တပ်မတော်အင်အားရှိမှ တိုင်းပြည်အင်အားရှိမည်

နိုင်ငံတော်ရဲ့ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် တပ်မတော်ဟာ အင်အားတောင့်တင်းပြီး စွမ်းရည် ထက်မြက်ဖို့၊ ခေတ်မီတဲ့ မျိုးချစ် တပ်မတော် တစ်ရပ်ဖြစ်ဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။

အင်အားသည်သာအဓိက

ယနေ့ကမ္ဘာမှာ ကိုယ့်ဩဇာမခံတဲ့ နိုင်ငံငယ်တွေကို အင်အားသုံး (hard power) နဲ့ ကျူးကျော် တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်တာတွေအပြင် စစ်ရေးနည်းလမ်းမဟုတ်တဲ့ ခေတ်သစ်ကိုလိုနီ ကျွန်ပြုမှု တွေကိုပါ တွေ့လာနေရတယ်။ နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံက အခြားနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ အပေါ်မှာ နိုင်ငံရေးအရ၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးအရ၊ ဘာသာရေးအရ၊ အတွေးအခေါ် (soft power) အရ ဩဇာလွှမ်းမိုး အကဲသာမှုရယူပြီး အမြတ်ထုတ်တဲ့ ခေတ်သစ်ကိုလိုနီပြု နည်းတစ်မျိုးကို အများဆုံးတွေ့လာရတယ်။

စစ်ရေးနည်းအရ ကျူးကျော် သိမ်းပိုက်တဲ့ နမူနာပုံစံတွေကို အာဖဂန် နစ္စတန်၊ အီရတ်၊ ဆီးရီးယား၊ လစ်ဗျား စစ်ပွဲတွေမှာ မြင်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ စစ်အင်အား၊ စီးပွားရေးအင်အား၊ နည်းပညာ အင်အားအဘက်ဘက်က အဆမတန် သာလွန်တောင့်တင်းတဲ့ နိုင်ငံတွေဟာ အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ယနေ့ခေတ်မှာ တစ်နိုင်ငံနဲ့တစ်နိုင်ငံ ကိုယ်တိုင်စစ်မခင်းကြတော့တဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက် အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေကိုယ်စား သူ့ဘက်၊ ကိုယ့်ဘက်နိုင်ငံငယ်တွေဟာ Proxy war (ကြားခံကိုယ်စားပြုစစ်ပွဲပုံစံ) နဲ့ ကိုယ့်ပိုင်နက်ကို စစ်တလင်းအဖြစ်ခံပြီးမှ မသိမသာ ကျွန်ပြုခံနေရတဲ့နိုင်ငံတွေကို တွေ့လာရတယ်။ လက်ရှိရုရှားယူကရိန်းစစ်ပွဲကိုပဲ ကြည့်ပါ။ တစ်ဖက်က အမေရိကန်၊ နေတိုးစတဲ့နိုင်ငံတွေ ကိုယ်စား ရုရှားနဲ့ စစ်တိုက်နေရတဲ့ ယူကရိန်းရဲ့ ကြားခံစစ်ပွဲပုံစံကို လွယ်လွယ်ကူကူမြင်နိုင်ပါတယ်။

ရုရှားလို မဟာဗျူဟာမြောက် နျူကလီးယားလက်နက်တွေ ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့ စစ်အင်အားကြီး နိုင်ငံကြီးတစ်နိုင်ငံကို ကိုယ်တိုင်စစ်ပွဲမနွှဲလိုတဲ့ နေတိုးနဲ့ အမေရိကန်ဟာ သူတို့ထောက်ပံ့တဲ့ မဖြစ်စလောက် လက်နက်တွေနဲ့ ခံတိုက်နေရတဲ့ ယူကရိန်းကို ကိုလိုနီဇာတ်သွင်းနေတယ်ဆိုတာ ထင်ရှားလှပါတယ်။ အနောက်အုပ်စု လိုချင်တာက အမေရိကန်ကို ပခုံးချင်းယှဉ်လာတဲ့ ရုရှားနိုင်ငံကြီး ယူကရိန်းကို စစ်ပြုရင်းနဲ့ အဘက်ဘက်က အင်အားချည့်နဲ့ ဆုတ်ယုတ်သွားစေဖို့ ဖြစ်ပြီး ဒီရည်မှန်းချက်အတွက် အနောက်အုပ်စုကိုယ်စား ယူကရိန်းကို ကိုယ်စားပြု စစ်ပွဲဆင်နွှဲ ခိုင်းခြင်းပဲဆိုတာ တွေ့နေရပါတယ်။

သုံးသပ်ရရင် ခေတ်မီတဲ့တပ်မတော်နဲ့ စစ်ရေး၊ စီးပွားရေးအင်အား တဖြည်းဖြည်းတိုးတက်လာနေတဲ့ ရုရှားနိုင်ငံကြီးဟာ ယခင်စစ်အေးခေတ်ကလို အမေရိကန်ကို ရှိန်မနေတော့တဲ့အပြင် အမေရိကန်နဲ့ အပေါင်းပါတို့ရဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံက ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေကို မိမိရဲ့ စစ်ရေး၊ စီးပွားရေးအင်အားတွေနဲ့ ကြံ့ကြံ့ခံရင်ဆိုင်တုံ့ပြန်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အချက်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ အင်အား သည်သာအခရာ၊ အထူးသဖြင့် အင်အားကြီးသူသာ အမှန်တရားဆိုတဲ့ သဘောတရားကို ယနေ့ကမ္ဘာ့ဖြစ်စဉ်တွေအရ ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့မြင်လာရပြီဖြစ်ပါတယ်။

အင်အားအပြိုင်အဆိုင်တည်ဆောက်

ယနေ့ကမ္ဘာမှာ နိုင်ငံတိုင်းဟာ မိမိနိုင်ငံ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွား (National interest) သက်သက်ကိုပဲ အဓိကရှေးရှုပြီး အင်အားကိုအပြိုင် တည်ဆောက်နေကြပါတယ်။ အင်အားကြီးသည် အင်အားငယ်သည်မဟူ၊ အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေကလည်း ကမ္ဘာမှာ မိမိဩဇာလွှမ်းမိုးဖို့၊ အင်အားသေးနိုင်ငံတွေကလည်း တစ်ပါးနိုင်ငံတွေရဲ့ ကျူးကျော်မခံရဖို့ စစ်ရေး၊ စီးပွားရေး အင်အားအပြိုင်အဆိုင် တည်ဆောက်နေကြရတယ်။ အင်အားဆိုတဲ့နေရာမှာ အထူးသဖြင့် စစ်ရေးအင်အား (military might) ကို ပိုပြီးအလေးထားလာကြ တာကို တွေ့ရမှာဖြစ်တယ်။

စီးပွားရေးအင်အား မတောင့်တင်းတာကိုထားဦး၊ စစ်ရေးအင်အားတစ်ခု တည်းနဲ့ နိုင်ငံကြီးတွေ အထူးလေ့လာ စောင့်ကြည့်သတိထားခံနေရပြီး အဏုမြူလက်နက်နဲ့ ရေငုပ်သင်္ဘောတွေ ပိုင်ဆိုင်တဲ့ မြောက်ကိုရီးယားလို နိုင်ငံကို နမူနာအဖြစ်တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။ စီးပွားရေးအရ အားနည်းမှုကို စစ်အင်အားနဲ့ ထိန်းညှိနိုင်တဲ့ အခြေအနေတစ်ခုက သင်ခန်းစာ ယူစရာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ယနေ့ခေတ်မှာတော့ ဝေဟင်နဲ့ ပင်လယ်ပြင်ကို စိုးမိုးနိုင်သူဟာ ကမ္ဘာကိုစိုးမိုးနိုင်တဲ့ အနေအထားဖြစ်လာတဲ့အတွက် နိုင်ငံအသီးသီးဟာ လေတပ်၊ ရေတပ်တွေကို တိုးချဲ့ တည်ဆောက်လာကြတာကို တွေ့ရပါတယ်။ မျိုးဆက် အဆက်ဆက်ဖြစ်လာတဲ့ တိုက်လေ ယာဉ်တွေ၊ လေယာဉ်တင်သင်္ဘောတွေ၊ ရေငုပ်သင်္ဘောတွေ၊ အဖျက်စွမ်းအားကြီးပြီး နျူကလီးယားလက်နက်ပါ သယ်ဆောင်နိုင်တဲ့ ဒုံးလက်နက်တွေ အပြိုင်အဆိုင် တပ်ဆင်လာကြ တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ရန်သူကို အငိုက်မိစေ တဲ့ မောင်းသူမဲ့ခေတ်မီဒရုန်းတွေရဲ့ စွမ်းပကားကို အဇာဘိုင်ဂျန်နဲ့ အာမေးနီး ယမ်းစစ်ပွဲမှာ သတိထားမိပါလိမ့်မယ်။

စစ်အင်အားသာမက စီးပွားရေးအင်အားလည်းရှိဖို့လို

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက် ထိန်းသိမ်းနိုင်ဖို့က စစ်အင်အားတင်မက စီးပွားရေးကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်နဲ့ စီးပွားရေးအင်အားကြီးဖြစ်ဖို့လည်း လိုပါတယ်။ စီးပွားရေးက နိုင်ငံရေးပါဝါနဲ့ စစ်ရေးပါဝါကိုပါ အထောက်အကူပြုလို့ ဖြစ်ပါတယ်။

အိမ်နီးချင်း တရုတ်နိုင်ငံကြီးကို ကြည့်လိုက်ပါ။ ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်မှာ တရုတ်ရဲ့ GDP ဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ GDP ကိုကျော်ပြီး ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အင်အားအကြီးဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်လာတော့မယ်လို့ အသေအချာ ခန့်မှန်းထားပြီး ဖြစ်နေပါပြီ။ ယခုနှစ် တွက်ချက်မှုအရ ခန့်မှန်းတာထက် နှစ်နှစ်ခန့်စောပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံကို ဖြတ်ကျော်သွားမယ့် အနေအထားမှာ ရှိနေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံဟာ အမေရိကန်ကို စိန်ခေါ်နိုင်တဲ့ အနေအထား၊ ကမ္ဘာ့အရေးအရာတွေမှာ လွှမ်းမိုးနိုင်တဲ့အခြေအနေတွေ မှာ ရောက်နေပြီဆိုတာ တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ခိုင်မာတောင့်တင်းတဲ့ တပ်မတော် Institution ကသာလျှင်..

“ကာကွယ်ခြင်းသည် ကုသခြင်းထက် ပိုကောင်းသည်” ဆိုတဲ့ ဆိုရိုးစကားတစ်ခုဟာ ဆေးပညာရပ်ဆိုင်ရာ နယ်ပယ်အတွက်သာမက နိုင်ငံကာကွယ်ရေးနဲ့လည်း အများကြီး သက်ဆိုင်ပါတယ်။ ရောဂါမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ဖို့ ကိုယ်ခံအားကောင်းဖို့လိုသလိုကျွန်တော် တို့နိုင်ငံရဲ့ အသက်တမျှ အရေးကြီးလှတဲ့ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကိုကာကွယ်ဖို့ နိုင်ငံရဲ့ တပ်မတော်တစ်ရပ်ဟာ ခေတ်မီ အင်အားတောင့်တင်းပြီး စွမ်းရည်ထက်မြက်နေဖို့ လိုပါတယ်။

နိုင်ငံရဲ့ အသက်သွေးကြောဖြစ်တဲ့ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မယ့် တပ်မတော်တစ်ရပ်ဟာ မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်လည်း ထက်သန်ပြင်းပြနေရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။  ပြည်တွင်း ပြည်ပကနေ မမှန်ကန်တဲ့စွပ်စွဲချက်တွေနဲ့ တပ်မတော်ပြိုကွဲအောင် လုပ်နေကြတဲ့ နိုင်ငံရဲ့ ပကတိအခြေအနေများအရ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို ခိုင်ခိုင်မာမာ ကာကွယ် စောင့်ရှောက်နိုင်ဖို့ နိုင်ငံသားတိုင်း အဖွဲ့အစည်းတိုင်းမှာ တာဝန်ရှိတယ်ဆိုပေမယ့် ခိုင်မာတဲ့ institution တစ်ခုအနေနဲ့ဆိုရင် အစဉ်အလာကောင်းရှိခဲ့တဲ့ တပ်မတော်ကသာ ကောင်းမွေ၊ ဆိုးမွေကို အနာဂတ်အထိ ဆက်လက်ခံယူ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သွားနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာအတွက် တပ်မတော်သားတွေကသာလျှင် မိမိရဲ့ အသက်၊ သွေး၊ ချွေးကို စွန့်လွှတ်ပေးဆပ်၊ အနစ်နာခံလိုစိတ် ပိုမိုပြင်းပြတဲ့အတွက်ကြောင့်လို့ ယူဆပါတယ်။

ဒို့အရေးသုံးပါးကို အခြေခံထားတဲ့ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွား

လက်ရှိအရှိတရားအရ နိုင်ငံရဲ့ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို တစ်မျိုးသားလုံး၊ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးအားလုံးနဲ့ဆိုင်တဲ့ ဒို့အရေးသုံးပါးအပေါ် အခြေခံထားပါတယ်။ အရေးကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံရဲ့ လုံခြုံရေးကို အာမခံနိုင်ဖို့အတွက် ပြည်ထောင်စုကြီးမပြိုကွဲဖို့၊ တိုင်းရင်းသားအားလုံး စုစည်းညီညွတ်ကြဖို့၊ အချုပ်အခြာအာဏာ တည်တံ့ခိုင်မြဲဖို့ဆိုတဲ့ သတိရှိရမယ့် အရေးသုံးပါးဟာ တစ်မျိုးသားလုံးရဲ့အရေး၊ တပ်မတော်ရဲ့အရေး ဖြစ်လာပါတယ်။

အင်အားကြီး နိုင်ငံတွေကြားမှာ တပ်မတော်မရှိဘဲ နိုင်ငံဟာ ဘယ်လိုမှ ရပ်တည်လို့ မရပါဘူး။ ဒါကြောင့် နိုင်ငံရဲ့ အရေးကြီးတဲ့ အမျိုးသားရေး ဒို့အရေးသုံးပါးကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ကြ ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ သို့မှသာ တိုင်းရင်းသားပြည်သူတွေရဲ့ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်နဲ့ ဘာသာတရား၊ စာပေယဉ်ကျေးမှု၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းအစဉ်အလာကောင်းတွေ၊ နိုင်ငံရဲ့ နယ်နိမိတ်၊ အချုပ်အခြာနဲ့ နိုင်ငံရဲ့အနာဂတ်ကို ထာဝစဉ်ကာကွယ်စောင့်ရှောက်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် တပ်မတော်ရဲ့အင်အားကို ကျစ်လျစ်ခိုင်မာတောင့်တင်းအောင် အစဉ်တစိုက် ကြိုးပမ်းအကောင်အထည် ဖော်နေရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ယနေ့ကာလကို ပြန်ကြည့်ရင် စစ်အေးလည်းမဟုတ်၊ စစ်နွေးလည်း မဟုတ်၊ စစ်ပူကာလ တစ်ခုကို ကမ္ဘာ့ပြည်သူတွေ ရင်ဆိုင်နေရပြီဆိုတာ တွေ့ရပါမယ်။ ကိုယ်ပိုင်အမျိုးသား အကျိုးစီးပွား အယူအဆတွေအပေါ် အခြေခံတဲ့ နိုင်ငံကြီးတွေရဲ့ ပြိုင်ဆိုင်မှုတွေဟာ စစ်ပွဲကြီး အသွင်တော့ဖြစ်မသွားဘဲ ကြားခံနယ်မြေတွေမှာပဲ စစ်ပွဲငယ်လေးတွေ ဖန်တီးပြီး အသုံးချခံရ မယ့် ကန့်သတ်စစ်အနေအထားတွေ ပိုများလာတာ သတိပြုစရာပါ။ တောင်အာရှ၊ အရှေ့ တောင်အာရှနဲ့ အရှေ့အာရှတို့ဆုံရာ ပထဝီအနေအထားအရ အချက်အချာကျလွန်းတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအတွက်တော့ အထူးသတိထားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

မိမိတို့နိုင်ငံဟာ လွတ်လပ်တဲ့နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလည်းဖြစ်တဲ့အတွက် လွတ်လပ်ရေးမဆုံးရှုံးဖို့နဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာတည်မြဲဖို့၊ နိုင်ငံအင်အားရှိဖို့၊ တပ်မတော်ကြီးအင်အားရှိဖို့ အားလုံးက ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်ကြရမှာဖြစ်ကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါတယ်။

“အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားအတွက် အမျိုးသားနိုင်ငံရေး ဦးဆောင်မှုအခန်းကဏ္ဍ ခိုင်မာနေရမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် တပ်မတော်အင်အားရှိနေဖို့လိုပါတယ်”

“တပ်မတော် အင်အားရှိမှလည်း တိုင်းပြည်အင်အားရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်”

မြင့်မြတ်