နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို တည်ဆောက်မောင်းနှင်ကြရာမှာ နိုင်ငံရေးမောင်းနှင်အား၊ စီးပွားရေးမောင်းနှင်အားနဲ့ ကာကွယ်ရေးမောင်းနှင် အားဆိုပြီး မောင်းနှင်အားသုံးမျိုးရှိပါတယ်။ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှုရှိမယ်၊ စည်းလုံးညီညွတ်မှုရှိမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံရေးအား ကောင်းမွန်ပြီး စစ်ရေးအင်အား၊ လုံခြုံရေးအင်အား ကောင်းမွန်ပါကလည်း ကာကွယ်ရေးအင်အား ကောင်းမွန်မည်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအင်အားနှစ်ခု ကောင်းမွန်နေဖို့အတွက် အခြေခံကတော့ စီးပွားရေးအင်အားပဲဖြစ်ပါတယ်။ စီးပွားရေးမောင်းနှင်အားဟာ တိုင်းပြည်အတွက် အဓိကကျပါတယ်။

မြန်မာပြက္ခဒိန်၏ ဆယ့်နှစ်လတွင် တန်ဆောင်မုန်းလသည် ရှစ်လမြောက်ဖြစ်သည်။ “တန်ဆောင်မုန်း” ဟူသော ဝေါဟာရကို ရှေးခေတ်ကျောက်စာတို့တွင် “တန်ဆောင်မှုန်” ဟု ရေးထိုးကြသည်။ ရွတ်ဆိုခေါ်ဝေါ်ရာ၌မူကား “တန်ဆောင်မှုန်း” ဖြစ်သည်။ ယင်းမှ တန်ဆောင်မုန်းသို့ ရွေ့လျားလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်းတွင် ဖော်ပြထား သည်။ “တန်ဆောင်” မှာ “မီးတိုင်” ၊ “မှုန်း” မှာ “ပျံ့နှံ့စေခြင်း” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး ထိုဝေါဟာရနှစ်ခုပေါင်းလိုက်လျှင် “ဆီမီးတိုင်များ မျက်စိတစ်ဆုံး ပွားများထွန်းလင်းနေသည်”ဟု ဆိုလိုကြောင်း မှတ်သားရပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ရာသီဥတုဆိုးရွားစွာ ပြောင်းလဲမှုကိုရင်ဆိုင်နေရသည့် နိုင်ငံဖြစ်ရာ မိုးရာသီတွင် ရေကြီးမှု၊ နွေရာသီတွင် အပူချိန်မြင့်မားခြင်းကြောင့် သောက်သုံးရေရှားပါးမှု၊ ဆောင်းရာသီကာလတိုတောင်းမှုဒဏ်များကို နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ပြင်းပြင်းထန်ထန်ခံစားလာကြရသည်။ ထိုသို့သော အခြေအနေမျိုးအတွက် အကြောင်းရင်းများစွာရှိသော်လည်း လူသားတို့၏ပယောဂကြောင့် သစ်ပင်၊ သစ်တောများပြုန်းတီးခြင်းမှာ အဓိကအချက်ဖြစ်သည်။ သစ်တောပြုန်းတီးခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းများအနက် လောင်စာအတွက် ထင်း၊ မီးသွေးထုတ်ယူခြင်းသည်လည်း အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ လျှပ်စစ်မီးမရရှိနိုင်သေးသည့်ဒေသများ၌ သစ်တောပြုန်းတီးမှုကို ကာကွယ်ရန်နှင့် ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှုကို လျှော့ချနိုင်ရန်မှာ ထင်းအစားထိုး အခြားလောင်စာသုံးစွဲခြင်းနှင့် ထင်းအကုန်အကျ သက်သာစေသည့် စွမ်းအားမြှင့်မီးဖိုသုံးစွဲခြင်း ဖြစ်သည်။ စွမ်းအားမြှင့်မီးဖိုဆိုသည်မှာ ရိုးရိုးထင်းမီးဖိုဖြင့် အသုံးပြုပါက ထင်းတစ်ပိဿာ အသုံးပြုရသော်လည်း စွမ်းအားမြှင့်မီးဖိုဖြင့် အသုံးပြုပါက ထင်း ၄ဝ ကျပ်သားသာ ကုန်ကျသည့်မီးဖိုအမျိုးအစား ဖြစ်သည်။ ကျေးလက်ပြည်သူများအနေဖြင့် တစ်နှစ် လျှင် ထင်း ၂ ဒသမ ၅ တန် သုံးစွဲရသော်လည်း စွမ်းအားမြှင့်မီးဖိုတစ်လုံး သုံးစွဲပါက တစ်နှစ်စာအတွက် ထင်းတစ်တန် ချွေတာနိုင်သည်။ ထင်းသုံးစွဲမှု၊ သဘာဝတောများအပေါ် မှီခိုမှုလျော့ကျလာပြီး အချိန်ကုန်၊ ငွေကုန် သက်သာမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ စာပေယဉ်ကျေးမှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးသည် နိုင်ငံအတွင်း စာပေပြန့်ပွားတိုးတက်မှုအပေါ် မှီတည်နေပါသည်။ စာကြည့်တိုက်အမျိုးအစား အမျိုးမျိုးရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ စာကြည့်တိုက်များအနေဖြင့် စာပေအသိပညာဗဟုသုတများ ပြန့်ပွားရန်၊ စာပေဝန်ဆောင်မှုများ ဆောင်ရွက်ပေးရန်တို့ကို နည်းအမျိုးမျိုးနှင့် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြပါသည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီက နိုင်ငံ့ဝင်ငွေတိုးတက်ရရှိစေရေးအတွက် ရသင့်ရထိုက်သော အကောက်ခွန်နှင့် အခွန်အခများ ဆုံးရှုံးမှုမရှိစေရေး၊ ပြည်တွင်းတိုင်းရင်းသား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု၊ ကုန်ရောင်းကုန်ဝယ်ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်ရာတွင် လွတ်လပ်စွာ ယှဉ်ပြိုင်လုပ်ကိုင်နိုင်စေရေးနှင့် စားသုံးသူပြည်သူများအတွက် အာမခံချက်ရှိသော လုံခြုံဘေးကင်းစိတ်ချရသည့် ကုန်ပစ္စည်းများကို သုံးစွဲခွင့်ရရှိနိုင်ရန်တို့အတွက် တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှုများ လုံးဝပပျောက်ရေးကို ရည်မှန်းချက်ထား ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အင်တာနက်နည်းပညာလုပ်ငန်းကြီးဖြစ်တဲ့ ဂူဂဲလ်(Google)ဟာ သတင်းအချက်အလက်နဲ့ နည်းပညာဆိုင်ရာ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး အစရှိတဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို တစ်ကမ္ဘာလုံးလွှမ်းခြုံကာ အချိန်နဲ့အမျှဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါတယ်။

တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်း “ရာဂီ” ၏ အကြွင်းအကျန်လေပွေလှိုင်း မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ လေပွေလှိုင်းအဆင့်ဖြင့် ၃ ရက်ခန့် ကြာမြင့်စွာ ဖြတ်ကျော်ခဲ့ရာ ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်နေသည့် ၉-၉-၂၀၂၄ ရက်နေ့မှ ၁၂-၉-၂၀၂၄ ရက်နေ့များအတွင်း မိုးကြီးခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကာ မိုးရေချိန် စံချိန်သစ်တင်ခြင်းများကို ၁၅ ကြိမ်တိုင်တိုင် တိုင်းတာရရှိခဲ့ပါသည်။

နိုင်ငံတစ်ဝန်း စာကြည့်တိုက်များ ပြန်လည်ထူထောင်ပြီး ဆက်လက်ရပ်တည်နိုင်ရေးနှင့် စာဖတ်ရှိန်မြှင့်တင်ရေးလုပ်ငန်းများ စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်မှာ ယခုဆိုလျှင် လအတန်ကြာပြီ ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ စာကြည့်တိုက်များ ပြန်လည်ပြင်ဆင် ဖွင့်လှစ်နိုင်ရန်နှင့် စာကြည့်တိုက်အသစ်များ ဆောက်လုပ်ဖွင့်လှစ်နိုင်ရန် အလှူငွေ ထောက်ပံ့ပေးအပ်မှုများနှင့် စာအုပ်စာစောင်များ ပေးအပ်လှူဒါန်းမှုတို့ ပြုလုပ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ရေဘေးသင့်ခဲ့တဲ့ကျေးရွာတွေထဲမှာ ကျွန်းဦးစံပြကျေးရွာလည်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ပျဉ်းမနားမြို့နယ် ကျွန်းဦးခေတ်မီစံပြကျေးရွာဟာ ဒေသတစ်ခု ထုတ်ကုန်တစ်ခု (One Region One Product- OROP) ပုံစံနဲ့ ပဲလှော်၊ ပဲကြော်လုပ်ငန်းကို အဓိကလုပ်ကိုင်တဲ့ကျေးရွာဖြစ်ပြီး ကျေးရွာအတွင်း ပဲလှော်လုပ်ငန်းရှင် ၁၃ ဦး ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကြက်သွန်ပေါင်းကြော်လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူ တစ်ဦး၊ စာလေးခွေလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူ နှစ်ဦး၊ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးနဲ့ မာလာရှမ်းကောရောင်းချသူ တစ်ဦးရှိတာလည်း တွေ့ရပါတယ်။

ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဒဏ်ကို ဆိုးရွားစွာခံစားရလျက်ရှိရာ အခြားသောနိုင်ငံများကဲ့သို့ပင် မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုနှင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များကို နှစ်စဉ်ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရပါသည်။ သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ကျရောက်နိုင်မှုသည် ယခင်ကထက် ဖြစ်ပွားမှုနှုန်း ပိုမိုမြင့်မားလာသည်သာမက အဖျက်စွမ်းအားသည်လည်း ပိုမိုပြင်းထန်လာသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။