ပြည်သူတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးကို ကြောက်နေတာတို့၊ မပတ်သက်တာတို့ စတာတွေလုပ်နေလို့မရဘူး။ နိုင်ငံရေးကကိုယ့်ကိုစီမံသွားတာမျိုးခံရနိုင်တယ်။ နိုင်ငံရေးဆိုတာ မပတ်သက်ဘဲနေလို့မရဘူး။ အနည်းဆုံးတော့သိနေရမယ်။ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့အတွက် ပြည်သူတွေကိုယ်တိုင် ပူးပေါင်းပါဝင်ပြီး တက်တက်ကြွကြွနဲ့ ဝင်ရောက်ဆောင်ရွက်ကြရမယ်။ ဦးကိုကိုကြီး

ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် Peace Forum 2025 ငြိမ်းချမ်းရေးရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်တို့ ပေါင်းစည်းခြင်းမှ အေးချမ်းသာယာဝပြောသည့် နိုင်ငံတော်သစ်ဆီသို့ သုံးသပ်ဆွေးနွေးပွဲကို နေပြည်တော်ရှိမင်္ဂလာသီရိဟိုတယ်၌ ဇွန် ၂၅ ရက်မှစတင်၍ သုံးရက်တာ ကျင်းပခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ဆွေးနွေးပွဲသုံးရက်တာကာလအတွင်း ဆွေးနွေးခဲ့သည်များနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တက်ရောက်လာကြသူအချို့၏ စကားသံများကို စုစည်းဖော်ပြအပ်ပါသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီး ဝဏ္ဏအောင် အဖွဲ့ဝင်၊ အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ

Peace Forum ကျင်းပပြုလုပ်ရတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိပကတိအခြေအနေ၊ နိုင်ငံငြိမ်းချမ်းရေး၊ တည်ငြိမ်ရေးနဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအတွက်ကဏ္ဍအသီးသီးက တက်ရောက်လာကြသူတွေက အမြင်သဘောထားတွေ၊ အတွေ့အကြုံတွေ မျှဝေဖလှယ်ကြတယ်၊ အလွတ်သဘော ကျယ်ပြန့်စွာဆွေးနွေးကြတယ်၊ ရရှိလာတဲ့အကြံပြုချက်တွေ၊ ဆောင်ရွက်သင့်တာတွေကို ဆက်လက်ကြိုးပမ်းအကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သွားဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။

သုံးရက်တာမှာ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ရွေးကောက်ပွဲနောက်ပိုင်း ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှုဆိုင်ရာ အခွင့်အလမ်းတွေနဲ့ ပဋိပက္ခအပြီး ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးနဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးဆိုင်ရာတွေ စတာတွေကို ဆွေးနွေးကြတယ်။

ပြည်တွင်းပညာရှင်တွေက ရွေးကောက်ပွဲအောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ရေး၊ နိုင်ငံတော်တည်ငြိမ်ရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ့်နည်းလမ်းတွေ၊ ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အထောက်အကူပြုနိုင်မယ့် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းရဲ့အခန်းကဏ္ဍ၊ လူသားချင်းစာနာထောက် ထားမှုဆိုင်ရာလိုအပ်ချက်တွေ၊ လူမှုစီးပွားဘဝစိန်ခေါ်မှုတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့၊ ပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ရှုထောင့်အမျိုးမျိုးနဲ့ လေ့လာဆန်းစစ်ပြီးတော့ အသွင်ကူးပြောင်းရေးအတွက် ကျင့်သုံးသင့်တဲ့ နည်းဗျူဟာတွေကို ဝိုင်းဝန်းဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။

အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တွေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးမရရှိနိုင်ပါဘူး။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးအဖြေရှာခြင်းကသာ ရေရှည်တည်တံ့ ခိုင်မြဲတဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးကို တည်ဆောက်နိုင်မယ်ဆိုတာကို လူထုအကြားအသိအမြင်တိုးမြှင့်ရရှိလာစေချင်တယ်။ ဒီလိုဆွေးနွေးပွဲတွေကပဲ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ ရေရှည်လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ရေတို၊ ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သွားနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဦးအောင်နိုင်ဦး ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး(ငြိမ်း)

လူသားချင်း အထောက်အကူပြုကိစ္စတွေ၊ လူမှုစီးပွားစိန်ခေါ်မှုတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ ဒီနေ့ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်။ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုကိစ္စရပ်တွေက အခြေအနေတစ်ခုမှာ လုပ်ရတာဖြစ်ပေမယ့် လူမှုစီးပွားစိန်ခေါ်မှုတွေက တစိုက်မတ်မတ်ကိုလုပ်နေရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီနှစ်ခုကို ပေါင်းစပ်ပြီးရွေးကောက်ပွဲပြီးတဲ့အခါ တက်လာမယ့်လွှတ်တော်နဲ့အစိုးရ တက်ညီလက်ညီ စဉ်းစားဆောင်ရွက်ကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီအတွက် ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ တခြားကိစ္စရပ်တွေအနေနဲ့ ဆွေးနွေးတာကတော့ လယ်ယာကဏ္ဍက အကြောင်းအရာ တွေလည်းပါပါတယ်။ လယ်ယာကဏ္ဍ အတွက် ဘယ်လိုပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ လုပ်ဆောင်သင့်တယ်ဆိုတာ၊ သဘာဝတွင်းထွက်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘယ်လို ဆောင်ရွက်သင့်တယ်ဆိုတာ၊ လူသားချင်းစာနာမှုအထောက်အကူ ပေးအပ်တဲ့အခါထိရောက်မှုရှိအောင် ဘယ်လိုလုပ်သင့် တယ်ဆိုတာမျိုးဆွေးနွေးကြပါတယ်။ ဒီလိုဆွေးနွေးကြတာတွေက အလွှာစုံ ပါဝင်တဲ့အတွက် ကွဲပြားတဲ့အမြင်တွေ ဆုံချက်လာဖြစ်စေပါတယ်။ ကွဲပြားတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေဟာလည်း ဆုံချက်လာဖြစ်တယ်။ အသိအမြင်ချင်းဖလှယ်လို့ရတယ်၊ အသိအမြင်ချင်းဖလှယ်ရင်း နားလည်မှုတည်ဆောက်ကြတယ်၊ နားလည်မှုတည်ဆောက်ရင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်၊ အနာဂတ်နိုင်ငံတော်အတွက်အထောက်အကူဖြစ်တယ်။

ဦးကိုကိုကြီး ဥက္ကဋ္ဌ၊ ပြည်သူ့ပါတီ

ကျွန်တော့်အနေနဲ့ နိုင်ငံတော်ရဲ့ပကတိအခြေအနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ အရေးပါပုံကိုအဓိကထားပြီး ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီးတဲ့အခါ ဥပဒေနဲ့အညီ လွှတ်တော်တွေ အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ပါ။ နိုင်ငံတော်ရဲ့ ပကတိအခြေအနေအပေါ်ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆွေးနွေးဖြစ်ပါတယ်။ မဲဆန္ဒရှင်တွေရဲ့ မြေပြင်မှာနေရာရွှေ့ပြောင်းနေမှုတွေ၊ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲဆန္ဒနယ်မြေ ပမာဏခန့်မှန်းမှုတွေ၊ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အရေးကိစ္စတွေအစရှိတာတွေကိုဆွေးနွေး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ အရေးပါမှုကို သိရှိရမယ်။ ရွေးကောက်ပွဲဟာ အကူးအပြောင်းကာလအဆင့်တစ်ခု ဖြစ်ဖို့အတွက်အရေးပါပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက ရွေးကောက်ပွဲအလွန်ကာလအတွက်လည်း စဉ်းစားထားရမယ်။

ဒီရွေးကောက်ပွဲဟာ ယခင့်ယခင် ရွေးကောက်ပွဲတွေနဲ့မတူဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲအလွန် သင့်တော်တဲ့အချိန်မှာ ဖွဲ့စည်းပုံ ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းဆိုင်ရာ ညီလာခံတစ်ခု ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ကျင်းပဖို့ အကြံပြုဆွေးနွေးခဲ့တာတွေရှိပါတယ်။ ဒီလိုဆွေးနွေးတဲ့ အဝန်းအဝိုင်းကို စတင်တည်ဆောက်ပြီး တဖြည်းဖြည်းနဲ့ တိုးချဲ့သွားခြင်းအားဖြင့် ပို၍ပို၍ ပြည့်စုံတဲ့ဆွေးနွေးပွဲတွေဖြစ်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်တွေ့အရ အားလုံးပါဝင်ဖို့ တစ်နေရာတည်း တစ်ချိန်တည်း လူတွေအများကြီး စုစည်းဆွေးနွေးဖို့ဆိုတာ အခက်အခဲတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။

ပြည်သူတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးကို ကြောက်နေတာတို့၊ မပတ်သက်တာတို့ စတာတွေလုပ်နေလို့မရဘူး။ နိုင်ငံရေးက ကိုယ့်ကိုစီမံသွားတာမျိုးခံရနိုင်တယ်။ နိုင်ငံရေးဆိုတာမပတ်သက်ဘဲ နေလို့မရဘူး။ အနည်းဆုံးတော့သိနေရမယ်။ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့အတွက် ပြည်သူတွေကိုယ်တိုင် ပူးပေါင်းပါဝင်ပြီး တက်တက်ကြွကြွနဲ့ ဝင်ရောက်ဆောင်ရွက်ကြရမယ်။ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံသားတွေဖြစ်တဲ့အတွက် အနည်းဆုံးတော့ မဲပေးပိုင်ခွင့်ကိုကျင့်သုံးဖို့အရေးကြီးပါတယ်။ ဒီဟာတွေကို ပြည်သူတွေ သိရှိလာတာနဲ့အမျှ ပိုပြီးတော့မျှော်လင့်ချက်အားကောင်းလာမယ်။ စိတ်ဝင်စားမှု အားကောင်းလာမယ်။

ဒေါ်ချိုချိုကျော်ငြိမ်း ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ

နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးအဆက်ဆက် အတွေ့အကြုံတွေအများကြီးရှိခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိနိုင်ငံတော် ဝန်ကြီးချုပ်နဲ့တွေ့ဆုံတိုင်း နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ နိုင်ငံရေးသဘောထားအမြင်တွေ သိရှိခွင့်ရပါတယ်။ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က နိုင်ငံအတွက် ဖြစ်စေချင်တာတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ နိုင်ငံတော်အပေါ်မှာ စေတနာအများကြီးထားတယ်။ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ မူဝါဒတွေအပေါ်မှာ ဝိုင်းဝန်းလုပ်ဆောင်ပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်ကဖက်ဒရယ်ကို လက်ခံတယ်။ ဒီနေရာမှာ ဖက်ဒရယ်ဆိုတာ ခွဲထွက်တာမဟုတ်ဘူး။ ကိုယ့်ပြည်နယ် ကိုယ့်နေရာမှာ ကိုယ့်ဝန်ကြီးချုပ်၊ ကိုယ့်ဒေသက လူတွေနဲ့၊ အခွန်နဲ့ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနေတာကို ပြောတာပါ။ ကျွန်မတို့နိုင်ငံက တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံ ရှိပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံရှိကြပေမယ့် ဘယ်နေရာ မှာပဲရှိရှိ ဘယ်တိုင်း၊ ဘယ်ပြည်နယ်မှာပဲ ရှိရှိ အခုကလူမျိုးစုတစ်စုတည်း မဟုတ်တော့ဘဲအားလုံးစုစည်းတည်ရှိနေထိုင်ကြတာများပါတယ်။ အားလုံးက တိုင်းပြည်ချစ်စိတ်ရှိတာ တူညီကြတယ်။ ဒါကြောင့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတစ်ခုအနေနဲ့ မဟုတ်ဘဲ အားလုံးစုစည်းလုပ်ဆောင်ရမယ်။ လူမျိုးစွဲတွေ လျှော့ရမယ်။ အားလုံးအတွက်စဉ်းစားရမယ်။

ဦးကိုကို(ကိုကို-စက်မှုတက္ကသိုလ်) ဥက္ကဋ္ဌ ၊ မြန်မာ့ပုံရိပ်ဖော်ညွှန်းရေးအဖွဲ့

ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် ပထမတစ်ရက်ကတော့ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံကိုအပြင်ကကြည့်တဲ့ နိုင်ငံတကာရဲ့အမြင်၊ ဒုတိယနှစ်ရက်ကတော့ ကျွန်တော်တို့အချင်းချင်းပြန်ကြည့်တဲ့ အတွင်းကအမြင်တွေအားလုံးကို ပေါင်းစပ်ကြတာပါ။ ဖိုရမ်ဆိုတဲ့အတိုင်း ကဏ္ဍအသီးသီးပညာရှင်အသီးသီးက အလွှာပေါင်းစုံအမြင်ပေါင်းစုံ ရှုထောင့်ပေါင်းစုံပါတယ်။ အခုသုံးရက်တာကျင်းပခဲ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်က မကြာသေးခင်ကကျင်းပတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးစကားဝိုင်းရဲ့ အဆက်လို့ပြောရမယ်။ ဒီဖိုရမ်တွေ၊ စကားဝိုင်းတွေအားလုံးက ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းပြမြေပုံကြီးရဲ့ ပွိုင့်လေးတွေလို့ဆိုရမယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ပတ်သက်လာရင် ငြိမ်းချမ်းအောင်ဘယ်လိုလုပ်မလဲ၊ အားလုံးလက်ခံနိုင်တဲ့ ဘုံသဘောတူညီချက်တွေကို ရှာပြီးသွားရင် အားလုံးသဘောတူလက်ခံနိုင်တဲ့ လက်တွေ့ကျတဲ့အဖြေထွက်မယ်။ နောက်ထပ်သွားရမယ့် ခရီးရှည်အတွက် အင်အားတွေဖြစ်တယ်။ ဆင့်ကဲဆင့်ကဲတိုးတက်ဆွေးနွေးသွားကြရင် ကျွန်တော်တို့လိုလားတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ကျိန်းသေပေါက်ရဖို့သေချာပါတယ်။

ဦးစောသန်းမြင့် တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး၊ ရှမ်းနှင့် တိုင်းရင်းသားများဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (ကျားဖြူပါတီ)

အခုကျင်းပတဲ့ဖိုရမ်က ပထမအကြိမ် Peace Talk တုန်းက ဘက်စုံဆွေးနွေးခဲ့တဲ့ အခြေအနေအပေါ် သုံးသပ်ပြီး Peace Talk ကနေ ဖိုရမ်အဆင့်ကို တက်လှမ်းနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတစ်ခေါက်မှာ လူဦးရေလည်း ပိုများလာတယ်။ နိုင်ငံတကာက သံတမန်တွေ၊ ကျွမ်းကျင်သူတွေပါလာတဲ့အတွက် သူတို့ရဲ့အကြံဉာဏ်တွေလည်း သိရှိရသလို သူတို့ကိုလည်း နိုင်ငံတော်အစိုးရနဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေပူးပေါင်းပြီး ဘယ်လိုတက်တက်ကြွကြွ နဲ့ စုပေါင်းလုပ်ဆောင်နေတယ်ဆိုတာ ပြသလိုက်နိုင်တယ်လို့မြင်ပါတယ်။

ပထမဆုံးအနေနဲ့ပြောရရင် ရွေးကောက်ပွဲအတွက်ပြင်ဆင်နေကြတဲ့ အခုလိုအချိန်မှာ နိုင်ငံတော်အစိုးရနဲ့ ဒေသအသီးသီးက တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍဟာ တော်တော်လေး အရေးကြီးပါတယ်။

နိုင်ငံတော်အစိုးရက ရွေးကောက်ပွဲအောင်မြင်အောင် ကျင်းပပေးဖို့ လိုအပ်သလို ဒေသအသီးသီးက EAOs တွေကလည်း ပူးပေါင်းပါဝင်ဖို့လိုတယ်။ ဒုတိယကတော့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍဖြစ်ပါတယ်။ ကော်မရှင်အနေနဲ့ ဒေသတိုင်းမှာမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်အောင်၊ တချို့အငြင်းပွားမှုတွေကို ဥပဒေနဲ့အညီ အမြန်ဆုံးနဲ့ အမှန်ဆုံး ဖြေရှင်းညှိနှိုင်းပေးနိုင်အောင်၊ မြို့နယ်၊ ဒေသတွေက ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲတွေအထိ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ဥပဒေတွေ ကျေညက်အောင်၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေ နားလည်အောင် လေ့ကျင့်ပေးထားဖို့လိုတယ်။

နောက်ဆုံးကတော့ ပြည်သူလူထုပေါ့။ ဒီမိုကရေစီကို အမှန်တကယ်ချစ်မြတ်နိုးရင် ဆန္ဒမဲပေးဖို့လိုတယ်။ ပြည်သူရဲ့ဆန္ဒနဲ့အစိုးရသစ်ကို ဖွဲ့စည်းကြရမှာဖြစ်တယ်။ လက်ရှိနိုင်ငံတော်အစိုးရရဲ့ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် ငါးရပ်မှာလည်း ဒါကိုအဓိကထားတယ်ဆိုတာကို သတိချပ်ဖို့လိုတယ်။ တစ်ဖက်မှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲ ကအရေးကြီးတာနဲ့ ထပ်တူငြိမ်းချမ်းရေးကလည်း အထူးအရေးကြီးတယ်။ ထူးခြားတာက အခုအားလုံး စုရုံးပြီးမြင်တွေ့ကြရတယ်။ အားရစရာကောင်းတယ်။ နောက်ထပ်နောက်ထပ်အဖွဲ့တွေလည်း ပူးပေါင်းဆွေးနွေးကြဖို့ လိုအပ်တဲ့အတွက် ဖိတ်ခေါ်ပါတယ်။ အခုလိုဆွေးနွေးပွဲတွေကနေ မတူညီတဲ့ အမြင်တွေ၊ အတွေ့အကြုံတွေကိုရရှိလာပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင် နိုင်မယ့်နည်းလမ်းတွေထွက်ပေါ်လာနိုင်မယ်။

သတင်းအဖွဲ့