Prisoner’s Dilemma ကို နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးစတဲ့ ကဏ္ဍနယ်ပယ်စုံနဲ့ဆက်စပ်ပြီး လေ့လာနိုင်ပါတယ်- (က)    နိုင်ငံရေး။ နိုင်ငံကြီးနှစ်နိုင်ငံက အပြိုင်အဆိုင်လက်နက်တပ်ဆင်ဖို့ စီစဉ်နေတယ်။ နှစ်နိုင်ငံလုံးက လက်နက်တွေကို လျှော့ချတာက အကောင်းဆုံးဖြစ်ပေမယ့် တစ်နိုင်ငံတည်းက လက်နက်လျှော့ချမိသွားပြီး နောက်တစ်နိုင်ငံက လက်နက်ထပ်တိုးလိုက်ရင် အဲဒီနိုင်ငံ အကျိုးအမြတ် ရသွားမယ်ဆိုတဲ့ ယုံကြည်မှုပျက်ပြားမှုကြောင့် တစ်နိုင်ငံချင်းစီက လက်နက်ထပ်တိုး တပ်ဆင်လေ့ရှိပါတယ်။

စာတိုက်နှင့် ပတ်သက်၍ ကျောက်စာတွင်ဖော်ပြထားသည်မှာ သက္ကရာဇ် ၆၁၀ ခုနှစ် ရေးထိုးထားသော အစေါကြွမ်းကျောက်စာ စာကြောင်းရေ (၄၁) တွင် “စတိုက  ပ္လုသော က္လသောငုယ်ကာ” (စတိုက် ပြုသော ကျသောငွေကား) ဟုရေးထိုးထားပါသည်။ မြန်မာ့ယွန်းထည်လုပ်ငန်းတွင် လူသိများသော မြန်မာ့ပေစာ၊ ပုရပိုက်စာကဏ္ဍတွင် အထူးအရေးပါသော “စာတိုက်” မှာ ပုဂံခေတ်ကာလခန့်ကတည်းက ပေါ်ပေါက်နေပြီဖြစ်ကြောင်း တင်ပြအပ်ပါသည်။ ပုဂံခေတ်နောက်ပိုင်းကာလတွင် ခေတ်အဆက်ဆက် ပြုလုပ်ခဲ့သော စာတိုက်များကို ယွန်းကောလိပ်ပြတိုက်တွင် လည်းကောင်း၊ ပုဂံရှေးဟောင်း သုတေသနပြတိုက်တွင် လည်းကောင်းနှင့် စလေရှေးဟောင်းသုတေသနပြတိုက်တို့တွင် လည်းကောင်း လေ့လာကြည့်ရှုနိုင်ပါသည်။

အောက်ခြေမခိုင်တဲ့ အဆောက်အအုံတစ်ခုဟာ အချိန်တစ်ခုမှာ ပြိုလဲသွားနိုင်သလို တည်ဆောက်ထားတဲ့စနစ်တစ်ခု အခြေခံမခိုင်တဲ့ မူဝါဒတစ်ခုဟာလည်း တိုက်စားဖန်များရင် ယိုင်နဲ့ပျက်စီးတတ်တာ သဘာဝပါ။ တစ်ကမ္ဘာလုံးက လူများစု သည်းခြေကြိုက် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကြီးဟာ တဖြည်းဖြည်း ယိမ်းယိုင်ချည့်နဲ့ လာနေပြီး ဒီမိုကရေစီစနစ် တည်မြဲမှုအပေါ် ခြိမ်းခြောက်ခံနေရတယ်လို့ နိုင်ငံရေးသုတေသီတွေရဲ့ အထိတ်တလန့်မှတ်ချက်တွေက ယခုမှ ရုတ်ခြည်းပေါ်လာ တာတော့ မဟုတ်ပါ၊ ဒီဘက်နှစ်တွေအတွင်းမှာတင် လျော့ကျလာတဲ့ ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းတွေအရ အကဲဖြတ်လာခြင်းဖြစ်ဟန်တူပါတယ်။