တက္ကသိုလ်များ သင်ကြားသင်ယူမှုမထိခိုက်စေဖို့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကာကွယ်ဆေးထိုးနှံကြပါစို့

မကြာမီကာလအတွင်း တက္ကသိုလ်ကျောင်း ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်တော့မည်ဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံတစ်ဝန်း တက္ကသိုလ်များအားလုံး အချိန်မီဖွင့်လှစ် နိုင်ရေးအတွက် နိုင်ငံတော်က သက်ပေါင်စုံ ပိုး မှုများပေး၍အစွမ်းကုန်ဆောင်ရွက်ကာတွန်း ပေးလျက်ရှိပါသည်။ သက်ဆိုင်ရာပညာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အဆင့်မြင့်ပညာဦးစီးဌာနကလည်း တက္ကသိုလ်ကျောင်းများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန် သစ်လွင်နည်းပြ၊ သရုပ်ပြ ဆရာ ဆရာမများ ခန့်အပ်ခြင်း နှင့်အတူ ၎င်းဆရာ ဆရာမများ တက္ကသိုလ်ပညာရေးစနစ်၊ သုတေသန၊ သင်ကြားရေးနှင့် စီမံခန့်ခွဲရေးစွမ်းရည် မြင့်သင်တန်း များကိုပါ သင်ကြားပို့ချပြီးဖြစ်ပါသည်။

ပညာသင်ကြား၊ သင်ယူမှုများ မထိခိုက်စေရန် အတွက် ကိုဖစ်-၁၉ ရောဂါကင်းစင်ရန် အထူးလိုအပ်လှသဖြင့်ရော အများအားလုံးကို နိုင်ငံတော်၏အစီအစဉ်ဖြင့် ကိုဖစ်ကာကွယ်ဆေး ထိုးထားပြီးဖြစ်ပါသည်။ ကျောင်းပရဝဏ်အတွင်း ကိုဗစ်-၁၉ရောဂါကင်းစင်ရန်မှာ ဆရာ၊ ဆရာမများသမက ကျောင်းသား ကျောင်းသူများလည်း ကာကွယ်ဆေးကို ထိုးနှံထားကြရန် လိုပါသည်။ ထို့ကြောင့် မိမိတို့နေထိုင်ရာဆန်ကျင်၌ထိုးခံရေး သတ်မှတ်ထားသော အုပ်ထုနေရာများတွင် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူမျဧက နှောင့်နေကြန့်ကြာခြင်းမရှိ မဖြစ်မနေသွား ရောက်ထိုးခဲ့ကြစေလိုပါသည်။

ယနေ့ကမ္ဘာကို ခြိမ်းခြောက်နေသူဆက် မြန်ဆန် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကို ကာကွယ်ရန်အတွက် အကောင်းမွန်ဆုံးနည်းမှာ ကာကွယ်ဆေးထိုးခံ ထားခြင်းပင်ဖြစ်ပါသည်။ မည်သည့် ကာကွယ်ဆေးမဆို ကာကွယ်ဆေးများ၏ သဘောသဘာဝမှာ ၁၀၀ ရာနှုန်းပြည့် ကာကွယ်ဆေး မဟုတ်သော်ငြားအမျိုးအစားနှင့် ထိုးနှံသူ၏ ဇီဝဖြစ်စဉ်ပေါ် မူတည်၍ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီး သူများက လုံးဝမထိုးခံရသေးသူထက်ရောမဖြစ်အောင် ရာခိုင်နှုန်းမှ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။ အကယ်၍ဆေးထိုးပြီးနောက် ကူးစက်ခံခဲ့ ရသော်လည်း ရောဂါပြင်းပြင်း ထန်ထန်ဖြစ်ပွားမှု၊ တက်ရောက်ရမှုနှင့် အသက်သေဆုံးနိုင်မှု များကို သိသိသာသာလျှော့ချ နိုင်ပါလိမ့်မည်။ ထို့ကြောင့် တက္ကသိုလ်တက်ရောက်မည့် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများအနေဖြင့် ကာကွယ်မထိုးရသေးပါက သွားရောက်ထိုးနှံကြရန် တိုက်တွန်းလိုပါသည်။

ယခုအခါ အိုဗီရွန်ဒီဇပြောင်းပိုးသစ် လည်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများသို့ တစ်စတစ်စပျံ့နှံ့ လာပြီဖြစ်ရာ မိမိတို့မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း နောက်ထပ်လှိုင်းအသစ် မဖြစ်ပေါ်စေရေးအတွက် ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးကို လူတိုင်းကိုယ်စီ အပြည့်အဝထိုးနှံထားမှသာ တာဝန်ကာကျပါမည်။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်က အဘိုထိုးနှံပေးနေသည်ကို အမျိုးသားရေးအသိစိတ်ဓာတ်ဖြင့် မိမိခေးထိုးခံရ မည့်အချိန်တွင် နောက်ကျမကျန်ရစ်ခဲ့စေရန်မှာ မိမိတာဝန်သာဖြစ်ပါသည်။

စိုရိမ်ဖွပ်ကူးစက် ဖြစ်ပွားနိုင်အုပ်စု အိုမီခရွန်

အိုခရွန်ကို နိုဝင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ၏ ဓာတ်ခွဲနမူနာတွင် စတင်တွေ့ရှိခဲ့ပါသည်။ ၎င်းပိုး၏ မျိုးပြောင်နေမှုများကို တောင်အာဖရိက သိပ္ပံပညာရှင်များက စတင်သတိပြု မိခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO)သို့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ၂၄ ရက်နေ့တွင် သတင်းပို့ခဲ့ပါသည်။ ထိုအခါ WHO  ၏ နည်းပညာဆိုင်ရာအကြံပေးအဖွဲ့က ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် အရေးပေါ် အစည်းအဝေဘစ်ခုပြုလုပ်ပြီး ၎င်းပိုးသစ်၌ မျိုးဇပြောင်းလဲမှုများ ပြောနေသည့်အတွက် ထိုနေ့မှာပင် စိုးရိမ်ဖွယ်ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုများ ဖြစ်နိုင်သော အုပ်စုအနေဖြင့် “ အိုမီဂျွန် ́ဟု အမည်ပေး ထည့်သွင်းခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

WHO က ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုများနိုင်သော ကိုဝဏ်၁၉ ဇင်းမျိုးကွဲတစ်ခုပေါ်ပေါက်လျှင် ဦးစွာ “စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်ရမည့် မျိုးကွဲအုပ်စု Variantscf Interest တွင်ထည့်ထားရှိပါသည်။ ဥပမာ လမ်ဒါ မြူ သည့်ပီဇမျိုးကွဲများတွေ့စဉ် ကလည်း စိတ်ဝင်တစားစောင့်ကြည့်ရမည့် မျိုးကွဲ အုပ်စုတွင် ဦးဝထည့်ထားခဲ့ပြီး ၎င်းနောက်ပိုးများ၏ ကူးစက်ပြန့်ပွားမှု၊ ရောဂါပြင်းထန်မှု၊ ကာကွယ် ထိန်းချုပ်ရေးဆောင်ရွက်နိုင်မှု၊ ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ်နိုင်မှု၊ ရောဂါကုသနိုင်မှု စသည့် အခြေအနေများအပေါ် သုံးသပ်ကြည့်ပြီးမှသာ နောက်တစ်ဆင့်အနေဖြင့် “ရိုးရိမ်ဖွယ်ကူးစက် ဖြစ်ပွားနိုင်အုပ်စု Variants of concern တွင်ထည့်ပါသည်။ ယခု နောက်ဆုံးတွေ့ရှိရသော ကိုတစ်-၁၉ ဒီဇပြောင်းမျိုးကွဲ အိုချိန် အား မျိုးပြောင်းနေမှုများကို ထူးခြားစွာတွေ့မြင် ရသဖြင့် variants of Octsarn သို့ အဆင့်ကျပ်၍ ထည့်ခြင်းဖြစ်ရာ ယခုအခါ အယ်လ်၊ သီတာ၊ ဂမ်မာ၊ ဒယ်လ်တာပြီးနောက် အိုမီရွန်က ငါးခုမြောက် စာရင်ဆင်သွားပါပြီ။ 

လတ်တလော လေ့လာချက်အရ ကျွန်တွင် မျိုးပြောင်းမှု ၃၂ ခန့်ရှိပြီး အဓိကနေရာ Raceptor Binding Domain တွင် ၁၀ ခု ခန့်ရှိသည်ကို တွေ့ရကြောင်း၊

• ထို့ပြင်အိုအရန်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးမျိုးကွဲတစ်ခုလုံး၏ ဆူးချွန်အပါအဝင် အားလုံးတွင် မျိုးပြောင်းမှု ၅၀ခန့်ရှိသည်ကို တွေ့ရကြောင်း၊

စိုးရိမ်ဖွယ်ရာတစ်ခုမှာ အိုမီဂန်မျိုးကွဲကိုတွေ့ချိန်တွင် ဆင်အရိကနိုင်ငံအတွင်း ကိုတစ်-၁၉ ပြန့်ပွားမှုများ သိသိသာသာပြန်လည် မြင့်တက်လာကြောင်း၊

အိုမီခရွန်ပိုမတိုင်မီ အခြားဗီဇပြေဝင်းမျိုးကွဲသည် တစ်နေရာမှတစ်နေဖို့ အချိန်အနည်းငယ် ယူကာ နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ကူးစက်ကြသော်လည်း အိုမီခရွန်ကမူ တောင်အာဖရိကတိုက်တွင် တွေ့ရှိပြီး နေဝက် မကြာခင်မှာပင် ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့ သတင်းအရ အခြား နိုင်ငံ ဒေသပေါင်း ၃၀ခုအထိ ပျံ့နှံ့သွားသည်ကို တွေ့ရကြောင်း၊

•အဓိကပြဿနာတစ်ရပ်ပင်းပိုး ချွန်သည်လူ့ခန္ဓာကိုယ်ခလယ်ထဲသို့ အခြားပိုးများထက်ပို၍ များများဝင်နိုင်လွယ်ကာ ရောဂကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုမှာလည်း ပိုမြန်ဆန်ကြောင်း၊ စသည့် အချက်အလက်များကြောင့် စိုးရိမ်ဖွယ်ကူဆက်ဖြစ်ပွားနိုင်အုပ်စု အိုသွန် “အဖြစ် WHO က သတ်မှတ်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

နှာခေါင်းစည်းကို လုံလုံတပ်စေလို

ကိုဗစ်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများ မည်မျှပင်မျိုးပြောင်းကြသော် ခေါင်းစည်း (Mask) ကိုလုံလုံခြုံခြုံ တပ်ထားလျှင် ၎င်းပိုးက ဆင်ဆည်းကို ဖြတ်ကျဉ်ဖောက်ထွင်းဝင်ရောက်ခြင်း မပြုနိုင်ပေ။ အရေပြားကိုလည်း ဖောက်ဝင်၍ မရနိုင်ပေ။ ပိုးဝင် သည့်လမ်းကြောင်းတွင် မျက်စိ၊ ဥဒေါင်း၊ ပါးစပ်မှ တစ်ဆင့် တက်လာနိုင်ပါသည်။ အများအားဖြင့် အသက် ဂူသွင်းလိုက်တိုင်းတွင် ပိုးက လေနှင့်အတူ အသက်လမ်းကြောင်းတစ်လျှက် ပါဝင်လာနိုင်ပါသည်။ ထို့အပြင် ရောဂါပိုးကပ်ငြိနေသောသစ္စည်းများကို ကိုင်တွယ်မိသောလက် ဖြင့်ဆောင်းပါးစပ်မျက်လုံး မျိုးကို လက်မဆေးဘဲ ကိုင်မိပါက ရောဂါပိုး ဝင်နိုင်ပါသည်။

ထို့ကြောင့် ကိုက်-၁၉ ဥဂါကို ကာကွယ် ရန်သည် ဆေးထိုးခြင်းတစ်ခုတည်းသာမဟုတ်ဘဲ ကိုဗစ်-၁၉ စည်းကမ်းချက်များ ဖြစ်ကြသည့် န၁ခေါင်းစည်း Mask) ကို စနစ်တကျတပ်ဆင်ခြင်း၊ ကိုဗစ်ပိုးသည် မျက်စိမှလည်း ထိရောက်နိုင်သဖြင့် ပါဝါမျက်မှန်တပ်သူများမှအပ ကျန်သူများတွင် မျက်နှာအကာ Face Shiel ကို မဖြစ်မနေ တပ်ဆင်ခြင်း၊ လက်ကိုဆပ်ပြာဖြင့် စက္ကန့် ၂၀ ကြာ မကြာမကြာဆေးကြောခြင်း၊ အပြင်ထွက်သည့် အခါ အယ်လ်ကိုဟာ " အိုင်နှုန်းအက်ပါသည့် လက်ဆည်သို့ ဂျယ်ဆောင်၍ကြာခြင်း၊ လူစုလူဝေရှောက်ခြင်း၊ မိမိ သို့မဟုတ် မိသားစုနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ကိုဗစ်ရောဂါ သံသယ လက္ခဏာတစ်ခုခုတွေ့ပါက နီးစပ်ရာကျန်းမာရေးဌာနသို့ တင်ပေးပို့ခြင်း စသည်ဖြင့်နိုင်ငံသား အားလုံးပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရန်လိုပါသည်။

နားအတွင်းပိုင်းဆဲလ်များသို့ ကိုဗစ်ကူးဆက်နိုင်

ကိုဗစ်ရောဂါသည် နားအတွင်းပိုင်းဆဲလ်များ သို့ ကူးစက်နိုင်ပြီး အကြောင်းအရုံးဆိုင်ရာ ပြဿနာ များ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်ကြောင်း သုတေသီများက ဆိုထားပါသည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံ မန်ချူးဆက် နည်းပညာအင်စတီကျူမှ သုတေသနပညာရှင်များသည် နားနှင့်ပတ်သက်သည့် ရောဂါလက္ခဏာ ပေါ်ထွက်နေသော ကိုဗစ်ဂါလူနာများကို လေ့လာခဲ့ကြပါသည်။ တွေ့ရှိချက်အရ ကိုက်ရော သည် နားအတွင်ထိုင်ဆဲလ်များ အထူးသဖြင့် မွေးအမှင်ဆဲလ်များအတွင်းသို့ ကူးစက်ထိရောက်တတ်ပြီး အကြားအာရုံဆိုင်ရာ ပြဿနပေါ်လာနိုင်ကြောင်း သိရပါသည်။ ကိုဗစ်ရောဂါ

တချို့ အနေဖြင့်အကြားအာရုံပျောက်ဆုံးခြင်း၊ နားအူခြင်း၊ မူးဝေခြင်းအသယ်ကြောင့် ခံစားရဆော်သည်ကို မိမိတို့လေ့လာတွေ့ရှိ ချက်က ရှင်းပြနိုင်ကြောင်း အမေရိကန် သုတေသီများက ပြောကြားထားပါသည်။ အတွင်းပိုင်းရှိ အမွေးအမှင်ဆဲလ်များ၌ ကိုဗက်ဂါ ကူဆက်ဝင်ရောက် နိုင်ရန် လိုအပ်သည့်ပရိုတင်းများနေကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ကိုဗစ်ရောဂါသည် နအတွင်းပိုင်း အမွေးအမှင် ဆဲလ်များမှတစ်ပါး အခြားဆဲလ်များအတွင်းသို့ ဆက်လက်ထိုး ဖောက်ကူးစက် ဝင်ရောက်မှုမရှိကြောင်း အမေရိကန်သုတေသီ များကဖော်ထုတ်တွေ့ရှိခဲ့ပါ သည်။

ယနေ့ခေတ် လူငယ်လူရွယ်များသည် အွန်လိုင်းဂိမ်းဆော့ခြင်း၊ အွန်လိုင်းကြည့်ခြင်း၊ သီချင်းနားထောင်ခြင်းနှင့် ဖုန်းပြောဆိုခြင်းတို့တွင် နားကြပ်ကိုအသုံးပြုကြရာ မိသောကြပ် lear Phone) မှတစ်ဆင့် ကိုဖစ်ပိုးများ ၀ယ်သို့ အလွယ်တကူဝင်ရောက်ရန် ဖိတ်ခေါ်သလို ဖြစ်နေ ပါသည်။ ထို့ကြောင့်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာရောက်တော် တွဲပြဿနများ မဖြစ်ပေါ်စေရေးအတွက် လိုအပ်သာ နားကြပ်သုံးပါ၊ မဖြစ်မနေ ပ်သုံး ပြီးနေဝက် နကြပ်တစ်ခုလုံးကို အယ်လ်ကိုဟော ၀) ရာခိုင်နှုန်းနှင့်အထက်ပါသော ဆေးရည်ဖြင့် ပြန်လည်သန့်စင်မှုပြုပါ။ သန့်ရှင်းသော နားကြပ် ကိုလုံးဝမသုံး၊ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ကြပ်လဲလှယ် ၍မသုံးပါနှင့်။ မသန့်ရှင်းသောလက်ဖြင့်နားကြပ်ကို ကိုင်တွယ်ခြင်းကလည်း အတွင်းပိုင်းဆဲလ်များသို့ ပိုးများကူးစက်နိုင်သည်ကို သတိရှိစေလိုပါသည်။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် ကာကွယ်ဆေးကို အကြိမ်ပြည့်ထိုးထားကြရန်လိုအပ်ပြီး ကာကွယ်လွှမ်းခြုံမှု အားကောင်းလေ ရောဂါကူးစက် ပျံ့နှံ့မှုနှုန်း လျော့ကျလာလေဖြစ်ပါမည်။ ထို့အပြင် ကာကွယ်ဆေး အကြိမ်ပြည့်ထိုးနှံထားခြင်းဖြင့် ရောဂါပြင်းပြင်းထန်ထန် ဖြစ်ပေါ်မှုနည်းကာ ကူးစက်ခံရသူ နည်းသည်နှင့်အမျှ ပိုးများဆက်လက်မျိုးပြောင်းရန် အခွင့်အလမ်းများလည်း နည်းပါးသွားမည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာ နိုင်ငံတွင်သာမက ကမ္ဘာပေါ်မှ ဘုံရန်သူကိုဗစ် ရောဂါလျော့ပါးသွားစေရန်အတွက် တစ်ခုတည်းသော ထွက်ပေါက်သည် ကာကွယ်ဆေး လွှမ်းခြုံမှု မြင့်မားသောဖြစ်ရာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကင်းစင်သော တသိုလ်နေ့ရက်များဆီသို့ သင်ကြားသင်ယူမှု မထိခိုက်စေရန် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံကြပါစို့ဟု တိုက်တွန်းလိုက်ရပါသည်။ ။

တင်ထက်ထက်ဇော်