ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် Peace Forum 2025 ငြိမ်းချမ်းရေးရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်တို့ ပေါင်းစည်းခြင်းမှ အေးချမ်းသာယာဝပြောသည့် နိုင်ငံတော်သစ်ဆီသို့ သုံးသပ်ဆွေးနွေးပွဲကို နေပြည်တော်ရှိ မင်္ဂလာသီရိဟိုတယ်၌ ဇွန် ၂၅ ရက်မှ စတင်၍ သုံးရက်တာကျင်းပခဲ့သည်။
ထိုကဲ့သို့ ဆွေးနွေးပွဲသုံးရက်တာကာလအတွင်း ဆွေးနွေးခဲ့သည်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တက်ရောက် လာကြသူအချို့၏ စကားသံများမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါသည်-
ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးစိန်ဝင်း(ငြိမ်း) ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး(ငြိမ်း)
ဒီဖိုရမ်မှာပညာရှင်တွေက အကြံပြုချက်တွေကို လွတ်လွတ်လပ်လပ်ပေးကြပါတယ်။ ပညာရှင်တွေရဲ့အမြင်က ပညာရပ်ဆိုင်ရာဖြစ်တဲ့အတွက် အမှားမရှိဘူးလို့ပြောလို့ရတယ်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးက ပညာရပ်တွေနဲ့ ပညာရှင်တွေရဲ့လုပ်ပုံလုပ်နည်းတွေ၊ အတွေးအခေါ်တွေ ဒါတွေကို ကိုယ့်နိုင်ငံအတွက် ပြန်ပြီးမျှဝေပေးကြတာပါ။ ကျွန်တော်တို့လုပ်လို့ရတယ်၊ မရဘူးဆိုတာကတော့ အခြေအနေအပေါ် မူတည်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာနဲ့ ကျွန်တော်တို့ နိုင်ငံရဲ့အခြေအနေက မတူညီတာမျိုးလည်းရှိနိုင်တယ်။ သို့သော်လည်း တူတာတွေကိုအတုယူပြီး ဖွံ့ဖြိုးအောင်တိုးတက်အောင်လုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ နိုင်ငံအတွက် အများကြီးအကျိုးရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဖိုရမ်ရဲ့ရည်ရွယ်ချက်ကလည်း အဲဒါပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံက လွတ်လပ်ရေးရပြီးကတည်းက ပဋိပက္ခတွေရှိနေခဲ့တယ်။ အဲဒီကနေ ကျော်လွန်နိုင်အောင်၊ ဖောက်ထွက်နိုင်အောင် ပညာရှင်တွေရဲ့အားတွေလိုတယ်။ ဆွေးနွေးမှုတွေကို နားထောင်ကြည့်တဲ့အခါ ဆွေးနွေးကြတဲ့သူတွေက စိတ်ရင်းစေတနာနဲ့ ပြောဆိုဆွေးနွေးကြတယ်။ အဲဒီအတွက်လည်း ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ ဆွေးနွေးချက်တွေက ကိုယ်ကျိုးအတွက်ပြောတာမဟုတ်ဘူး၊ နိုင်ငံအတွက်ပြောတယ်ဆိုတာ ပေါ်လွင်သိရှိနိုင်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့လိုချင်တာလည်း အဲဒါပဲဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအချက်တွေအထဲကမှ လုပ်ဆောင်သွားနိုင်မယ့်အရာတွေ၊ ကိုယ့်နိုင်ငံနဲ့သင့်တော်မယ့်အရာတွေကို နိုင်ငံ့အကြီးအကဲတွေဆီ တင်ပြရမှာဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံ့အကြီးအကဲတွေက နိုင်ငံတော်အတွက်၊ နိုင်ငံကောင်းကျိုးအတွက်လုပ်ချင်ကြတာပါ။ အခက်အခဲအကျပ်အတည်းတွေရှိနေလို့ ဒီအခြေအနေကနေ ဖောက်ထွက်နိုင်မယ့်နည်းလမ်း၊ အဆင်ပြေမယ့်နည်းလမ်းတွေကို လက်ခံကျင့်သုံးရပါမယ်။ အဓိကကတော့ နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ ဒီဖိုရမ်တွေလုပ်တာဖြစ်ပါတယ်။
ဒေါက်တာဝါဝါမောင် ဒုတိယဝန်ကြီး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် နိုင်ငံခြားစီးပွားဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန
ဒီငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေကတော့ အမြဲတမ်းထိတွေ့ဆောင်ရွက်နေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကြားထဲမှာ ယုံကြည်မှုရင်းနှီးမှုတည်ဆောက်တာပါ၊ နားလည် မှုရယူနိုင်ဖို့ဆိုတာ ဒီလိုပလက်ဖောင်းတွေက လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွေကို ကျွန်မတို့အားလုံးကကြိုဆိုရမယ်။ အထူးသဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲမှာ ဆောင်ရွက်တာက ကဏ္ဍသုံးခုပါ၊ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ဖွံ့ဖြိုးမှုပါ။ ဒီသုံးခုစလုံး အောင်အောင်မြင်မြင်ဖြစ်ဖို့ အားလုံးပါဝင်ကြရမယ်။ ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ဘုံသဘောတူညီချက်ဆိုတာ ရှိဖို့လိုတယ်။ ဘုံသဘောတူညီချက်ကို ဘယ်အပေါ်အခြေခံမလဲဆိုရင် ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးနဲ့ သွေဖည်သွားလို့မရဘူး။ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဆွေးနွေးတဲ့အခါထားရှိရမယ့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကတော့ အပြန်အလှန်လေးစားမှု၊ တစ်ဦးရဲ့အခက်အခဲကိုတစ်ဦးက နားလည်လက်ခံနားထောင်ပေးနိုင်ဖို့၊ အားလုံးဟာအလွှာစုံကို ကိုယ်စားပြုလာတဲ့သဘောထားအမြင်တွေဖြစ်တဲ့အတွက် ခွဲခြားဆက်ဆံတာမရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါမှလည်း ထူးခြားတဲ့ရလဒ်တွေရရှိလာနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ အခုဆွေးနွေးပွဲမှာလည်း အားလုံးကိုယ်စားပြု ပါဝင်မှုများတယ်။ အားလုံးပါဝင်ကြပြီး ပါဝင်ဆွေးနွေးမှုတွေကို နားထောင်တဲ့အခါမှာလည်း နိုင်ငံအတွက် စိတ်စေတနာထက်သန်မှုရှိကြတယ်။ ငြိမ်းချမ်းစေချင်ကြတယ်၊ တိုးတက်စေချင်ကြတယ်။ တိုင်းရင်းသားတွေအားလုံး စည်းစည်းလုံးလုံးနဲ့နေထိုင်ချင်တဲ့ စိတ်ဓာတ်ကိုအခြေခံပြီး ဆွေးနွေးနေတဲ့အတွက် ရေရှည်ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်ပေါ်မယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။
မန်းအောင်ပြည်စိုး ဥက္ကဋ္ဌ၊ ကရင်အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ
ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်ဖြစ်လို့ အားလုံးအတွက်ကောင်းပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲအေးအေးချမ်းချမ်း၊ ပြေပြေလည်လည်၊ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်ဖြစ်ဖို့ ဒီငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကအရေးကြီးပါတယ်။ ဆွေးနွေးပွဲမှာ ကျွန်တော်တို့ပြည်နယ်ရဲ့ အနေအထား၊ အခက်အခဲ၊ ပါတီကိစ္စစတာတွေကို ဆွေးနွေးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော်တို့ တွေ့ကြုံလာနိုင်တာတွေကို ဘယ်လိုဖြေရှင်းရင်ကောင်းမလဲဆိုတဲ့ အကြံပြုချက်တွေကို ကျွန်တော့်အနေနဲ့ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုဆွေးနွေးပွဲကျင်းပတာကို အားရကျေနပ်မှုရှိပါတယ်။ ဒီလိုမျိုး မကြာမကြာလုပ်ဖို့လိုအပ်တယ်ဆိုတာကိုလည်း ကျွန်တော့်အနေနဲ့ အကြံပြုခဲ့တာရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ တွေ့ကြုံနေရတာတွေကို စေ့စပ်ညှိနှိုင်းနိုင်ဖို့အတွက် ဒီလိုဆွေးနွေးပွဲတွေ မကြာခဏလုပ်ဆောင်နေမှသာ ကောင်းမွန်တဲ့ရလဒ်တွေ ထွက်လာမယ်လို့ ခံယူထားပါတယ်။
စောမြရာဇာလင်း ဥက္ကဋ္ဌ၊ ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ(ALP)
ကျွန်မတို့ဆွေးနွေးပွဲမှာ အဓိကဆွေးနွေးတာကရွေးကောက်ပွဲကို အကောင်းဆုံးကျင်းပနိုင်ရေး၊ လွှတ်တော်ကောင်းမွန်စွာဖွဲ့စည်းနိုင်ရေးနဲ့ ဖွဲ့စည်းပြီးတဲ့နောက် အဆင့်ဆင့်ထိန်းသိမ်းရမယ့်တာဝန်တွေကို ထည့်သွင်းဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ ပြီးတော့ စီးပွားရေးနဲ့လူမှုဘဝဖွံ့ဖြိုးရေး၊ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာတွေကိုလည်း ဆွေးနွေးကြပါတယ်။ ဒီဆွေးနွေးပွဲကနေ အကျိုးကျေးဇူးတွေအများကြီးရမယ်လို့ထင်ပါတယ်။ အရင်က ဆွေးနွေးရင် နိုင်ငံရေးကိစ္စသက်သက်ကိုပဲ ဆွေးနွေးကြတာများတယ်။ အခုက နိုင်ငံရေးအပြင် လူမှုရေးနဲ့ စီးပွားရေး စတဲ့ဘက်စုံဆွေးနွေးမှုတွေကို ဒီဆွေးနွေးပွဲသုံးရက်အတွင်း ဆွေးနွေးကြတာဖြစ်တဲ့အတွက် နိုင်ငံပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအတွက် အင်မတန်အကျိုးကျေးဇူးရှိပါတယ်။ ပါနိုင်သလောက် ပါဝင်သင့်တဲ့သူတွေပါဝင်ပြီး ရှေ့ကိုသွားနိုင်တဲ့အရွေ့တစ်ခုအတွက် တတ်နိုင်သလောက်ကြိုးပမ်းကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ရှေ့ဆက်ပြီး အားလုံးပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် အခုကစဆွေးနွေးနေကြရမှာဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ပဋိပက္ခတွေကျော်လွန်နိုင်ဖို့၊ ပဋိပက္ခလွန်ကာလမှာ အရှိန်အဟုန်နဲ့အလုပ်လုပ်နိုင်ဖို့ ကြိုတင်စဉ်းစားပြီးတော့ ပြင်ဆင်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။
ဒေါက်တာနိုင်ဆွေဦး အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့
ကျွန်တော့်အနေနဲ့ ကမ္ဘာ့ပထဝီနိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲအပေါ် မူတည်ပြီးတော့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျင့်သုံးသင့်တဲ့ နည်းဗျူဟာ၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အနာဂတ်ပြောင်းလဲမှုတွေနဲ့ ဆက်စပ်ပြီးတော့ ကျင့်သုံးသင့်တဲ့ နည်းဗျူဟာဖော်ထုတ်ခြင်းဆိုတဲ့ အခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်ဆွေးနွေးတာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ လက်ရှိဘာတွေတွေ့ကြုံနေရတယ်၊ အနာဂတ်အတွက် ဘယ်လိုမဟာဗျူဟာမျိုးတွေ ချမှတ်သွားသင့်တယ်၊ အမျိုးသားလုံခြုံရေးအတွက် မဟာဗျူဟာတစ်ရပ်ဘယ်လိုချမှတ်သွား သင့်သလဲဆိုတာ အဓိကဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ သုံးရက်တာမှာ ကဏ္ဍစုံဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းစဉ်ကို ဘယ်လိုရှေ့ ဆက်သွားကြမလဲ၊ ပဋိပက္ခတွေချုပ်ငြိမ်းအောင် ဘယ်လိုကြိုးပမ်းညှိနှိုင်းကြမလဲဆိုတာတွေလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ နောက်တစ်ချက်က ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ဝိုင်းဝန်းဆွေးနွေးကြတာက အားရကျေနပ်စရာကောင်းပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်နည်းလမ်းကို စွန့်ခွာပြီးစားပွဲ ဝိုင်းပေါ်ဆွေးနွေးကြမှ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် နီးကပ်လာမယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီလိုငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ဆိုင်တဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတွေက ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးရရှိဖို့ အကောင်းဆုံးပြင်ဆင်မှုလို့ ယူဆပါတယ်။
ဦးကိုကိုကြီး ဥက္ကဋ္ဌ၊ ပြည်သူ့ပါတီ
ကျွန်တော်အနေနဲ့ နိုင်ငံတော်ရဲ့ပကတိအခြေအနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲရဲ့အရေးပါပုံကို အဓိကထားပြီး ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီးတဲ့အခါ ဥပဒေနဲ့အညီ လွှတ်တော်တွေ အကောင်အထည် ဖော်ဖို့ပါ။ နိုင်ငံတော်ရဲ့ ပကတိအခြေအနေအပေါ် ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းဆွေးနွေးဖြစ်ပါတယ်။ မဲဆန္ဒရှင်တွေ ရဲ့မြေပြင်မှာနေရာရွှေ့ပြောင်းနေမှုတွေ၊ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲဆန္ဒနယ်မြေပမာဏခန့်မှန်းမှုတွေ၊ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေးကိစ္စတွေ အစရှိတာတွေကို ဆွေးနွေးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ အရေးပါမှုကို သိရှိရမယ်။ ရွေးကောက်ပွဲဟာ အကူးအပြောင်းကာလအဆင့်တစ်ခုဖြစ်ဖို့အတွက် အရေးပါပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက ရွေးကောက်ပွဲအလွန်ကာလအတွက်လည်း စဉ်းစားထားရမယ်။ ဒီရွေးကောက်ပွဲဟာ ယခင့်ယခင် ရွေးကောက်ပွဲတွေနဲ့မတူဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲအလွန် သင့်တော်တဲ့အချိန်မှာ ဖွဲ့စည်းပုံပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းဆိုင်ရာ ညီလာခံတစ်ခု ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ကျင်းပဖို့ အကြံပြုဆွေးနွေးခဲ့တာတွေရှိပါတယ်။ ဒီလိုဆွေးနွေးတဲ့အဝန်းအဝိုင်းကို စတင်တည်ဆောက်ပြီး တဖြည်းဖြည်းနဲ့ တိုးချဲ့သွားခြင်းအားဖြင့် ပို၍ပို၍ပြည့်စုံတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတွေဖြစ်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။ လက်တွေ့အရ အားလုံးပါဝင်ဖို့ တစ်နေရာတည်း တစ်ချိန်တည်း လူတွေအများကြီး စုစည်းဆွေးနွေးဖို့ဆိုတာ အခက်အခဲတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။
ပြည်သူတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးကိုကြောက်နေတာတို့၊ မပတ်သက်တာတို့ စတာတွေလုပ်နေလို့မရဘူး။ နိုင်ငံရေးက ကိုယ့်ကိုစီမံသွားတာမျိုးခံရနိုင်တယ်။ နိုင်ငံရေးဆိုတာ မပတ်သက်ဘဲနေလို့မရဘူး။ အနည်းဆုံးတော့သိနေရမယ်။ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့အတွက် ပြည်သူတွေကိုယ်တိုင် ပူးပေါင်းပါဝင်ပြီး တက်တက်ကြွကြွနဲ့ ဝင်ရောက်ဆောင်ရွက်ကြရမယ်။ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံသားတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက် အနည်းဆုံးတော့ မဲပေးပိုင်ခွင့်ကို ကျင့်သုံးဖို့အရေးကြီးပါတယ်။ ဒီဟာတွေကို ပြည်သူတွေ သိရှိလာတာနဲ့အမျှ ပိုပြီးတော့ မျှော်လင့်ချက်အားကောင်းလာမယ်။ စိတ်ဝင်စားမှုအားကောင်းလာမယ်။
သတင်းအဖွဲ့
