ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် လူငယ်လေးနှစ်ဦး။ သူတို့နှစ်ဦးကို ပြည်သူ့ကုန်တိုက် (၁)က ရောင်းချပေးသော ၁၆ ကျပ် ပြား ၄၀ တန် ဒဗလျူဘောလုံးလေး တစ်လုံးနှင့်အတူ မကြာခဏ တွေ့ရတတ်သည်။ ဘောလုံးသာ ကန်ရမည်ဆို လျှင်ဖြင့် မိုးရွာရွာ၊ နေပူပူ ဘယ်အချိန်ဖြစ်ဖြစ် သူတို့နှစ်ဦးက အမြဲအဆင်သင့်။ ကျောင်းပိတ်ရက်များဆို မိုးမလင်း ခင်ကတည်းက ဘောလုံးလေးပိုက်ပြီး ထွက်လာကြသည်။ ပြီးတော့ ဘောလုံးကန်ဖော်ကန်ဖက် သူငယ်ချင်း များကို အိမ်ပေါက်စေ့လိုက်ခေါ်သည်။

 

“မူးယစ်ခြင်း”ဟူသောဝေါဟာရကိုမြန်မာအဘိဓာန်

 

ကျမ်းကြီးတွင် “အရက်သေစာ သောက်စားခြင်းနှင့် မူးယစ်ဆေးဝါးများကို သုံးစွဲခြင်းတို့ကြောင့် ဦးခေါင်း ထဲ၌ ရီဝေပြီး သတိကင်းလွတ်ကာ မိမိကိုယ်မိမိ မထိန်းသိမ်းနိုင်ခြင်းဖြစ်သည်”ဟု ဖွင့်ဆိုထားပါ သည်။ ဆက်လက်၍ အရက်နှင့် မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲ ရာက “ပုံမှန်အသိစိတ် (ဝါ) လူသာမန်စိတ်” (Ego) ပျောက်သွားခြင်းမှ ထိုထက်ကျော်လွန်ကာ “အဟိတ်တိရစ္ဆာန်စိတ်” (id) ပေါက်ကာ မကောင်းမှုဒုစရိုက်နယ်ပယ်သို့ ရောက်ရှိသွား နိုင်သည်ဟု လည်း စိတ်ပညာရှင်သုတေသီတို့က ဆိုထားပါ သည်။

 

မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဒေသတွင်း နိုင်ငံများနှင့် လန်ချန်း-မဲခေါင်ဒေသအဖွဲ့ ဝင်နိုင်ငံများ၊ နိုင်ငံတကာ မူးယစ်ဆေးဝါး တားဆီးနှိမ်နင်းရေး အဖွဲ့အစည်းများဖြင့် သတင်းဖလှယ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက် မူးယစ်ဆေးဝါး တားဆီးနှိမ်နင်းရေး လုပ်ငန်းများကို တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင် မူးယစ် ဆေးဝါးထုတ်လုပ်သူများနှင့် တရားမဝင် လုပ်ကိုင်သည့်ပညာရှင်တို့သည် ဒေသ တွင်းနှင့် ဒေသအပြင်ဘက်မှ ရောက်ရှိ၍ နိုင်ငံဖြတ်ကျော် မူးယစ်ဆေးဝါးဂိုဏ်း များနှင့် ပါဝင်ပတ်သက်ကာ မူးယစ် ဆေးဝါး ထုတ်လုပ်မှုမှာ တစ်နှစ်ထက် တစ်နှစ် မြင့်မားလာလျက်ရှိသည်။ မူးယစ်ဆေးဝါးထုတ်လုပ်မှု နည်းစနစ်နှင့် သယ်ဆောင်ရောင်း ဝယ်မှု နည်းစနစ်တို့ မှာ အချိန်နှင့်အမျှ နည်းပညာမြင့်မားလာ လျက်ရှိရာ ရှာဖွေထောက်လှမ်း ဖမ်းဆီး ရာ၌ နည်းပညာမြင့်မားသော ထောက်ပံ့ ရေးပစ္စည်းများဖြင့် တန်ပြန်ရှာဖွေ ဖော် ထုတ်မှုသည် အိုင်တီနည်းပညာခေတ် တွင် အဓိကလိုအပ်လာလျက်ရှိသည်။ နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေဖြင့် ၎င်းလိုအပ် ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးလျက်ရှိပြီး Mobile X-Ray woêqpa Portable X-Ray စက်များ၊ ဓာတုပစ္စည်းများ စစ် ဆေးသည့်ပစ္စည်း ကိရိယာများအပါအဝင် ခေတ်မီနည်းပညာ အထောက်အကူပြု ပစ္စည်းများကို ပြောင်းလဲလာသောနည်း ပညာနှင့်အညီ နှစ်စဉ်ဖြည့်ဆည်းပေး လျက်ရှိသောကြောင့် မူးယစ်ဆေးဝါး တားဆီးနှိမ်နင်း ရေး လုပ်ငန်းတွင် များစွာ အထောက်အပံ့ဖြစ်စေလျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများသည် နိုင်ငံအတွင်း မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲမှု မြင့်တက်လာမှုကို ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်နေရလျက်ရှိပါသည်။ သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံအစိုးရများအနေဖြင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါကြောင့် စီးပွားရေးအပေါ် များစွာထိခိုက်ရသည့်အပြင် ရောဂါကူးစက်သူများကို ကုသပေးရခြင်း၊ အခြားသူ များသို့ ထပ်မံမကူးစက်ရန် ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း၊ အခြားနိုင်ငံများမှ ဗီဇပြောင်း ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါများ ကူးစက်မှုမခံရစေရန် ပျားပန်းခပ် ကြိုးပမ်း နေရလျက်ရှိပါသည်။ မူးယစ်ဆေးဝါးပြဿနာကို အားသွန်ခွန်စိုက် ကြိုးပမ်းဖြေရှင်းနေရင်း “မြွေပူရာ၊ ကင်းမှောင့်” ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါထိန်းချုပ်နိုင်ရေးကို ဖြေရှင်းနေရပါသည်။ ထို့ကြောင့်ပင် နိုင်ငံအများစုမှာ မူးယစ်ဆေးဝါးပြဿနာဖြေရှင်းရေးတွင် ခွန်အားစိုက်ထုတ်ရမှုများ၌ စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ကြုံတွေ့ နေရပါသည်။

ရာဘ ခေါ် မူးယစ်ဆေးပြားကို ၁၈၈၇ ခုနှစ်က ဂျာမနီနိုင်ငံ၌ စတင် တွေ့ရှိခဲ့သည်။ တီထွင်သောပညာရှင်မှာ ရိုမေးနီးယားလူမျိုး ဆေးပညာရှင် LazarEdeleanu ဖြစ်ပြီး ဂျာမနီတပ်မတော်မှာ အသုံးပြုရန် Temmler ဆေးကုမ္ပဏီက Pervitin နာမည်ဖြင့် စတင်ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။