မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆယ့်နှစ်လရာသီရှိသည့်အနက် တန်ဆောင်မုန်း၊ နတ်တော်၊ ပြာသို၊ တပို့တွဲ လေးလသည် ဆောင်းရာသီကာလဖြစ်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် ချမ်းအေးသော ဆောင်းရာသီရောက်လျှင် အသက်အရွယ်ကြီးရင့်သူများ ဝမ်းချုပ်လေ့ရှိပြီး ပုံမှန်ဝမ်းသွားသူ သက်လတ်ပိုင်းတချို့လည်း ဝမ်းချုပ်လာတတ်ကြပါသည်။ တချို့သူများ၏ ဇီဝဖြစ်စဉ်က ပျမ်းမျှ နှစ်ရက်လျှင် တစ်ကြိမ်သာ ဝမ်းသွားလေ့ရှိပြီး ထို့ထက်ပို၍ အစာဟောင်းကို စွန့်မထုတ်နိုင်ခြင်းကို ဝမ်းချုပ်ခြင်းဟု ခေါ်ပါသည်။

၁၈၄၄ ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ ရော့ဒ်ဒေးမြို့ Toad Lond ၌ ရက်ကန်းသမား ၂၈ ဦးတို့က ရော့ဒ်ဒေးသမဝါယမကုန်စုံဆိုင် ဖွင့်လှစ်အောင်မြင်ခဲ့ခြင်းမှ အစပြု၍ သန္ဓေတည်ခဲ့သည့် ကမ္ဘာ့သမဝါယမလှုပ်ရှားမှုများ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်မှာ ယခုဆိုလျှင် နှစ်ပေါင်း ၁၈၀ တိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ပါသည်။

တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှုများကြောင့် တရားဝင်လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်နေကြသည့် လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် သုံးစွဲသူပြည်သူများ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိပါသည်။ အဆိုပါ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများတွင် သတ္တုတရားမဝင်တူးဖော်ခြင်းနှင့် သစ်များ တရားမဝင်ခိုးထုတ်မှုများကြောင့် နိုင်ငံ့စီးပွားရေးသာမက သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကိုလည်း ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက် လျက် ရှိပါသည်။ သီးနှံများ၊ အသား၊ ငါးစသည့် စားသောက်ကုန်များ၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ၊ အလှကုန်ပစ္စည်းများ၊ ဆေးဝါးများကို တရားမဝင် တင်သွင်းခြင်းကြောင့်လည်း ပြည်တွင်းရှိ အသေးစား၊ အငယ်စား၊ အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ပြည်သူများ၏ ကျန်းမာရေးကို ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်စေပါသည်။