ယနေ့သည် သီတင်းကျွတ်လပြည့် အဘိဓမ္မာအခါတော်နေ့ဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် အပေါင်းတို့အတွက် နေ့ထူးနေ့မြတ်နေ့တစ်နေ့ဖြစ်ပြီး ထိုနေ့တွင် အများအားဖြင့် သီတင်းကျွတ်မီးထွန်းပွဲတော်ကျင်းပခြင်း၊ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ၊ မိဘဆရာသမားများအား ပူဇော်ကန်တော့ခြင်းနှင့် ပွဲလမ်းသဘင်များ ပြုလုပ်ကြသည်။ အမှန်တကယ်တွင် သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့၏ ထူးကဲမွန်မြတ်သောအနှစ်သာရနှင့် ဂုဏ်ထူး ဝိသေသများကို သိရှိနားလည်ရန် လိုအပ်ပါသည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ပြစ်ဒဏ်လွတ်ငြိမ်းခွင့်အမိန့် အမိန့်အမှတ်(၁၈၆/၂၀၂၁)ဖြင့် နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ အကျဉ်းထောင်၊ အချုပ်ထောင်၊ စခန်းအသီးသီးတွင် အကျဉ်းကျခံနေကြရသော အကျဉ်းသား၊ အကျဉ်းသူ ၁၃၁၆ ဦးတို့ကို ပြစ်ဒဏ်များလျှော့ပေါ့၍ လွတ်ငြိမ်းသက်သာခွင့်ပြုလိုက်သည်။ ပြစ်ဒဏ်လွတ်ငြိမ်းသက်သာ ခွင့်ရရှိခဲ့သည့် အကျဉ်းသား အကျဉ်းသူများမှာ ဆူပူဆန္ဒပြမှုများတွင် ပါဝင်ခဲ့သဖြင့် ပြစ်ဒဏ်ကျခံနေကြရသူများဖြစ်ပြီး "နောက်တစ်ကြိမ် ပြစ်မှုထပ်မံကျူးလွန်ပါက ၎င်းပြစ်ဒဏ်အပြင် ယခုကျခံရန်ကျန်ရှိသော ပြစ်ဒဏ်များကိုပါ ဆက်လက်ကျခံပါမည်” ဟူသော စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်ဖြင့် ပြစ်ဒဏ်မှ လွတ်ငြိမ်းသက်သာခွင့်ပြုလိုက်ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဆူပူဆန္ဒပြမှုများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ကရား စွဲဆိုခြင်းခံနေရသူ ၄၃၂ဝ တို့၏ ကြားနာစစ်ဆေးဆဲ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ အမှုများကိုလည်း နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အမိန့်အမှတ် (၁၈၇/၂၀၂၁)ဖြင့် အမှုများကို ပိတ်သိမ်းပေးခဲ့သည်။

ကမ္ဘာပေါ်တွင် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်အမျိုးမျိုးကို နှစ်စဉ်ခံစား နေကြရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လည်း သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များကို နှစ်စဉ်ကြုံတွေ့နေရသည်။ ယမန်နှစ်အထိ နှစ်စဉ်ရေကြီးရေလျှံမှု၊ မြေပြိုမှ၊ မိုးကြိုး မုန်တိုင်း၊ လေပြင်းဒဏ်များကို ကြုံတွေ့ ခဲ့ရသည်။ ယခုနှစ်တွင် ယခင်နှစ်များထက်စာလျှင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ အနည်းဆုံးကြုံတွေ့ရသည်ကို တွေ့ရသည်။

မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံ၊ ဂျကာတာမြို့၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အာဆီယံခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးအတွင်း သဘောတူညီခဲ့သည့် တူညီဆန္ဒ (၅) ရပ် အကောင်အထည်ဖော်မှုကို မြန်မာနိုင်ငံက အပြုသဘောဖြင့် ဆက်လက်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့က သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ထို့အပြင် အဆိုပါ တူညီဆန္ဒ (၅) ရပ် အကောင်အထည်ဖော်မှုအရ အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ၏ အထူးကိုယ်စားလှယ် အဖြစ်ခန့်အပ်ထားသည့် ဘရူနိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး (၂) နှင့် ထိတွေ့ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ် ခဲ့သလို မြန်မာနိုင်ငံသို့ ၎င်းလာရောက်နိုင်ရေးအတွက်လည်း ပြင်ဆင်မှု၊ စီစဉ်မှုနှင့် လိုက်လျောမှု တို့ကို အတတ်နိုင်ဆုံး ပြုလုပ်ပေးခဲ့သည်။

ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ၊ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်၊ အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်မှု ဗဟိုကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) ချုပ်ဆိုခြင်း (၆) နှစ်မြောက် နှစ်ပတ်လည် နေ့တွင် သဝဏ်လွှာပေးပို့ခဲ့သည်။

တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် လက်မှတ်ရေးထိုး နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ရာ ယခုနှစ်တွင် (၆)နှစ်ပြည့် မြောက်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ NCA ဖြစ်မြောက်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြရာတွင် ပြည်ထောင်စု မပြိုကွဲရေး၊ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်မှုမပြိုကွဲရေး၊ အချုပ်အခြာ အာဏာတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးဟူသော ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးကို ရှေးရှုကာ ပြည်သူတို့၏ ဆန္ဒဖြစ်သည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းအတိုင်း လျှောက်လှမ်းကြမည်ဟူသောအချက်ကို ကြိုတင်သဘောတူ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ NCA ကို စတင်လက်မှတ်ရေးထိုးရာတွင် CNF ၊ ABSDF ၊ ALP ၊ RCSS ၊ KNU ၊ KNU /KNLA (PC) ၊ DKBA ၊ PNLO ဟူ၍ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ရှစ်ဖွဲ့ ပါဝင်ခဲ့ကြပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၃ ရက်နေ့တွင် မွန်ပြည်သစ်ပါတီနှင့် လားဟူ ဒီမိုကရက်တစ်အစည်းအရုံးတို့ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးလာခဲ့သည့် အတွက် စုစုပေါင်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၁၀ဖွဲ့တို့ NCA တွင် ပါဝင်လျက်ရှိသည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၊ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည်အောက်တိုဘာလ၁၀ရက်နေ့က ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီးများနှင့် တာဝန်ရှိသူများအား တွေ့ဆုံမှာကြားရာ၌ “မိမိတို့အနေဖြင့် ပြည်သူ့လုံခြုံရေး ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် ပြည်သူများ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်လာအောင် ပြည်သူနှင့် ကောင်းမွန်သောဆက်ဆံရေးရှိရန်လိုကြောင်း၊ လုံခြုံရေးအား တိုက်ရိုက် တာဝန်ယူရသည့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များအနေဖြင့် ပေါ့ပေါ့ဆဆဆောင်ရွက်ခြင်း မရှိအောင် တာဝန်ရှိသူများက ကြပ်မတ်ဆောင်ရွက်ရန်လိုပြီး သတိဖြင့် တာဝန် ထမ်းဆောင်ရန်လိုကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်အကြောင်းအရာ သန်းခေါင်စာရင်းအရ လူငယ်ဟူသော ဖွင့်ဆိုချက်တွင် အကျုံးဝင်သည့် အသက်အပိုင်း အခြားအလိုက် လူဦးရေ အချိုးအစားကို ကြည့်လျှင် အသက် ၁၅ နှစ်မှ ၁၉ နှစ်ထိ ၉ ဒသမ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀ နှစ်မှ ၂၄ နှစ်ထိ ၈ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၅ နှစ်မှ ၂၉ နှစ်ထိ ၈ ဒသမ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၃၀ နှစ်မှ ၃၄ နှစ်ထိ ၇ ဒသမ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သည်။ အဆိုပါ အသက်အရွယ်သည် ပညာသင်ကြားသည့်အရွယ်နှင့် အလုပ်အကိုင် ဝင်ရောက်သည့် အရွယ်များဖြစ်ပြီး နိုင်ငံ၏အနာဂတ်ကို ဖန်တီးတည်ဆောက် ရာတွင် လက်ကိုင်ပြုရမည့် အင်အားများလည်း ဖြစ်သည်။ လူငယ်များသည် တစ်နည်းအားဖြင့် နိုင်ငံအတွက် အရေးကြီးသည့်လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များဖြစ်သည့်အလျောက် တန်ဖိုးမြင့်သည့် လူသားအရင်းအမြစ်များဖြစ်လာအောင် ပြုစုပျိုးထောင်ပေး ရမည့်နည်းတူ လူငယ်ထုအပေါ်တွင် ကျရောက်လာမည့် မူးယစ်ဆေးဝါးအပါအဝင် အန္တရာယ်များစွာတို့မှလည်း ကာကွယ်ပေးရန် လိုအပ်သည်။

ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကို တည်ဆောက်ရာ၌ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေး မဏ္ဍိုင်ကြီး သုံးရပ် အပြန်အလှန်ထိန်းညှိပြီး တည့်မတ်ခိုင်မာအောင် ဆောင်ရွက်ကြသည်။ နိုင်ငံ တည်ဆောက်ရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ရာတွင် ဥပဒေပြုရေး မဏ္ဍိုင်မှ ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်များက လွှတ်တော်အသီးသီးတွင် ဆွေးနွေးဆုံးဖြတ် ဆောင်ရွက်ကြသည်။ ထိုသို့ ဆွေးနွေးဆုံးဖြတ် ကြရာ၌ လုပ်ငန်းဘတ်ဂျက်များ၊ စီမံကိန်းလုပ်ငန်းများကို အတည်ပြုပေးသည် လည်းရှိသည်။ လျှော့ချသည် လည်းရှိသည်။ အချို့ကိစ္စများတွင် အများပြည်သူ အကျိုးစီးပွားနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဆိုင်းငံ့ထားသည့် စီမံကိန်းများလည်းရှိသည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါသည် မျိုးဗီဇပြောင်းဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများ ပေါ်ပေါက်လာသည့်အချိန်တွင် အရှိန်အဟုန် ထပ်မံမြင့်တက်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာတွင် ဆေးဝါးထုတ်လုပ်သည့် နိုင်ငံကြီး တစ်နိုင်ငံဖြစ်သော အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ကပ်ရောဂါဒုတိယလှိုင်းကာလအတွင်း ဒယ်လ်တာ မျိုးဗီဇပြောင်းဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် ကူးစက်မှုနှုန်း၊ သေဆုံးမှုနှုန်းများ အဆမတန်မြင့်တက်ခဲ့ရာ အကျိုးဆက် အားဖြင့်၎င်းနိုင်ငံမှ ထုတ်လုပ်သည့် ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးများကို ပြည်ပ တင်ပို့မှုများ ဆိုင်းငံ့လိုက်ရခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းသို့ ဆိုင်းငံ့လိုက်သည့်အတွက် အိန္ဒိယနိုင်ငံထုတ် ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးဝယ်ယူထားသည့် မြန်မာအပါအဝင် နိုင်ငံများ သည်လည်းကောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေး နှစ်ဘီလီယံ ဖြန့်ဝေသွားရန် ရည်ရွယ်ပြီး ဆေးအများစုကို အိန္ဒိယမှ မှာယူထားခဲ့သည့် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏ COVAX အစီအစဉ်သည် လည်းကောင်း အခက်အခဲများနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ကြရသည်။