Critical Thinking နဲ့ Common Sense ဆိုတာ အခုတစ်လောလူပြောများတယ်။ အထူးသဖြင့် ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၄ ခုနှစ် အမေရိကန်သမ္မတရွေးကောက်ပွဲမှာ ဟိုဘက်၊ ဒီဘက် အဲဒီစကားလုံးတွေ အတော်သုံးတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရတဲ့ ထရမ့်ဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲကာလမှာ မဲဆန္ဒရှင်တွေကို Common Sense သုံးကြပါဆိုပြီး အကြိမ်ကြိမ်တိုက်တွန်းတယ်။

ဒီမိုကရေစီအရေးကြွေးကြော်၊ လူ့အခွင့်အရေးရှေ့တန်းတင်၊ လစ်ဘရယ်လမ်းကြောင်း ထာဝရလျှောက်လှမ်းနိုင်ရေး ရေသောက်မြစ်များဖြစ်တဲ့ USAID  နဲ့ NED...၊ ထိုအေဂျင်စီနဲ့ ဖောင်ဒေးရှင်းနှစ်ခုကို ဒီမိုကရေစီနဲ့ လစ်ဘရယ်အရေး ဦးဆောင်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံက ယနေ့ဒီမိုကရေစီဘက်တော်သားများဖြစ်တဲ့ သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ဝင် အီလွန်မတ်စ်တို့ ကိုယ်တိုင် USAID နဲ့ NED တို့ရဲ့ဆောင်ရွက်ချက်နဲ့ အဂတိဖြစ်မှုတွေအပေါ် ပိတ်ဆို့ဟန့်တားစိစစ်ခြင်း တွေကို ဘာကြောင့်များ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဆောင်ရွက်နေကြပါသလဲ။

အာဟာရသည် ကလေးဘဝမှစ၍ အသက်အရွယ်ကြီးသည်အထိ ကျန်းမာစွာ နေထိုင်နိုင်ခြင်းနှင့် ရောဂါများ ကာကွယ်ပေးခြင်းတို့အတွက် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုပင်ဖြစ်ပါသည်။ အာဟာရမျှတစွာရရှိပါက ခန္ဓာကိုယ်၏ အလုပ်လုပ်ဆောင်မှုများကို ထောက်ပံ့ပေးပြီး သွေးတိုးရောဂါ၊ ဆီးချိုရောဂါ၊ အဝလွန်ရောဂါ၊ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရော‌ဂါစသည့် မကူးစက်နိုင်သော ရောဂါများကို ကာကွယ်ပေးသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့က နေပြည်တော်မှကလေးမြို့သို့ တပ်မတော်လေယာဉ်ဖြင့် ပျံသန်းချိန် ၁ နာရီ ၁၀ မိနစ်၊ ကလေးမှဟားခါးမြို့သို့ ရဟတ်ယာဉ်ဖြင့် ပျံသန်းချိန် မိနစ် ၃၀ စွန်းစွန်းမျှသာ။

ယခုအခါ လူငယ်အချို့တွင် PDF ဂိမ်းကစားခြင်း ခေတ်စားနေသည်။ PDF game ဟူသည် အကြမ်းဖက်အားပေး ဂိမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ PDF လူငယ်များ က IT အကူအညီရယူ၍ online ကြော်ငြာခြင်း၊ online ဂိမ်းကစားခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ အကြမ်းဖက်လုပ်ငန်းများအတွက် အလှူငွေရှာခြင်း နည်းအမျိုးမျိုးအနက် တစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ PDF ဂိမ်းအသစ်တစ်ခုပြီး တစ်ခုထွက်၍ လူများများဆော့နိုင်ရန် အချင်းချင်းမျှဝေကြသည်။ အင်တာနက်ကဲ့သို့ဖြစ်ပြီး ပေးထားသည့် Link ကိုဖွင့်၍ VPN ခံကာ ဒေါင်းလုပ်ဆွဲဆော့ကြရသည့် လက်ကိုင်ဖုန်းဂိမ်း အမျိုးအစား တစ်ခုပင်ဖြစ်ပါသည်။

စားသုံးဆီသည် မြန်မာတို့၏ နေ့စဉ်ကြော်လှော်ချက်ပြုတ်ရာတွင် မရှိမဖြစ် အခြေခံစားသောက်ကုန်တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ စားသုံးဆီဟုဆိုရာ၌ ရှေးအစဉ်အဆက် ဘိုးဘေးများလက်ထက်မှပင် စားသုံးလာကြသည့် ပြည်တွင်းဖြစ် မြေပဲဆီနှင့် နှမ်းဆီတို့အပြင် ခေတ်ကာလလိုအပ်ချက်အရ ပြည်ပမှတင်သွင်းလာသော စားအုန်းဆီ၊ နေကြာဆီနှင့် ပဲပုပ်ဆီ စသည်တို့လည်း ပါဝင်နေပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အစေ့ထုတ်ပြောင်းကို ရှမ်းပြည်နယ်၌ အများဆုံးစိုက်ပျိုးပြီး စစ်ကိုင်း၊ ကချင်၊ ဧရာဝတီ၊ ကရင် စသည့် တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်တို့တွင်လည်း စိုက်ပျိုးကြသည်။ စုစုပေါင်း စိုက်ဧရိယာ ဧက ၁ ဒသမ ၃၈ သန်းမှ အထွက်တင်းပေါင်း ၈၄ သန်းကျော် (တန်ချိန် ၂ ဒသမ ၀၆ သန်းခန့်) ထွက်ရှိသည်။ ရာသီအလိုက် စိုက်ပျိုးမှုမှာ မိုးစိုက် ဧက ၈၇ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ဆောင်းစိုက်ဧက ၁၃ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်။

သဘာဝဝန်းကျင်မပျက်စိုက်ပျိုးရေး (Conservation Agriculture- CA) ဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မြေဆီလွှာပျက်စီးမှု၊ ရေရှားပါးမှုနဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်တဲ့ အဓိကမဟာဗျူဟာတစ်ရပ်အဖြစ် ပေါ်ထွက်လျက်ရှိပါတယ်။ မြန်မာ့လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ ရေရှည်ရှင်သန်ဖို့အတွက် အရေးကြီးတဲ့အချက်ဖြစ်တဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းသိမ်းကာကွယ်ရင်း ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ စိုက်ပျိုးရေးစနစ်တွေအပေါ် အားထားပြီး ကုန်ထုတ်စွမ်းအား မြှင့်တင်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်နေပါတယ်။

“မြူ” ဟု ဆိုရာတွင် မြူမှုန်နှင့် မြူငွေ့နှစ်မျိုးကွဲပြားပြီး ၎င်းတို့ဖြစ်ပေါ်စေသော အကြောင်းအချက်များ၊ ၎င်းတို့၏ဖွဲ့စည်းမှုများနှင့် သက်ရောက်မှုများလည်း ခြားနားကြပါသည်။ မီးခိုးမြူငွေ့(Smog)သည် မီးခိုး(Smoke)နှင့် မြူ(Fog)များ ပေါင်းစည်းမှုဖြစ်ပြီး နေရောင်ခြည်နှင့် ဓာတ်ပြုမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာရပါသည်။

ယနေ့ခေတ်ကမ္ဘာကြီးတွင် ကပ်ရောဂါအသွင်ဖြစ်ပွားနေသည့် ခုခံအားကျဆင်းမှု ကူးစက်ရောဂါ (HIV/AIDS)နှင့် လိင်မှတစ်ဆင့်ကူးစက်တတ်သောရောဂါ (Sexually Transmitted Infections-STIs)များ ဖြစ်ပွားနေမှုသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကုန်အထိရရှိသော စာရင်းဇယားများအရ ခုခံအားကျဆင်းမှု ကူးစက်ရောဂါ(HIV) ပိုးကူးစက်ခံနေရသူသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း၌ ၃၉ သန်းခန့်ရှိပြီး အရှေ့တောင်အာရှဒေသတစ်ခုထဲတွင်ပင် ၃ ဒသမ ၉ သန်းခန့် HIV ပိုး ကူးစက်ခံနေရပါသည်။