“သမဂ္ဂါနံ တပေါ သုခေါ “ညီညွတ်ခြင်း သည် ချမ်းသာကြောင်း အကျင့်ကောင်းဖြစ် သည်။” ဟူသော “ဓမ္မပဒ ဗုဒ္ဓဝင်္ဂလာ” မြတ်စွာ ဘုရားဟောကြားတော်မူသော ဒေသနာတော် အရ လောက၌ ညီညွတ်ခြင်းသည် အရေးကြီး ကြောင်း ထင်ရှားလှပေသည်။

လူသားတို့၏ခန္ဓာကိုယ်တည်ဆောက်ပုံသည် အလွန်ပင်ဆန်းကြယ်သည်။ မြတ်ဗုဒ္ဓ၏မိန့်တော်မူချက်အရ လူတစ်ယောက်ချင်းစီကို ကံ၊ စိတ်၊ ဥတု၊ အာဟာရတို့ဖြင့် မောင်းနှင်နေကြခြင်းဟု ဆိုရမည်။ သိပ္ပံနည်းကျအရမူလည်း အသက်ရှင် ရပ်တည်နေသည့် လူသားတစ်ဦးထံတွင် ဇီဝယန္တရား၏ အလုပ်လုပ်ပုံကို ကမ္ဘာ့သုတေသီများက လေ့လာခဲ့ကြရာ အံ့သြဖွယ်ရာကောင်းလောက်အောင်ပင် တိတိကျကျအလုပ်လုပ်နေကြသည်ကို တွေ့ခဲ့ကြရသည်။ ယင်းကို circadian rhythm ဟုခေါ်ကြသည်။ မြန်မာမှုပြုရလျှင်တော့ ဇီဝနာရီ နရီစည်းချက်ဟု ဆိုရမည်ပင်။ ဇီဝနာရီသည် လူတစ်ယောက်၏ စိတ်ပိုင်းနှင့်ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာစနစ်များကို ညှိနှိုင်းကာ တိတိကျကျအလုပ်လုပ်သည်။ အစာခြေစနစ်သည် အစာစားချိန် နှင့်ကိုက်ညှိပြီး ပရိုတိန်းများထုတ်လုပ်ဖို့ ပြင်ဆင်ပေးသည်။ ဇီဝနာရီတိတိကျကျ အလုပ်မလုပ်နိုင်ပါက ထိုလူသား ပျက်စီးကိန်းကြုံရတော့မည်ပင်ဖြစ်ပါသည်။

မြန်မာ့အသံနှင့် ရုပ်မြင်သံကြား (Myanma Radio and Television-MRTV) ဟာ လာမယ့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့မှာ (၇၅)နှစ်မြောက် စိန်ရတုမှတ်တိုင်ကို ခန့်ထည်စွာ စိုက်ထူနိုင်တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရုပ်ချောသည့်လူနှင့် အပြောကောင်းသည့်လူ ထိုသူနှစ်ဦးစလုံးက ခင်မင်နှစ်သက်စရာ ကောင်းကြပါသည်။ ရုပ်ချောသူနှင့် အပြောကောင်းသူ ယှဉ်လာလျှင် အများအပြားသောလူတို့က မည်သူ့ကို ပိုမိုစွဲလမ်းကြ သနည်း။ အချို့က ရုပ်ချောသူသာလိမ့်မည်ဟု ထင်ကြသည်။

မြန်မာ့အသံနှင့် ရုပ်မြင်သံကြား (Myanma Radio and Television-MRTV) ဟာ လာမယ့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့မှာ (၇၅)နှစ်မြောက် စိန်ရတုမှတ်တိုင်ကို ခန့်ထည်စွာ စိုက်ထူနိုင်တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့သည့် ဆယ်နှစ်ခန့်က ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ရပ်များအပေါ် ပြန်ပြောင်းလေ့လာ အကဲခတ်လိုက်လျှင် လွန်စွာစိတ်ကျေနပ် ဝမ်းမြောက်ဖွယ် ကောင်းသည့် သမိုင်းဖြစ်ရပ်တို့ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ကြသည်ကို မည်သူမျှ ငြင်းပယ်၍ မရ နိုင်ပေ။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီနောက်ဆုံးအပတ်က တစ်ညမှာမြန်မာ့အသံနှင့်ရုပ်မြင်သံကြား (MRTV) ကနေ တေးပြုစာဆို အဆိုတော် ရုပ်ရှင်မင်းသား တွံတေးသိန်းတန်ရဲ့ ပုံရိပ်နဲ့အတူ သီချင်းတွေကိုပါ ထုတ်လွှင့်ပေးလိုက်လို့ ကိုယ်နှစ်သက်ခဲ့ရသူကို အလွမ်းပြေသလိုရှိသွားကာ ငယ်ဘဝကို သတိရလိုက်မိပါတယ်။

လူသားတို့၏ ခန္ဓာကိုယ်တည်ဆောက်ပုံသည် အလွန်ပင်ဆန်းကြယ်သည်။ မြတ်ဗုဒ္ဓ၏ မိန့်တော်မူချက်အရ လူတစ်ယောက်ချင်းစီကို ကံ၊ စိတ်၊ ဥတု၊ အာဟာရတို့ဖြင့် မောင်းနှင်နေကြခြင်းဟု ဆိုရမည်။ သိပ္ပံနည်းကျအရမူလည်း အသက်ရှင် ရပ်တည်နေသည့် လူသားတစ်ဦးထံတွင် ဇီဝယန္တရား၏ အလုပ်လုပ်ပုံကို ကမ္ဘာ့သုတေသီများက လေ့လာခဲ့ကြရာ အံ့ဩဖွယ်ရာကောင်းလောက်အောင်ပင် တိတိကျကျအလုပ်လုပ်နေကြတာကို တွေ့ခဲ့ကြရသည်။ ယင်းကို circadian hythm ဟုခေါ်ကြသည်။ မြန်မာမှုပြုရလျှင်တော့ ဇီဝနာရီ နရီစည်းချက်ဟု ဆိုရမည်ပင်။ ဇီဝနာရီသည် လူတစ်ယောက်၏ စိတ်ပိုင်းနှင့်ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာစနစ်များကို ညှိနှိုင်းကာ တိတိကျကျအလုပ်လုပ်သည်။ အစာခြေစနစ်သည် အစာစားချိန် နှင့်ကိုက်ညှိပြီး ပရိုတိန်းများထုတ်လုပ်ဖို့ပြင်ဆင်ပေးသည်။ ဇီဝနာရီတိတိကျကျ အလုပ်မလုပ်နိုင်ပါက ထိုလူသား ပျက်စီးကိန်းကြုံရတော့မည်ပင်ဖြစ်ပါသည်။

မြန်မာ့အသံနှင့် မိမိသည် မွေးသက္ကရာဇ်ချင်း တူညီကြ၏။ ထို့ကြောင့် အသက်ချင်းလည်း တူညီကြသည်။ မိမိ အသက် ၇၅ နှစ်ရှိလာချိန်တွင် မြန်မာ့အသံကလည်း စိန်ရတုနှစ်သို့ ရောက်ပြီဖြစ်၏။ မိမိတို့ ငယ်ငယ်တုန်းက အိမ်တွင် နေ့စဉ်နားထောင်ခဲ့ရသည်ကတော့ ရေဒီယို ဖြစ်သည်။ အခြားဖျော်ဖြေမှုပစ္စည်းဟူ၍ ဓာတ်စက် တစ်လုံးရှိသော်လည်း တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်လောက် သာနားထောင်ဖြစ်ကြ၏။ ရေဒီယိုသံကို နေ့စဉ်ကြားနေရသော်လည်း ထိုအသံ ဘယ်ကလာမှန်းမသိခဲ့ရ။ အလယ် တန်းကျောင်းသားဘဝဖြင့် ရန်ကုန်၌ ကျောင်းလာနေသည့် အခါတွင်မှ ရေဒီယိုအသံ၏ မူလဇာစ်မြစ်နေရာကို သိရှိရတော့၏။ အသံလွှင့်ရုံဆိုသော အဆောက်အအုံကြီးကိုလည်း အပြင်ဘက်မှ စတင်မြင်ဖူးခဲ့ရ၏။

ချင်းပြည်နယ်၏ဂုဏ်ယူဖွယ်များတွင် ကန်ပက်လက်မြို့တွင်ရှိသော အာဆီယံအမွေအနှစ် ဖြစ်သည့် နတ်မတောင် အမျိုးသားဥယျာဉ် (ဝိတိုရိယတောင်) လည်း တစ်ခုအပါဆင်ဖြစ်သည်။ ချင်းပြည်နယ်၏ဂုဏ်ဆောင် ရိဒ်ရေကန်နှင့် နတ်မတောင် အမျိုးသားဥယျာဉ်တို့သည် မြန်မာ နိုင်ငံအတွက် ဂုဏ်တင့်လျက် ရှိသည်။ ကန်ပက်လက်မြို့သည် ပင်လယ်ရေ မျက်နှာပြင်အထက် ပေ ၄၅၆၀ တွင် တည်ရှိပြီး နတ်မတောင် (ဝိတိုရိယအမျိုးသားဥယျဉ်သည် ပေ ၁၅ဝဝ အမြင့်တွင် တည်ရှိသည်။ ဆောမြို့ ကန်ပက်လက်မြို့သို့ ၁၂ မိုင်ဝေးကွာပြီး ကန်ပက်လက်မြို့မှ အမျိုးသား ဥယျာဉ်တောင်ထိပ်သို့ ၁၇ မိုင်ဝေးကွာသည်။ ကန်ပက်လက်မြို့၏ ပေ ၆၀၀ ခန့် အမြင့်တွင် မှော်ဝန်းကျင်နှင့် သားငှက်တိရစ္ဆာန် ထိန်းသိမ်းရေးဌာနမှ နတ်မတောင်အမျိုးသားဥယျဉ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးကို တွေ့မြင်ရပြီး ပေ ၆၂ဝဝ ၌ ကန်ပက်လက်မြို့ဟောင်းနေရာတွင် လှပသေသပ်စွာ ဆောက်လုပ်ထားသော ထင်းရှူးဘန်ဂလိုများတည်ရှိရာ ဟိုတယ်ဇုန်ကို တွေ့မြင် ရမည်ဖြစ်သည်။ ရင်သပ်ရှုမောဖွယ် ချင်းတောင်တန်းတို့၏ သဘာဝရှုခင်းများကို ကြည့်ရှုနိုင်မည့် ဟိုတယ်ဇုန်နေရာမှ တောင်ဘက်ကတ္တရာလမ်းအတိုင်း ခရီးနှင်ပါက ပေ ၁၁၅ တွင်ရှိသော ဝိတိုရိယတောင်ထိပ်သို့ရောက်ရှိပြီး ရွှေရောင်ဝင်းလက်နေသော စေတီတော်တစ်ဆူကို ကြည်ညိုစွာ ဖူးမြော်ရမည်ဖြစ်သည်။ တောင်ထိပ်တွင် အေးစိမ့်သော လေထုနှင့်အတူ မြက်ခင်း စိမ်းတော၊ ထင်းရှူးတောနှင့် ကျေးငှက်သံတို့မှာ လွင့်ပျံ့လျက် အာဆီယံ အမွေအနှစ်ဖြစ်သော အမျိုးသားဥယျာဉ်ကြီးမှာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ဂုဏ်ဆောင် အမျိုးသားဥယျာဉ်ကြီးမာ လှပတင့်တယ် လျက်ရှိသည်။