ဇာတိမာန် စာဆိုပညာရှင် ဆရာကြီးတက္ကသိုလ်တင်ခ

နိုင်ငံတော်အစိုးရသည် မိမိဘဝတစ်သက်တာ တစ်လျှောက် မြန်မာစာပေဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းနှင့် စာပေရေးသားပြုစုခြင်း၊ စာပေသုတေသနပြုခြင်း လုပ်ငန်းများကိုတစိုက်မတ်မတ်လုံ့လပြု ဆောင်ရွက် ခဲ့သည့် စာပေပညာရှင်ကြီးများကို “အမျိုးသား စာပေတစ်သက်တာဆု” အဖြစ် ၂၀၀၁ ခုနှစ်မှ စတင်လျက် ချီးမြှင့်ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွက် အမျိုးသားစာပေဆုနှင်းသဘင် အခမ်းအနားတွင် အမျိုးသားစာပေတစ်သက်တာဆု အဖြစ် စာရေးဆရာကြီး နှစ်ဦးနှင့် စာရေးဆရာမ ကြီး တစ်ဦး စုစုပေါင်း သုံးဦးကို ချီးမြှင့်ခဲ့သဖြင့် ယခုအခါ အမျိုးသားစာပေတစ်သက်တာဆုရ ပညာရှင် စုစုပေါင်း (၃၄) ဦး ရှိခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်အတွက် အမျိုးသားစာပေဆုနှင်း သဘင်ကို ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့ရာ ယင်းအခမ်းအနားတွင် ဆရာကြီး ဦးဝင်းမွန် (တက္ကသိုလ်ဝင်းမွန်)နှင့် ဆရာကြီးဦးတင်ခ (တက္ကသိုလ်တင်ခ)တို့ ဆုချီးမြှင့်ခံကြရသည်။ ဆရာကြီးနှစ်ဦးစလုံးမှာ တိုင်းပြည်နှင့် လူမျိုး အကျိုးအတွက် အပတ်တကုတ်ကြိုးစားအားထုတ် ၍ ပြည်သူများ၏ အတွေးအခေါ်၊ အသိအမြင် ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်စေရန်နှင့် ဗဟုသုတပွားများစေရန် မိမိကျွမ်းကျင်ရာ နယ်ပယ်အလိုက် သုတ၊ ရသ ဆိုင်ရာ စာအုပ်စာတမ်းများစွာကို ရေးသားပြုစုခဲ့သူများ ဖြစ်သည်။

စစ်သည် စာဆိုတစ်ဦး

ဆရာကြီး တက္ကသိုလ်တင်ခမှာ စစ်သည် စာဆိုတစ်ဦးဖြစ်ပြီး မြန်မာစာ၊ မြန်မာမှု၊ မြန်မာ့ အနုပညာ ထိန်းသိမ်းပြန့်ပွားရေးတာဝန်များကို တစ်တပ်တစ်အား ပါဝင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် မျိုးချစ်စိတ်ထက်သန်ရေးနှင့် တိုင်းကျိုးပြည်ပြု စာပေများစွာကို ရေးသားခဲ့သည့် ဇာတိမာန် စာဆိုကြီးဟုလည်း ခေါ်ဆိုနိုင်ပါသည်။ ထို့အပြင် ဆရာကြီးသည် မြန်မာစာပေဖွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာ အသင်းအဖွဲ့များတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ ဦးဆောင်တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ဤသို့ ရေးသားဆောင်ရွက်မှုများကြောင့်ပင် ဆရာကြီး တက္ကသိုလ်တင်ခသည် ၂၀၁၃ ခုနှစ်အတွက် ပခုက္ကူ ဦးအုံးဖေ တစ်သက်တာဆု၊ ၂၀၁၅ ခုနှစ်အတွက် ထွန်းဖောင်ဒေးရှင်း စာပေတစ်သက်တာဆု၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏အဆင့်မြင့်ဆုံးစာပေဆု ဖြစ်သည့် အမျိုးသားစာပေတစ်သက်တာဆု၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် သုတစွယ်စုံစာပေတစ်သက်တာဆုတို့ကို ချီးမြှင့်ခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

ဆရာကြီး တက္ကသိုလ်တင်ခကို ၁၉၄၀ ပြည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၇ ရက် စနေနေ့တွင် သထုံခရိုင် သိမ်ဆိပ်မြို့နယ် ကတိုက်ကလေးကျေးရွာ၌ အဘ ဦးချစ်ကျော်၊ အမိ ဒေါ်သန်းရင်တို့က မွေးဖွား ခဲ့သည်။ ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်မြို့ တာမွေအစိုးရ အထက် တန်းကျောင်းမှ တက္ကသိုလ်ဝင်တန်း အောင်မြင်ခဲ့ သည်။ ၁၉၅၇ ခုနှစ် ဧပြီလ သင်္ကြန်အထူးထုတ် မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာတွင် “ပွဲသဘင်မနွှဲချင် ဘဝင်နွမ်းတာပါ” လေးချိုးကဗျာကို တက္ကသိုလ်မောင်တင်ခ ကလောင်အမည်ဖြင့် ပထမဆုံးအကြိမ် ရေးသားခဲ့သည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ် “သက်လျာ” မဂ္ဂဇင်း ကဗျာပြိုင်ပွဲတွင် “ပညာ” လေးလုံးစပ်လင်္ကာကို တက္ကသိုလ်တင်ခအမည်ဖြင့် ဒုတိယဆုရရှိကာ ပုံနှိပ်ဖော်ပြခံရသည်။ မြန်မာ့အလင်း၊ ဟံသာဝတီ သတင်းစာတို့တွင် ကဗျာ၊ ဆောင်းပါးများစွာရေးသား ခဲ့သည်။

တာဝန်တို့ကို အဆင့်ဆင့်ထမ်းဆောင်

၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဝိဇ္ဇာအထွေထွေဂုဏ်ထူး (မြန်မာစာ) ဘွဲ့ကိုရရှိသည်။ ၁၉၆၀-၁၉၆၁ ခုနှစ် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တွင် မြန်မာစာနည်းပြအဖြစ် လည်းကောင်း၊ အောင်ဆန်းသူရိယလှသောင်း ကျောင်းတွင် ၁၉၆၁-၁၉၆၄ အထိ အထက်တန်းနည်းပြ ဆရာအဖြစ်လည်းကောင်း တာဝန်ထမ်းဆောင် ခဲ့သည်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် ဗိုလ်လောင်းသင်တန်း အမှတ်စဉ် (၃၁) သို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၅-၆၉ ခုနှစ်အတွင်း အမှတ် (၉၇) ခြေလျင်တပ်ရင်း၌ တပ်စုမှူး၊ တပ်ခွဲမှူးတာဝန်များ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၉ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် စစ်တက္ကသိုလ်သို့ ပြောင်းရွှေ့ရောက်ရှိပြီး နည်းပြ၊ လက်ထောက်ကထိက၊ ကထိက၊ ပါမောက္ခ၊ လက်ထောက်စာပေ ညွှန်ကြားရေးမှူး တာဝန်တို့ကို အဆင့်ဆင့်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။

၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် မဟာဝိဇ္ဇာ (မြန်မာစာ) ဘွဲ့ကို ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ဘွဲ့ယူစာတမ်းအဖြစ် “ကုန်းဘောင်ခေတ် သုတစကားပြေကျမ်းများ လေ့လာချက်” စာတမ်း တင်သွင်းခဲ့သည်။ ရှုမဝ၊ မြဝတီ၊ ငွေတာရီ၊စန္ဒာ၊သောင်းပြောင်းထွေလာမဂ္ဂဇင်း၊ လုပ်သားပြည်သူ့နေ့စဉ်၊ မြန်မာ့အလင်း၊ ကြေးမုံ သတင်းစာတို့တွင် ကဗျာ၊ ဆောင်းပါးများစွာ ရေးသားခဲ့သည်။

၁၉၈၃-၁၉၉၄ ခုနှစ်များ၌ လုပ်သားပြည်သူ့နေ့စဉ် (ယခု မြန်မာ့အလင်း)၊ စာပေနှင့် အနုပညာ ကဏ္ဍတွင် မြန်မာစာပေမှ ရှာဖွေတွေ့ရှိချက်များနှင့် အခြား စာပေအနုပညာဆိုင်ရာ သုတရေးရာ များကို စဉ်ဆက် မပြတ် ရေးသားခဲ့သည်။

၁၉၉၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပြန်ကြားရေး ဝန်ကြီးဌာနသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး သတင်းနှင့်စာနယ်ဇင်း လုပ်ငန်း ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူးတာဝန်ကို ၂၀၀၄ ခုနှစ်အထိ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။

ကဗျာ၊ ဆောင်းပါးများ ရေးသားပြုစု

မြန်မာ့အလင်း၊ ကြေးမုံ၊ နယူးလိုက်အော့ဖ် မြန်မာသတင်းစာများ၊ နိုင်ငံတကာသတင်းဂျာနယ်၊ ရွှေမောင်းသံဂျာနယ်၊ နိုင်ငံ့ဂုဏ်ရည်မဂ္ဂဇင်းနှင့် အခြားဂျာနယ်၊ မဂ္ဂဇင်းတို့တွင် ကဗျာ၊ ဆောင်းပါးများ ရေးသားပြုစုခဲ့သည်။

ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ် စာပေနှင့်စာနယ်ဇင်းဥက္ကဋ္ဌ၊ မြန်မာနိုင်ငံ စာပေနှင့်စာနယ်ဇင်းအဖွဲ့ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ (၁) နှင့် ဥက္ကဋ္ဌ၊ မြန်မာနိုင်ငံ စာရေးဆရာအသင်းတွင် နာယက၊ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန မြန်မာစာအဖွဲ့ ဦးစီးဌာနတွင် အချိန်ပြည့်မြန်မာစာအဖွဲ့ဝင်၊ ပုဂ္ဂလိက စာပေဆုများတွင် ဆုရွေးချယ်ရေးအဖွဲ့ဝင်နှင့် အမျိုးသားစာပေဆု စိစစ်ရွေးချယ်ရေးကော်မတီတွင် ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ စသည့်တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။

စီမံထူးချွန် ပထမဆင့်၊ ဝိဇ္ဇာထူးချွန် ဒုတိယဆင့် များ ချီးမြှင့်ခံရသည်။

စာအုပ်ပေါင်း ၁၂ အုပ် ရေးသားပြုစု

ဆရာကြီးသည် “ချီလေတဲ့ချီလေ၊ အာဆီယံနှင့် မြန်မာ (မြန်မာ-အင်္ဂလိပ်)၊ နိုင်ငံတော်၊ ပြည်သူနှင့် တပ်မတော်တို့၏ အောင်ပွဲများ (ပ+ဒု)တွဲ၊ အံ့ဖွယ် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် အခြားဆောင်းပါးများ၊ ချီလေတဲ့ ချီလေမှ ညီစေတဲ့ညီစေသို့ (မြန်မာ-အင်္ဂလိပ်)၊ မြန်မာစာမြန်မာမှုကို ပြုစုပျိုးထောင် ခေါင်းဆောင် ခဲ့သူများ၊ မြန်မာ့ဇာတိမာန်အဘိဓာန်၊ အလောင်းမင်း တရား” စသည့် စာအုပ်များအပါအဝင် စာအုပ်ပေါင်း ၁၂ အုပ် ရေးသားပြုစုခဲ့သည်။

နိုင်ငံအသီးသီးတွင် ဝေါဟာရအဘိဓာန်၊ ပညာရပ်အဘိဓာန်၊ ဘာသာရပ်အဘိဓာန်၊ အကြောင်းရပ် အဘိဓာန် စသည်ဖြင့်အဘိဓာန် အမျိုးမျိုး ပြုစုခဲ့ကြသည်။ ယင်းအဘိဓာန်များ အတွင်း၌ ထူးခြားရှားပါးသည့် “မြန်မာ့ဇာတိမာန် (အဘိဓာန်” စာအုပ်ကို ဆရာကြီးက ပြုစုခဲ့သည်။ ဆရာကြီး စစ်တက္ကသိုလ်တွင် လက်ထောက်စာပေ ညွှန်ကြားရေးမှူးတာဝန်ယူစဉ် ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၂ရက်ပြည်ထောင်စုနေ့အထူးထုတ် လုပ်သားပြည်သူ့နေ့စဉ်သတင်းစာ (ယခု မြန်မာ့ အလင်း)တွင် “မြန်မာဟူသော ဝေါဟာရကို မြန်မာ စာပေမှ လေ့လာတွေ့ရှိချက်များ” ဆောင်းပါးကို စတင်ရေးသားခဲ့ပြီး ထိုမှစာပေယဉ်ကျေးမှုအနုပညာ ရေးရာများကို စဉ်ဆက်မပြတ် ရေးသားခဲ့သည်။ ယင်းဆောင်းပါးများကို စုစည်းပြီး “မြန်မာ့ ဇာတိမာန် အဘိဓာန်”စာအုပ်ကို ထုတ်ဝေခဲ့ရာ ၁၉၉၃ ခုနှစ်အတွက် အမျိုးသားစာပေ (သုတ ပဒေသာဝိဇ္ဇာ) ဆုကို ချီးမြှင့်ခံခဲ့ရပါသည်။

အမျိုးသားစာပေဆု စိစစ်ရွေးချယ်ရေး ကော်မတီ၏ဆုရမှတ်ချက်တွင် “တက္ကသိုလ်တင်ခ ၏ မြန်မာ့ဇာတိမာန် အဘိဓာန်သည် ကျောင်းသား လူငယ်မှစ၍ သက်ကြီးဝါရင့်ပညာရှင်ကြီးများ အထိ လက်မလွှတ်ဘဲ အားကိုးအားထားပြုရသည့် ရည်ညွှန်းကျမ်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရသည်။ ... “မြန်မာ” နှင့် အစချီ၍ “လွတ်လပ်ရေး” နှင့် အဆုံးသတ်ထားသော ဝေါဟာရ (၃၄) လုံး တင်ပြ ထားသည်။ အမျိုးသားရေးရာ ဇာတိမာန်သဘောဆောင်သော ဝေါဟာရများ၊ ယဉ်ကျေးမှု ဇာတိမာန် သဘောဆောင်သော ဝေါဟာရများ၊ လွတ်လပ်ရေး ကြိုးပမ်းမှု သမိုင်းစဉ်နှင့်ယှဉ်၍ ဇာတိမာန် သဘောဆောင်သော ဝေါဟာရများ ဖြစ်ကြသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် မြန်မာ့ဇာတိမာန်သဘော ဆောင်သော အကြောင်းရပ် (၃၄) မျိုးကို အကိုး အထောက် စုံစုံလင်လင်ဖြင့် အရင်းအမြစ်အဓိပ္ပာယ် မှအစ ဖွင့်ဆိုရေးသားထားသော ဆောင်းပါးများကို စုစည်းတင်ပြထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ပြည့်စုံသည်ဟု မဆိုသာသော်လည်း မြန်မာ့ဇာတိမာန်ဆိုင်ရာ အကြောင်းရပ်များကို အလွယ်တကူ ထုတ်နုတ် အသုံးပြုနိုင်စေရန်ကြိုး စားအားထုတ်ထားကြောင်း တွေ့ရသဖြင့် ဆုချီးမြှင့်ရန် ထောက်ခံပါသည်” ဟူ၍ ဖော်ပြထားပါသည်။

လေ့လာနေသူများအတွက် အကျိုးရှိလှသည့်စာအုပ်

ဆရာကြီး၏လက်ရာများအနက် မြန်မာ စာပေဆိုင်ရာ စာအုပ်တစ်အုပ်မှာ “မြန်မာစာပေမှ ရှာဖွေလေ့လာတွေ့ရှိချက်များ (၂၀၁၅)” စာအုပ် ဖြစ်သည်။ ဆောင်းပါး စုစုပေါင်း ၂၈ ပုဒ်ပါရှိပြီး မြန်မာဘာသာအဘိဓာန်၊ ပထမမြန်မာစာ စာနယ်ဇင်း၊ ရတနာပုံနေပြည်တော်သတင်းစာ၊ ရှုမဝ၊ ငွေတာရီ၊ မြဝတီ စသည့်စာနယ်ဇင်းများနှင့် မဂ္ဂဇင်းများအကြောင်း၊ မြန်မာဇာတိမာန် အဘိဓာန် ဆရာဦးမောင်မောင်တင်၊ ဆရာဦးဘိုးသုန်၊ ဆရာဇေယျ၊ ဆရာမြကေတု စသူတို့၏အကြောင်း၊ ရေးဖော်ရေးဖက် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များဖြစ်သည့် ဆရာကြီးဗိုလ်ကလေး တင့်အောင်၊ အကယ်ဒမီ ဝင်းဦး၊ ဂီတလုလင်မောင်ကိုကို၊ ဆရာမောင်ဆုရှင်၊ ဆရာညွန့်ဝေ(ကသာ) တို့၏အကြောင်း များအပြင် မြန်မာစာပေဖွံ့ ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းကို ဆောင်ရွက် လျက်ရှိသည့် “စာပေဗိမာန်” ၏ အကြောင်းတို့ကိုလည်း သုတေသနပြု ရေးသားထားပါသည်။ မြန်မာစာပေ ဆိုင်ရာနှင့် မြန်မာစာပေ မြန်မာမှုကို ပြုစုပျိုးထောင်သူများ အကြောင်း ကိုလေ့လာနေသူ များအတွက် အကျိုးရှိလှသည့်စာအုပ် ဖြစ်သည်။

ဆရာကြီး တက္ကသိုလ်တင်ခသည် မြန်မာမှုနယ်ပယ်မှ ပုဂ္ဂိုလ်များ၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိများကို စုဆောင်း သုတေသနပြုရေးသားသူ ဖြစ်သည်။ ပြည်ထောင်စုမြန်မာ နိုင်ငံတော်ကို တတိယအကြိမ် ပြန်လည် ထူထောင်ခဲ့သော နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင် မင်းကောင်းမင်းမြတ်တစ်ဦးဖြစ်သည့် အလောင်းမင်း တရားကြီး၏ အကြောင်းကို သုတေသနပြုရေးသား ထားသည့် “အလောင်းမင်းတရား” စာအုပ်မှာ လူငယ်မျိုးဆက်သစ်များအတွက် သမိုင်းဆိုင်ရာ ဗဟုသုတကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်သည့် စာအုပ် ဖြစ်သည်။ အလောင်းမင်းတရားကြီး၏ ထူးခြားသော ပြည်ထောင်စုစိတ်ဓာတ်၊ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်ရေး၊ နိုင်ငံရေးအမြင်၊ စစ်ရေးအမြင်၊ ထူးခြားသောသမိုင်းဂုဏ်ရည်၊ စစ်စည်း ကမ်းများ၊ စစ်ရေးစစ်မှု၊ မြို့ပြအုပ်ချုပ်ရေး စသည်တို့ကို ပြည့်စုံစွာ တင်ပြရေးသားထားသည်။ အလောင်းမင်း တရားကြီး၏ ထူးခြားသော မှတ်သားဖွယ်စကားများ နှင့် စာဆိုပညာရှင်ကြီးများကို လမ်းညွှန်ပြု၍ နန်းတည်ဓလေ့ပျို့၊ စစ်ရေးစစ်ရာပျို့၊ နန်းဓလေ့ မော်ကွန်းများကို အမြော်အမြင် ကြီးစွာ စီမံဖန်တီး ပေးခဲ့ပုံများကိုလည်း ရေးသားတင်ပြထားသဖြင့် မြန်မာ့သမိုင်း အတ္ထုပ္ပတ္တိဆိုင်ရာ မှတ်တမ်းအတွက် တန်ဖိုးထားရမည့် စာအုပ်ဖြစ်သည်။

ပြည်သူ့အကျိုးပြုလုပ်ငန်းများကို ရေးသားခဲ့

ဆရာကြီးသည် သတင်းနှင့်စာနယ်ဇင်းလုပ်ငန်း ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူးတာဝန်ဖြင့် သတင်း ဆောင်းပါးများကို စဉ်ဆက်မပြတ်ရေးသားခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက် ရေးအဖွဲ့ အစိုးရလက်ထက်တွင် နိုင်ငံတော် ခေတ်မီ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် ဘက်စုံပြည်သူ့ အကျိုးပြု လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ခဲ့မှုအခြေအနေ များကို ဆရာကြီးက နေ့စဉ်သတင်းစာများတွင် မှတ်တမ်းတင်ရေးသားခဲ့သည်။ ၁၉၉၆ ခုနှစ် ဇူလိုင် လမှ ၁၉၉၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအထိ နိုင်ငံတော်က ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် ပြည်သူ့အကျိုးပြုလုပ်ငန်းများကို ရေးသားခဲ့သည့် ဆောင်းပါးအပုဒ် ၃၀ကို စုစည်းလျက် “နိုင်ငံတော်၊ ပြည်သူနှင့် တပ်မတော်တို့၏ အောင်ပွဲများ” စာအုပ်ကို ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ယင်းစာအုပ် အားဖြင့် နိုင်ငံ၏ခေတ်သမိုင်းမှတ်တမ်းကို လေ့လာ သိရှိနိုင်ပါသည်။

ဆရာကြီးသည် သတင်းနှင့်စာနယ်ဇင်းလုပ်ငန်း မှ ထုတ်ဝေသော နိုင်ငံတကာသတင်းဂျာနယ်တွင် ရေးသားခဲ့သည့် ဆောင်းပါးများအတွင်းမှ အရှေ့တောင် အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) အကြောင်း သိကောင်းစရာဆောင်းပါးများကို စုစည်းဖော်ပြထား သည့်စာအုပ်ဖြစ်သည့် “အာဆီယံနှင့် မြန်မာ” စာအုပ် ကိုလည်းထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ယင်းစာအုပ်တွင်အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့၏ ဆက်ဆံရေး၊ အာဆီယံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံဆက်ဆံရေး တို့ကို စုစည်းတင်ပြထားသဖြင့် အာဆီယံအဖွဲ့အစည်း အကြောင်း၊ အာဆီယံနိုင်ငံများအကြောင်း လေ့လာ သူများအတွက် တန်ဖိုးရှိလှသောစာအုပ် ဖြစ်ပါသည်။

ဆရာကြီးသည် မြန်မာစာပေဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်း များကို စိတ်အားထက်သန်စွာ ဆောင်ရွက်သူဖြစ်ပြီး ပြင်ဦးလွင်စစ်တက္ကသိုလ်တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်စဉ်က နှစ်စဉ်စာဆိုတော်ရာသီတွင် ပြင်ဦးလွင် စာပေနှင့် စာနယ်ဇင်းအဖွဲ့နှင့် ပူးတွဲလျက် စာပေဟောပြော ပွဲများ ကျင်းပလေ့ရှိကြောင်း သိရပါသည်။ ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးမြို့မှ စာပေပညာရှင်ကြီးများကို တကူးတက ဖိတ်ကြားကာ လေးစားခင်မင်စွာ၊ ရင်းနှီးပျူငှာစွာ ဧည့်ဝတ်ကျေပွန်ကြောင်း စာနယ်ဇင်းများတွင်ဖတ်ရှု ခဲ့ဖူးပါသည်။

ဆရာကြီးသည် စစ်သည်စာဆို၊ ဇာတိမာန်စာဆို အဖြစ် နှစ်ကာလကြာမြင့်စွာ မြန်မာစာပေ ဖွံ့ဖြိုးရေး လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံအကျိုးပြုစာပေ များစွာကို အစဉ်တစိုက်ရေးသား ခဲ့သူဖြစ် သဖြင့် အမျိုးသားစာပေတစ်သက်တာဆုကို ထိုက်တန်စွာ ချီးမြှင့်ခံခဲ့ရခြင်းကို ဝမ်းမြောက် ဂုဏ်ယူ အားကျ မိပါသည်။ အကျိုးပြုစာပေများ ထွန်းကားရေး ဦးတည်ဆောင်ရွက် ဆရာကြီးသည် မြန်မာနိုင်ငံ စာပေနှင့် စာနယ်ဇင်းအဖွဲ့တွင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ၊ ဥက္ကဋ္ဌတာဝန် များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့စဉ်က စာရေးဆရာ၊ သတင်းစာဆရာများ၏ ကလောင်စွမ်းရည် တိုးတက်ရေး၊ လူမှုစီးပွား ဖွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကို အားကြိုးမာန်တက် ဦးဆောင် ခဲ့သူဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ တစ်ဝန်းတွင် စာပေ နှင့် စာနယ်ဇင်းအဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်းရေး၊ မြန်မာစာပေ ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် လက်ရာမြောက်သော ကလောင်ရှင်များ ထွက်ပေါ်ရေး၊ နိုင်ငံနှင့် ပြည်သူ အတွက် အကျိုးပြုစာပေများ ထွန်းကားရေးတို့ကို ဦးတည်ဆောင်ရွက်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။

ဆရာကြီးသည် အမျိုးသားစာပေဆု စိစစ် ရွေးချယ်ရေးကော်မတီတွင် ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့စဉ်ကလည်း လက်ရာကောင်းမွန်၍ အမှန်တကယ် ဆုရသင့်ရထိုက်သည့်စာအုပ်များကို ရွေးချယ်၍ ဆုချီးမြှင့်နိုင်ရန် ဆုရွေးချယ်ရေး အဖွဲ့ဝင်များနှင့် ဆုရွေးချယ်ရေးလုပ်ငန်းများကို စနစ်တကျ ဆောင်ရွက် ခဲ့သူဖြစ်သည်။ မြန်မာစာပေ ဆိုင်ရာ၊ မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်ရှင်သန်ရေးစာပေ ဆိုင်ရာ၊ ဇာတိမာန်စာပေဆိုင်ရာများကို စဉ်ဆက်မပြတ် သုတေသနပြု လေ့လာ နေသူဖြစ်ပြီး ပညာရယူ လိုသူ မည်သူ့ကိုမဆို နွေးထွေးစွာလက်ဆင့်ကမ်း မျှဝေပေးလျက်ရှိပါသည်။

ဆရာကြီး တက္ကသိုလ်တင်ခသည် ဇနီး၊ သားသမီးများနှင့်အတူ အမှတ် (၉၀)၊ မင်းလမ်း၊ ဆရာစံ(တောင်)ရပ်ကွက်၊ ဗဟန်းမြို့နယ်၊ ရန်ကုန် တိုင်းဒေသကြီးတွင် နေထိုင်လျက်ပညာရေး ဝန်ကြီးဌာန မြန်မာစာအဖွဲ့တွင် အချိန်ပြည့်တာဝန် ထမ်းဆောင်လျက် ရှိပါသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် အသက် ၈၂ နှစ် ပြည့်မည့် ဆရာကြီးကို ကျန်းမာအသက်ရှည်စွာ အသက်ရာကျော်တိုင်ပါစေကြောင်း ဂါရဝပြုလျက် ဆုမွန်တောင်း ရေးသားအပ်ပါသည်။

ကိုးကားသည့်စာအုပ်များ

၁။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်အတွက် အမျိုးသားစာပေ

ဆုနှင်းသဘင် လက်ကမ်းစာအုပ် ၂။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်အတွက် အမျိုးသားစာပေ

ဆုနှင်းသဘင် လက်ကမ်းစာအုပ် ၃။ ဆရာကြီးရေးသားခဲ့သည့် စာအုပ်များ

ဇလတ္တာ(စာပေဗိမာန်)