Skip to main content

သုံးတတ်လျှင်ဆေး မသုံးတတ်လျှင်ဘေး

စားသုံးဆီသည် လူသားတို့ နေ့စဉ် စားသောက်နေသော အစားအစာများထဲတွင် အင်အားဓာတ်ကို ပေးစွမ်းနိုင်သော ပင်မရင်းမြစ်တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ဆီထွက်ပင်ရင်းအပေါ် မူတည်ပြီး အပင်ထွက်ဆီ (Vegetable Oil) နှင့် တိရစ္ဆာန်ထွက်အဆီ (Animal Fat) ဟူ၍ နှစ်မျိုးခွဲခြားထားရာ နေ့စဉ် ချက်ပြုတ်စားသောက်ကြရာ၌ အပင်ထွက်ဆီများကိုသာ အများဆုံး အသုံးပြုကြသည်ကို တွေ့ရှိရမည်ဖြစ်ပါသည်။

လေရှူ လမ်းလျှောက် ရေများများသောက်

လူအများစုနားလည်နေတဲ့ ကျန်းမာဖို့ဆောင်ပုဒ် က “ရေများများသောက်၊ အဆီနဲ့ ဆား၊ သကြား လျှော့စား၊ မေတ္တာများများပွား ကျန်းမာခြင်း အကြောင်းတရား” ဖြစ်ပါတယ်။ လမ်းလျှောက်ဖို့ ကိစ္စဟာလည်း ကျန်းမာရေးကောင်းဖို့အကြောင်းတရားဖြစ်လို့ ဒီဆောင်းပါးကို “လေရှူ လမ်းလျှောက်ရေများများသောက်” ဆိုပြီး ခေါင်းစဉ်တပ်လိုက် ပါတယ်။

ဆေးလိပ်ငွေ့တစ်ရှိုက် ကွမ်းတစ်ငုံ

ထန်းရည်ကြိုက်သောသူသည် အချိန်တန်လျှင် ထန်းပင်ကိုမော့ကြည့်ကြသည်။ ယမကာသမားကလည်း နေညိုလျှင်လေပြိုကြသည်။ ထို့အတူ ဆေးလိပ်ကြိုက်နှစ်သက်သူအတွက်ကတော့ ထမင်းစားပြီးလည်းတစ်မျိုးလို ဆေးလိပ်တို ဆေးလိပ်တိုဆိုသည့် ခေတ်ပေါ်သီချင်းကဲ့သို့ ဆေးလိပ်က အချိန်တိုင်း အမြဲတမ်းလိုနေတတ်သည်။ အိမ်ရာမှ နိုးလျှင်နိုးချင်း မျက်နှာသစ်၊ သွားတိုက်ဖို့မစဉ်းစားဘဲ ဆေးလိပ်ဖွာရှိုက်လိုက်ရမှနေသာသည့်ကျွန်တော်၊ အစည်းအဝေးအရှည်ကြီးများနှင့်ကြုံရလျှင် အပြင်ထွက်ပြီး စီးကရက်တစ်လိပ်လောက်သောက်လိုက်ရမှ ကျေနပ်မိသော ကျွန်တော်၊ ညနေဆိုလျှင် ဗျစ်ရည်ခေါ် ယမကာလေးကိုလည်း အဖော်ပြုတတ်သော ကျွန်တော်၊ ခုတော့ ထိုဒုက္ခ၊ ဤဒုက္ခများမှ ကင်းလွတ်ငြိမ်းခဲ့သည်မှာ နှစ်နှစ်တင်းတင်းပင်ပြည့်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနတွင် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း ဆရာဝန်များအဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်ရန်အတွက် လျှောက်လွှာခေါ်ယူလျက်ရှိခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ သိကောင်းစရာ အမေး/ အဖြေများ

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနတွင် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း ဆရာဝန်များအဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်ရန်အတွက် လျှောက်လွှာခေါ်ယူလျက်ရှိခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာန ကျန်းမာရေး အသိပညာမြှင့်တင်ရေးဌာနခွဲမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်း ထားသည်များကို ပြန်လည်ဖော်ပြလိုက်ပါသည် -

သက်ရှည်ကျန်းမာဖို့ ဆေးလိမ်ရှောင်ကြဉ်ကြပါစို့

ဆေးလိပ်သောက်သုံးခြင်းသည် ကျန်းမာရေးကို ဆိုးရွားစွာထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်း ရုပ်မြင်သံကြားက အမြဲတစေသတိပေးလျက်ရှိသော်လည်း တချို့သောသူများသည် ဆေးလိပ်သောက်သုံးနေဆဲပင် ဖြစ်သည်။ ဆေးလိပ်၏ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကို သိလျက်နှင့် စွဲစွဲမြဲမြဲသောက်သုံးနေခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုသို့ဆေးလိပ်သောက်သုံးရာတွင် ဆယ်ကျော် သက်လူငယ်များလည်း ပါရှိလာသည်။ လူငယ်များ သည် အပေါင်းအသင်းမှားခြင်း၊ လက်တည့်စမ်းခြင်း မှတစ်ဆင့် ဆေးလိပ်စွဲသွားတတ်သည်။

ကျန်းမာစေရန် သတိပြုသင့်သည့်ညစာ

လူ့ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ဇီဝယန္တရားတွေအလုပ်လုပ်ပုံကို ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ သုတေသီတွေက လေ့လာတွေ့ရှိလာခဲ့ကြပါတယ်။ ဇီဝယန္တရားတွေဟာ အံ့သြစရာကောင်းလောက်အောင် တိတိကျကျ အလုပ်လုပ်ကြတာ တွေ့ရပါတယ်။ နေ့အချိန်တွေမှာ အစားအစာတွေကို ကောင်းစွာ ချေဖျက်ပါတယ်။ ဒါဟာနေ့အချိန်လုပ်ရတဲ့ အလုပ်များစွာထဲက အဓိကအလုပ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ဇီဝယန္တရားဟာ စားလိုက်တဲ့အစာကို စားတဲ့အချိန်ပေါ် လိုက်ပြီး တုံ့ပြန်တာကိုတွေ့ရပါတယ်။ နေ့အချိန် စားသလား၊ ညအချိန်စားသလား စားတဲ့အချိန်ပေါ်မူတည်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်အပေါ်ကွဲပြားစွာ အကျိုးသက်ရောက် ပါတယ်။ ညပိုင်း နောက်ကျကျ စားတတ်ရင် ကိုယ်အလေးချိန် တက်လာနိုင်ပါတယ်။ ညအိပ်ခါနီး ရေခဲမုန့်စားကြည့် ပါလား၊ အလေးချိန်တက်လာဖို့ ဖြစ်လာတတ်ပါတယ်။

စားသုံးသူကာကွယ်ရေး အသိပညာများကို ကျောင်းနေအရွယ်မှစ၍ သင်ကြားပေးမည်

ကျွန်တော် ဖြတ်သန်းခဲ့ရသော ဘဝတစ်လျှောက်လုံးတွင် အခက်အခဲတော်တော်များများ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော်လည်း ဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့သည်သာ ဖြစ်သည်။ သို့သော် တချို့ကလေး ငယ်များ မေးမြန်းခဲ့သော မေးခွန်းအချို့ကိုမူ မဖြေနိုင်ခဲ့၍ စိတ်မကောင်းဖြစ်ခဲ့ရသည်။ သူတို့တွေ မေးသည့် မေးခွန်းအချို့ကတော့ “ဆန်စေ့လေးတွေကို လူတစ်ယောက် တစ်စေ့စားရင် ဝနိုင်တဲ့အထိ အကြီးကြီး ဖြစ်အောင် ဘာလို့ မလုပ်ကြတာလဲတဲ့၊ လက်ရှိ ဆန်စေ့လေးတွေကို တစ်စေ့စားရင်ဝနိုင်အောင် လူတွေကို သေးသေးလေး လုပ်ရမယ့်အစား ဘာဖြစ်လို့ အများကြီး စားတဲ့လူကြီးကြီးတွေ ဖြစ်နေတာလဲတဲ့၊ ပြီးတော့မြန်မာနိုင်ငံက ငွေကလည်း စက္ကူ၊ အမေရိကန်နိုင်ငံက ငွေကလည်း စက္ကူ ဘာဖြစ်လို့ အမေရိကန်နိုင်ငံငွေက ကမ္ဘာသုံးဖြစ်နေတာလဲတဲ့၊ ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူမျိုးစုပေါင်း ၇၀၀၀ ကျော်၊ ဘာသာစကားပေါင်း ၄၂၀၀ ကျော်ရှိနေတဲ့ အထဲက အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားက ဘာဖြစ်လို့ ကမ္ဘာ သုံး ဖြစ်နေတာလဲတဲ့၊ ပြီးတော့ ခွင့်မပြု ဓာတုဆေးဝါးတွေ၊ စံမမီပစ္စည်းတွေကို သုံးထားတာတွေကို စားရေး၊ ဝတ်ရေး၊ နေရေးကိစ္စတွေအတွက် သုံးစွဲတော့ သေဆုံးသွားမှာ၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသွားမှာ၊ ဒုက္ခိတဖြစ်သွားမှာ၊ ရောဂါရသွားမှာ၊ နစ်နာဆုံးရှုံးမှုတွေ ကြုံရမှာတွေကို သိသိကြီးနဲ့ ဘာလို့ဝယ်ယူသုံးစွဲနေကြတာလဲတဲ့” စသည်ဖြင့် မေးမြန်း ခံရသည့်အခါမှာတော့ ကျွန်တော် ချွေးပြန်ခဲ့ဖူးပါသည်။

ကျွန်တော်တို့အားလုံး ကာကွယ်ကြမယ်

၂၀၀၃ ခု မတ် ၈ ရက် (စနေနေ့) ။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ဟနွိုင်းမြို့ရှိ ပြင်သစ်ဆေးရုံ ။

"တကယ်တော့ ဒီကိတ်မုန့်ကို ကျွန်တော်မစားသင့်ဘူး။ ရောဂါပိုးတွေ ပါချင်ပါနေမှာ" ဒေါက်တာ အူရ်ဘာနီ သည် ကိတ်မုန့်ကိုစားရင်း ရယ်ပွဲဖွဲ့လိုက်သည်။ နားထောင် နေသောသူများမှာ ရယ်ဖို့ခက်ခဲ စွာ ကြိုးစားနေရလေသည်။

ထိုဆေးရုံတွင် ထူးဆန်းသော ကူးစက်ရောဂါဖြစ်ပွားနေသည်။ ကူးစက်ခံရသူများမှာ ဖျားနာ၊ အသက်ရှူ ကျပ်၍ သေနေကြ၏။ ဆရာဝန်၊ သူနာပြု၊ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများမှာ ဖျားလျှင် ဓာတ်မှန်ရိုက်ကြည့် သောအခါ အဆုတ်ထဲတွင် ပိုးဝင်၍ အမည်းရောင်နေရာများမှာ ဖြူ၍နေသည် ကိုတွေ့ရ၏။

Lock down

ဖျားနာသူမှာ ရှိလာသည့်တာဝန်

နှစ်သစ်နှင့်အတူ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် နှစ်ဆန်းတွင် ကမ္ဘာကို စိန်ခေါ်လာသော ကူးစက်ရောဂါမှာ ပျံ့နှံ့မှုနှုန်း မြန်ဆန်လှသည်ကို တွေ့ရသည်။ သိပ္ပံပညာတိုးတက်မှုကြောင့် ရောဂါစတင်ဖြစ်ပွားပြီး ရက်များမကြာခင်ပင် “ကိုရိုနာ ဗိုင်းရပ်(စ်) ပိုးသစ်”တစ်မျိုးကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း ဓာတ်ခွဲ စမ်းသပ် တွေ့ရှိနိုင်ခဲ့ခြင်းမှာ အရေးကြီးသော တိုးတက်မှုဟု ဆိုရမည် ဖြစ်သည်။

သေကျေပျက်စီး

Subscribe to ကျန်းမာရေး ဆောင်းပါး