ကျန်းမာရေးအတွက် ဆီလျှော့စားရန် အကြံပြုမှုများကို မကြာခဏဆိုသလို တွေ့ကြရသည်။ အဓိကအကြောင်းရင်းမှာ မြန်မာလူမျိုးတို့ ဆီစားသုံးမှုများပြားနေခြင်းနှင့် ကျန်းမာရေး မညီညွတ်သောလူနေမှုပုံစံကြောင့် မကူးစက်တတ်သောရောဂါများ ဖြစ်ပွားမှု များပြားနေခြင်း ကြောင့်လည်း ဖြစ်သည်။ ဆီကို အလွန်အကျွံမစားသင့်သော်လည်း လုံးဝရှောင်ကြဉ်ရမည်မဟုတ်။ အဆီဓာတ်သည် ကိုယ်ခန္ဓာမှစွမ်းအင်ထုတ်လုပ်ရန်၊ ဗီတာမင်နှင့် သတ္တုဓာတ်များ စုပ်ယူနိုင်ရန်အတွက် လိုအပ်သည်။ ဆိုးကျိုးပေးနိုင်သည့်ဆီကို ရှောင်ပြီး ကောင်းကျိုးပေးနိုင်သည့်ဆီကို လိုအပ်သလောက် စားသုံးကြရမည် ဖြစ်သည်။
လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ဆိုးကျိုးပေးနိုင်သည့် ဆီများမှာ Gasoa (Saturated fat) နှင့် အသွင်ပြောင်းဆီ (Trans fat) တို့ ဖြစ်သည်။ တိရစ္ဆာန်ထွက်အဆီများနှင့် အုန်းဆီ၊ စားအုန်းဆီတို့မှာ ပြည့်ဝဆီများဖြစ်သည်။ ကောင်းကျိုးမပေးနိုင်သော်လည်း နေ့စဉ်လူအများအပြား စားသုံးနေကြသော ဆီများပင်ဖြစ်သည်။ သုတေသနပြုချက်များအရ ပြည့်ဝဆီက သွေးထဲမှ Lipid ခေါ် အဆီဓာတ်ကို မြင့်တက်စေပြီး ယင်းအဆီဓာတ်က LDL ကိုလက်စထရောကို မြင့်တက်စေသည်။ LDL ကိုလက်စထရော သည် နှလုံးရောဂါ၊ အမျိုးအစား-၂ ဆီးချိုတို့နှင့် ဆက်စပ်နေသည်။
အသွင်ပြောင်းဆီသည် အစားအစာများ တာရှည်ခံစေရန် ပုံမှန်အသုံးပြုသည့်ဆီတွင် ဟိုက်ဒရိုဂျင်ပေါင်းထည့်ထားသော ဆီဖြစ်ပြီး အသင့်စား အစားအစာများဖြစ်သော အာလူးကြော်၊ ကြက်ကြော်၊ ကွတ်ကီး၊ ဒိုးနပ်၊ ကိတ်မုန့် စသည်တို့တွင် ပါဝင်သည်။ အသွင်ပြောင်းဆီသည် လုံးဝမစားသင့်သည့်ဆီအမျိုးအစား ဖြစ်သည်။ လူ့ခန္ဓာကိုယ်ကိုအကျိုးပြုသည့် (HDL)ကိုလက်စထရောကို လျော့ကျစေပြီး မကောင်းသည့် ကိုလက်စထရော (LDL) ကို မြင့်တက်စေသည်။ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ရောင်ရမ်းမှုကို ထပ်တိုးစေသည်။ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါ၊ သွေးတိုး၊ အမျိုးအစား-၂ ဆီးချိုတို့ ဖြစ်လာနိုင်သည်။
ကျန်းမာရေးအတွက်ကောင်းသည့် ဆီအမျိုးအစားမှာ မပြည့်ဝဆီဖြစ်ပြီး သံလွင်ဆီ၊ မြေပဲဆီတို့နှင့် အစေ့အဆန်တို့မှ ရသည့်အဆီတို့ ပါဝင်သည်။ အကျိုးပြု ကိုလက်စထရောကို တိုးစေပြီး နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေလျော့နည်းစေသည်။ အင်ဆူလင်နှင့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိပေးသည့်အတွက် အမျိုးအစား-၂ ဆီးချိုရောဂါအတွက် အထောက်အကူပြုသည်။ ငါးနှင့် ငါးအဆီမှာပါရှိသည့် အိုမီဂါ-သရီးက နှလုံးရောဂါနှင့် ကင်ဆာကို ကာကွယ်ပေးသည်။
လူတိုင်းကျန်းမာဖို့အတွက် စားသုံးမှုပုံစံကို ပြောင်းနိုင်ကြလျှင် ပိုကောင်းသည်။ ခန္ဓာကိုယ်အတွက်လိုအပ်သည့် မပြည့်ဝဆီမျိုးကိုသာ လုံလောက်မျှတအောင် စားသုံးခြင်း၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ သစ်သီးဝလံတို့ကို ပုံမှန်စားခြင်း၊ သန့်ရှင်းသည့် ရေကို လုံလောက်စွာ သောက်သုံးခြင်း၊ အသားကို စားသုံးရာတွင် အဆီနှင့် အရေခွံတို့ကိုဖယ်ပြီး ချက်ပြုတ်စားသုံးခြင်း၊ ပြုပြင်စီမံထားသည့် အစားအစာများ၊ တာရှည်ခံအစားအစာများကို ချင့်ချိန်စားခြင်းဖြင့် အစာအာဟာရမျှတ ကျန်းမာနိုင်ကြပါစေကြောင်း။ ။
