ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ (၂၃) ကြိမ်မြောက် သုတေသနညီလာခံကို ဝါရင့်ပညာရှင် မျိုးဆက်သုံးဆက်မက ပါဝင်ကြပြီး ပြည်တွင်းသုတေသီတွေရဲ့ စွမ်းပကားနဲ့ မိမိတိုင်းပြည်ရဲ့လိုအပ်ချက်တွေကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်ဖို့ အမျိုးသားအဆင့် ဝိဇ္ဇာနှင့် သိပ္ပံသုတေသနညီလာခံကို ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ကမကထဦးစီးဦးရွက်မှုနဲ့ Naypyitaw State Academy မှာ ဇန်နဝါရီလ ၂၅ ရက်နေ့မှ ၂၇ ရက်နေ့အထိ သိုက်သိုက်ဝန်းဝန်း ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။

ပင်စင်ယူထားတာ မကြာသေးတဲ့ အသိတစ်ယောက်ဆီကို ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်က ရောက်သွားတယ်။ မိမိရောက်သွားတော့ သူကဖုန်းပြောလက်စ။ “အေး… ငါစာရင်းသွားပေးမလို့…အဲဒါဘယ်မှာပေးရမလဲလို့ မင်းဆီလှမ်းမေးတာ..ဒါပဲ‌နော်..” ဆိုပြီး ဖုန်းချလိုက်တယ်။ ကျွန်တော့်ကို ကြည့်ပြီး “အေး.. မင်းရောက်လာလို့ နို့မို့ဆို ငါသွားတော့မလို့ အထုပ်ပြင်ပြီးပြီ၊ အခုတောင် ဘယ်မှာ သတင်းပို့ရမလဲလို့မေးနေတာ” ဟု နောက်သလိုနဲ့ပြောတော့ ကျွန်တော်က“ဘာလဲ”လို့ ပြန်မေးလိုက်တယ်။

ယဉ်ကျေးမှုစတင်သည့် အချိန်မှစ၍ လူသားတို့သည့် သစ်တောသယံဇာတများကို အသုံးချခဲ့ကြပြီး လူဦးရေနည်းပါးစဉ်ဖြစ်၍ သစ်တောထွက်ပစ္စည်းများကို လေနှင့်ရေတို့ကဲ့သို့ သုံးမကုန်နိုင်သော သဘာဝပစ္စည်းများဟု မှတ်ယူသုံးစွဲခဲ့ကြပေမည်။ သို့ရာတွင် ယဉ်ကျေးမှုအဆင့်အတန်း တဖြည်းဖြည်း မြင့်မားလာသည့်နည်းတူ လူဦးရေမှာလည်း တိုးပွားလာသည်ဖြစ်ရာ သစ်တောသယံဇာတများ ထုတ်ယူသုံးစွဲလိုမှုသည်လည်း မြင့်တက်လာခဲ့ပေသည်။ ထို့ကြောင့်ပင် သဘာဝသစ်တောကြီးများ တဖြည်းဖြည်းပျက်စီးပြုန်းတီးလာခဲ့ရာမှ လူသားတို့အတွက် အဓိက စားဝတ်နေရေးကို အထောက်အပံ့ အကာအကွယ်ပြုနေသည့် သစ်တောသယံဇာတများ ရှားပါးလာခြင်းနှင့်အတူ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်ယိုယွင်းမှုများသည် လက်ရှိလူသားတို့အား ခြိမ်းခြောက်လာခဲ့ပေသည်။

အခြေအနေနဲ့ အချိန်အခါအရတော့ သင့်တော်မယ်ထင်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းတယ်ဆိုတာမရှိတဲ့ အနိဋ္ဌာရုံများနဲ့ ကမ္ဘာကြီးထဲရောက်နေတာဖြစ်တဲ့အတွက် တစ်နေရာကတစ်နေရာ စစ်ခင်းရတာ လွယ်နေတဲ့ခေတ်ကြီး၊ ဘယ်နေရာကြည့်ကြည့် နေရာလုပွဲချည်း၊ အကျိုးစီးပွား အပြိုင်အဆိုင်ခေတ်ကြီး၊ ကိုယ်ဦးကိုယ်ချ၊ သူဦးသူချ၊ ကိုယ့်ဒေသ၊ ကိုယ့်လူမျိုးပါမချန် အင်အားနည်းသူကို ဖျက်ဆီးဖို့ ဝန်မလေး၊ ချနင်းခံရတဲ့ခေတ်ကြီးမှာ အင်အားကသာ အခရာဖြစ်နေတာ မဆန်းပါ။ ဒါကြောင့် အင်အားကို တည်ဆောက်ရလိမ့်မယ်။

ပင်လယ်ရေကြောင်းပို့ဆောင်ရေး(Maritime Transport)သည် နိုင်ငံ၏ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကုန်သွယ်မှုအခန်းကဏ္ဍနှင့် တိုက်ရိုက်ချိတ်ဆက်မှုရှိနေပြီး နိုင်ငံ့လူမှုစီးပွားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် လွန်စွာအရေးပါနေပါသည်။ ကုန်သွယ်မှုနည်းလမ်းများအနက် ပင်လယ်ရေကြောင်းဖြင့် ကုန်သွယ်မှုသည် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုပမာဏ၏ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းရှိကြောင်းကို United Nation Conference on Trade and Development (UNCTAD) မှ နှစ်စဉ်ထုတ်ပြန်သော Review of Maritime Transport အရ သိရှိရပါသည်။ စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားသည့် စာရင်းများအရ ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်တွင် စုစုပေါင်းကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၄ ဘီလီယံရှိသည့်အနက် Normal Trade ၏ အဓိကဖြစ်သော ပင်လယ်ရေကြောင်းဖြင့် ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၅ ဘီလီယံကျော် (ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း)၊ နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးသည် ၉ ဘီလီယံခန့် (ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း)ရှိခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကုန်သွယ်မှုကို မြှင့်တင်နိုင်ပြီး နိုင်ငံ့လူမှုစီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကိုလည်း ရေရှည်တည်တံ့အောင် အထောက်အကူပြုနိုင်ရန်အတွက် ဆိပ်ကမ်းလုပ်ငန်းကဏ္ဍ(Port Industry)ကို စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် အလေးထား ဆောင်ရွက်သွားကြရမည်မှာ မလွဲဧကန်ဖြစ်ပါသည်။

ဘယ်ပညာရပ်နယ်ပယ်မဆို တတ်မြောက်ပြီးတဲ့ ပညာရပ်တစ်ခုကို ထိထိရောက်ရောက်အသုံးချမှသာ အသုံးဝင်ပါတယ်၊ အကျိုးလည်းရှိပါမယ်။ ပညာခေတ်လို့ဆိုတဲ့အရာမှာ နားလည်အောင်သင်၊ သင်တာကိုသိရုံနဲ့မပြီး၊ အသိကိုအကျင့်နဲ့ပေါင်းပြီး လုပ်ရင်းကိုင်ရင်းနဲ့ လက်တွေ့အသုံးချနေမှသာ ထိရောက်အောင်မြင်မှုရှိပါမယ်။

ဩစတြေးလျနိုင်ငံမှ Think Tank အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Australian Strategic Policy Institute (ASPI) က အဆင့်မြင့်နည်းပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် နိုင်ငံတကာကဆောင်ရွက်နေတဲ့ သုတေသနလုပ်ငန်းတွေကို လေ့လာခဲ့ပြီး မကြာသေးခင်က ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ စာတမ်းတစ်စောင်ဟာ အံ့ဩထူးဆန်းဖွယ်မဟုတ်သော်လည်း နိုင်ငံတကာက အလေးထားလာရတဲ့ တွေ့ရှိချက်တစ်ခုအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံ စုစည်းနေထိုင်သော နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ကချင်၊ ကယား၊ ကရင်၊ ချင်း၊ မွန်၊ ဗမာ၊ ရခိုင်၊ ရှမ်းလူမျိုးစုကြီးများအပြင် လူမျိုးခွဲ၊ လူမျိုးငယ်များ ၁၃၅ မျိုးခန့် စုစည်းနေထိုင်ကြသည်ဟု အသိအမှတ်ပြုထားသည်။ စတင်အခြေချ မွေးဖွားရှင်သန်ရာ နယ်မြေဒေသအလိုက် ကချင်လူမျိုးအများစု နေထိုင်ရာဒေသကို ကချင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းလူမျိုးအများစုနေထိုင်ရာဒေသကို ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကရင်လူမျိုးအများစုနေထိုင်ရာဒေသကို ကရင်ပြည်နယ်စသည်ဖြင့် အများစုလူမျိုးကို အစွဲပြု၍ တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်အလိုက် အမည်နာမသတ်မှတ်ထားသော်လည်း တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်အသီးသီးတွင် လူမျိုးပေါင်းစုံတို့ စုစည်းနေထိုင်ကြသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၂ ရက်နေ့သည်ကား မြန်မာ့မြေပေါ် အတူဖွား၊ တစ်မြေတည်းနေ၊ တစ်ရေတည်းသောက်၊ မရှိအတူ၊ ရှိအတူ၊ အေးအတူပူအမျှ၊ အတူတကွ ဥမကွဲသိုက်မပျက်နေထိုင်ကြသည့် တိုင်းရင်းသား ပြည်ဆွေပြည်မျိုး၊ သွေးချင်းသားချင်း တိုင်းရင်းသားလူမျိုး ၁၃၅ မျိုး တည်းဟူသော မြန်မာအားလုံး တို့၏ (၇၇) နှစ်မြောက် ပြည်ထောင်စုနေ့ နေ့မြတ်မင်္ဂလာဖြစ်ပါသည်။

ယခုအခါ လူငယ်အချို့တွင် PDF ဂိမ်းကစားခြင်း ခေတ်စားနေသည်။ PDF game ဟူသည် အကြမ်းဖက်အားပေး ဂိမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ PDF လူငယ်များ က IT အကူအညီရယူ၍ online ကြော်ငြာခြင်း၊ online ဂိမ်းကစားခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ အကြမ်းဖက်လုပ်ငန်းများအတွက် အလှူငွေရှာခြင်း နည်းအမျိုးမျိုးအနက် တစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ PDF ဂိမ်းအသစ်တစ်ခုပြီး တစ်ခုထွက်၍ လူများများဆော့နိုင်ရန် အချင်းချင်းမျှဝေကြသည်။ အင်တာနက်ကဲ့သို့ဖြစ်ပြီး ပေးထားသည့် Link ကိုဖွင့်၍ VPN ခံကာ ဒေါင်းလုပ်ဆွဲဆော့ကြရသည့် လက်ကိုင်ဖုန်းဂိမ်း အမျိုးအစား တစ်ခုပင်ဖြစ်ပါသည်။