ငြိမ်းချမ်းရေးအထင်ကရ NCA နှင့်အတူ ယုံကြည်နားလည်မှုများဖြင့်ရှေ့ဆက်မြဲရှေ့ဆက်နေမည်

မိုးမြင့်

မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေး အထင်ကရမှတ်တိုင်တစ်ခု Nationwide Ceasefire Agreement ဖြင့် တစ်နိုင်ငံလုံးထာဝရငြိမ်းချမ်းရေး NCA ငြိမ်းချမ်းရေးခရီးက အောက်တိုဘာလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် (၁၀)နှစ် ရှိသွားပါပြီ။ တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သမိုင်းဝင်စာချုပ်ကြီး၌ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသူများ၊ ကူညီအားပေးခဲ့သူများ၊ ပြည်တွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာမှ အသိသက်သေပုဂ္ဂိုလ်များ သက်ရှိထင်ရှားရှိဆဲဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း ယခုအချိန်အထိ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းကာကွယ်စောင့်ရှောက်နေရသူများရှိသလို ဖျက်ဆီးနေကြသူများလည်း ရှိနေသည်။

ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးတို့က ဆက်စပ်နေ

၁၈၈၅ ခုနှစ်က ဆုံးရှုံးခဲ့ရကာ ခက်ခက်ခဲခဲတိုက်ယူခဲ့ရပြီးမှ ပြန်လည်ရရှိခဲ့သည့် လွတ်လပ်ရေးကြီးဖြစ်၍ ပြန်လည်မဆုံးရှုံးရအောင် အရင်းအနှီးမြောက်မြားစွာ ပေးဆပ်ကာကွယ်နေရသည်။ လူ့အသက်ပေါင်းများစွာ ပေးဆပ်ထားရသည့်အတွက်လည်း လွတ်လပ်ရေးနှင့် အချုပ်အခြာတန်ဖိုးက ကြီးမားလှသည်။ လွတ်လပ်ရေးနှင့်အတူ သန္ဓေတည်ခဲ့သည့် ခွဲထွက်လိုမှု၊ မညီညွတ်မှု၊ လက်နက်ကိုင် ဆူပူသောင်းကျန်းမှု၊ အကြမ်းဖက်မှုများက ယခုတိုင် ရှိနေဆဲ။ ဝါဒစွဲ၊ ဂိုဏ်းဂဏစွဲများလည်း ပြင်းထန်​နေဆဲပင်။

သမိုင်းအဆက်ဆက်၊ အစိုးရအဆက်ဆက်က ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကြိုးစားဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်သာ။ သို့သော် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးကား မရသေး။ ကျွန်တော်တို့ မှတ်မိသည်က တစ်နိုင်ငံလုံးထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးကို ၁၉၈၈ ခုနှစ် တပ်မတော် အစိုးရလက်ထက် အစောပိုင်းကာလများကတည်းက ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်ဆိုသောအချက်တစ်ခု။ ထိုစဉ်မှစ၍ ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးကို အခြေခံ၍ ငြိမ်းချမ်းရေးစကား ပြောခဲ့ကြသည်။ ပြည်ထောင်စုမပြိုကွဲ ရေး၊ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်မှုမပြိုကွဲရေး၊ အချုပ်အခြာတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးကို လုံးဝအထိခံ၍ မရသည်မှာ ရှင်းပါသည်။ ထိုအရေးသုံးပါး မစဉ်းစားဘဲ ငြိမ်းချမ်းရေးကို လုံးဝဆောင်ရွက်၍ မဖြစ်နိုင် သည်မှာလည်း ရှင်းလှသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသမိုင်းကြောင်းအရ ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို မဆက်စပ်၍ ဘယ်လိုမှမဖြစ်နိုင်သည်မှာ ထင်ရှားပါသည်။

စိတ်ရှည်၊ သည်းခံ၊ နားလည်၊ ယုံကြည်ချက်များဖြင့်

အထူးသဖြင့် ယခုလို နိုင်ငံရေးသမိုင်းကြောင်း အချိုးအကွေ့တစ်ခု၊ ဒီမိုကရေစီအလှည့်အပြောင်း တစ်ခုတွင် ဒီမိုကရေစီနှင့်ကိုက်ညီသည့် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်ဖို့က ပို၍အရေးကြီးနေပါသည်။ ထိုသို့ ဒို့တာဝန်အရေးများနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး အရေးကြီးပုံကို တပ်မတော်အစိုးရအဆက်ဆက်နှင့် တပ်မတော်က ကောင်းစွာသဘောပေါက်သည်။ ထို့ကြောင့်လည်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်ဆိုလျှင် တပ်မတော်ဘက်က ဘယ်တော့မှ လက်မနှေး၊ ဝန်မလေးခဲ့ပါ။ စိတ်ရှည်၊ သည်းခံ၊ နားလည်မှု၊ ယုံကြည်မှုအပြည့်ဖြင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကို ငြိမ်းချမ်းရေးစားပွဲဆီ ဖိတ်ခေါ်မြဲဖိတ်ခေါ်နေခဲ့သည်။

ယခုလို အခြေအနေမှာ ယာယီနေထိုင်ရန်မျှ၊ နယ်မြေအကန့်အသတ်သဘောတူညီချက်မျှ၊ ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးရေးသဘောတူညီချက် (Gentleman Agreement) မျှဖြစ်ရုံမက အမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေးအထိ သွားနေပြီဖြစ်သည်။ ယခု ၂၀၂၁ အလွန် နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးအပြောင်းအလဲများမှ ဖားနှင့်ငါး၊ အပြုနှင့်အဖျက်၊ ဓမ္မနှင့်အဓမ္မ ကွဲပြားသွားပုံကို ပြည်သူများ၊ တိုင်းရင်းသားများ ဒိဋ္ဌဓမ္မသိသွားခဲ့ကြသည်က အရှုံးထဲမှအမြတ်တစ်ခု။ တိုင်းရင်းသားအမည်ခံ၊ တော်လှန်ရေးအမည်ခံလက်နက်ကိုင်များ၊ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည့် အချို့အချို့သော တိုင်းရင်းသားပါတီများ၊ Political players နိုင်ငံရေးပါတီများသာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိရှိနားလည်သဘောပေါက်ကြရန်သာ လိုပါသည်။

ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် လမ်းပြမြေပုံဖြစ်ဆဲ

NCA သမိုင်း၏ အစသည် ၂၀၁၁ ခုနှစ် နိုင်ငံတော်က စတင်ဖော်ဆောင်သည့် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေး လမ်းပြမြေပုံမှ အစပြုခဲ့သည်ဟု အမှတ်ရမိပါသည်။ ထိုမှ၂၀၁၂ ခုနှစ် မေလ ၃ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ပါဝင်သောအဖွဲ့ဝင် ၁၁ ဦးပါ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရေး ဗဟိုကော်မတီ (Union Peace Central Committee-UPCC) ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၃ ခုနှစ် လိုင်ဇာတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ ညီလာခံမှ နိုင်ငံတော်အစိုးရနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမည့် NCA ညှိနှိုင်းရေးအဖွဲ့ ဖြစ်ပေါ်လာ သည်ဟု ဆိုရမည်။

ထိုမှတစ်ဆင့် ပထမမူကြမ်းကို သဘောတူညီမှု ရခဲ့သည်၊၊ မူကြမ်းအပေါ် အကြိမ်ကြိမ် အကျေ အလည် ညှိနှိုင်းခဲ့၊ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီးမှ သဘောတူညီချက်မူချောကို ရခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များ၏ တင်ပြချက်အားလုံးနီးပါးအပေါ် သဘောတူညီခဲ့ကြပြီးမှ ၂၀၁၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် NCA စာချုပ် ချုပ်ဆိုနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စာချုပ်ချုပ်ရာတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် ၈ ဖွဲ့ ပါဝင်ခဲ့ကြရာ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)၊ ဒီမိုကရေစီ အကျိုးပြုကရင်တပ်မတော် (DKBA)၊ ကရင် အမျိုးသားအစည်းအရုံး/ကရင်လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်-ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီ (KNU/KNLA-PC)၊ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF)၊ ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်(PNLO)၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး (ABSDF)၊ ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ(ALP)၊ သျှမ်းပြည် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ(RCSS)တို့ ကိုယ်စားပြုသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် ခေါင်းဆောင်များကိုယ်တိုင် ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

တပ်မတော်နှင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များအပြင် အစိုးရနှင့်လွှတ်တော်များ အပိုင်းကလည်း ဝိုင်းဝန်းကြိုးစားခဲ့ကြသည်။ ပြည်တွင်း အသိသက်သေများအဖြစ် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရေး ဗဟိုကော်မတီအဖွဲ့ဝင်များ၊ တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီးများ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ စာချုပ်ညှိနှိုင်းရေးမှူးများ၊ နှစ်ဖက်သက်သေများ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။ နိုင်ငံတကာ အသိသက်သေများအဖြစ် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံမှ နိုင်ငံခြားရေးရာဝန်ကြီးဌာန၊ အာရှရေးရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်၊ အိန္ဒိယသမ္မတနိုင်ငံမှ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးဆိုင်ရာအကြံပေး၊ ဂျပန်အစိုးရ၏ မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသားပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်၊ ထိုင်းနိုင်ငံမှ နိုင်ငံခြားရေးရာဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဥရောပသမဂ္ဂ သံအမတ်ကြီး၊ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးအကြံပေးတို့ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပါသည်။

သံသယကင်းကင်းဖြင့် အပြန်အလှန်နားလည်မှု၊ ယုံကြည်မှု၊ သည်းခံမှု၊ သဘောထားကြီးမှုများစွာ ဖြင့် စာချုပ်တစ်ခု ဖြစ်မြောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ကို တွေ့ရသည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် နောက်ထပ် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်နှစ်ဖွဲ့ဖြစ်သည့် မွန်ပြည်သစ်ပါတီ (NMSP)နှင့် လားဟူဒီမိုကရက်တစ်အစည်းအရုံး (LDU)တို့ စာချုပ်တွင် ပူးပေါင်းပါဝင် လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။ NCA စာချုပ်ပါအခြေခံမူများကား ကျယ်ပြန့်နက်ရှိုင်းသည့်အတွက် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ အပြီးတိုင်အဆုံးသတ်ရေးအတွက်လည်း အခြေခံအာမခံချက်များ ဖြစ်နေသည်။ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို စစ်ရေးဖြင့် မဖြေရှင်းဘဲ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းသည့် နိုင်ငံရေးယဉ်ကျေးမှု တစ်ရပ်လည်းဖြစ်သည်။ ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်လိုချင်သည့် တိုင်းရင်းသားပြည်သူများအတွက် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေး လမ်းပြမြေပုံတစ်ခုဆိုလျှင်လည်း မမှားပါ။

ယုံကြည်ချက်၊ အမြော်အမြင်နှင့် ပညာဉာဏ် ရှိနေသရွေ့

မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဟူသည် ဘယ်ခေတ်ဘယ်အခါမဆို အရေးကြီးပါသည်။ ထို့ကြောင့်လည်း နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီလက်ထက်တွင် အမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှုဗဟိုကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးခရီးကို ဆက်ခဲ့သည်။ ယခုအခါ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်တွင် မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီနှင့် ကိုက်ညီမည့် ငြိမ်းချမ်းရေးအခင်းအကျင်းကို ဘယ်လိုဆက်လက် ပုံဖော်ကြမလဲ၊၊ ပြည်သူများက ငြိမ်းချမ်းရေးကို အထူးငံ့လင့်နေကြသကဲ့သို့ တပ်မတော်ကလည်း မငြိမ်းချမ်းခြင်း၏ဆိုးကျိုးများကို အသိဆုံးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်လည်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဆက်လက်ညှိနှိုင်းနေရဦးမည်ပင်။ ပြည်သူ့အကျိုး၊ နိုင်ငံအကျိုး အ​မြော်အမြင်ကြီးကြီးဖြင့် ရှေ့ဆက်ချီတက်ကြရ ဦးမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ယခုအချိန်အထိတော့ မတူကွဲပြားမှုတွေနှင့် ဝေးနေဆဲဖြစ်သည်ဟု ခံစားရသည်။ အကြမ်းဖက်မှုများချုပ်ငြိမ်းရန် လက်နက်ဖြင့် ဖြေရှင်းနေရဆဲ ဖြစ်သည်ကိုလည်း နားလည်သည်။ ထိုလမ်းကိုမလျှောက်ချင်သော်လည်းလျှောက်နေရဆဲဖြစ်သည်ကို သဘောပေါက်သည်။

ထို့ကြောင့်လည်း NCA (၁၀)နှစ်ပြည့်၌ ဖိတ်ခါ်မြဲဆက်လက်ဖိတ်ခေါ်နေရပါဦးမည်။ စစ်ပွဲမပါဘဲ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဖြေရှင်း၍ရနိုင်သေးသည်ဟူသော ယုံကြည်ချက်ရှိနေသေး၍ဖြစ်ပါသည်။ ဝေးနေသောအရာတွေကို နီးကပ်အောင်ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်မည့် ပညာဉာဏ်ရှိနေ၍ ဖြစ်သည်။ အကြမ်းမဖက်၊ အနုပညာဆန်သော၊ ကျွမ်းကျင်မှု အရည်အသွေးများ ရှိနေသေးသည်ဟု ခံယူထား၍ဖြစ်သည်။ ဆန့်ကျင်ဘက်အမြင်များ လျှော့နိုင်ကြလျှင်၊ အကျိုး စီးပွားချင်းမတူသည်များကို ဘုံအကျိုးစီးပွားအဖြစ် မြင်လာလျှင် ငြိမ်းချမ်းရေးကစားပွဲက တကယ်ပြီးပါပြီ။

နိုင်ငံတော်နှင့် အချုပ်အခြာအတွက်ငါ့မှာ တာဝန်ရှိနေသည်ဟု ခံယူလိုက်လျှင် ဘယ်လောက် ကောင်းမလဲ၊ နိုင်ငံတော်အတွက် မစဉ်းစားတတ် သေးလျှင်တောင် စစ်ဘေးသင့်သည့် ငါ့ပြည်နယ်၊ ငါ့ဒေသ၊ ငါ့လူမျိုးအတွက် အနည်းငယ်မျှ စဉ်းစားမိ လျှင်ပင်အတော်အကျိုးကျေးဇူးများနေပါပြီ။ ငါတို့ လုပ်တာကိုင်တာများသည် ဒီမိုကရေစီအတွက်လား၊ နိုင်ငံအရေးလား၊ လူတစ်စု၊ တစ်ဖွဲ့၊ တစ်ပါတီ၊ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးတစ်ယောက် အတွက်လားပညာရှိရှိ စဉ်းစားတတ်ပါစေ။ ငါ့အမြင် ငါ့ရှုထောင့်က စဉ်းစားသမျှ အတွေးဟူသမျှမှာ တစ်ဖက်အကျိုးအတွက်လည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားပေးခြင်းမျိုးကသာပညာရှိတို့၏ စိတ်ထားဖြစ်သည်ကို မမေ့ပါနှင့်။

ငါကလည်း သူ့အတွက်စဉ်းစားပေးနေလျှင်၊ သူလည်းကိုယ့်အတွက် တွေးပေးနေမည်ဖြစ်ကြောင်း အသိမျိုးက နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အကျိုးစီးပွားကို ဖြစ်ထွန်းစေမည်ဟု ယုံကြည်ပါသည်။ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းခြင်းဟူသည် အပေးအယူ၊ အလျှော့အတင်းများစွာဖြင့် နှစ်ဦးနှစ်ဖက်လုံး အကျိုးရှိအောင် စကားပြောရ၊ လုပ်ကိုင်ပြရခြင်းဖြစ်၍ အလွန်ပညာဆန်ပါသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အကြမ်းမဖက်လမ်းစဉ် ရွေးတတ်သူကိုသာလျှင် သတ္တိရှိသူဟုလည်းဆိုကြ၍ သတ္တိရှိရှိ အမြော်အမြင်ရှိရှိဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးလိုလားသူများ အမှန်ဖြစ်စေချင်ပါသည်။

ထို့ကြောင့်လည်း ယခု (၁၀) နှစ်ပြည့် NCA နှစ်ပတ်လည်အခမ်းအနားကို အနှစ်သာရရှိရှိ စည်ကားသိုက်မြိုက်စွာကျင်းပရန် ရည်ရွယ်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ရွေးကောက်ပွဲအလွန် နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းနှင့်အတူ ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းပြမြေပုံကို ဘယ်လို ဆက်လက်ပုံဖော်ကြမလဲဆိုတာ ပြည်သူများက စိတ်ဝင်စားနေကြသည်။ အမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေးနှင့် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အချိန်ကောင်းဟူသည် နှောင်းသည်ဟူ၍ ဘယ်တော့မှ မရှိပါ။ ယနေ့လုပ်၊ ယနေ့အကျိုးရှိသည်သာ။

နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးအတွက် Nation building၊ ပြည်သူတို့၏ လူမှုစီးပွားဘဝများ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် အရေးတကြီး လုပ်စရာတွေများစွာရှိ​နေပါသည်။ စစ်ပွဲများက အဖြေမဟုတ်ဆိုသည်ကို တပ်မတော်ကော ပြည်သူပါ သိပါသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးလိုချင်လွန်း၍သာ စစ်ကို တိုက်နေရသည်ဆိုသည့် အမြင်ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖြစ်ရန်သာလိုသည်။ ယခုအထိ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ချက်များကား အပြုသဘောဆောင်ဆဲ ဖြစ်ပါသည်၊၊ အကောင်းမြင်ဆဲဖြစ်ပါသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေး အလင်းတံခါးကိုလည်း ဖွင့်မြဲဖွင့်ထားဆဲ ဖြစ်ပါသည်။ ။