မွန်ထရီရယ်သဘောတူစာချုပ်ရည်မှန်းချက်အောင်မြင်ဖို့ စွမ်းအင်ချွေတာ အအေးပေးစနစ်ဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့ အစားအစာနှင့် ဆေးဝါးများကို ထိန်းသိမ်းကြစို့

ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဦးစီးဌာန ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာဌာနခွဲသို့ ကမ္ဘာ့အိုဇုန်းလွှာ ထိန်းသိမ်းရေးနေ့နှင့် ပတ်သက်၍ မေးမြန်း ထားသည်များကို တင်ပြလိုက်ပါသည် -

မေး ။ ။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလမှာကျရောက်မယ့် ကမ္ဘာ့အိုဇုန်းလွှာ ထိန်းသိမ်းရေး အခမ်းအနားကို ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်း သိမ်းရေးဦးစီးဌာနက ဦးဆောင်ပြီးကျင်းပဖို့ရှိတယ် သတင်းကြားလို့ ဗဟုသုတအဖြစ် သိချင်လို့ပါ။

ဖြေ။ ။ အခုလိုမေးမြန်းတဲ့အတွက် ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ အကျဉ်းချုပ်ပြောရမယ်ဆိုရင် နှစ်စဉ် စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက် ရောက်တိုင်း မွန်ထရီရယ် သဘောတူစာချုပ် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများအပြားမှာ ကမ္ဘာ့အိုဇုန်းလွှာထိန်းသိမ်းရေးနေ့ အခမ်းအနားကို ကျင်းပလေ့ ရှိကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ အိုဇုန်းလွှာ ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းခြင်းအတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မွန်ထရီရယ် သဘောတူစာချုပ် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ တစ်ခုဖြစ်တာကြောင့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေနည်းတူ ယခုလို ကျင်းပတာဖြစ်ပါတယ်။

မေး။ ။ မွန်ထရီရယ် သဘောတူစာချုပ်အကြောင်း ရှင်းပြပါဦး။

ဖြေ။ ။ မွန်ထရီရယ် သဘောတူစာချုပ်အကြောင်း ရှင်းပြရမယ်ဆိုရင် ဗီယင်နာကွန်ဗင်းရှင်းကို ချန်ထားခဲ့လို့ မရပါဘူး။ လူသားတွေရဲ့ လူနေမှုဘဝက စက်မှုတော်လှန်ရေးခေတ်ကနေ တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာပြီး နည်းပညာမြင့် အသုံးအဆောင်တွေကို ထုတ်လုပ် သုံးစွဲလာနိုင်သလို လူနေမှုအဆင့်အတန်း တဖြည်းဖြည်း မြင့်တက်လာနေပါတယ်။ ။

လူနေမှုအဆင့်အတန်း တိုးတက်မြင့်မားလာတာနဲ့အမျှ သက်သောင့်သက်သာနေထိုင်နိုင်ဖို့ ထုတ်လုပ်သုံးစွဲနေတဲ့ ပစ္စည်း ပေါင်းစုံထဲမှာ နေ့စဉ်အသုံးပြုနေတဲ့ ရေခဲသေတ္တာတွေ၊ လေအေး ပေးစက်တွေ၊ အအေးခန်းတွေက အရေးပါတဲ့အခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်လာပါတယ်။ ဒီပစ္စည်းတွေမှာ အသုံးပြုတဲ့ အအေးပေးဓာတုဒြပ်ပစ္စည်း တွေဖြစ်တဲ့ကလိုရိုဖလူရိုကာဗွန် (CFC)။ ဟိုက်ဒရို ကလိုရို ဖလူရိုကာဗွန် (HCFC)၊ ဘရိုမို ကလိုရိုမီသိန်း (CHDBrCI)၊ ဟေလွန်နဲ့ ကာဗွန်တက် ထရာကလိုရိုဒ် (cd4) စတဲ့ ဓာတ်ငွေ့တွေကြောင့် လေထုထဲမှာရှိတဲ့ အိုဇုန်းလွှာပါးလွှာပျက်စီးမှု ဖြစ်ပေါ်နေတာကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ် အလွန်ကာလတွေမှာ လေ့လာ တွေ့ရှိခဲ့ပြီး အန္တာတိကတိုက် ကောင်းကင်ယံပေါ်က အိုဇုန်းလွှာအပေါက်ကို ၁၉၈၅ ခုနှစ်မှာ ပထမဆုံး တွေ့ရှိခဲ့ကြရာက အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးလာတာကို တွေ့ရှိလာ ရတဲ့အတွက် အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးမှုနဲ့ အကျိုးဆက်တွေဖြစ်တဲ့ လူသားတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် အပေါ် သက်ရောက်မှုများကို ထိန်းချုပ်ဖို့ အိုဇုန်းလွှာကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ဗီယင်နာကွန်ဗင်းရှင်း ကို ၁၉၈၅ ခုနှစ်မှာ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းအိုဇုန်းလွှာပျက်စီးစေတဲ့ ဒြပ်ပစ္စည်းများ အသုံးပြုမှုကို ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ဖို့ မွန်ထရီရယ် သဘောတူစာချုပ်ကို ၁၉၈၇ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများရဲ့ သဘော တူညီချက်နဲ့ အတည်ပြုချမှတ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပတ်ဝန်း ကျင်ထိန်းသိမ်းရေး သဘောတူစာချုပ်တွေမှာ အအောင်မြင်ဆုံး သဘောတူ စာချုပ်လို့ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

မေး။ ။ အိုဇုန်းဓာတ်ငွေ့နဲ့ အိုဇုန်းလွှာအကြောင်း သိပါရစေ။

ဖြေ။ ။ အိုဇုန်းဓာတ်ငွေ့က အောက်ဆီဂျင်အက်တမ်(၃)ခုနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပြီး မှန်လုံအိမ်အာနိသင် ရှိတဲ့ အပြာရောင်ဖျော့ဖျော့နဲ့ အနံ့စူးရှတဲ့ ဓာတ်ငွေ့ ဖြစ်ပါတယ်။ အိုဇုန်းဓာတ်ငွေ့များကို ကမ္ဘာ မြေပြင်နဲ့ နီးကပ်စွာတည်ရှိတဲ့ထရိုပိုစဖီးယား (Troposphere) အလွှာနဲ့ အဲ့ဒီအလွှာရဲ့ အပေါ်မှာ တည်ရှိတဲ့ စထရာတိုစဖီယား (Stratosphere) အလွှာတွေမှာ တွေ့ရှိရပါတယ်။ အိုဇုန်းလွှာဆိုတာ အိုဇုန်းမော်လီကျူးတွေ အများဆုံးတည်ရှိတဲ့ ကမ္ဘာ့မျက်နှာပြင်အထက် အမြင့် ၁၅ ကီလိုမီတာမှ ၃၅ ကီလိုမီတာအကြားရှိ စထရာတိုစဖီးယားအလွှာရှိ လေထုကို ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအိုဇုန်းလွှာက နေရောင် ခြည်နဲ့ အတူပါရှိတဲ့ ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် သုံးမျိုးအနက် သက်ရှိများကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေတဲ့ ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် UV-C ကို ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း စုပ်ယူပြီး M-B ကို ၉၅ ရာခိုင်နှုန်း စုပ်ယူကာ ကျန်ရှိတဲ့ ပမာဏ အနည်းငယ်ကိုသာ ကမ္ဘာမြေပြင်သို့ ကျရောက်စေရန် ကာကွယ် စစ်ထုတ်ပေးနေတဲ့ အငွေ့စစ်ကိရိယာ တစ်ခုအဖြစ် ကမ္ဘာကြီးကို အကျိုးပြု ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါတယ်။ ။

မေး။ ။ အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးခြင်းအကြောင်း အသေးစိတ် သိချင်ပါတယ်။

ဖြေ။ ။ အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးရခြင်းက လူသားတွေရဲ့ ခေတ်မီနေထိုင်မှုဘဝအတွက် တီထွင် အသုံးပြုလာတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းများ ကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ လူသားတွေ နေ့စဉ်အသုံးပြုလျက်ရှိတဲ့ ရေခဲသေတ္တာ၊ လေအေးပေးစက်စတဲ့ အအေးပေးပစ္စည်းများမှာ ပါဝင်တဲ့ ကလိုရင်း၊ စိုက်ပျိုးရေး သုံး ပိုးသတ်ဆေးအချို့ ပါဝင်တဲ့ ဘရိုမင်းနဲ့ မီးသတ်ဆေးဘူးများမှာ ပါဝင်တဲ့ ဟေလွန်ဒြပ် ပစ္စည်းများဟာ အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးစေသော အဓိက ဒြပ်ပစ္စည်း (Ozone Depleting Substance -ODS) များဖြစ်ပါတယ်။ ယင်းဒြပ်ပစ္စည်းတွေက စထရာတို စဖီးယားအလွှာရှိ အိုဇုန်း မော်လီကျူးကို ဓာတ်ပြုပျက်စီးစေခြင်းဖြင့် ဝင်ရိုးစွန်းဒေသရှိ အိုဇုန်းလွှာပါးလွှာ၍ အပူချိန် လျော့ကျလာကာ ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် UV-B ကို စုပ်ယူနိုင်မှုစွမ်းအား လျော့ကျစေခြင်းကို အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးခြင်းလို့ ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

မေး ။ ။ အဲဒီလိုဆိုရင် အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးမှုရဲ့ ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုတွေကိုလည်း သိပါရစေ။

ဖြေ။ ။ အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးမှုကြောင့် ကမ္ဘာမြေပြင်ပေါ်သို့ ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် ကျရောက်မှု ပမာဏများပြားလာမှာဖြစ်ပြီး လူသားတွေမှာ အရေပြားကင်ဆာ ရောဂါ၊ မျက်စိအတွင်း တိမ်စွဲခြင်းနဲ့ ကိုယ်ခံအားကျဆင်းခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်စေတဲ့အပြင် သီးနှံအထွက်နှုန်း ကျဆင်းမှု၊ အဏ္ဏဝါဂေဟစနစ် ပျက်စီးမှုနဲ့ ရုပ်ဝတ္ထုပစ္စည်း ယိုယွင်းပျက်စီးမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပြီး ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် ကျရောက်မှုကြောင့် ကမ္ဘာနှင့်တစ်ဝန်း နှစ်စဉ်လူဦးရေ ၂ သန်းကနေ ၃ သန်းအထိ အရေပြားကင်ဆာရောဂါ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိပြီး နှစ်စဉ်လူဦးရေ ၆၆၀၀၀ ခန့် သေဆုံး လျက်ရှိတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ ပတ်ဝန်းကျင်အစီအစဉ်(UNEP)၏ အစီရင်ခံစာများအရ သိရပါတယ်။

မေး။ ။ အိုဇုန်းလွှာ ပျက်စီးခြင်းနဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုရဲ့ ဆက်နွယ်မှုကို သိပါရစေ။

ဖြေ။ ။ သာမန်အနေနဲ့ အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးမှုကြောင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေတာ မဟုတ်ပေမယ့် အိုဇုန်းလွှာ ပျက်စီးစေတဲ့ အဓိကဒြပ်ပစ္စည်းတွေဖြစ်တဲ့ ကလိုရိုဖလူရိုကာဗွန် (CFCs)၊ ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုဖလူရိုကာဗွန် (HCFCs) စတဲ့ ကလိုရင်းပါဝင် တဲ့ဓာတ်ငွေ့များက ကမ္ဘာ့ပူနွေးမှုအလားအလာ (Global Waming Potential- GWP) မြင့်မားတဲ့ မှန်လုံအိမ် အာနိသင်ရှိတဲ့ ဓာတ်ငွေ့များဖြစ်တဲ့အတွက် ကမ္ဘာ့မျက်နှာပြင်ကနေ ပြန်ထွက်လာတဲ့ အပူကိုဖမ်းယူထားပြီး ကမ္ဘာ့လေထုကို ပူနွေးစေပါတယ်။

ကလိုရိုဖလူရိုကာဗွန် (CFCs) ဓာတ်ငွေ့များက လေထုအတွင်း ၅၅ နှစ်မှ နှစ်ပေါင်း ၁၄၀အထိ၊ ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုဖလူရိုကာဗွန် (HCFCs) ဓာတ်ငွေ့များက ၁၃ နှစ်အထိ တည်ရှိနိုင်တဲ့အပြင် ၎င်းတို့မှာ ပါဝင် တဲ့ကလိုရင်းအက်တမ်တစ်လုံးက စထရာတိုစဖီးယား လေထုအလွှာရှိ အိုဇုန်းမော်လီကျူးအရေအတွက် တစ်သိန်းအထိကို ဖြိုခွဲဖျက်ဆီးနိုင် တာကို ဓာတုဗေဒဆိုင်ရာ သုတေသနတွေအရ တွေ့ရှိရတာကြောင့် အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးစေတဲ့ ဖြစ်စဉ်များက ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးမှုဖြစ်ပေါ်စေ ပြီး ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဖြစ်ပေါ်စေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတစ်ခု ဖြစ်တယ်လို့ လေ့လာသိရှိရပါတယ်။

မေး။ ။ အိုဇုန်းလွှာ ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေးဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ်များနဲ့ ပြင်ဆင်ချက်တွေကို သိလိုပါတယ်။

ဖြေ။ ။ အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးမှုနဲ့ အကျိုးဆက်များဖြစ်တဲ့ လူသားတို့ရဲ့ ကျန်းမာရေး၊ ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ရာသီဥတုအပေါ် သက်ရောက်မှုတွေကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံ အချို့နဲ့ ကုလသမဂ္ဂ ပတ်ဝန်းကျင်အစီအစဉ်တို့ ဦးဆောင်ကာ အိုဇုန်းလွှာကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ဗီယင်နာ ကွန်ဗင်းရှင်း (The Vienna Convention for the Protection of the Ozone layer) ကိုချမှတ်နိုင်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးစေတဲ့ ဒြပ်ပစ္စည်းများဆိုင်ရာ မွန်ထရီရယ် နောက်ဆက်တွဲစာချုပ် (The Montreal Protocol on Substances that Deplete the Ozone Layer) ထပ်မံချုပ်ဆိုနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဆက်လက်ပြီး အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးစေတဲ့ ဒြပ်ပစ္စည်းအသစ်တွေကို ထပ်မံတွေ့ရှိလာရတဲ့အတွက် မွန်ထရီရယ် နောက်ဆက်တွဲစာချုပ်ရဲ့ ပြင်ဆင်ချက်များဖြစ်တဲ့ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ် လန်ဒန်ပြင်ဆင်ချက် (London Amendment) ၊၁၉၉၂ ခုနှစ် ကိုပင်ဟေဂင်ပြင်ဆင်ချက် (Copenhagen Amendment) ၊၁၉၉၇ ခုနှစ် မွန်ထရီရယ်ပြင်ဆင်ချက် (Montreal Amendment) ပေကျင်းပြင်ဆင်ချက် (Beijing Amendment)နဲ့ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ကီဂါလီပြင်ဆင်ချက်ဟူ၍ (၅) ကြိမ် တိုင်တိုင် ထပ်မံပြင်ဆင်ကာ အိုဇုန်းလွှာ ပျက်စီးစေသော ဒြပ်ပစ္စည်းများ (Ozone Depleting Substances) ထုတ်လုပ်မှု၊ သုံးစွဲမှုများကို ကန့်သတ် ထိန်းချုပ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။

မေး။ ။ အိုဇုန်းလွှာ ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းခြင်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် မှုတွေကို သိရှိလိုပါတယ်။

ဖြေ။ ။ အခုလိုစိတ်ဝင်တစားမေးမြန်းပေးတဲ့အတွက်ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ အိုဇုန်းလွှာ ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေးဆိုင်ရာ ဗီယင်နာကွန်ဗင်းရှင်း၊ အိုဇုန်းလွှာ ပျက်စီးစေတဲ့ ဒြပ်ပစ္စည်းများထိန်းချုပ်ခြင်းဆိုင်ရာ မွန်ထရီရယ်နောက်ဆက်တွဲ စာချုပ်နဲ့ ပြင်ဆင်ချက်များ ဖြစ်တဲ့ လန်ဒန်ပြင်ဆင်ချက်(London Amendment)၊ကိုပင်ဟေဂင်ပြင်ဆင်ချက် (Copenhagen Amendment) ၊ မွန်ထရီရယ်ပြင်ဆင်ချက် (Montreal Amendment)နဲ့ ပေကျင်းပြင်ဆင်ချက် (Beijing Amendment) တို့တွင် ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနဲ့အတူ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ အိုဇုန်းလွှာ ပျက်စီးစေတဲ့ ဒြပ်ပစ္စည်းများဖြစ်တဲ့ ဟိုက်ဒရိုဘရိုမိုဖလူ ရိုကာဗွန်(HBFCs)ကို ၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ ဘရိုမိုကလိုရိုမီသိန်း (CH2Brcl) ကို ၂၀၀၂ ခုနှစ်၊ ကလိုရိုဖလူရိုကာဗွန် (CFCs)၊ ဟေလွန်(Halons)၊ ဟေလွန်ဂျင်စိတ်တက်ကလိုရိုဖလူရိုကာဗွန် (Halogenated CFCs) နဲ့ ကာဗွန်တက်ထရာကလိုရိုဒ် (CCI4) တို့ကို ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်၊ မီသိုင်းဘရိုမိုက် (CH3Br)ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ် ပြည်တွင်းသို့တင်သွင်းခြင်းကို အပြီးသတ်ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ရေခဲသေတ္တာနဲ့ လေအေးပေးစက်များ ပြုပြင်ခြင်းကဏ္ဍတို့၌ တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် အသုံးပြုနေတဲ့ အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးစေတဲ့ အဓိကဒြပ်ပစ္စည်း တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ ဟိုက်ဒရိုကလိုရို ဖလူရိုကာဗွန်(HCFCs)များ တင်သွင်းအသုံးပြုမှုကို ၂၀၄၀ ပြည့်နှစ် အပြီးသတ် ရပ်ဆိုင်းသွား နိုင်ဖို့ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် အိုဇုန်းအမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ ကန့်သတ်ပမာဏ အတိုင်း ခွဲတမ်းစနစ်ဖြင့် တင်သွင်းခွင့်ပြုကာ လျှော့ချထိန်းချုပ် ဆောင်ရွက် လျက်ရှိပါတယ်။

ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုဖလူရိုကာဗွန် (HCFCs) ဒြပ်ပစ္စည်းများတင်သွင်း အသုံးပြုခြင်းနှင့် ဆက်စပ်၍ သက်ဆိုင်ရာဌာန၊ အဖွဲ့အစည်း၊ လုပ်ငန်းရှင်များနဲ့ ပူးပေါင်းညှိနှိုင်းကာ ယင်းဒြပ်ပစ္စည်းများကို အများဆုံးအသုံးပြုတဲ့ မြင်းကောင်ရေ ၂ဒသမ ၅ နှင့်အောက် အင်အားရှိတဲ့ လေအေးပေး စက်များ ပြည်တွင်းသို့ တင်သွင်းမှုကို ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇူလိုင်လ ၁ရက်မှစတင် တားမြစ်တဲ့ အမိန့်ကို သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဧပြီလ ၂ရက် ရက်စွဲပါ အမိန့်ကြော်ငြာစာ အမှတ် ၂၈/၂ဝ၂ဝ နဲ့ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ထိန်းချုပ် ဆောင်ရွက် လျက်ရှိပါတယ်။

မေး။ ။ ယခုနှစ် ကမ္ဘာ့အိုဇုန်းလွှာထိန်းသိမ်းရေးနေ့ ဆောင်ပုဒ်။ကျင်းပရတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေကို သိရှိလို ပါတယ်။

ဖြေ ။ ။ ယခုနှစ်ကျင်းပမယ့် ကမ္ဘာ့အိုဇုန်းလွှာထိန်းသိမ်းရေးနေ့ ဆောင်ပုဒ်က “မွန်ထရီရယ် သဘောတူစာချုပ် ရည်မှန်း ချက်အောင်မြင်ဖို့ - စွမ်းအင်ချွေတာအအေးပေးစနစ်ဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့ အစားအစာနှင့် ဆေးဝါးများကို ထိန်းသိမ်းကြစို့” ဖြစ်ပါတယ်။ ယခုအခါ မွန်ထရီရယ် နောက်ဆက်တွဲ စာချုပ်အရ အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးစေတဲ့ ဒြပ်ပစ္စည်းတွေရဲ့ ၉၉ ရာခိုင်နှုန်းကို ထိန်းချုပ်ထားပြီးဖြစ်တဲ့အတွက် ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ သိပ္ပံနည်းကျ ဆန်းစစ်မှုတွေအရ အိုဇုန်း လွှာပျက်စီးမှုမှာ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ် နောက်ပိုင်း၌ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုစီ တိုင်းတွင် ၁ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၃ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာ တယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။ ။

မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင် ယခုလို အိုဇုန်းလွှာ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာအောင် ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းခြင်းလုပ်ငန်း စဉ်တွေကို သက်ဆိုင်ရာကဏ္ဍအသီးသီးမှ အောင်မြင်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့တာက ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ တစ်ကမ္ဘာလုံး ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင်မှုများတွင် အအောင်မြင်ဆုံးဖြစ်တဲ့ မွန်ထရီရယ် နောက်ဆက်တွဲစာချုပ်ကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် စက်တင် ဘာလ ၁၆ ရက်တွင် ကျရောက်တဲ့ ကမ္ဘာ့အိုဇုန်းလွှာ ထိန်းသိမ်းရေးနေ့ အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနား၏ ဆောင်ပုဒ်အရ မွန်ထရီရယ် သဘောတူစာချုပ်ပါ စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်များအတိုင်း အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအသီးသီးက အသိအမှတ်ပြုလိုက်နာ ဆောင်ရွက်ခြင်း ဖြင့် အိုဇုန်းလွှာ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာခြင်း၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို လျှော့ချနိုင်ခြင်း၊ စွမ်းအင်ချွေတာနိုင်တဲ့ အအေးပေးစနစ်ဖြင့် အစားအသောက်တွေနဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေ ကဲ့သို့သော သက်ရှိတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ဖို့ ဆက်လက်ကြိုးစားဆောင်ရွက် နိုင်ရေး တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ကျင်းပပြုလုပ်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

မေး ။ ။ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ အိုဇုန်းလွှာပျက်စီးစေတဲ့ ဒြပ်ပစ္စည်းများ ထိန်းချုပ်ခြင်းဆိုင်ရာ မွန်ထရီရယ် နောက်ဆက်တွဲစာချုပ်နဲ့ ၎င်းရဲ့ ပြင်ဆင်ချက် (၄)ခုကို ဝင်ရောက်ခြင်းကြောင့် ရရှိခဲ့တဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေနဲ့ ကျန်ရှိတဲ့ ကီဂါလီပြင်ဆင်ချက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆောင်ရွက်ချက် တွေကို အနည်းငယ် သိရှိလိုပါတယ်။

ဖြေ ။ ။ လက်ရှိ မွန်ထရီရယ်သဘောတူစာချုပ်ပါ သတ်မှတ်ချက်များကို အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများက လိုက်နာဆောင်ရွက်ခဲ့၍ အိုဇုန်းလွှာ ပျက်စီးစေသော ဒြပ်ပစ္စည်းများ အသုံးပြုခြင်းကို လျှော့ချ လာနိုင်တဲ့အပြင် လျှော့ချရပ်ဆိုင်းလိုက်တဲ့ ဒြပ်ပစ္စည်းများနေရာတွင် အစားထိုး အသုံးပြုမယ့် ဒြပ်ပစ္စည်းများကို တီထွင်ကြံဆလာနိုင်ခြင်းနဲ့ မွန်ထရီရယ် သဘောတူစာချုပ်ရဲ့ ပြင်ဆင်ချက် တစ်ရပ်ဖြစ်တဲ့ ကီဂါလီ ပြင်ဆင်ချက်ကို ဝင်ရောက်ပြီးပါကလည်း ရရှိလာမယ့် အကျိုးကျေးဇူး တွေဖြစ်တဲ့ ဟိုက်ဒရိုဖလူရိုကာဗွန် (HFCs) အသုံးပြုမှုနဲ့ ပြည်တွင်းသို့ တင်သွင်းခြင်းကို လျှော့ချခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုကို ၀ ဒသမ ၄ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိ လျှော့ချနိုင်ခြင်းကြောင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကိုပါ လျှော့ချနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆက်လက်ပြီး ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကို လျော့ကျစေတဲ့ စွမ်းအင်နှိုးခြံနိုင်တဲ့ အအေးပေးနည်း ပညာတွေနဲ့ အအေးပေး ဒြပ်ပစ္စည်းများကိုပါ တီထွင်ကြံဆနိုင်ရန် ကြိုးစားသွားမှာဖြစ်ပြီး အဲဒီတီထွင်ကြံဆမှုများကို လူသားများ အသုံးပြုလာနိုင်ကာ ဝေးလံသောဒေသများမှ အစားအသောက်တွေကို မိမိအိမ်ရဲ့ ထမင်းစားပွဲအရောက် သုံးဆောင်နိုင်ခြင်း၊ အစားအစာ လေလွင့်ဆုံးရှုံးမှုမရှိစေတဲ့ အရည်အသွေး မြင့် အအေးပေးစနစ်အသုံး ပြုခြင်းဖြင့် အစီရင်ခံစာအရ သန်း ၉၅၀ သောလူများကို ကျွေးမွေးထားနိုင်ခြင်း၊ ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးကဲ့သို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ အပူချိန်မှာ အအေးပေး သိုလှောင်ဖို့လိုအပ်တဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေအတွက် အအေးပေးသိုလှောင်ခြင်း နည်းပညာများ၊ယင်းကာကွယ်ဆေးများအား ကမ္ဘာအနှံ့ရှိ လူသားများထံ အချိန်မီ ပို့ဆောင်ရန်အတွက် လိုအပ်တဲ့အအေးပေး ပို့ဆောင်ခြင်း နည်းပညာများကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ခြင်းစတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေကို လက်တွေ့ခံစားရအောင် ကြိုးပမ်းသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

မေး။ ။ အိုဇုန်းလွှာ ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ပါဝင်ကူညီ လို့ရမယ့် အပိုင်းကို သိပါရစေ။

ဖြေ ။ ။ မွန်ထရီရယ်သဘောတူစာချုပ်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက ကီဂါလီပြင်ဆင်ချက်ရဲ့ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ မဟုတ်သေးသော်လည်း သဘောတူ လက်မှတ်ရေးထိုး၍ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ဖြစ်လာနိုင်ဖို့ ဟိုက်ဒရိုဖလူရိုကာဗွန်(HFCs)များကို လိုင်စင်စနစ်၊ ခွဲတမ်းစနစ်များဖြင့် နှစ်အလိုက် လျှော့ချ သွားနိုင်ဖို့နဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို လျှော့ချနိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မွန်ထရီရယ်စာချုပ်ပါ အချက်အလက်များကို ဆက်လက်လိုက်နာပြီး စွမ်းအင်ချွေတာ နိုင်တဲ့ အအေးပေးစနစ်တွေကိုပါ တီထွင် ကြံဆသွားကြပြီး ယင်းနည်းပညာများကို အသုံးပြုကာ ပြည်သူတွေရဲ့ အခြေခံ လိုအပ်ချက်များဖြစ်တဲ့ အစားအစာနဲ့ ဆေးဝါးများကို တာရှည်ခံသုံးစွဲနိုင်ဖို့ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မှာဖြစ်ပြီး ပြည်သူတွေရဲ့ လူနေမှုဘဝ အခက်အခဲများကို အေးမြစေမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အိုဇုန်းလွှာကို ထိန်းသိမ်းရာမှာ ပြည်သူများအနေနဲ့ မိမိတို့တတ်နိုင်တဲ့နေရာက နေကူညီဆောင်ရွက်ကြဖို့ နှိုးဆော်တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

အိုဇုန်းဌာနခွဲ