ့်မယ်။ စစ်တွေဖြစ်နေတာ မကောင်းဘူး ၊ စိတ်မကောင်း၊ ဝမ်းနည်းတဲ့သူက များပေမယ့် တကယ်လည်း စစ်ကိုမဖြစ်ဖြစ်အောင် ဖန်တီး၊ စစ်ကို အဆုံးမသတ်နိုင်အောင် လောင်စာ ဆက်ရှို့နေတဲ့ လူတစ်စုကတော့ အမှန်တကယ်ကို ရှိနေပါတယ်။ လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ ယူကရိန်း- ရုရှားပဋိပက္ခကိုပဲကြည့်ပါ။

မြန်မာအမျိုးသမီးများသည် “ဟီရိ ဩတ္တပ္ပ”တရားနှင့် ကြီးပြင်းလာခဲ့သူများ ဖြစ်ပါသည်။ “ဟီရိဩတ္တပ္ပ”တရားသည် “ဟီရိ”နှင့် “ဩတ္တပ္ပ”ကို တွဲဖက်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဟီရိသည် “မကောင်းမှုကျူးလွန်ရန်ရှက်ခြင်း”ဖြစ်ပြီး ဩတ္တပ္ပသည် “မကောင်းမှု ကျူးလွန်ရန် ကြောက်ခြင်း”ဖြစ်ပါသည်။ ထို“ဟီရိဩတ္တပ္ပ”တရားကို “လောက ပါလတရား”ဟု ဆိုပါသည်။ “လောက ပါလတရား”သည် လောကကို စောင့်ရှောက်နေသော တရားပင်ဖြစ်ပါသည်။ လောကကို စောင့်ရှောက်နေသော လောကပါလတရားဖြစ်သည့် “ဟီရိဩတ္တပ္ပ”တရားနှင့် ကြီးပြင်းလာခဲ့ရသော မြန်မာအမျိုးသမီးများသည် လောကကိုစောင့်ရှောက်နေကြသူများပင် ဖြစ်ပါသည်။

ကျားမမဟူ လူတစ်ဦး၏အရည်အသွေးကို သူ/ သူမ၏ ပင်ကိုဗီဇနှင့် မျိုးရိုးဂုဏ်၊ ကောင်းမြတ်သော စိတ်နေသဘောထားနှင့် အတ္တပရမျှတမှု၊ ကြိုးစားအားထုတ်မှုနှင့် ပညာရည်အရည်အသွေး၊ အများအတွက် စွန့်လွှတ်အနစ်နာခံမှု၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် ပညာဉာဏ်အ​မြော်အမြင်ဖြင့် ဦးဆောင်နိုင်စွမ်းစသည့် လူတစ်ဦးချင်း၏ ပင်ကိုအရည်အချင်းများဖြင့်သာ တိုင်းတာပါသည်။ အမျိုးသမီး၊ အမျိုးသားစွမ်းဆောင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ သီးခြားစံနှုန်းများခွဲခြား သတ်မှတ်ထားခြင်းမရှိပါ။ သို့သော် ကျားနှင့်မ၊ ယောကျ်ားနှင့်မိန်းမ ဘယ်လိုအခြေအနေတွေမှာ ဘယ်လိုကွာခြားသွားသနည်း၊ သဘာဝကအလိုအလျောက်ပေးထားသည့် ကွာခြားချက်၊ ကျားမတန်းတူ ကြိုးစားအားထုတ်လေ့ကျင့်ပြီးမှသာ ပိုင်ဆိုင်လာမည့် ကွာခြားချက်များပေါ်တွင် မူတည်၍သာ အချို့ကဏ္ဍများမှာ ကျားမကွာခြားသွားဟန်တူသည်။

ကျားမ မဟူ လူတစ်ဦး၏အရည်အသွေးကို သူ/ သူမ၏ ပင်ကိုဗီဇနှင့် မျိုးရိုးဂုဏ်၊ ကောင်းမြတ်သော စိတ်နေသဘောထားနှင့် အတ္တပရမျှတမှု၊ ကြိုးစားအားထုတ်မှုနှင့် ပညာရည်အရည်အသွေး၊ အများအတွက်စွန့်လွှတ်အနစ်နာခံမှု၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် ပညာဉာဏ်အ​မြော်အမြင်ဖြင့် ဦးဆောင်နိုင်စွမ်းစသည့် လူတစ်ဦးချင်း၏ပင်ကိုအရည်အချင်းများဖြင့်သာ တိုင်းတာပါသည်။ အမျိုးသမီး၊ အမျိုးသားစွမ်းဆောင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ သီးခြားစံနှုန်းများခွဲခြား သတ်မှတ်ထားခြင်းမရှိပါ။ သို့သော် ကျားနှင့်မ၊ ယောကျ်ားနှင့်မိန်းမ ဘယ်လိုအခြေအနေတွေမှာ ဘယ်လိုကွာခြားသွားသနည်း၊ သဘာဝကအလိုအလျောက် ပေးထားသည့်ကွာခြားချက်၊ ကျားမတန်းတူ ကြိုးစားအားထုတ်လေ့ကျင့်ပြီးမှသာ ပိုင်ဆိုင်လာမည့် ကွာခြားချက်များပေါ်တွင် မူတည်၍သာ အချို့ကဏ္ဍများမှာ ကျားမ ကွာခြားသွားဟန်တူသည်။

သမဝါယမဟူသည် ပါဠိစကားမှ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်ပြီး “သမ” = အတူတကွ၊ “ဝါယမ” = အင်အားစိုက်ထုတ်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ သမဝါယမမှာအတူတကွ အင်အားစိုက်ထုတ်ဆောင်ရွက်ခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ တစ်ဦးချင်း၏အင်အားဖြင့် ဆောင်ရွက်၍မရသည်ကို အများ၏စုပေါင်းအင်အားဖြင့် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။

ကျွန်တော်တို့ ငယ်စဉ်ကတည်းက နှစ်သက်စွာဖတ်ခဲ့ဖူးသည့် ကာတွန်းမြင့်သိန်း၏ ဇာတ်ကောင်စံရွှေမြင့် ပြောတာလား၊ ကာတွန်းတင်အောင်နီ၏ ဇာတ်လိုက်ကိုပြာလောင် ပြောတာလားကတော့ မသဲကွဲတော့ပါ၊ တိုးရင်းတိုးရင်းနဲ့ အလယ်ရောက်သွားတာပါဆိုသည့် စကားလို ရေးရင်းရေးရင်းနဲ့ ဆောင်းပါး အမှတ်စဉ် (၉) သို့ပင် ရောက်သွားပါပကောလား။ အမှတ်စဉ် (၁) မှာ ပြန်ကြည့်လျှင် ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ မိုခါမုန်တိုင်းမဝင်ရောက်မီ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်၏ လမ်းညွှန်ချက်များ၊ မုန်တိုင်းဝင်ရောက်ပြီး ကိုယ်တိုင်သွားရောက် ကြည့်ရှုဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်ပေးမှုများ၊ ဆက်လက်၍ အမြန်အကောင်အထည်ဖော်ရမည့် လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ရေးသားတင်ပြခဲ့သလို ဒုတိယ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်း ဦးဆောင်သည့် အမျိုးသား သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုကော်မတီ၏ ဦးဆောင်မှု၊ ဝန်ကြီးဌာန အလိုက် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများ၊ ဒုတိယဝန်ကြီးများ စစ်တွေသို့ရောက်ရှိ တာဝန်ထမ်းဆောင်မှု၊ ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့၏ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများနှင့် စီမံခန့်ခွဲဆောင်ရွက်မှုများ၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့၏ ကူညီပံ့ပိုးဆောင်ရွက်ပေးမှုများကို နိဒါန်းပျိုး၍ ရေးခဲ့သည်။