ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ဦးဒေသကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် စာရင်းတင်သွင်းရေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇွန်လ သို့မဟုတ် ဇူလိုင်လတွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ ပါရီမြို့၌ ကျင်းပမည့် ကုလသမဂ္ဂ ပညာရေး၊ သိပ္ပံနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့အစည်းအဝေးတွင်မြောက်ဦးဒေသကမ္ဘာ့ အမွေအနှစ်စာရင်းဝင်သည့် ကိစ္စမှာ အဆုံးအဖြတ် ဖြစ်လာနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဟန်လင်း၊ ဗိဿနိုး၊ သရေခေတ္တရာ ရှေးပျူ မြို့ဟောင်းများသည် ၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂ ရက်တွင်လည်းကောင်း၊ ပုဂံယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ် ဒေသသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၆ ရက်တွင်လည်းကောင်း ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် စာရင်းဝင်အဖြစ် သတ်မှတ်ခံရပြီး ဖြစ်သည့်အတွက် မြောက်ဦးသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယ မြောက်ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် စာရင်းဝင်ဖြစ်လာမည် ဖြစ်သည်။
အကြမ်းဖက်အားပေးလုပ်ရပ်များ
ကယားပြည်နယ်တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ စိစစ်အတည်ပြုနိုင်မှု မရှိသည့် သတင်းအရင်းအမြစ်များ၊ အစိုးရကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်နေသည့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် မီဒီယာများ၊ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းများထံမှ ရရှိသည့် အချက်အလက်များကို အခြေခံကာ မြန်မာနိုင်ငံကို နိုင်ငံရေးအရ ဖိအားပေးရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် စိုးရိမ်ပူပန်ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ သည့် နိုင်ငံအချို့နှင့် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းအချို့၏ လုပ်ရပ်အပေါ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တစ်ရပ် ထုတ်ပြန်ကြေညာ၍ တုံ့ပြန်လိုက်သည်။ ။
စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို တည်ဆောက် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များကို ဆန့်ကျင်
၂၁ ရာစု ကမ္ဘာကြီး၏ အခင်းအကျင်းတွင် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ရပ်ဝန်း က အင်အားကြီးတို့၏ အာရုံကျက်စားရာ ဖြစ်လာသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအဖို့မူ အာရှနိုင်ငံကြီး နှစ်နိုင်ငံအကြားတွင် ပေါင်းကူးသဖွယ် ဆက်စပ်နေခြင်း၊ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတွင် ထိပ်တန်းသို့ တက်လှမ်းလာသည့် နိုင်ငံ၊ ကမ္ဘာ့လူဦးရေထူထပ်သိပ်သည်းမှု အများဆုံး နိုင်ငံတို့နှင့် နယ်နိမိတ်များ ထိစပ်နေခြင်း၊ အိန္ဒိယ သမုဒ္ဒရာနှင့် တစ်ဆက်တစ်စပ်တည်းဖြစ်သော ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ကို မျက်နှာမူလျက် ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းများ ပိုင်ဆိုင်ထားခြင်း ဆိုသည့် ပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အချက်အလက်များက မိမိတို့နိုင်ငံ အတွက် အဓိကလိုအပ်ချက်တစ်ရပ်ကို ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ ယင်းအချက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံသူ နိုင်ငံသား၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ အားလုံး တစ်ခဲနက်စည်းလုံးညီညွတ်ကြရန် လိုအပ်ချက်ပင် ဖြစ်သည်။ ။
ဆက်လက်လျှောက်လှမ်းနေကြရမည့် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးသို့ ခရီးစဉ်
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် (၅) ရပ်တွင် တစ်နိုင်ငံလုံး ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိရေးအတွက် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)ပါ သဘောတူညီချက်များအတိုင်း ဖြစ်နိုင်သမျှ အလေးထားလုပ်ဆောင်သွားမည် ဟူသော အချက်တစ်ချက်လည်း ပါဝင်သည်။ နိုင်ငံတော်တာဝန်ကို ယူထားစဉ်ကာလအတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ ရပ်တန့် တုံ့ဆိုင်းမသွားစေရေးအတွက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ရပ်အဖြစ် ထည့်သွင်းထားခြင်းပင်ဖြစ်သည်။
အရှုပ်အထွေးတို့ စနစ်တကျဖြစ်စေရေး
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး စည်ပင်သာယာရေး နယ်နိမိတ်အတွင်းရှိ ရှုပ်ထွေးနေသော ဆက်သွယ်ရေးကြိုးများ၊ လျှပ်စစ်ကြိုးများ သွယ်တန်းမှု စနစ်တကျဖြစ်စေရေး ညှိနှိုင်းအစည်းအဝေးကို ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီ ၇ ရက်က ကျင်းပခဲ့သည်။ ရန်ကုန်မြို့တော်စည်ပင် သာယာရေးကော်မတီ၊ ရန်ကုန်လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးရေး ကော်ပိုရေးရှင်း၊ မြန်မာ့ဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းတို့မှ တာဝန်ရှိသူများ၊ တိုင်းဒေသကြီးဝန်ကြီးများ ပါဝင်၍ တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ရန်ကုန်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ် တိုင်းမှူးတို့၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် ဆွေးနွေးခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် လွတ်လပ်သောနိုင်ငံ၏ ဂုဏ်သိက္ခာ
ကမ္ဘာ့သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် အင်အားကြီးနိုင်ငံက အခြားနိုင်ငံများကို ဝင်ရောက်သိမ်းပိုက်ကာ အင်ပါယာများ ထူထောင်ခဲ့ကြသည်။ အင်ပါယာပြည့်ရှင်နိုင်ငံက လက်အောက်ခံနိုင်ငံများထံမှ သယံဇာတ၊ စီးပွားရေးအကျိုးအမြတ်နှင့် ကြွယ်ဝချမ်းသာမှုတို့ကိုပါ ရယူခံစားကြပြီး ၎င်းတို့၏ ဘာသာစကား၊ စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုတို့ကို လက်အောက်ခံနိုင်ငံများသို့ ဖြန့်ချိခဲ့ကြသည်။ လွတ်လပ်ရေးမပေးမဖြစ် ပေးရတော့မည့်အချိန်တွင်မူ လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေးတို့ကို အကြောင်းပြကာ နိုင်ငံနယ်နိမိတ်များကို ပြင်ဆင်ခြင်း၊ ခွဲစိတ်ခြင်း အပါအဝင် နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့် အင်အား ချည့်နဲ့အောင် ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။
အသက်နှင့်ယှဉ်၍ တန်ဖိုးထားအပ်သည့်အရာ
"လွတ်လပ်ရေးဟူသည် လွယ်လွယ်နှင့်ရသည့်အရာ မဟုတ်”ဟူ၍ လူကြီးသူမများက ဩဝါဒပေးလေ့ ရှိကြသည်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့ကဲ့သို့ ဗြိတိသျှကိုလိုနီဘဝဖြင့် ရာစုနှစ်နှင့် ချီ၍ ကျရောက်ခဲ့ရသည့် နိုင်ငံများမှ မျိုးဆက်သစ်များကို သတိပေးကြခြင်းဖြစ်သည်။ သူ့ကျွန်ဘဝကို မမီ၊ လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှုများကိုမသိ၊ လွတ်လပ်ရေး၏ တန်ဖိုးကို နားမလည်သည့်အခါ လွတ်လပ်ရေး ခိုင်မြဲရန် ထာဝစဉ်ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်သွားကြရမည့် တာဝန်ဝတ္တရားအပေါ် လေးနက်မှုမရှိ ဖြစ်လာတတ်သည်။
ရောဂါပိုးနှင့် လူ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်နိုင်ရေး
စိုးရိမ်ရသည့် ကိုဗစ်-၁၉ မျိုးကွဲသစ်အဖြစ် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်တွင် စတင်ကြေညာခဲ့သည့် အိုမီခရွန်ကူးစက် ပျံ့နှံ့မှုမှာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၇၀ ကျော်သွားပြီဖြစ်သည်။ တောင် အာဖရိကမှစတင်ခဲ့သည့် အိုမီခရွန်သည် မိမိတို့နိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေပြီး ကူးလူးဆက်ဆံသွားလာနေကြသည့် အရှေ့ဘက်နှင့် အနောက်ဘက် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဆီသို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ရာ အချိန်မရွေး ကူးစက်ဝင်ရောက်လာနိုင်နေပြီဖြစ်သည်။
ကလောင်စွမ်းအားဖြင့် နိုင်ငံသားကောင်းများ ပျိုးထောင်
နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ကောင်းရန်အတွက် နိုင်ငံသားကောင်းများ လိုအပ်သည်။ နိုင်ငံသားတို့ စိတ်ဓာတ်မြင့်မား၊ အရည်အချင်းမြင့်မားမှသာ နိုင်ငံကိုလည်း မြင့်မြင့်မားမား တည်ဆောက်နိုင်မည်။ ဒီမိုကရေစီစနစ် ကျင့်သုံးသည့်နိုင်ငံတွင် နိုင်ငံသားပြည်သူများ၏ ကဏ္ဍမှာ ပိုမို ကြီးမားကျယ်ပြန့်သည့်အလျောက် နိုင်ငံသားတစ်ဦးချင်းစီတွင် အရည်အသွေး ပြည့်ဝနေကြရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံသားကောင်း၏ အရည်အသွေးများကို ဉာဏ်အမြော်အမြင် (Intelligence)၊ မိမိ ကိုယ်ကိုယ် ထိန်းသိမ်းနိုင်စွမ်း (Self-Control)၊ အကောင်းအဆိုး ခွဲခြားနိုင်သည့် အသိတရား (Conscience) ဟူ၍ အရည်အသွေး သုံးရပ် သတ်မှတ်ထားရာအားလုံးသည် ပညာအပေါ်မှာသာ အခြေခံထားသည်ကို တွေ့မြင်ရမည်ဖြစ်သည်။
ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုကို အကျိုးရှိရှိ အသုံးချ
“စာအုပ်စာပေလူ့မိတ်ဆွေ” ဟူ၍ အဆိုရှိသည်။ သို့ရာတွင် လူတိုင်းနှင့် မိတ်ဆွေဖြစ်နိုင်သည်မဟုတ်။ စာအုပ်သည်လည်း လူတို့နှယ်ပင် ကိုယ်ခင်မှ သူခင်သည့်သဘောရှိသည်။ သူ့ကို မိတ်ဆွေဖွဲ့မှသာ ကိုယ်၏ မိတ်ဆွေဖြစ်လာသည်။ ရှေးကရဟန်းပညာရှိ အကျော်အမော် ရှင်မဟာရဋ္ဌသာရ၏ ဆုံးမစာထဲကကဲ့သို့ "မှတ်ဖွယ်မှတ်ရာ၊ ထိုထို စာကို၊ ရှာ၍မပြတ်၊ အိမ်တွင်ဖတ်” ကြရန်လိုသည်။ စာကောင်းပေမွန် တို့ကို ရှာဖွေ၍ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖတ်ရှုလေ့လာခြင်းအားဖြင့် “သား မယားပင်၊ သိမြင်ကင်းကွာ၊ မလိမ္မာလည်း၊ စာပေစကား၊ နေ့တိုင်းကြားက၊ ထူးခြားလိမ္မာ၊ ရှိသည်သာတည့်” ဟု ဆိုသည့်အတိုင်း မိမိ ကိုယ်တိုင်သာမက ဇနီးသားသမီးတို့ပင် စာပေကြောင့် ထူးခြား လိမ္မာလာရသည်။ စာအုပ်စာပေမှ ရရှိသည့် အသိအမြင် အလိမ္မာတို့က စာဖတ်သူတို့သာလျှင် ရရှိနိုင်သည့် အကျိုးရလဒ်ကောင်းများ ဖြစ် သည်။