၁။ မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်များအသင်းသည် အသင်းစတင်တည်ထောင်သည့် (၁.၄.၁၉၉၉) ရက်နေ့မှစ၍ မိမိအသင်းဝင်ဘဏ်များအနေဖြင့် ထုတ်ပြန် ထားသည့် တည်ဆဲဥပဒေများ၊ နည်းဥပဒေများ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်မှ ထုတ်ပြန်ထားသည့် အမိန့်၊ ညွှန်ကြားချက်၊ စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းများအား လိုက်နာဆောင်ရွက်ခြင်းအားဖြင့် ဘဏ်လုပ်ငန်းများအား တည်ငြိမ်စွာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် တွန်းအားပေးထိန်းကျောင်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။
၂။ ထိုသို့ထိန်းကျောင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာတွင် ငွေကြေးခဝါချမှုနှင့် အကြမ်းဖက်မှုကို ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုတိုက်ဖျက်ရေး (AML/CFT) ဆိုင်ရာ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည့် ကိစ္စရပ်များကိုလည်း အထူးအလေးပေး ကြပ်မတ်ထိန်းကျောင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ AML/CFT ဆိုင်ရာ သတင်းပို့ အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရသည့်ဘဏ်များ အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်မှ ထုတ်ပြန်ထားသည့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ၊ ငွေကြေးဆိုင်ရာ စုံစမ်းထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ (Financial Intelligence Unit – FIU) မှ ထုတ်ပြန်ထားသည့် အမိန့်၊ ညွှန်ကြားချက်များအား တိကျစွာလိုက်နာကြရန် တာဝန်ရှိပါသည်။ သို့ဖြစ်ပါ၍ မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်များအသင်း၏ ပုံမှန်ကျင်းပသည့် အစည်းအဝေးများ တွင် ဘဏ်များ AML/CFT ဆိုင်ရာ လိုက်နာအကောင်အထည်ဖော်မှု တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် တွန်းအားပေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါ သည်။
AML/CFT ဆိုင်ရာ ဆပ်ကော်မတီအားဖွဲ့စည်းခြင်း
၃။ မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်များအသင်းသည် AML/CFT ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များအား အသင်းဝင် ဘဏ်များအတွင်း လိုက်နာမှုပိုမိုအားကောင်းစေရန်နှင့် လိုအပ်သော အသိပညာပေး အစီအစဉ်များ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အတွက် (၁၅.၁၀.၂၀၂၁) ရက်နေ့မှ စတင်၍ AML/CFT ဆိုင်ရာ ဆပ်ကော်မတီတစ်ရပ်အား အသင်းဝင်ဘဏ်များမှ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရေး အရာရှိများဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါ ဆပ်ကော်မတီအား AML/CFT ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များသာမက အဆိုပါကိစ္စနှင့်ဆက်စပ်လျက်ရှိသည့် လိုက်နာဆောင်ရွက်ရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များ ပိုမိုကျယ်ပြန့်စွာဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ဆပ်ကော်မတီအား Prudential/ AML-CFT/ Fraud/ Risk ကော်မတီအမည်ဖြင့် (၂၀၂၂) ခုနှစ်တွင် ပြင်ဆင် ဖွဲ့စည်း ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါသည်။
ငွေကြေးခဝါချမှုနှင့်အကြမ်းဖက်မှုကို ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ အမျိုးသား အဆင့် မဟာဗျူဟာနယ်ပယ်(၃) အကောင်အထည်ဖော်မှုတွင် ပူးပေါင်းပါဝင် ဆောင်ရွက်ချက်များ
၄။ မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်များအသင်း၏ အသင်းဝင်ဘဏ်များအနေဖြင့် ငွေကြေးခဝါချမှုနှင့် အကြမ်းဖက်မှုကို ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုတိုက်ဖျက် ရေးဆိုင်ရာ အမျိုးသားအဆင့် မဟာဗျူဟာ နယ်ပယ် (၃) အကောင် အထည်ဖော်မှုတွင် ရာနှုန်းပြည့်အောင်မြင်မှုရှိစေရန်အတွက် ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်ရမည့် ကိစ္စရပ်များအလိုက် AML/CFT ဆိုင်ရာ သင်တန်း ပေးပို့မှု ချောမွေ့စေရန်၊ သတင်းအရင်းအမြစ်များအား စိစစ်ရာတွင် ကျွမ်းကျင်စွာဆောင်ရွက်နိုင်စေရန်၊ ဘဏ်နှင့် ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်သူ အပါအဝင် အကျိုးခံစားခွင့်ရှိသူ ပိုင်ရှင်ဆိုင်ရာသတင်းအချက်အလက် များ (KYC/CDD) ရယူရာတွင် တိကျမှန်ကန်မှုရှိစေရန်၊ ရရှိသော သတင်း အချက်အလက်များအား အတည်ပြုခြင်း/ အချက်အလက်များ ထိန်းသိမ်းထားမှုများ ပြည့်စုံမှန်ကန်ရေး စသည့်နယ်ပယ်များတွင် ထိရောက်စွာအကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။
၅။ ထို့အပြင် အသင်းဝင်ဘဏ်များ၌ AML/CFT ဆိုင်ရာမူဝါဒများ (policy)၊ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည့် အစီအစဉ်များ procedures များ ရေးဆွဲထားရှိ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေးကိုလည်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ထိုသို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းများကြောင့် AML/CFT ဆိုင်ရာ အမျိုးသားအဆင့် မဟာဗျူဟာနယ်ပယ် (၃) အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရာတွင် ရာနှုန်းပြည့် အောင်မြင်ရေး ရည်ရွယ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။
ငွေကြေးဆိုင်ရာစုံစမ်းထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ (FIU) သို့ သတင်းပေး ပို့ချက်များ ပေးပို့ခြင်းနှင့် ညွှန်ကြားချက်များအား လိုက်နာ ဆောင်ရွက်ခြင်း
၆။ မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်များအသင်း/ အသင်းဝင် ဘဏ်များအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်မှတဆင့် ငွေကြေးဆိုင်ရာ စုံစမ်းထောက်လှမ်း ရေးအဖွဲ့မှ တောင်းခံလာသည့် ငွေကြေးခဝါချမှု/ အကြမ်းဖက်မှုကို ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ သံသယဖြစ်ဖွယ် ဘဏ်နှင့်ဆက်သွယ် ဆောင်ရွက်သူများနှင့်ပတ်သက်သော သတင်းအချက်အလက်များအား အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ တင်ပြပေးပို့လျက်ရှိပါသည်။ အဆိုပါသတင်းပေး ပို့ချက်များနှင့် စပ်လျဉ်း၍ Law Enforcement အဖွဲ့များနှင့် မြန်မာ နိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်တို့မှ ထပ်မံတောင်းခံလာသည့် သတင်းအချက် အလက်များကို ထပ်မံပေးပို့ခြင်း၊ FIU နှင့် CBM တို့မှ ညွှန်ကြားချက် များအတိုင်း သံသယဖြစ်ဖွယ်ဘဏ်နှင့်ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်သူများ၏ ငွေစာရင်းများအား ယာယီငွေသွင်း/ငွေထုတ်တားမြစ်ခြင်း၊ အပြီးတိုင် ငွေစာရင်း ပိတ်သိမ်းခြင်းများကို တိကျစွာလိုက်နာဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါသည်။ တရားရုံး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ နိုင်ငံ့ဘဏ္ဍာအဖြစ် သိမ်းဆည်း ရန် ကိစ္စရပ်များကိုလည်း ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း စာရင်းပိတ် သိမ်းဆည်း၍ နိုင်ငံတော်သို့အပ်နှံခြင်းများကိုလည်း ဆောင်ရွက် လျက်ရှိပါသည်။
AML/CFT ဆိုင်ရာ အသိပညာပေးသင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်ပို့ချပေးခြင်း
၇။ မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်များအသင်းသည် အသင်းဝင်ဘဏ်များရှိ လိုက်နာ ဆောင်ရွက်ရေးဝန်ထမ်းများအပါအဝင် ဘဏ်တွင်တာဝန်ထမ်းဆောင် နေသူများအနေဖြင့် AML/CFT ဆိုင်ရာ အသိပညာ တိုးပွားစေရန်အတွက် အသိပညာပေးအခြေခံသင်တန်းများအား ဖွင့်လှစ်ပို့ချဆောင်ရွက်ပေး လျက်ရှိပါသည်။ အဆိုပါ အခြေခံသင်တန်းတွင် AML ဥပဒေ/ FATF အကြံပြုချက် အချက် (၄၀)၊ AML ဆိုင်ရာ အခြေခံသိသင့်သော အကြောင်းအရာများ၊ AML ဆိုင်ရာဝေါဟာရများအား သက်ဆိုင်ရာ အသင်းဝင်ဘဏ်များမှ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရေး အရာရှိများက မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်များအသင်း လက်အောက်ရှိ ဘဏ်သင်တန်းကျောင်းနှင့် ပူးပေါင်းဖွင့်လှစ်ပို့ချခဲ့ပါသည်။ ယခုအချိန်ထိ အခြေခံသင်တန်း စုစုပေါင်း (၅) ကြိမ် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး အသင်းဝင်ဘဏ်များမှ အရာထမ်း/ ဝန်ထမ်း စုစုပေါင်း ၄၀၈ ဦး တက်ရောက်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါသည်။
၈။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် အသင်းဝင် ဘဏ်များမှ Senior Management အဆင့်ရှိသူများကိုလည်း AML/CFT ဆိုင်ရာ အသိပညာပေးသင်တန်း တစ်ကြိမ်ပို့ချပေးခဲ့ပြီး ဘဏ် အသီးသီးမှ စီမံခန့်ခွဲသူအဆင့်အရာရှိကြီး ၃၆ ဦး တက်ရောက်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါ သည်။ မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်များအသင်းအနေဖြင့် အခြေခံအဆင့်သင်တန်း တက်ရောက်ပြီးသည့် ဘဏ်ဝန်ထမ်းများအား AML/CFT ဆိုင်ရာ အသိ ပညာပိုမိုရရှိစေရန် အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်မှ အရာရှိကြီးများ၊ ငွေကြေးဆိုင်ရာစုံစမ်းထောက်လှမ်းရေး အဖွဲ့ (FIU) မှအရာရှိကြီးများ၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်ရှိ အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ဦးစီးဌာနမှ အရာရှိကြီးများ၊ အသင်းဝင်ဘဏ်များမှ လိုက်နာဆောင်ရွက် ရေးအရာရှိများအား ဖိတ်ကြား၍ AML/CFT Certificate သင်တန်းအား ပထမဆုံးအကြိမ် ပို့ချလျက်ရှိပြီး အဆိုပါသင်တန်းတွင် အသင်းဝင် ဘဏ်များမှ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရေးဆိုင်ရာ ဝန်ထမ်းစုစုပေါင်း ၈၇ ဦး သင်တန်းတက်ရောက်လျက်ရှိပါသည်။
၉။ ထို့အပြင် အသင်းဝင်ဘဏ်များမှလည်း သက်ဆိုင်ရာဘဏ်များ အလိုက် မိမိဘဏ်ရှိ အရာထမ်း/ ဝန်ထမ်းများအား AML/CFT ဆိုင်ရာ အသိပညာတိုးပွားစေရန်နှင့် လက်တွေ့လိုက်နာ ဆောင်ရွက်မှု အားကောင်းစေရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၊ ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာန၊ FIU၊ ရှေ့နေချုပ်ရုံး စသည်တို့မှ ပညာရှင်များနှင့်ပူးပေါင်း၍ အသိပညာပေးသင်တန်းများ ပြုလုပ်ပေးပြီး ဘဏ်ဝန်ထမ်း အဆင့်ဆင့်အား AML/CFT ဆိုင်ရာ အသိပညာတိုးပွားရေးကို စဉ်ဆက် မပြတ် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါသည်။
လူအများအပြားသေကြေစေသော လက်နက်ပြန့်ပွားမှုကို ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ လိုက်နာဆောင်ရွက်စေရန် အသိပညာ ပေးခြင်း
၁၀။ လူအများအပြား သေကြေစေသော လက်နက်ပြန့်ပွားမှုကို ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ပစ်မှတ်ထားသည့် ငွေကြေးဆိုင်ရာ အရေးယူမှုများ လိုက်နာဆောင်ရွက်နိုင်စေရန် အတွက်လည်း အသင်းဝင် ဘဏ်များမှ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရေးအရာရှိများ သိရှိလိုက်နာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်ရည်ရွယ်၍ AML/CFT ဆိုင်ရာ Certificate အဆင့် သင်တန်းတွင် ထည့်သွင်းပို့ချ၍ အသိပညာမြှင့်တင်မှု ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါ သည်။
အသင်းဝင်ဘဏ်များ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ
၁၁။ ဘဏ်များအသင်း၏ လက်အောက်ခံ ဆပ်ကော်မတီတစ်ခုဖြစ်သည့် Prudential/ AML-CFT/ Fraud/ Risk ကော်မတီသည် အသင်းဝင် ဘဏ်များမှ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရေး အရာရှိများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီးဖြစ်၍ အသင်းဝင်ဘဏ်များအချင်းချင်းအကြား AML/CFT ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အခွင့်ကောင်းတစ်ခုဖြစ်သကဲ့သို့ ဘဏ်များအတွင်း Compliance Culture ပိုမိုထွန်းကားပြန့်ပွားစေရေးကိုလည်း ဦးတည်ဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါသည်။ ဆပ်ကော်မတီ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် အသင်းဝင်ဘဏ်များမှ ဝန်ထမ်းများအားလုံးကို AML/CFT ဆိုင်ရာ အသိပညာသာမက အခြားလိုအပ်သော အသိပညာပေးသင်တန်းများ စဉ်ဆက်မပြတ်ပို့ချနိုင်စေရန် ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး ဦးတည်ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါကြောင်း အသိပေးထုတ်ပြန်အပ်ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်များအသင်း
(၁၆-၁၀-၂၀၂၂)
