သို့တိုင် “နိုင်ငံတော်လူမိုက်” တစ်ယောက်အဖြစ် ကျွန်တော်ရေးပါသည်။ တိုင်းပြည်အကျိုး၊ ပြည်သူ့အကျိုး၊ နောင်ကျွန်တော်တို့အားလုံး၏ အနာဂတ်မျိုးဆက်များ အကျိုးအတွက်မို့ မဖြစ်မနေရေးရ ပါသည်။ ဤသို့ရေးရာတွင် ကျွန်တော်၏ ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်သောစိတ်၊ တိုင်းချစ်ပြည်ချစ်စိတ်၊ ပြည်သူ့အကျိုးစီးပွားကို လိုလားသောစိတ်တို့ကို အရင်းတည်ပြီးရေးပါသည်။ မရေး၍လည်းမရပါ။ (ယနေ့ဖြစ်ပေါ်နေသော အကြောင်းအရာအချို့သည် ကျွန်တော် (Live) မှာ မကြာမကြာ တိုက်တွန်း ပြောဆိုခဲ့သောကိစ္စများဖြစ်နေသဖြင့် ကျွန်တော့်ပယောဂ မကင်းဟု ခံစားနေ၍ဖြစ်ပါ၏။ စကားချပ်)

၂၀၂၅ ခုနှစ်အလွန်တွင် အာဆီယံကို ပိုမိုခိုင်မာတောင့်တင်းသည့် ဒေသဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်လာစေရေးနှင့် ပြည်သူ့ဗဟိုပြုအာဆီယံအသိုက် အဝန်းတည်ထောင်နိုင်ရေးရည်မှန်းချက်ဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်နိုဝင်ဘာလတွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည့် (၃၇) ကြိမ်မြောက် အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် အာဆီယံအသိုက်အဝန်း ၂၀၂၅ အလွန်မျှော်မှန်းချက်ဆိုင်ရာ ဟနွိုင်းကြေညာချက်စာတမ်းကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါသည်။ ယင်းကြေညာချက်စာတမ်းအရ အာဆီယံအသိုက်အဝန်း ၂၀၂၅ အလွန် မျှော်မှန်းချက်နှင့် ဆက်စပ်စာရွက်စာတမ်းများ ထွက်ပေါ်လာရေးနှင့် အဆိုပါမျှော်မှန်းချက်ရေးဆွဲရေးအတွက် အဆင့်မြင့်လုပ်ငန်းအဖွဲ့ တည်ထောင်ရေးတို့အတွက် အာဆီယံပူးပေါင်းညှိနှိုင်းရေးကောင်စီက ကြီးကြပ်သွားရန် တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ပါသည်။

မဟာမင်းလှမင်းခေါင် ဦးရွှန်းရေးဖွဲ့ခဲ့သော မဟာသုတသောမပျို့နိဒါန်းတွင် လူတို့တစ်သက်ဘဝခရီးတစ်လျှောက် မမေ့အပ်သောနေရာဒေသသုံးခုကို ဖော်ညွှန်းပြခဲ့ပေသည်။

အခြေအနေနဲ့ အချိန်အခါအရတော့ သင့်တော်မယ်ထင်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းတယ်ဆိုတာမရှိတဲ့ အနိဋ္ဌာရုံများနဲ့ ကမ္ဘာကြီးထဲရောက်နေတာဖြစ်တဲ့အတွက် တစ်နေရာကတစ်နေရာ စစ်ခင်းရတာ လွယ်နေတဲ့ခေတ်ကြီး၊ ဘယ်နေရာကြည့်ကြည့် နေရာလုပွဲချည်း၊ အကျိုးစီးပွား အပြိုင်အဆိုင်ခေတ်ကြီး၊ ကိုယ်ဦးကိုယ်ချ၊ သူဦးသူချ၊ ကိုယ့်ဒေသ၊ ကိုယ့်လူမျိုးပါမချန် အင်အားနည်းသူကို ဖျက်ဆီးဖို့ ဝန်မလေး၊ ချနင်းခံရတဲ့ခေတ်ကြီးမှာ အင်အားကသာ အခရာဖြစ်နေတာ မဆန်းပါ။ ဒါကြောင့် အင်အားကို တည်ဆောက်ရလိမ့်မယ်။

ပင်လယ်ရေကြောင်းပို့ဆောင်ရေး(Maritime Transport)သည် နိုင်ငံ၏ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကုန်သွယ်မှုအခန်းကဏ္ဍနှင့် တိုက်ရိုက်ချိတ်ဆက်မှုရှိနေပြီး နိုင်ငံ့လူမှုစီးပွားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် လွန်စွာအရေးပါနေပါသည်။ ကုန်သွယ်မှုနည်းလမ်းများအနက် ပင်လယ်ရေကြောင်းဖြင့် ကုန်သွယ်မှုသည် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုပမာဏ၏ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းရှိကြောင်းကို United Nation Conference on Trade and Development (UNCTAD) မှ နှစ်စဉ်ထုတ်ပြန်သော Review of Maritime Transport အရ သိရှိရပါသည်။ စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားသည့် စာရင်းများအရ ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်တွင် စုစုပေါင်းကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၄ ဘီလီယံရှိသည့်အနက် Normal Trade ၏ အဓိကဖြစ်သော ပင်လယ်ရေကြောင်းဖြင့် ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၅ ဘီလီယံကျော် (ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း)၊ နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးသည် ၉ ဘီလီယံခန့် (ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း)ရှိခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကုန်သွယ်မှုကို မြှင့်တင်နိုင်ပြီး နိုင်ငံ့လူမှုစီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကိုလည်း ရေရှည်တည်တံ့အောင် အထောက်အကူပြုနိုင်ရန်အတွက် ဆိပ်ကမ်းလုပ်ငန်းကဏ္ဍ(Port Industry)ကို စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် အလေးထား ဆောင်ရွက်သွားကြရမည်မှာ မလွဲဧကန်ဖြစ်ပါသည်။

ဘယ်ပညာရပ်နယ်ပယ်မဆို တတ်မြောက်ပြီးတဲ့ ပညာရပ်တစ်ခုကို ထိထိရောက်ရောက်အသုံးချမှသာ အသုံးဝင်ပါတယ်၊ အကျိုးလည်းရှိပါမယ်။ ပညာခေတ်လို့ဆိုတဲ့အရာမှာ နားလည်အောင်သင်၊ သင်တာကိုသိရုံနဲ့မပြီး၊ အသိကိုအကျင့်နဲ့ပေါင်းပြီး လုပ်ရင်းကိုင်ရင်းနဲ့ လက်တွေ့အသုံးချနေမှသာ ထိရောက်အောင်မြင်မှုရှိပါမယ်။

ဩစတြေးလျနိုင်ငံမှ Think Tank အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Australian Strategic Policy Institute (ASPI) က အဆင့်မြင့်နည်းပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် နိုင်ငံတကာကဆောင်ရွက်နေတဲ့ သုတေသနလုပ်ငန်းတွေကို လေ့လာခဲ့ပြီး မကြာသေးခင်က ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ စာတမ်းတစ်စောင်ဟာ အံ့ဩထူးဆန်းဖွယ်မဟုတ်သော်လည်း နိုင်ငံတကာက အလေးထားလာရတဲ့ တွေ့ရှိချက်တစ်ခုအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံ စုစည်းနေထိုင်သော နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ကချင်၊ ကယား၊ ကရင်၊ ချင်း၊ မွန်၊ ဗမာ၊ ရခိုင်၊ ရှမ်းလူမျိုးစုကြီးများအပြင် လူမျိုးခွဲ၊ လူမျိုးငယ်များ ၁၃၅ မျိုးခန့် စုစည်းနေထိုင်ကြသည်ဟု အသိအမှတ်ပြုထားသည်။ စတင်အခြေချ မွေးဖွားရှင်သန်ရာ နယ်မြေဒေသအလိုက် ကချင်လူမျိုးအများစု နေထိုင်ရာဒေသကို ကချင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းလူမျိုးအများစုနေထိုင်ရာဒေသကို ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကရင်လူမျိုးအများစုနေထိုင်ရာဒေသကို ကရင်ပြည်နယ်စသည်ဖြင့် အများစုလူမျိုးကို အစွဲပြု၍ တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်အလိုက် အမည်နာမသတ်မှတ်ထားသော်လည်း တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်အသီးသီးတွင် လူမျိုးပေါင်းစုံတို့ စုစည်းနေထိုင်ကြသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ တောင်ဘက်အပိုင်းရှိ ဒလမြို့သည် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးသို့ ထွက်ပေါက်မြို့တစ်မြို့ဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်မြို့တော်နှင့် အနီးဆုံးဖြစ်သော်လည်း ရန်ကုန်မြစ်နှင့် ပိုင်းခြားထားသဖြင့် ရေလမ်းဖြင့်သာ ရန်ကုန်မြို့သို့သွားရောက်ရပြီး လူမှုရေး၊ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု နည်းပါးခဲ့ရပါသည်။

အားလုံးဟာတိုင်းရင်းသားချင်း ညီရင်းအစ်ကိုမောင်ရင်းနှမတွေပါပဲ။ ပြည်ထောင်စုဖွားသွေးရင်းသားရင်းတွေပါ။ ပြည်ထောင်စုစိတ်ဓာတ်မှာ ဘယ်လူမျိုး၊ ဘယ်မျိုးစုကမှ မကြီးစိုး၊ ကြီးစိုးခွင့်လည်းမရှိ။ လူမျိုးကြီးဝါဒဟူ၍လည်း မကျင့်သုံး၊ မိသားစုလို သဘောထား၊ မိတ်ဆွေလိုချစ်ခင်ကြသလို အားလုံးကချစ်ချစ်ခင်ခင် သဘောထားပါတယ်။ အသိုက်အမြုံတစ်ခုတည်းကမို့ အနိုင်ကျင့်လိုတဲ့စိတ်မရှိ၊ အားနည်းသူကို အကူအညီပေးဖေးမ၊ အေးအတူပူအမျှ သဘောထားတန်းတူရည်တူရှိအောင် ဆောင်ရွက်ပေးတာပဲရှိပါတယ်။