နှင်းမိုးအိမ်
ဇန်နဝါရီ ၇ ရက်တွင် တစ်ကမ္ဘာလုံးအနှံ့ ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်ခံရသူ အရေအတွက်မှာ သန်း ၃၀၀ ကျော်လွန်သွားပြီဖြစ်သည်။
စံချိန်တင်မြင့်မား
ပြီးခဲ့သည့်သီတင်းပတ်များအတွင်း အချို့သောနိုင်ငံများတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ဗီဇပြောင်း အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုကြောင့် နေ့စဉ် ကူးစက်ခံရမှု နှုန်းမှာလည်း စံချိန်တင်မြင့်မားလျက်ရှိသည်။ ပြီးခဲ့သည့် တစ်ပတ်တာ ကာလအတွင်း နိုင်ငံပေါင်း ၃၄ နိုင်ငံတွင် ကပ်ရောဂါစတင်ဖြစ်ပွား သည့်အချိန်မှ စတင်ကာ အများဆုံး နေ့စဉ်ကူးစက်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင် တွေ့ကြုံနေရသည်။ ထိုနိုင်ငံများတွင် ဥရောပမှ ၁၈ နိုင်ငံနှင့် အာဖရိက မှ ခုနစ်နိုင်ငံတို့ ပါဝင်သည်ဟု အေအက်ဖ်ပီကကောက်ယူထားသည့် တရားဝင်အချက်အလက်များအရ သိရသည်။
ရောဂါလက္ခဏာပြင်းထန်မှုနည်းပါး
ယခင်ဗီဇပြောင်းများထက်ပို၍ ကူးစက်မှုလျင်မြန်သည့် အိုမီခရွန် သည် ယခင် ဗီဇပြောင်းများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ရောဂါလက္ခဏာ ပြင်းထန်မှု နည်းပါးသည်။ ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်အတွင်း တစ်ကမ္ဘာလုံးအနှံ့ ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်ခံရသူပေါင်း ၁၃ ဒသမ ၅ သန်းကျော်လာပြီး ယခင် ခုနစ်ရက်နှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ၆၄ ရာခိုင်နှုန်း များပြားသည်ဟု သိရသည်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးအနှံ့ ကိုဗစ်-၁၉ နှင့် ဆက်စပ်ပြီး သေဆုံးသူအရေအတွက်မှာမူ သုံးရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့ သည်။ အိုမီခရွန်ကြောင့် ဆေးရုံတက်ရမှုနှုန်းမှာ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း လျော့ကျသည်ဟု ပြင်သစ်ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်အဖွဲ့က ပြောသည်။
ကူးစက်မှုအရေအတွက်များပြားလာ
အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ ကနေဒါနှင့် အစ္စရေးနိုင်ငံတို့မှ အချက်အလက် များကိုကောက်ယူကာ ယခုလို ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် လည်း တစ်ကမ္ဘာလုံးအနှံ့ ပျမ်းမျှအားဖြင့် နေ့စဉ်ကူးစက်မှုပေါင်း နှစ်သန်းကို ထောက်လှမ်းတွေ့ရှိနေရသည်။ ကူးစက်မှုအရေအတွက် များလာသည့်အတွက် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ပေးမှုစနစ်ကို ဝန်ပိလာ စေနိုင်သည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက သတိပေးထားသည်။
ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီး၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်ဖြစ်သူ တက်ဒရို့စ် အက်ဒ်ဟာနွန် ဂီဘရီယက်ဆုကလည်း အိုမီခရွန်ကို ရောဂါ လက္ခဏာအပျော့စားသာပြသည်ဟု မသတ်မှတ်ထားသင့်ကြောင်း၊ အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုကြောင့် ဆေးရုံတက်ရမှုများရှိကာ လူသေဆုံးမှုများ လည်းရှိကြောင်း ပြောသည်။
လျင်လျင်မြန်မြန်ပျံ့နှံ့သွား
အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုမှာ ဆူနာမီလှိုင်းကဲ့သို့ပင် ကူးစက်မှုကြီးမားပြီး လျင်လျင်မြန်မြန် ပျံ့နှံ့သွားကြောင်းနှင့် ယင်းအချက်ကြောင့်ပင် တစ်ကမ္ဘာလုံးရှိ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်ကို ဝန်ပိစေမည်ဟု ပြောသည်။
တွန်းအားပေးလာရ
လွန်ခဲ့သည့် ခြောက်ပတ်ခန့်က အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုစတင်သည့်အချိန်မှစကာ နိုင်ငံအများအပြားတွင် ကာကွယ်ဆေး ထပ်မံထိုးကြရန် တွန်းအားပေးလာရသည်။ အချို့သောနိုင်ငံများတွင်မူ ကန့်သတ် ချက်များ ပြန်လည်ချမှတ်လာရသည်။ ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ် အိုလတ်ဖ် ရှို့ဇ်ကမူ တိုင်းပြည်အတွင်း စားသောက်ဆိုင်များနှင့် အရက်ဘား များတွင် ဧည့်သည်လက်ခံပါက ကာကွယ်ဆေးနှစ်ကြိမ်ထိုးပြီးသည် ဖြစ်စေ၊ ရောဂါကူးစက်ခံရပြီးနောက် မကြာသေးမီအချိန်အတွင်းကမှ ပြန်လည်နာလန်ထလာသူဖြစ်စေ ကိုဗစ်-၁၉ ကင်းစင်ကြောင်း လက်မှတ်ပြသရန်လိုအပ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
ခြွင်းချက်ပေးသွားမည်
သို့သော်လည်း တတိယအကြိမ် ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးသူများ အနေဖြင့်ယင်းသို့ ဆေးစစ်ချက်လက်မှတ်ပြသစရာမလိုဘဲ ခြွင်းချက် ပေးသွားမည်ဟု သိရသည်။ အိမ်နီးချင်း ဩစတြီးယားနိုင်ငံတွင်လည်း ဝန်ကြီးချုပ် ကားလ်နီးဟမ်မာမှာ ကိုဗစ် -၁၉ ကူးစက်ခံထားရသည်။ ၎င်း၏ကျန်းမာရေးအခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး မစိုးရိမ်ကြရန်နှင့် ကာကွယ်ဆေးထိုးမှုများကို ဆက်လက်ပြုလုပ်သွားရန် ဩစတြီးယား ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။
အခွင့်အရေးကိုချိုးဖောက်ရာရောက်
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင်လည်း ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေး မဖြစ်မနေထိုးကြရန် အမိန့်ထုတ်ပြန်မှုအတွက် စိန်ခေါ်မှုများကို နိုင်ငံတော်အထူးတရားရုံးတွင် ဇန်နဝါရီ ၇ ရက်က ကြားနာမှု ပြုလုပ်ခဲ့ သည်။
လူဦးရေ ၁၀၀ ခန့်ထားသော လုပ်ငန်းများတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးထိုးထားကြရန် လိုအပ်ပြီး ယင်းကဲ့သို့အမိန့်ထုတ်ပြန် မှုမှာ လူတစ်ဦးချင်းစီ၏အခွင့်အရေးကို ချိုးဖောက်ရာရောက်ပြီး အစိုးရ၏ အာဏာကို အလွဲသုံးစားပြုခြင်းပင်ဖြစ်သည်ဟု ရီပက်ဘလစ်ကန် လွှတ်တော်အမတ်များနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက တိုက်ခိုက် ကြသည်။
ထောက်ခံခဲ့
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် နေ့စဉ်ကူးစက်မှုများမှာ စံချိန်တင် မြင့်မားလျက်ရှိပြီး အပတ်စဉ်ကူးစက်မှုနှုန်းများမှာလည်း တစ်စတစ်စ များပြားလာသည်ကို တွေ့မြင်နေရသည်။ ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင်လည်း ကာကွယ်ဆေးမထိုးရသေးသူများကို ကာကွယ်ဆေးလာမထိုးမချင်း အပြစ်တင်ကြရန်၊ စိတ်ဆိုးဒေါသထွက်ကြရန် အငြင်းပွားဖွယ် မှတ်ချက် စကား ထွက်ပေါ်လျက်ရှိပြီး ယင်းစကားဘက်မှ ပြင်သစ်သမ္မတ အီမန်နျူရယ်မက်ခရွန်က ထောက်ခံခဲ့သည်။
အဓိကအကြောင်းအရာဖြစ်နေ
ယင်းမှတ်ချက်စကားနှင့်ပတ်သက်၍ ပြည်သူများ စိတ်ပျက် စရာကောင်းနိုင်သော်လည်း ယင်းစကားဘက်မှ အပြည့်အဝထောက်ခံ ကြောင်းနှင့် ယခုကဲ့သို့အခြေအနေမျိုးတွင် ရှိနေရခြင်းကို စိတ်ပျက်မိ ကြောင်း ၎င်းကဆက်ပြောသည်။ အမျိုးသား ကမ္ဘာ့အဆင့်တစ် တင်းနစ်ချန်ပီယံတစ်ဦးဖြစ်သူ နိုဗက်ဂျိုကိုဗစ်မှာ ယခုအခါ အငြင်းပွား မှုများ၏ အဓိကအကြောင်းအရာ ဖြစ်နေသည်။
စိုးရိမ်ထိတ်လန့်လျက်ရှိ
၎င်းမှာ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးမပြီး ထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်းမရှိ သည့်အတွက် ဩစတြေးလျအစိုးရက ၎င်းကို ပြည်ဝင်ခွင့်ပိတ်ပင်ခဲ့ သည်။ ဂျိုကိုဗစ်ကမူ ၎င်းဘက်ကရပ်တည်ပေးကြသော တစ်ကမ္ဘာလုံးမှ ထောက်ခံသူများကို ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ပြောသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ တွင်လည်း အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုမှာ မြင့်မားလျက်ရှိပြီး လွန်ခဲ့သည့်နှစ် ကပ်ရောဂါကြောင့် အမှောင်ဆုံးနေ့ရက်များဆီ ပြန်သွားရမည်ကို စိုးရိမ်ထိတ်လန့်လျက်ရှိသည်။
ကိုးကား-အေအက်ဖ်ပီ
