နိုင်ငံတော်အား ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နိုင်ငံတော်အဖြစ် တည်ဆောက်ရာတွင် ခိုင်မာ တောင့်တင်းသော မူပိုင်ခွင့်စနစ်တည်ရှိနေခြင်း သည် စက်မှုလက်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ မြင့်မားလာစေရေးမှာ များစွာ အထောက်အကူပြုမည်ဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ၏ စီးပွားရေးနှင့် လူနေမှုအဆင့်အတန်း မြင့်မားမှု သည်လည်း ကဏ္ဍအလိုက် ဆန်းသစ်တီထွင်ဖန်တီး နိုင်မှု၊ နိုင်ငံတွင်းရှိ အသေးစားနှင့် အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမှု၊ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု များပြားလာမှု စသည့်အချက်များအပေါ်တွင် မူတည်လျက်ရှိပါသည်။ ၎င်းကဏ္ဍများ အရှိန် အဟုန်ဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးမြင့်မားလာစေရန်အတွက် မူပိုင် ခွင့်သည် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည့် အချက်တစ်ခုအဖြစ် ပါဝင်ပါသည်။
အထူးသဖြင့် တစ်ကမ္ဘာလုံးပေါင်းစည်းဖြစ်ပေါ် မှုဖြစ်စဉ် (globalization) လျင်မြန်စွာဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိခြင်းကြောင့် နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု၊ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု နယ်ပယ်များတွင် မူပိုင်ခွင့်ကိစ္စများသည် ပိုမို ကျယ်ပြန့်လာခဲ့ပြီး အထူးအရေးပါလာသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် မူပိုင်ခွင့်စနစ်တစ်ခု ပေါ်ထွန်း လာစေရန် ၂၀၁၉ ခုနှစ်က နိုင်ငံတကာနှင့် ကိုက်ညီ သည့် မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေလေးရပ်ကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ (Trademark Law)၊ စက်မှုဒီဇိုင်းမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ (Industrial Design Law)၊ စာပေနှင့် အနုပညာမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ (Copyright Law) နှင့် တီထွင်မှုမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ (Patent Law) တို့ ဖြစ်ပါသည်။
အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေများ အရ တာဝန်ခံဝန်ကြီးဌာနအဖြစ် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကို တာဝန် ပေးအပ်ခဲ့သည့်အတွက် ဥပဒေများအာဏာတည် ရေးနှင့် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေး လုပ်ငန်းစဉ် များကို ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပါသည်။
၂၀၁၉ ခုနှစ်က အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေများကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အတွက် မူပိုင်ခွင့်နည်းဥပဒေလေးခုနှင့် မူပိုင်ခွင့်နှင့် ဆက်နွှယ်သည့် အခြားနည်းဥပဒေသုံးခုကိုလည်း ရေးဆွဲလျက်ရှိပါသည်။ အဆိုပါနည်းဥပဒေများ အနက် အတည်ပြုထုတ်ပြန်ပြီးသည့် နည်းဥပဒေ များမှာ အမှတ်တံဆိပ်မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာ နည်းဥပဒေကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ဝန်ကြီးဌာန၏ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (၁၇/ ၂၀၂၃) ဖြင့်လည်းကောင်း၊ စက်မှုဒီဇိုင်းမှတ်ပုံတင် ခြင်းဆိုင်ရာ နည်းဥပဒေများကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဝန်ကြီးဌာန၏ အမိန့် ကြော်ငြာစာအမှတ် (၆၇/၂၀၂၃) ဖြင့်လည်းကောင်း၊ စာပေနှင့် အနုပညာမူပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာလက်ရာများ သို့မဟုတ် ဆက်နွှယ်သည့် အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာ နည်းဥပဒေ ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၃ ရက်နေ့တွင် ဝန်ကြီးဌာန၏ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (၇၀/ ၂၀၂၃) ဖြင့်လည်းကောင်း ထုတ်ပြန်ပြီးဖြစ်ပါသည်။ တီထွင်မှုမူပိုင်ခွင့်နည်းဥပဒေကို ထုတ်ပြန်နိုင်ရေး လုပ်ထုံးလုပ်နည်းနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါသည်။
မူပိုင်ခွင့်နှင့်ဆက်နွှယ်သည့် အခြားနည်းဥပဒေ သုံးခုကိုလည်း ရေးဆွဲလျက်ရှိပါသည်။ မူပိုင်ခွင့် ဆိုင်ရာ အေဂျင်စီနည်းဥပဒေ၊ စာပေနှင့်အနုပညာ မူပိုင်ခွင့် သို့မဟုတ် ဆက်နွှယ်သည့်အခွင့်အရေး ဆိုင်ရာ စုပေါင်းစီမံခန့်ခွဲသည့် အဖွဲ့အစည်းများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာ နည်းဥပဒေများ (CMO)၊ ဒေသဆိုင်ရာအညွှန်း မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာ နည်းဥပဒေတို့ဖြစ်ပါသည်။
ယခုကဲ့သို့ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေများ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခြင်းတွင် လိုအပ်သည့် နည်းဥပဒေများ ပြဋ္ဌာန်းနိုင်ခြင်းဖြင့် လည်း နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပိုမိုရရှိနိုင်ခြင်း၊ လူသားအရင်းအမြစ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နိုင်ခြင်း၊ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းအသစ်များ ပေါ်ပေါက် လာနိုင်ခြင်း၊ အဆင့်မြင့်နည်းပညာများကို လွှဲပြောင်း ရယူနိုင်ခြင်းဖြင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု မြင့်မားတိုးတက် လာနိုင်ခြင်း၊ တီထွင်ဖန်တီးသူနှင့် သုံးစွဲသူများ အကြားအကျိုးအမြတ်ကို မျှတစွာခွဲဝေခံစား စေခြင်းဖြင့် စာပေအနုပညာနှင့် စက်မှုကဏ္ဍများတွင် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုများ ပေါ်ထွန်းလာနိုင်ခြင်း ကြောင့် လူနေမှုအဆင့်အတန်း မြင့်မားလာနိုင်ခြင်း စသည့် အကျိုးကျေးဇူးများစွာကို ရရှိစေနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။
မူပိုင်ခွင့်ဦးစီးဌာန
(မူဝါဒနှင့် စီမံကိန်းဌာနခွဲ)
