“ကမ္ဘာကြီးရဲ့အနာဂတ်ကတော့ ဆရာတွေသင်ကြားပေးနေတဲ့ ကျောင်းတွေရဲ့ စာသင်ခန်းထဲမှာ ရှိနေပါတယ်။ ယနေ့ကလေးငယ်တွေကို စာသင်ခန်းထဲမှာ ဘယ်လိုပညာပေးနေတယ်ဆိုတဲ့အချက်က ၂၁ ရာစုမှာ ကောင်းတဲ့အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေကို အာမခံချက်ပေးနေမှာပါ” ရစ်ချက်အာဂရင်း (Richard R. Green)

ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)ရှိ ပအိုဝ်းကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသသည် ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသား အများစုနေထိုင်ရာ ဒေသဖြစ်သည်။ ပအိုဝ်းလူမျိုးအများစုနေထိုင်ရာ အိမ်တိုင်းအတွက် မရှိမဖြစ်စာသုံးလေ့ရှိသော ပအိုဝ်းပဲပုပ်ကို ကြိုက်နှစ်သက်သူများပြားလှသည်။

ခွေးရူးရောဂါကာကွယ်ဆေးကို ပထမဆုံးရှာဖွေဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့သော သိပ္ပံပညာရှင် Louis Pasteur ၏ တွေ့ရှိချက်နှင့် ဆောင်ရွက်ချက်ကို ဂုဏ်ပြုသည့်အနေဖြင့် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) က ကြီးမှူး၍ နှစ်တစ်နှစ်၏ စက်တင်ဘာလ ၂၈ ရက်နေ့ကို “ကမ္ဘာ့ခွေးရူးရောဂါကာကွယ်တိုက်ဖျက်ရေးနေ့” အဖြစ် သတ်မှတ်ကာ ထိုနေ့သို့ ရောက်တိုင်း ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးတွင် ခွေးရူးပြန်ရောဂါနှင့်ပတ်သက်၍ ပြည်သူဗဟိုပြု အသိပညာပေးလှုံ့ဆော်မှုများကို အသိပေးလျက်ရှိသည်။ WHO ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၁၅ မိနစ်လျှင် တစ်ဦးနှုန်း ခွေးရူးရောဂါဖြစ်ပွား၍ အသက်ဆုံးရှုံးလျက်ရှိပြီးတစ်နှစ်လျှင် လူဦးရေ ၅၅၀၀၀ မှ ၇၀၀၀၀ ခန့် ခွေးရူးရောဂါဖြင့် သေဆုံးလျက်ရှိကာ အာရှနှင့်အာဖရိကနိုင်ငံများ၏ ဆင်းရဲသောကျေးရွာများတွင် ထိခိုက်မှုပိုမိုဖြစ်ပွားကြောင်းနှင့် ခွေးရူးပြန်ရောဂါကာကွယ်ဆေး ပူးပေါင်းပါဝင်ထိုးနှံထားခြင်းဖြင့် ၎င်းရောဂါကြောင့် ကွယ်လွန်ခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

“ကမ္ဘာကြီးရဲ့အနာဂတ်ကတော့ ဆရာတွေ သင်ကြားပေးနေတဲ့ ကျောင်းတွေရဲ့စာသင်ခန်းထဲမှာ ရှိနေပါတယ်။ ယနေ့ကလေးငယ်တွေကို စာသင်ခန်း ထဲမှာ ဘယ်လိုပညာပေးနေတယ်ဆိုတဲ့အချက်က (၂၁) ရာစုမှာ ကောင်းတဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေကို အာမခံချက်ပေးနေမှာပါ”

စာပေ၊ ရုပ်ရှင်၊ ဂီတ၊ သဘင်အနုပညာသည် စည်းရုံးရေးဩဇာရော ပညာပေးဩဇာပါ အစွမ်းထက်မြက်လှသော လူထုဆက်သွယ်ရေး ကိရိယာဖြစ်သည်။ သရုပ်မှန်အနုပညာသည် တိုင်းကျိုးပြည်ပြု၊ ပြည်သူ့အနုပညာပင် ဖြစ်သည်။ သရုပ်မှန် အနုပညာသည် ပြည်ထောင်စု မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်ထက်သန်ရေးနှင့် ဇာတိသွေးဇာတိမာန်ရှင်သန်မှုကို ရှေးရှုပါသည်။ အမျိုးဂုဏ်၊ ဇာတိဂုဏ်၊ မြင့်မားရေးကို များစွာအထောက်အကူ ပြုပါသည်။ သရုပ်မှန်အနုပညာတွင် ရသ မြောက်သော ဖြေဖျော်မှုများပါဝင်ပြီး အမျိုးသားရေးကို သွေဖည်ဆန့်ကျင်ခြင်း လုံးဝမရှိပါ။

မြန်မာတို့သည် ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့သောဓလေ့ကို တန်ဖိုးထားသောလူမျိုးဖြစ်သည်။ လူလူချင်း ဆက်ဆံရာတွင် ဂါရဝတရားဖြင့် ပြုမူဆက်ဆံကြသည်။ ထိုသို့ ဆက်ဆံကြရာ၌ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့အရ “ကြီးသူကို ရိုသေ၊ ရွယ်တူကို လေးစား၊ ငယ်သူကိုသနား” ဟူသည့် အဆုံးအမအတိုင်း လိုက်နာကျင့်သုံးကြသည်။ မိမိထက် တစ်နေ့၊ တစ်ရက်၊ တစ်မနက် ကြီးသူများကို ရိုရိုသေသေ ဆက်ဆံကြသည့်အပြင် အလေးအမြတ်ထား၍ ပူဇော်ကန်တော့ကြသည်။ အကယ်စင်စစ် သက်ကြီး ရွယ်အိုများသည် လူ့လောကတွင် အနေကြာခဲ့သူများဖြစ်၍ အသက်ကြီးတော့ တစ်နည်းသာ ဆိုသကဲ့သို့ အတွေ့အကြုံဗဟုသုတများ စုံလင်ရင့်ကျက်သူများဖြစ်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် သက်ရင့်ကျောက်များကို အဖိုးတန်ရတနာများအဖြစ် တန်ဖိုးထားသကဲ့သို့ အသက်ကြီးသူများကိုလည်း တန်ဖိုး ထား၍ လေးလေးစားစား ပူဇော်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းသည်ရာသီဥတုပေါ်တွင် များစွာမူတည်နေပါသည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ်နှင့်အတူ ပေါ်ပေါက်လာသော ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့် အစွန်းရောက်မိုးလေဝသ ဖြစ်စဉ်များကြောင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းအပေါ်တွင် ထိခိုက်မှုများစွာ ကြုံတွေ့ခဲ့ကြရသည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းကာလများ၌ အယ်လ်နီညို ရာသီဥတုအခြေအနေ ပေါ်ပေါက်လာရန်ရှိကြောင်း၊ အယ်လ်နီညိုနှင့်အတူ အပူလှိုင်းများ၏ဒဏ်ကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် မကြုံစဖူးပြင်းထန်စွာ ခံစားကြရဖွယ်ရှိကြောင်း ရာသီဥတုသိပ္ပံပညာရှင်များက သတိပေးထားသည်။

မြန်မာ့သနပ်ခါးသည် မြန်မာတစ်မျိုးသားလုံးက မြတ်နိုးတန်ဖိုးထားကြသည့် ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တစ်ခု ဖြစ်သည့်အပြင် အပူပိုင်းဒေသ၏ ရတနာတစ်ပါး လည်းဖြစ်သည်။ မြန်မာ့သနပ်ခါးသည် မြန်မာအမျိုးသမီးကလေးများ၏ အလှအပအတွက် မြတ်နိုးစွာလိမ်းခြယ်လေ့ရှိသကဲ့သို့ မြန်မာ့ရေမြေရာသီဥတုနှင့်လိုက်ဖက်သည့် ကျန်းမာရေးအထောက် အကူပစ္စည်းများဖြစ်သည်။

ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရာတွင် အမျိုးသားစီးပွားရေး တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးရေးသည် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လာသည်။ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် နိုင်ငံသားများ၏ စီးပွားရေးလုပ်ကိုင်ခွင့် အခွင့်အလမ်းများကို တန်းတူညီမျှရရှိစေရမည် ဖြစ်ပါသည်။

မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှု၊ ဓလေ့ထုံးစံနှင့် မြန်မာ့ရေမြေတောတောင်သဘာဝအလှများက ချစ်စရာကောင်းလှသည်။ ကမ္ဘာတစ်လွှား နိုင်ငံခြားသားခရီးသွားများ၏ နှလုံးသားကို ရိုးသားပွင့်လင်းစွာ ညှို့ငင်ဖမ်းစားနိုင်စွမ်းရှိသည်။ မြန်မာ့အပြုံး သူတို့နှလုံးသားထဲအရောက် စွမ်းဆောင်နိုင်သည်။ မြန်မာလူမျိုးများအတွက်လည်း ဘာသာ၊ သာသနာ စည်ပင်ထွန်းကားရာနိုင်ငံတွင် လူဖြစ်ကြရခြင်းက အလွန်ဂုဏ်ယူစရာကောင်းသည်။ မြန်မာလူမျိုးများသည် ဘာသာတရားကို အလေးအမြတ်ပြုပြီး ကောင်းမှုနှင့်မကောင်းမှု၊ အမှားနှင့်အမှန်၊ အဖြူနှင့်အမည်း သဘောတရားများကို ကောင်းစွာနားလည်သိရှိကြသကဲ့သို့ ရိုးသားမှုကို အဖော်ပြုထားသူများဖြစ်ကြသည်။ စိုက်ပျိုးရေးနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့်နည်းတူစွာ လယ်ယာ၊ ကိုင်း၊ ကျွန်း၊ ဥယျာဉ်ခြံတို့ကို အမှီပြု၍ သမ္မာအာဇီဝကျသောအလုပ်ဖြင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြုကြသည်။ မိမိတို့ကိုးကွယ်ရာ ဘာသာတရားကို ဦးထိပ်ပန်ဆင်ပြီး သမထ၊ ဝိပဿနာတရားများနှင့် သာသနာရေရှည်တည်တံ့ရေး ကျင့်ကြံပွားများအားထုတ်ကြသည့် ဆရာတော်ကြီးများကို ပေးလှူဒါနမြတ်ဓမ္မနှင့် မွေ့ပျော်ကြသည့် အစဉ်အလာ ကောင်းများလည်းရှိပါသည်။