ဒေသအနှံ့အပြားတွင် မိုးရွာသွန်းမှုများပြားလာသည်နှင့်အမျှ ခြင်များပေါက်ပွားမှုနှုန်း မြင့်မားလာပြီဖြစ်ရာ ခြင်ကြောင့် ဖြစ်ပွားသည့် ရောဂါဖြစ်သော သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါ ကိုလည်း သတိပြုကာကွယ်ကြရတော့မည်ဖြစ်သည်။ မိမိတို့နိုင်ငံသည် သွေးလွန်တုပ်ကွေး အဖြစ်များသည့် နိုင်ငံများထဲတွင်ပါဝင်ပြီး နှစ်စဉ်ရောဂါကူးစက်ဖြစ်ပွားမှုနှင့် လူသေဆုံးမှု တို့လည်းရှိခဲ့သည်။ ယခုနှစ်တွင်လည်း ဇန်နဝါရီလမှစ၍ သွေးလွန်တုပ်ကွေးဖြစ်ပွားမှု တစ်စတစ်စ များပြားလာခဲ့ရာ ဇွန်၊ ဇူလိုင် မိုးလများတွင် ရောဂါဖြစ်ပွားမှု ပို၍မြင့်မား လာနိုင်ကြောင်း ကျန်းမာရေးပညာရှင်များက ပြောကြားထားသည်။
သွေးလွန်တုပ်ကွေးသည် အသက် ၁၅ နှစ်အောက် ကလေးများတွင် အဖြစ်အများဆုံး ဖြစ်သော်လည်း အသက်အရွယ်မရွေး ဖြစ်ပွားနိုင်သည့် ရောဂါ၊ မိုးရာသီတွင် အဖြစ်အများဆုံးဖြစ်သော်လည်း တစ်နှစ်ပတ်လုံး ကူးစက်နိုင်သည့် ရောဂါဖြစ်သည်။ ဒင်ဂီး ခေါ် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကို သယ်ဆောင်သည့် ခြင်ကျားအကိုက်ခံရခြင်းမှ တစ်ဆင့် သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါ ကူးစက်ဖြစ်ပွားသည်။ သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါတွင် အဆင့်သုံးဆင့်ရှိရာ ဒင်ဂီးအဖျား (Dengue Fever) အဆင့်တွင် ရုတ်တရက် အဖျားတက်လာခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ တစ်ကိုယ်လုံး ကိုက်ခဲခြင်း၊ ပျို့ခြင်း၊ အန်ခြင်း၊ မစားချင် မသောက်ချင်ခြင်း၊ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ခန္ဓာကိုယ်၌ အစက်အပြောက်များ ပေါ်လာခြင်းတို့ ဖြစ်တတ်သည်။ သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါ (Dengue Haemorrhagic Fever) နှင့် သွေးလန့်ခြင်း (Dengue Shock Syndrome) အဆင့်တို့မှာမူ စိုးရိမ်ရပြီဖြစ်သည်။ ကော်ဖီမှုန့်ရောင်၊ အညိုရောင် အဖတ်အမျှင်ကလေးများပါသော အရည်များအန်ခြင်း၊ ဝမ်းမည်းမည်းသွားခြင်း၊ နှာခေါင်းသွေးယိုခြင်း၊ သွားဖုံးကြား သွေးထွက်ခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်တွင် ထိခိုက်မိ၍ သွေးခြည်ဥသကဲ့သို့ အနီကွက်များ ပေါ်ထွက်လာခြင်း၊ ကိုယ်အပူချိန် ရုတ်တရက် ကျဆင်းသွားခြင်း(များသောအားဖြင့် စဖျားသည့်ရက်မှ သုံးရက်မြောက်နေ့တွင် ဖြစ်သည်။)၊ ရုတ်တရက် ဗိုက်အောင့်လာခြင်း၊ ဂနာမငြိမ် (သို့မဟုတ်) အရမ်းမှိန်းလာခြင်း၊ ခြေဖျားလက်ဖျားများ အလွန်အေးစက်ခြင်း၊ သွေးပေါင်အလွန်ကျဆင်းခြင်း (တိုင်းတာ၍ မရသည့် အခြေအနေအထိ ရောက်သွားနိုင်သည်)၊ အပေါ်သွေး အောက်သွေး ခြားနားချက် ၂၀ မီလီမီတာမာကျူရီ သို့မဟုတ် ထို့ထက်နည်းခြင်း၊ အစာနှင့်ရေတို့ မဝင်နိုင်လောက်အောင် အဆက်မပြတ် အန်ခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ ကလေးကိုယ်အပူချိန် ကျဆင်းသွား၍ မှိန်းနေ/အိပ်နေလျှင် အန္တရာယ်ရှိသည့်အခြေအနေ ဖြစ်သည်။ စိုးရိမ်ရဖွယ်လက္ခဏာတစ်ခုခု တွေ့ရပါက နီးစပ်ရာဆေးရုံဆေးခန်းသို့ ချက်ချင်းပြသကြရမည် ဖြစ်သည်။
သွေးလွန်တုပ်ကွေးကာကွယ်ရေးအတွက် အလွယ်ဆုံး၊ အထိရောက်ဆုံးနည်းလမ်းမှာ ခြင်ကိုက်မခံရရေး၊ ခြင်နှိမ်နင်းရေးပင် ဖြစ်သည်။ ခြင်ကျားသည် နေ့ဘက်တွင်ကိုက်သော ခြင်ဖြစ်ပြီး ရေကြည်ရေသန့်တွင် ပေါက်ပွားသော ခြင်ဖြစ်သည်။ ကလေးများကို အင်္ကျီလက်ရှည်၊ ဘောင်းဘီရှည်များ ဝတ်ဆင်ပေးခြင်း၊ ခြင်မကိုက်ဆေးလိမ်းပေးခြင်း၊ ခြင်ထောင်ထောင်၍ သိပ်ခြင်း စသည်တို့ဖြင့် ခြင်ကိုက်မခံရအောင် ဂရုစိုက်ရန်၊ ခြင်ပေါက်ပွားနိုင်သည့် ရေပုံး၊ ရေခွက်၊ ရေအိုင်များကို ရှင်းလင်းရန်၊ ပိုးလောက်လမ်းများ မပေါက်စေရန် ဖုံး-သွန်-လဲ-စစ် လုပ်ငန်းများ ပြုလုပ်ရန်နှင့် ပိုးလောက်လမ်း ကာကွယ်ရေး အဘိတ်ဆေးခတ်ခြင်း၊ ခြင်ဆေးမှုတ်ခြင်း လုပ်ငန်းများကို တညီတညွတ်တည်း စုပေါင်းပြုလုပ်ကြခြင်းဖြင့် သွေးလွန်တုပ်ကွေးအန္တရာယ် ကာကွယ်နိုင်ကြ ပါစေကြောင်း။ ။
