နိဒါန်း

ဥက္ကဋ္ဌကြီးနှင့် ဂုဏ်သရေရှိတရားသူကြီးမင်းများခင်ဗျာ၊

 

၁။    ကျွန်တော့်အနေဖြင့် တရားရုံးတော်ရှေ့မှောက်၌ လျှောက်လဲ ခွင့်ရတဲ့အတွက် ဂုဏ်ယူဝမ်းမြောက်မိပါတယ်။
၂။     ကျွန်တော့်အနေဖြင့်  မြန်မာနိုင်ငံ၏   ကနဦးကန့်ကွက်လွှာ ဒုတိယအချက်ကို တင်သွင်းမှာဖြစ်ပါတယ်။
၃။     ယခုအမှုအား Genocide Convention ‌အရ  တရားရုံးကို ရောက်လာတဲ့အခြားအမှုတွေနဲ့ ဤအမှုမတူညီကြောင်းကို ဦးစွာ ပဏာမပြောချင်ပါတယ်။ ဂမ်ဘီယာသည် ၎င်း၏ နိုင်ငံပြင်ပ၌ရှိသော နိုင်ငံသားမဟုတ်သည့်သူများနဲ့စပ်လျဉ်းပြီး လူမျိုးသုဉ်းမှုကို ကျူးလွန် လျက်ရှိကြောင်းဖြင့်  စွပ်စွဲလျက်ရှိနေပါတယ်။   ဂမ်ဘီယာနှင့်အမှု ဖြစ်ပွားရသည့်  အကြောင်းအရာမှာ မည်သို့မျှ သက်ဆိုင်ခြင်းမရှိပါ။ 
၄။     ဤအမှုတွင် ၎င်းအချက်များအပေါ်မူတည်၍  ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံ၏  တရားစွဲဆိုရခြင်းအကြောင်းအပေါ် မေးခွန်းထုတ်စရာ   ဖြစ်နေပါ တယ်။

 

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေကြောင်းအရ တရားစွဲဆိုနိုင်ရန်အတွက် လိုအပ်ချက်များ

၅။     အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဓလေ့ထုံးတမ်းဥပဒေအရ  တောင်းဆိုမှုများ ကို ပြုလုပ်ရန် အခြေခံကျသည့် စည်းကမ်းချက်တစ်ခုမှာ တောင်းဆို သည့်နိုင်ငံတွင် တောင်းဆိုမှု ပြုလုပ်နိုင်သည့် ရပ်တည်မှုအခြေအနေရှိရမယ်ဆိုတဲ့အချက်ဖြစ်ပါတယ်။ မိမိဘက်က  ရပ်တည်မှုအနေ အထားတစ်ရပ်ရှိမှ တရားရုံးရှေ့မှောက်၌တောင်းဆိုနိုင်သည့်အခွင့်အရေးရနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ တောင်းဆိုနိုင်သော အကြောင်းအရာများ တွင် ထိုသို့သော တစ်နိုင်ငံချင်းစီ၏ ထိခိုက်နစ်နာမှု သို့မဟုတ် တစ်နိုင်ငံ ချင်းစီ၏ တရားဝင်အကျိုးစီးပွားကို ပြသရန်လိုအပ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ယင်းကဲ့သို့ တစ်နိုင်ငံချင်းစီ၏ အကျိုးစီးပွားသည် မည်သည့်နိုင်ငံက မဆို တောင်းဆိုနိုင်သည့် အထွေထွေအကျိုးစီးပွားနှင့် ကွဲပြားနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
၆။     တရားရုံးရှေ့မှောက်တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိမှုများ အတွက် ချိုးဖောက်မှုတစ်ခုခုအပေါ် အများကိုယ်စား   တရားစွဲဆို ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဆိုတဲ့သဘောတရားကို   အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေက လက်ခံထားခြင်းမရှိပါဘူး။ ယင်းအချက်ကို ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက လက်ခံထားပါတယ်။

 

၇။     အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိမှုများအတွက် ချိုးဖောက်မှု တစ်ခုခုကြောင့် နစ်နာမှုကို ခံစားရတဲ့နိုင်ငံက  အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံးသို့ တောင်းဆိုမှုပြုလုပ်နိုင်သည်ဆိုခြင်းကို မေးခွန်းထုတ် နေစရာမလိုပါဘူး။ သို့သော် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံသည် နစ်နာသည့်နိုင်ငံ မဟုတ်သဖြင့် တောင်းဆိုပိုင်ခွင့်မရှိပါ။
၈။     နစ်နာသည့်နိုင်ငံမဟုတ်သည့် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံအနေဖြင့် တရားရုံးကိုတင်ပြတိုင်တန်းနိုင်ဖို့ဆိုရင် တောင်းဆိုမှု၏အဓိကအကြောင်းခြင်းရာဖြစ်သော နိုင်ငံ၏ ဥပဒေကြောင်းအရ အကျိုးစီးပွားရှိသည်ဟု ထုတ်ဖော်ပြသရန်လိုအပ်ပါတယ်။ အဆိုပါအကြောင်းကို ဂမ်ဘီယာ နိုင်ငံမှ တင်ပြနိုင်ခြင်းမရှိပါ။
၉။     မိမိတောင်းဆိုသည့်အကြောင်းကိစ္စရပ်ဆိုသည်မှာ တရားရုံးသို့ တင်သွင်းမှုအပေါ်ကနေ အဆုံးအဖြတ်ခံယူရတာဖြစ်ပါတယ်။  အနှစ် သာရအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ ထိခိုက် ခံစားခဲ့ရသောသူများအပေါ်   လူမျိုးပြုန်းတီးစေသောအမှုအား ကျူးလွန်သည်ဟု စွပ်စွဲချက်အပေါ် မြန်မာနိုင်ငံက Genocide Con-vention ကို ချိုးဖောက်သဖြင့် တာဝန်ရှိကြောင်း တရားရုံးက ကြေညာ ပေးရန် ဂမ်ဘီယာက တောင်းဆိုခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

 

၁၀။     နစ်နာမှုမရှိသည့်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံသည် Genocide Convention ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် အကျုံးဝင်သက်ဆိုင်နေသော အခြေအနေရှိမှ သာလျှင် တရားရုံးရှေ့မှောက်တင်ပြနိုင်မှာဖြစ်ရာ ၎င်းကို အောက် ဖော်ပြပါအတိုင်း ကောက်ချက်ချနိုင်ပါတယ်-
ပထမအချက်အနေဖြင့်  အခြားနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏   တာဝန် ချိုးဖောက်မှုသည် မိမိနိုင်ငံသားများအပေါ် တိုက်ရိုက်သော် လည်းကောင်း၊ သွယ်ဝိုက်၍သော်လည်းကောင်း အဓိက အကျိုး စီးပွားအပေါ်ထိခိုက်မှုမရှိလျှင်တောင်မှ ကွန်ဗင်းရှင်းအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ၏ တာဝန်ဝတ္တရားများအရ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရာ တွင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအနေနဲ့ ဥပဒေဆိုင်ရာ အကျိုးစီးပွားတစ်ရပ် သီးခြားရှိနေဖို့ လိုပါတယ်။ 
ဒုတိယအချက်အနေဖြင့် ဆိုခဲ့သည့် ဥပဒေဆိုင်ရာအကျိုးစီးပွား တွင် ကွန်ဗင်းရှင်း၏ အပိုဒ် ၈ အရ  ကုလသမဂ္ဂ၏ အဓိက အဖွဲ့အစည်းများတွင် ဖြေရှင်းနိုင်သည်သာမက   တရားရုံး ရှေ့မှောက်တွင်  ဥပဒေကြောင်းအရ   တရားစွဲဆိုမှုကိုလည်း ပြုလုပ်နိုင်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်၊
၁၁။     လူသားချင်းထောက်ထားစာနာမှုဆိုင်ရာ ယူဆချက်တွေဟာ ဥ​ပဒေဆိုင်ရာအခွင့်အ​​ရေးနှင့် တာဝန်တွေကို    လုပ်ယူဖန်တီးဖို့ လုံလောက်တဲ့ အကြောင်းတရားတွေမဟုတ်ပါဘူး။   တရားရုံးက ဖော်ပြခဲ့သလိုပါပဲ   “အမှားအမှန်ခွဲခြားနိုင်သော  မူသဘောကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပေးနိုင်သည်မှာ တရားရုံး၏ဥပဒေဖြစ်ပြီး ဥပဒေ ကဖော်ပြပေးထားသလောက်သာ   ထည့်သွင်းစဉ်းစားပေးနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။”
၁၂။     ဒါကြောင့် တရားရုံးကဆုံးဖြတ်ရမည့်ပြဿနာမှာ Genocide Convention ကို လိုက်နာရာမှာ   နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာနဲ့  လူသားချင်း စာနာမှုဆိုင်ရာ အကျိုးစီးပွားမျှသာမဟုတ်ဘဲ ဥပဒေဆိုင်ရာ အခွင့် အရေး သို့မဟုတ် အကျိုးစီးပွားတစ်ရပ်ရပ်ကို  ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံသို့ အပ်နှင်းပါသလား၊  မြန်မာနိုင်ငံက    ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ ထိခိုက်ခံရသူတို့အပေါ် လူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်မှု  ကျူးလွန်ကြောင်း စွပ်စွဲခြင်းဖြင့် Genocide Convention ကို ချိုးဖောက်ကြောင်းစွပ်စွဲချက်အပေါ် မြန်မာနိုင်ငံက တာဝန်ရှိသည်ဟု တရားရုံးက သတ်မှတ် ကြေညာရန် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက တောင်းဆိုခွင့်ရှိပါသလားဟုဆိုသောအချက်ဖြစ်ပါတယ်။

၁၃။     ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက အဆိုပါဥပဒေဆိုင်ရာ  အခွင့်အရေးမရှိခဲ့ လျှင် ၎င်းအနေဖြင့် အမျိုးမျိုးသောစွပ်စွဲချက်များ ရှိခဲ့လျှင်တောင်မှ တောင်းဆိုချက်အတိုင်း ကြေညာပေးရန် ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် အခြေ အနေမရှိပါ။

 

ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံတွင် ဥပဒေဆိုင်ရာအခွင့်အရေးမရှိခြင်း

ဥက္ကဋ္ဌကြီးနှင့် ဂုဏ်သရေရှိတရားသူကြီးမင်းများခင်ဗျာ၊
၁၄။     Genocide Convention တွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအား မိမိနိုင်ငံ ပြင်ပရှိ မိမိနိုင်ငံသားမဟုတ်သောသူများအပေါ် လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ် ခြင်းကို ကျူးလွန်လျက်ရှိကြောင်း စွပ်စွဲချက်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ၏ တစ်နိုင်ငံချင်းစီတွင်  ဥပဒေဆိုင်ရာ  အခွင့်အရေးဖြစ်စေ၊ အကျိုးခံစားခွင့်ဖြစ်စေ ပေးအပ်ထားခြင်းမရှိကြောင်းကို မြန်မာနိုင်ငံက တင်ပြထားပါတယ်။ ကွန်ဗင်းရှင်းတွင် တရားရုံးအနေဖြင့် စာချုပ်ဝင် နိုင်ငံများအား ကြီးကြပ်ဆောင်ရွက်နိုင်သော အထွေထွေတရားစီရင် ရေးဆိုင်ရာ အခွင့်အာဏာကဲ့သို့ပြုနိုင်ကြောင်း   ဖော်ပြချက်မျိုးမရှိ ကြောင်း တွေ့ရှိရပါတယ်။

 

နိုင်ငံအများနှင့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံချင်းစီဆိုင်ရာ ဥပဒေအကျိုးခံစားခွင့် ကွဲပြားခြားနားချက်

၁၅။     အခြေအနေအရပ်ရပ်အားလုံးတွင် Genocide Convention အရ  ကွန်ဗင်းရှင်းအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏    တာဝန်ဝတ္တရားများ၌ တစ်နိုင်ငံချင်းစီက စောင့်ထိန်းရန်တာဝန်ရှိခြင်းကြောင့်  စာချုပ် အဖွဲ့ဝင် တစ်နိုင်ငံစီတွင် တစ်နိုင်ငံချင်းစီအလိုက် ဥပဒေကြောင်းအရ အကျိုးခံစားခွင့်ရှိခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တရားရုံးက မည်သည့်အခါကမျှ ဖော်ပြခြင်းမရှိခဲ့ကြောင်းကို အလျဉ်းသင့်၍   မိမိ၏တွေ့ရှိချက်ကို တင်ပြလိုပါတယ်။ Genocide Convention တွင် ခြွင်းချက်ထားခြင်း နှင့်စပ်လျဉ်း၍ တရားရုံး၏အကြံပြုချက်တွင်   အောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြထားခဲ့ပါတယ်-
“ဤသို့သောကွန်ဗင်းရှင်းတွင် စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံများသည် ၎င်းကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားခံစားခွင့်မရှိဘဲ ၎င်းတို့တွင် ကွန်ဗင်းရှင်း ၏ အဓိကရည်ရွယ်ချက် ပြီးမြောက်အောင်  ဆောင်ရွက်ခြင်း အတွက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးနှင့်သက်ဆိုင်သည့် အကျိုး စီးပွား (Common Interest) တစ်ခုတည်းသာ ရှိပါသည်။ ”

 

၁၆။    ယခုအမှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တရားရုံး၏ ကြားဖြတ်စီမံဆောင်ရွက် ချက်အမိန့်တွင် တရားရုံးက အောက်ဖော်ပြပါအတိုင်း ဆုံးဖြတ်ထား ပါတယ်-
“Genocide Convention ၏အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးသည် လူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်မှုကို ကာကွယ်ရန် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးနှင့်သက်ဆိုင်သောအကျိုးစီးပွား (Common Interest) ရှိရန်လိုအပ်ပြီး ဖြစ်ပွားခဲ့ပါကလည်း    ပြုလုပ်သူများကို ပြစ်ဒဏ်မှ လွတ်ငြိမ်းခွင့် မပေးသင့်ပါ”
၁၇။     ကွန်ဗင်းရှင်း၏ အဓိကရည်ရွယ်ချက်များကို ပြီးပြည့်စုံအောင် ဆောင်ရွက်ရာတွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးနှင့်   သက်ဆိုင်သော အကျိုးစီးပွား (Common Interest)သည် တရားရုံးရှေ့မှောက်တွင် အတည်ပြုရန်အတွက် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ဥပဒေဆိုင်ရာအကျိုးခံစားခွင့် နှင့် တူညီမှုမရှိပါဘူး။ ၁၉၅၁ ခုနှစ်က တရားရုံး၏အကြံပြုချက်တွင် Genocide Convention ကို ခြွင်းချက်ထားခြင်းအပေါ် ကန့်ကွက် ရာတွင် တရားရုံးက လက်မှတ်ရေးထိုးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးနှင့် သက်ဆိုင်သော အကျိုးစီးပွား (Common Interest)နှင့် လက်မှတ် ရေးထိုးထားသည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံချင်းစီ၏ ဥပဒေဆိုင်ရာအကျိုးခံစားခွင့်တို့အကြား ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာ၍ ဖော်ပြထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။

 

၁၈။     Genocide Convention ၏ အပိုဒ် ၆ နှင့် အပိုဒ် ၇ တွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးနှင့် သက်ဆိုင်သောအကျိုးစီးပွား (Common Interest) ၏စကားရပ်အား အကန့်အသတ်ဖြင့် ဖော်ပြထားပါတယ်။ အဆိုပါဖော်ပြချက်များသည် စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံများအား မိမိတို့နယ်မြေ၏ ပြင်ပတွင်ဖြစ်ပွားသော  လူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်မှုကျူးလွန်သည်ဟု စွပ်စွဲခံရသူများကို အရေးယူဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အခွင့်အာဏာပေးအပ် ထားခြင်းမရှိသည့်အပြင် ထိုသို့သောကျူးလွန်မှုများအတွက် တရားခံ လွှဲပြောင်းပေးရန် တောင်းဆိုပိုင်ခွင့်လည်းမပေးထားပါ။
၁၉။     အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး ICJ က ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည့် Bosnian Genocide အမှုမှာ တရားရုံးမှ လျှောက်ထားသူ၏ နယ်နိမိတ်ပြင်ပရှိ ၎င်း၏နိုင်ငံသားမဟုတ်သူများအပေါ် လူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်မှုကျူးလွန် တယ်လို့ စွပ်စွဲတောင်းဆိုမှုနှင့်စပ်လျဉ်းပြီး လျှောက်ထားသူရဲ့ ဥပဒေ ကြောင်းအရ အကျိုးခံစားခွင့်တွင်လည်းကောင်း၊  အမှုစွဲဆိုဆောင် ရွက်ပိုင်ခွင့်အပေါ်တွင် လည်းကောင်း မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တယ်” လို့ အတိအလင်းဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ၎င်းအချက်သည် ဥပဒေ ကြောင်းအရ အကျိုးခံစားခွင့်ကိုဖြစ်စေ၊   အမှုစွဲဆိုဆောင်ရွက်ပိုင်ခွင့် ကိုဖြစ်စေ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံး နှင့်သက်ဆိုင်သောအကျိုးစီးပွား (Common Interest) အရ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်နိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း ဖော်ပြနေပါတယ်။
၂၀။     အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးနှင့် သက်ဆိုင်သော  အကျိုးစီးပွား (Common Interest) ကို အသုံးပြုနိုင်ကြောင်း ဤအမှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တရားရုံးကချမှတ်ခဲ့သော    အမိန့်တွင်    “မည်သည့်နိုင်ငံကမဆို အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရမည့်တာဝန်သည်  အခြားကွန်ဗင်းရှင်း အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများအတွက်ပါ  တာဝန်ရှိပါသည်”ဟု ဖော်ပြထားသော်လည်း  အဆိုပါပြောဆိုချက်တွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံစီနှင့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ တိုင်းတွင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ဥပဒေဆိုင်ရာ အကျိုးခံစားခွင့်ဖြင့် တရား စွဲဆိုနိုင်ခြင်းရှိ မရှိကို ပြောဆိုထားခြင်းမရှိပါ။
၂၁။     ဥပမာ Genocide Convention ၏ အပိုဒ် ၅ အရ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများသည် ကွန်ဗင်းရှင်းပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို အကောင်အထည် ဖော်ရန်အတွက် လိုအပ်သည့်ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းရန် တာဝန်ရှိပြီး အဓိက အားဖြင့် လူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်မှုကို ကျူးလွန်သူများအား ထိရောက် သည့် ပြစ်ဒဏ်ပေးရန်လည်း တာဝန်ရှိပါတယ်။

 

ဥက္ကဋ္ဌကြီးနှင့် ဂုဏ်သရေရှိတရားသူကြီးမင်းများခင်ဗျာ၊

၂၂။     ဥပမာအားဖြင့် Liechtenstein နိုင်ငံက Tonga နိုင်ငံတွင် လူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်မှုအတွက် သတ်မှတ်ထားသော ပြစ်ဒဏ်များ သည် ထိရောက်မှုမရှိဟု  ယူဆသောကြောင့်  Tonga  နိုင်ငံက Genocide Convention ကို ချိုးဖောက်ကြောင်းစွပ်စွဲချက်ဖြင့် ဤ တရားရုံးရှေ့မှောက်တွင် Tonga နိုင်ငံကို နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ဥပဒေ ဆိုင်ရာ အကျိုးခံစားခွင့်အရ တရားစွဲဆိုခွင့်ရှိသလားဆိုလျှင် အဖြေက တရားစွဲဆိုခွင့်မရှိပါဟုသာ ပြောနိုင်ပါတယ်။
၂၃။     Genocide Convention အရ စာချုပ်ဝင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံချင်း စီတွင်  တရားစွဲဆိုအရေးယူဆောင်ရွက်နိုင်သော   ဥပဒေဆိုင်ရာ အကျိုးခံစားခွင့်ရှိလျှင် မည်သည့်အချိန်တွင်မဆို Genocide Con-vention ၏ အပိုဒ် ၉ အရ တရားရုံး၏စီရင်ပိုင်ခွင့်ကို    ခြွင်းချက် မထားသည့်စာချုပ်ဝင် ၁၃၆ နိုင်ငံအသီးသီးက ကျန် ၁၃၅ နိုင်ငံထဲမှ မည်သည့်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကိုမဆို ကွန်ဗင်းရှင်းအရ ၎င်းတို့၏ တာဝန် များကို ချိုးဖောက်ကြောင်း စွပ်စွဲချက်ဖြင့် တရားစွဲဆိုနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှ စာဖြင့်ရေးသားထားသည့် လျှောက်လဲချက်တွင် တင်ပြ ထားခဲ့သလိုပင် မီးသေဆုံးဖြတ်ချက်က အကျိုးသက်ရောက်မှုမရှိသော ကြောင့် ထိုသို့သောအမှုတွင် အခြားသော ၁၃၄ နိုင်ငံက တရားရုံး၏  စီရင်ထုံးကို လိုက်နာနိုင်မည်မဟုတ်ပါ။ ထို့အတွက်ကြောင့် အဆိုပါ စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံများသည် နိုင်ငံတစ်ခုတည်းအပေါ်   တောင်းဆိုမှု တစ်ခုတည်းဖြင့် ထပ်ခါထပ်ခါ တရားစွဲဆိုနိုင်ခွင့်  ရရှိသွားတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
၂၄။     Genocide Convention အာဏာသက်ဝင်ပြီးနောက် ၇၁ နှစ် တာ ကာလအတွင်း  ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ထိုသို့သော   လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုကျူးလွန်သည်ဟု  စွပ်စွဲချက် အများအပြားရှိခဲ့သော် လည်း မည်သည့်နိုင်ငံကမျှ  မိမိနိုင်ငံ၏  အကျိုးစီးပွား သို့မဟုတ် မိမိနိုင်ငံသားများ၏ အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်မှုမရှိစေဘဲ ကွန်ဗင်းရှင်း ကို ချိုးဖောက်ကြောင်းစွပ်စွဲ၍ တရားရုံး၌ တရားစွဲဆိုခဲ့ခြင်းမရှိခဲ့ပါ။ ဤအချက်ကို ခိုင်လုံသောအချက်ဟုမပြောနိုင်သော်လည်း စာချုပ် ဝင်နိုင်ငံများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံက ကွန်ဗင်းရှင်းကိုချိုးဖောက်ခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အခြားစာချုပ်ဝင်နိုင်ငံ တွင် တာဝန်ရှိကြောင်း တရားရုံးကကြေညာနိုင်ရန်အတွက် မည်သည့် နိုင်ငံကမျှ တရားရုံးသို့တောင်းဆိုနိုင်ခွင့်ရှိသည်ဟု မယူဆကြသည်ကို ဤအချက်က ညွှန်ပြနေပါတယ်။

 

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ဥပဒေဆိုင်ရာ အကျိုးခံစားခွင့်သည်  အပိုဒ်  ၉ 
စီရင်ပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာအချက်မှ ပေါ်ပေါက်လာခြင်း မဟုတ်ကြောင်း

၂၅။     အထူး သို့မဟုတ် တိုက်ရိုက်ထိခိုက်သည့်အချက်မရှိသော်ငြား Genocide Convention အပိုဒ် ၉ သည် လက်ရှိအမှုတွင် တရားရုံးက အမှုကိုစစ်ဆေးကြားနာနိုင်ရန်အတွက် လက်ခံနိုင်ကြောင်း ဂမ်ဘီယာ က လျှောက်လဲထားပါတယ်။ သို့ရာတွင် အပိုဒ် ၉ သည် စီရင်ပိုင်ခွင့် နှင့်သာ သက်ဆိုင်ပြီး အမှုလက်ခံမှုနှင့်၎င်း၏ ရပ်တည်ချက်ပြဿနာနှင့်မသက်ဆိုင်ပါ။ ၎င်း၏ရပ်တည်မှုအတွက် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ဥပဒေ ဆိုင်ရာ အကျိုးခံစားခွင့်ရှိရန်လိုအပ်ပြီး သို့မှသာ တရားရုံးသို့ လျှောက် ထားတောင်းဆိုနိုင်ပါမယ်ဟု မြန်မာနိုင်ငံက လျှောက်လဲထားပါတယ်။
၂၆။     အပိုဒ် ၉ စီရင်ပိုင်ခွင့်အချက်မှ  မည်သည့်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ဥပဒေဆိုင်ရာ အကျိုးခံစားခွင့်မျှ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းမရှိပါ။ တရားရုံး က မှတ်ချက်ပြုထားသည့်အတိုင်း စီရင်ပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ အပိုဒ်များသည် ၎င်းတို့၏ သဘောသဘာဝနှင့် အကျိုးသက်ရောက်မှု၏   လုပ်ထုံး လုပ်နည်းမျှသာဖြစ်ပြီး အရင်းခံဥပဒေမဟုတ်ပါ။ စီရင်ပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ အပိုဒ်တစ်ပိုဒ်တွင်ပါဝင်သည့် အရည်အသွေးသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံက ရပ်တည်ချက် ရှိ မရှိ မေးခွန်းကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်းမရှိပါ။ တရားရုံး ကိုယ်တိုင်က ထောက်ပြထားသည့်အတိုင်း တရားရုံး၏ ပြဋ္ဌာန်းဥပဒေ အပိုဒ် ၃၆ စာပိုဒ် ၂ အရ ကြေညာချက်အပိုဒ်ရှိ ကျယ်ပြန့်သော ဘာသာ စကား၌အကျုံးဝင်သည့် အငြင်းပွားမှုများအားလုံးကို နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ဥပဒေဆိုင်ရာအကျိုးခံစားခွင့်အတွက် တောင်းဆိုမှုများမှ ကင်းလွတ် ခွင့်ပြုရန် နိုင်ငံများက ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ 
၂၇။     နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ဥပဒေဆိုင်ရာ အကျိုးခံစားခွင့်ရှိကြောင်း ရပ်တည်ချက်ရှိကြောင်း သက်သေပြရန် မလုပ်ဆောင်ခဲ့ပါဘဲ အပိုဒ် ၉ အရ တရားရုံးတွင်  စီရင်ပိုင်ခွင့်ရှိကြောင်း ၎င်း၏စာဖြင့် ရေးသား လျှောက်လဲချက်တွင် ဂမ်ဘီယာက ရှည်လျားစွာဖော်ပြရန် အားထုတ် ခဲ့ပါတယ်။
Genocide Convention အရ   မည်သည့်စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံက စာချုပ်ဝင်အခြားနိုင်ငံများအပေါ်  တာဝန်ရှိမှုမှ   ဥပဒေဆိုင်ရာ အကျိုး ခံစားခွင့် ပေါ်ပေါက်လာခြင်းမရှိ။

 

၂၈။     Genocide Convention အရ စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံက စာချုပ်ဝင်  အခြားနိုင်ငံများအကျိုးအတွက် တာဝန်ရှိသောကြောင့် ၎င်း၏အထူးအကျိုးစီးပွားရှိမှု   မရှိမှုကို   သက်သေပြရန်မလိုဘဲ လျော်ကြေးရရှိရန် စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံက စာချုပ်ဝင်   အခြား မည်သည့်နိုင်ငံများအပေါ်  တရားစွဲဆိုခွင့်ရှိကြောင်း  ဂမ်ဘီယာက လျှောက်လဲထားပါတယ်။
၂၉။    သို့ရာတွင် စာချုပ်တစ်ခုအရ စာချုပ်ဝင်အခြားနိုင်ငံများ အကျိုး အတွက် တာဝန်ရှိမှုသည်  စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံအားလုံးကို တရားရုံးရှေ့၌ ဖြေရှင်းရန် အလိုအလျောက် ခွင့်ပြုထားခြင်းမရှိပါ။ တာဝန်တစ်ရပ်၏ ခိုင်မာသော သွင်ပြင်လက္ခဏာသည် စီရင်ပိုင်ခွင့်နှင့်   အမှုလက်ခံမှု ဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းလိုအပ်ချက်များမှာ ကွဲပြားခြားနားပါတယ်။
၃၀။    တရားရုံးကအောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြထားပါတယ်-
    “စာချုပ်ဝင်အခြားနိုင်ငံများအကျိုးအတွက် တာဝန်ရှိမှု သွင်ပြင် လက္ခဏာ၏ စံနှင့် စီရင်ပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ သည် မတူညီသောအရာနှစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ စာချုပ်ဝင် အခြား နိုင်ငံများအကျိုးအတွက် တာဝန်ရှိမှုအခွင့်အရေးနှင့် တာဝန် ဝတ္တရားများသည် ဖြေရှင်းရန် တရားရုံးစီရင်ပိုင်ခွင့် မပေးထား သော အငြင်းပွားမှုတစ်ခုမှ ငြင်းချက်မျှသာ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

 

၃၁။    စာချုပ်ဝင်အခြားနိုင်ငံများအကျိုးအတွက် တာဝန်ရှိမှုတစ်ခု၏ သွင်ပြင်လက္ခဏာသည်  အမှုကိုလက်ခံရန်  တောင်းဆိုမှုအတွက် အခြေခံအချက်မဖြစ်နိုင်ပါ။ Belgium v. Senegal အမှုတွင် တရား သူကြီး Xue က “အများသူငါအကျိုးစီးပွားအတွက်  တရားရုံးတွင် အမှုစွဲဆိုရန် နိုင်ငံတိုင်းနှင့် တစ်နိုင်ငံချင်းစီ၌ ယေဘုယျအားဖြင့် အခွင့် အရေးမရှိပါ”ဟု ညွှန်ပြထားပါတယ်။
၃၂။    လက်ရှိ  တရားစွဲဆိုဆောင်ရွက်မှုများအနက်    Barcelona Traction case တွင်  စာချုပ်ဝင်   အခြားနိုင်ငံများအကျိုးအတွက် တာဝန်ရှိမှုသည် လူသားတို့၏ အခြေခံအခွင့်အရေးနှင့် သက်ဆိုင်သည့် နည်းဥပဒေများနှင့် စည်းမျဉ်းများ၊ လူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်ခြင်းလုပ်ဆောင်မှု၌ ဥပဒေကို မျက်ကွယ်ပြုခြင်းများမှ ဆင်းသက်လာကြောင်း တရားရုံးက ဆုံးဖြတ်ထားပါတယ်။  သို့ရာတွင်  တာဝန်ရှိမှုများ၏ ထူးခြားချက်မှာ အမှုကိုလက်ခံရန် တောင်းဆိုခြင်းဆိုင်ရာ မေးခွန်း ကိုဖြေရှင်းမှုမပြုနိုင်ခြင်းပင်ဖြစ်ပါတယ်။ တရားရုံးက သုံးသပ်သည်မှာ လူ့အခွင့်အရေးပါဝင်သော စာချုပ်များပင်လျှင် ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံသားနှင့် မသက်ဆိုင်လျှင်  နစ်နာသူအပေါ်   ချိုးဖောက်သောကိစ္စများကို ကာကွယ်ရန်  စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံများသို့ လုပ်ပိုင်ခွင့်အပ်နှင်းထားခြင်း မရှိပေ။ ဤဆက်သွယ်မှုတွင် Judge Shahabuddeen  ၏  ‘ဂျီနိုဆိုက် ကွန်ဗင်းရှင်းသည် ကုလသမဂ္ဂက ချမှတ်ထားသည့် ပထမဆုံးသော လူ့အခွင့်အရေးစာချုပ်ဟုဖော်ပြရန်ယုတ္တိမရှိကြောင်း’  အကဲဖြတ် မှုကို ပြန်လည်အမှတ်ရစေလိုပါတယ်။
၃၃။    တရားသူကြီး Ammoun က Barcelona Traction အမှုမှာ “အများသူငှာအကျိုးကာကွယ်ဖို့အတွက်  ဆောင်ရွက်တဲ့      နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဟာ  ဥပဒေအရ  အကာအကွယ်ပြုထားတဲ့    တရားဝင် အကျိုးစီးပွားစပ်ဆိုင်မှုရှိကြောင်း သက်သေပြရမယ်”လို့   ဖော်ပြခဲ့ ပါတယ်။
၃၄။    Bosnian Genocide အမှုမှာ “နယ်နိမိတ်တွင်  နိုင်ငံသား မဟုတ်သူများအား ကျူးလွန်တယ်လို့ စွပ်စွဲခံထားရတဲ့  လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် လျှောက်ထားသူရဲ့တောင်းဆိုချက်” ကို တရားရုံးက အလေးပေးဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ တရားရုံးက “ဒီတောင်းဆို ချက်ဟာ ဘောစနီးယားနိုင်ငံသား မဟုတ်သူများနှင့် ဆက်စပ်နေသမျှ အဆိုပါကိစ္စနှင့် စပ်လျဉ်း၍ လျှောက်ထားသူရဲ့ ဥပဒေဆိုင်ရာ အကျိုး စီးပွား သို့မဟုတ် အမှုစွဲဆိုဆောင်ရွက်ပိုင်ခွင့်အပေါ်တွင်   လည်း ကောင်း၊ နိုင်ငံတကာဥပဒေစံနှုန်းကို ပစ်ပယ်၍မရဆိုသော မူသဘော တရားနှင့် နိုင်ငံတကာလူ့အသိုင်းအဝိုင်းအပေါ် တာဝန်ခံမှုသဘောတရားများအပေါ်တွင်လည်းကောင်း ပြဿနာဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်” လို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
၃၅။    တရားရုံးအနေနဲ့ အဆိုပါ ဥပဒေပြဿနာများကို ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းစရာမလိုခဲ့သော်လည်း Genocide Convention အရ စာချုပ် ဝင် အခြားနိုင်ငံများအကျိုးအတွက် တာဝန်ရှိမှု၏ သွင်ပြင်လက္ခဏာ သည် အလိုအလျောက် တရားစွဲဆိုဆောင်ရွက်နိုင်ခွင့်မရှိကြောင်းကို ကိုးကားစာပိုဒ်၌ ဖော်ပြထားပါတယ်။

 

တာဝန်ရှိမှုဆိုင်ရာတောင်းဆိုချက်(Invocation of responsibility)နှင့် တောင်းဆိုချက်များအား လက်ခံခွင့်ပြုခြင်း 
(Admissibility of Claims) တို့ ခြားနားချက်

ဥက္ကဋ္ဌကြီးနှင့် ဂုဏ်သရေရှိ တရားသူကြီးမင်းများခင်ဗျာ၊

၃၆။    Genocide Convention အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်ခုအနေနဲ့ အထူး အကျိုးခံစားခွင့်ရှိကြောင်း သက်သေပြစရာမလိုဘဲ  စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ၏ တာဝန်ချိုးဖောက်မှုတစ်ရပ်ရပ်နှင့် စပ်လျဉ်းပြီး  ယင်း စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံ၏ တာဝန်ရှိမှုကို တောင်းဆိုခွင့်ရှိသည်ဆိုသော အချက် ကို အခြေခံ၍ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက  တရားစွဲဆိုခွင့်ရှိကြောင်း တင်ပြ ထားပါတယ်။ ဒီတင်ပြချက်မှာ အကြောင်းအရာနှစ်ရပ်ကို ဆန်းစစ် တွေ့ရှိရပါတယ်။
၃၇။    ပထမအချက်က တာဝန်ရှိမှုဆိုင်ရာ   တောင်းဆိုချက်သည် နိုင်ငံ၏တာဝန်ရှိမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေသမှာ ပါဝင်နေပါတယ်။ အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာဥပဒေကော်မရှင် (ILC) အရဆိုလျှင် တောင်းဆိုချက်သည် တရားဝင်သဘောဖြစ်တဲ့ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများ   ပြုလုပ်ခြင်း အဖြစ်  နားလည်လက်ခံနိုင်မည်ဖြစ်ပါတယ်။      ဥပမာအားဖြင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး သို့မဟုတ် ခုံရုံးတစ်ခုခုတွင် တရားစွဲဆိုမှု စတင်ပြုလုပ်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

 

၃၈။    သို့ရာတွင် နိုင်ငံ၏တာဝန်ရှိမှု (State Responsibility) ဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်ပတ်သက်၍ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေကော်မရှင် (ILC) ၏ သုံးသပ်ချက်မှာ မှတ်ချက်ပြုထားတာကတော့ ၎င်းပြဋ္ဌာန်း ချက်များဟာ  အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး သို့မဟုတ် ခုံရုံးတွေမှာ အမှုလက်ခံခွင့်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ   စည်းကမ်းချက်များနှင့် မသက်ဆိုင် ပါဘူး။ ဒီပြဋ္ဌာန်းချက်တွေဟာ အခြားနိုင်ငံ သို့မဟုတ်  အခြားနိုင်ငံ များက တာဝန်ယူစေခြင်းကိုတောင်းဆိုမှုအတွက် သတ်မှတ် ပြဋ္ဌာန်း ထားတဲ့ စည်းကမ်းချက်တွေပဲ  ဖြစ်ပါတယ်။
၃၉။    ဒါကြောင့် တောင်းဆိုမှုများကို လက်ခံခွင့်ပြုခြင်းနှင့်  တရား စွဲဆိုခွင့်ရှိကြောင်းကိစ္စရပ်တို့အတွက်  နိုင်ငံ၏  တာဝန်ရှိမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေအရ ကောက်ချက်ချလို့မရပါဘူး။ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံရဲ့ တာဝန် ရှိမှုကို ကိုးကားတောင်းဆိုခွင့်ဆိုတာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး သို့မဟုတ် ခုံရုံးမှာ အမှုတင်သွင်းရန် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ဥပဒေဆိုင်ရာအကျိုးခံစားခွင့်ရှိခြင်းလို့ အလိုအလျောက် အဓိပ္ပာယ် မသက်ရောက် ပါဘူး။
၄၀။    ဒုတိယအချက်အနေနဲ့ တာဝန်ရှိမှုကို တောင်းဆိုခွင့်ရှိဖို့အတွက်  ဥပဒေဆိုင်ရာ အထူးအကျိုးခံစားခွင့်ရှိကြောင်း ကောင်းစွာသက်သေ ပြရန် လိုအပ်ပါတယ်။ လူတစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းအပေါ်မှာ   နိုင်ငံ တကာဥပဒေချိုးဖောက်မှုကို ကျူးလွန်ကြောင်း စွပ်စွဲထားတဲ့ ယခုလို အမှုမျိုးမှာ ထိုသို့သက်သေပြရန် အထူးလိုအပ်ပါတယ်။

 

၄၁။    Genocide Convention  ဟာ   လူ့အခွင့်အရေးကာကွယ် စောင့်ရှောက်ရေးဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာစာချုပ်တွေထဲကတစ်ခုပဲ ဖြစ်ပါ တယ်။ ILC ရဲ့အသုံးအနှုန်းအရ သက်ဆိုင်သူ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်း ကို မူလအကျိုးခံစားခွင့်ရှိသူတွေအဖြစ်လည်းကောင်း၊ သက်ဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးတွေကို ခံစားခွင့်ရှိသူတွေအဖြစ် လည်းကောင်း မှတ်ယူ သင့်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
၄၂။    နိုင်ငံ၏တာဝန်ရှိမှု (State Responsibility) ဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်း ချက် အပိုဒ် ၄၄၊ အပိုဒ်ခွဲ (က) သည် ယခုအမှုကိစ္စနဲ့ ဆက်စပ်လျက် ရှိပါတယ်။ ပြဋ္ဌာန်းချက်အပိုဒ် ၄၄၊ အပိုဒ်ခွဲ (က)တွင် “တောင်းဆိုချက် တစ်ရပ်သည် နိုင်ငံသားအတွက် တောင်းဆိုပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်း
နှင့်အညီ တောင်းဆိုခြင်းမဟုတ်လျှင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏တာဝန်ရှိမှုကို ကိုးကားတောင်းဆိုခွင့်မရှိ” ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားပြီး  ယင်းပြဋ္ဌာန်းချက် ဟာ နိုင်ငံတကာဓလေ့ထုံးတမ်းဥပဒေကို ထင်ဟပ်လျက်ရှိပါတယ်။

 

၄၃။    နိုင်ငံသားအတွက်  တောင်းဆိုပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာစည်းမျဉ်းအရ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအနေနဲ့ အခြားနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံက အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေနှင့် ဆန့်ကျင်လျက် ပြုမူခြင်းကြောင့် လူတစ်ဦးတစ်ယောက် ချင်း အပေါ် သို့မဟုတ် လူအုပ်စုအပေါ် ထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်တဲ့အခါ ထိုသို့ ထိခိုက်သူများသည် မိမိနိုင်ငံသားများဖြစ်မှသာ ကာကွယ်စောင့်ရှောက် မှုပြုနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဟာ မိမိနိုင်ငံသား မဟုတ်သူ များကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ပိုင်ခွင့်မရှိပါဘူး။  မှားယွင်းမှုပြုသော နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာ တာဝန်ရှိမှုကို ကိုးကားတောင်းဆိုနိုင်ခွင့်ဆိုတာ ထိခိုက်ခံရသည့် နိုင်ငံသား၏  နိုင်ငံကသာ ခံစားခွင့်ရှိသော  ဥပဒေ ဆိုင်ရာအထူးအကျိုးခံစားခွင့်ပဲဖြစ်ပါတယ်။  ဒါဟာ နိုင်ငံသား၏ အာမခံချက်တစ်ခုပါ။
၄၄။    နိုင်ငံသားအတွက် တောင်းဆိုပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ   စည်းမျဉ်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ILC က “အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးတွင် အမှုလက်ခံ နိုင်ခြင်း ရှိ မရှိဟူသော  မေးခွန်းများသည်  ပို၍အခြေခံကျသော လက္ခဏာများ ဖြစ်လာသည်။ ယင်းမေးခွန်းများသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ တာဝန်ရှိမှုအတွက်  ရှေးဦးစွာတင်ပြရမည့်  အခြေအနေများပင် ဖြစ်သည်” ဟု လည်းကောင်း၊ နိုင်ငံ၏ တာဝန်ရှိမှု (State Respon-sibility) ဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက် အပိုဒ် ၄၄၊ အပိုဒ်ခွဲ (က)တွင် နိုင်ငံသား အတွက် တောင်းဆိုပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းသည် တရားစီရင်ရေး အဖွဲ့များတွင် အမှုလက်ခံနိုင်မှု ရှိ မရှိ ဆိုခြင်းနှင့်သာ သက်ဆိုင်နေခြင်း မဟုတ်ဘဲ ၎င်းနှင့်သက်ဆိုင်သည့်  အမှုကိစ္စများတွင် တာဝန်ရှိမှုကို ကိုးကားတောင်းဆိုနိုင်ရန်အတွက် ယေဘုယျအခြေအနေတစ်ရပ် နှင့်လည်း သက်ဆိုင်နေကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ပြဋ္ဌာန်းထားသည်” ဟု လည်းကောင်း ရေးသားဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
၄၅။    နိုင်ငံသားအတွက် တောင်းဆိုပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းသည် စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံက အခြားစာချုပ်ဝင်နိုင်ငံအားလုံးအပေါ် တာဝန်ရှိမှုကို ချိုးဖောက်ခြင်းနှင့် သက်ဆိုင်မှုမရှိဘဲ နစ်နာသည့် နိုင်ငံ နှင့် နစ်နာခြင်းမရှိသည့်နိုင်ငံတို့က အဆိုပါတာဝန်ရှိမှုကို  ကိုးကား တောင်းဆိုသည့်ကိစ္စရပ်များနှင့်     အကျုံးဝင်သက်ဆိုင်ပါတယ်။ ဒီသဘောတရားကို နိုင်ငံ၏တာဝန် ရှိမှုဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက် အပိုဒ် ၄၂ (ခ)၊ ၄၈(၁)နှင့်(၃) တို့မှာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။
၄၆။    ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံသည် အခြားနိုင်ငံ၏ တာဝန် ရှိမှုကို ကိုးကားတောင်းဆိုရန် အခွင့်အရေးရှိသည်ဆိုလျှင် တရားရုံး တွင် ထိုသို့တောင်းဆိုမှုပြုခွင့်အနေအထားလည်း မလွဲမသွေရှိသည်ဟု လျှောက်လဲထားတာကို တွေ့ရပါတယ်။ သို့သော် ယခုတင်ပြခဲ့သလိုပဲ နိုင်ငံ၏ တာဝန်ရှိမှုဆိုင်ရာဥပဒေသအရ ဂမ်ဘီယာသည် ၎င်း၏နိုင်ငံ သားများ မဟုတ်သူများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ Genocide Convention ကို ချိုးဖောက်မှုအတွက် မြန်မာနိုင်ငံမှာ တာဝန်ရှိသည်ဟူ၍ တောင်းဆို ခြင်း မပြုနိုင်ပါဘူး။

 

၄၇။    ဒါကြောင့်  ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံအနေနဲ့  မိမိဘာသာ  လိုသလို အဓိပ္ပာယ်ကောက်ယူပြီး ယခုလို တရားရုံးတော်မှာ တရားစွဲဆိုခွင့် မရှိပါဘူး။ 
တရားစွဲဆိုရန် (သို့မဟုတ်)တရားခံလွှဲပြောင်းပေးရန်   တာဝန်နှင့်
ပတ်သက်သောအမှုကိစ္စနှင့် ယခုအမှုတို့၏ ခြားနားချက်
ဥက္ကဋ္ဌကြီးနှင့် ဂုဏ်သရေရှိ တရားသူကြီးမင်းများခင်ဗျာ၊
၄၈။    ဂမ်ဘီယာသည် ၎င်း၏စီရင်ပိုင်ခွင့်နယ်မြေပြင်ပမှာ ရှိနေတဲ့ နိုင်ငံသားမဟုတ်သူများအပေါ် လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုများရှိကြောင်း စွပ်စွဲချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံက တာဝန်ရှိသည်ဟု ကိုးကား တောင်းဆိုလျက်ရှိပါတယ်။
၄၉။    အထူးသဖြင့် တရားစွဲဆိုရန် သို့မဟုတ် တရားခံလွှဲပြောင်းပေးရန် တာဝန်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အငြင်းပွားကြတဲ့ Belgium v. Senegal အမှုဟာ ဂမ်ဘီယာအနေနဲ့ အလွန်အမင်း  အားကိုးအားထားပြုနေ သည့် နိုင်ငံသားအတွက်တောင်းဆိုပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာမေးခွန်းကို ဖြေရှင်း ပေးနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ Belgium က Senegal  သည်   ညှဉ်းပန်း နှိပ်စက်မှုမြောက်သည့်လုပ်ရပ်များကို ခွင့်ပြုထားခြင်းဖြင့် ညှဉ်းပန်း နှိပ်စက်မှုဆန့်ကျင်တိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ  ကုလသမဂ္ဂသဘောတူ စာချုပ် (Convention against Torture) ကို ဖောက်ဖျက်ခဲ့တယ်လို့ တောင်းဆိုခဲ့တာမဟုတ်ပါဘူး။ Senegal ဟာ ၎င်း၏ စီရင်ပိုင်ခွင့် နယ်မြေအတွင်းမှာ ရောက်ရှိနေတဲ့  ပြစ်မှုကျူးလွန်သူနှင့်ပတ်သက်ပြီး အဖြစ်မှန်ကို ပဏာမစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုပြုလုပ်ရန်နဲ့  တရားစွဲဆို နိုင်ရေး သက်ဆိုင်ရာအာဏာပိုင်သို့ တင်ပြရန် ၎င်း၏တာဝန်များကို ချိုးဖောက်ခဲ့တဲ့အတွက် Belgium က တောင်းဆိုခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအမှုမှာ Belgium အနေနဲ့ Senegal နိုင်ငံက အထက်ပါ တာဝန် များကို ချိုးဖောက်ခဲ့ကြောင်း စွပ်စွဲချက်များအတွက် Senegal နိုင်ငံ တွင် တာဝန်ရှိသည်ဟု တောင်းဆိုခွင့်ရှိကြောင်း တရားရုံးက တွေ့ရှိ ခဲ့ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ Senegal   လုပ်ဆောင်ပေးရမယ့် အထက်ပါတာဝန်များဟာဆိုရင် စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံက ကျန် စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံ အားလုံးအပေါ် တာဝန်ရှိမှု ( erga omnes partes ) ထဲမှာ သက်ဆိုင်အကျုံးဝင်နေတဲ့အတွက် စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံချင်းစီဟာ မည်သည့်အခြေအနေမှာမဆို   ဖော်ပြပါတာဝန်များကို  လိုက်နာဆောင်ရွက်စေဖို့ အကျိုးစီးပွားရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် ဖြစ်ပါ တယ်။ Belgium အပါအဝင် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု ဆန့်ကျင်တိုက်ဖျက် ရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂသဘောတူစာချုပ် (Convention against Torture) အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအသီးသီးသည်  အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံက စာချုပ်ပါ  ၎င်း၏တာဝန်ကို ချိုးဖောက်သည့်အခါ  ထိုချိုးဖောက်မှု ကြောင့် အမှန်တကယ်ထိခိုက်သည့်နိုင်ငံကဲ့သို့ မိမိတွင် သိသိသာသာ ထိခိုက်မှုရှိကြောင်းကို သက်သေပြရန်မလိုဘဲ ၎င်းနိုင်ငံရဲ့တာဝန်ရှိမှုကို တောင်းဆိုပိုင်ခွင့်ရှိပါတယ်။

 

၅၀။    Belgium v. Senegal အမှုကို အခြေခံလျက် တရားရုံးက ကြားဖြတ်စီမံဆောင်ရွက်ချက်အမိန့် (Provisional Measures Order) တွင် “အထူးတလည်ထိခိုက်သည့်နိုင်ငံသာမက Genocide Conven-tion ၏ မည်သည့်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံမဆို အခြားအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံက erga  omnes  partes တာဝန်ဝတ္တရားများကို လိုက်နာရန်ပျက်ကွက်ပါက ၎င်းပျက်ကွက်သည့် နိုင်ငံ၏တာဝန်ဝတ္တရားများ လိုက်နာရန်ပျက်ကွက် မှုကို အဆုံးသတ်စေရန် တောင်းဆိုနိုင်ပါသည်”ဟု ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
၅၁။    ထိုဖော်ပြချက်ဟာ လေ့လာဆန်းစစ်စရာတွေ   အများကြီး ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ ပထမအချက်အနေနဲ့ တရားရုံးသည် နှစ်ဖက်အမှု သည်တွေရဲ့ ဥပဒေကြောင်းအရ လျှောက်လဲချက်အပေါ်မှာ အခြေခံ ခြင်းမရှိဘဲ ကြားဖြတ်စီမံဆောင်ရွက်ချက်အမိန့်   (Provisional Measures Order) ထဲမှာထိုသို့ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ တစ်နည်းပြောရရင် နှစ်ဖက်ရှေ့နေတွေရဲ့ လျှောက်လဲချက်တွေအပေါ်မှာ သမာသမတ် ကျကျ စဉ်းစားဆုံးဖြတ်ရတဲ့ မူသဘောတရား (principe de con-tradictoire) အရ တရားရုံးက ဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိပါဘူး။  တခြား စာချုပ်တွေမှာ erga omnes partes တာဝန်ဝတ္တရားများကို ချိုးဖောက် မှုအတွက် တာဝန်ရှိမှုကို ကိုးကားတောင်းဆိုခွင့်ရှိတယ်ဆိုတဲ့ သဘော တရားရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုဒဏ်ကို ကြီးကြီးမားမားခံရတဲ့အတွက်   ထိုသို့ ဖော်ပြခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလိုဖော်ပြမယ်ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံဘက်က လျှောက်လဲချက်တွေအပေါ်မှာ ဂရုတစိုက်နဲ့ ပြန်လည်စဉ်းစားပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

 

၅၂။    ဒုတိယအချက်အနေနဲ့ ထိုဖော်ပြချက်သည်  တာဝန်ရှိမှုကို ကိုးကားတောင်းဆိုခြင်းကိစ္စသက်သက်အတွက်သာ ရည်ညွှန်းခြင်း ဖြစ်ပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး သို့မဟုတ် ခုံရုံးတွေမှာ တရား စွဲဆိုနိုင်ခွင့် အခြေအနေတွေနဲ့တော့ မသက်ဆိုင်လှပါဘူး။   ထိုဖော်ပြ ချက်ကို  တစ်နည်းနည်းဖြင့် လေ့လာကြည့်ပါက   တာဝန်ရှိမှုကို   ကိုးကားတောင်းဆိုခြင်းသည် တရားစွဲဆိုတောင်းဆိုမှုပြုခွင့်အခြေအနေနဲ့ အတူတူပင်ဖြစ်တယ်လို့ ယူဆခြင်းဟာ တရားရုံးရဲ့ ကာလ ရှည်ကြာရှိနေခဲ့တဲ့ အများအကျိုးငှာ တရားစွဲဆိုခွင့်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ   ဥပဒေသဘောတရား (actio popularis) နဲ့ ကိုက်ညီဖို့ခက်ခဲစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါမှမဟုတ် နိုင်ငံတကာဥပဒေမှာမရှိခဲ့တဲ့   သဘော တရားလို့ လက်ခံလိုက်တာက ပိုကောင်းစေမှာပါ။ ယခုအမှုကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး  Barcelona Traction အမှုမှာ တရားရုံးက လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို erga omnes partes  တာဝန်ဝတ္တရား များအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့တဲ့အပေါ် တရားသူကြီး  De Castro  ရဲ့ သဘောထားဖော်ပြချက်ကို ပြန်လည်ကိုးကားလိုပါတယ်။
“ထိုအမှုတွင် ဖော်ပြပါရှိသောဆိုခဲ့ပြီးသော  စကားရပ်တွေဟာ နိုင်ငံ တကာဥပဒေအရ အများအကျိုးငှာ   တရားစွဲဆိုခွင့်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေသဘောတရား (actio popularis)ကို အသိအမှတ်ပြုရာရောက် တယ်လို့ မမှတ်ယူသင့်ပါဘူး။ ဥပဒေအဖြစ် လက်ခံထားတဲ့ အထွေထွေ သဘောတရားနဲ့ကိုက်ညီမှု ရှိ မရှိကို   အလေးပေးပြီး အနက်ဖွင့်ဆို သင့်တယ်လို့ ကျွန်ုပ်အနေနဲ့ ယူဆပါတယ်။  အဆိုပါစကားရပ်တွေကို အထောက်အထားပြုပြီးတော့မှ တရားရုံးတော်က အမှုကိုလက်ခံခွင့် ရှိကြောင်း မှတ်ယူမယ်လို့ ကျွန်ုပ်အနေဖြင့် ယုံကြည် နိုင်မည်မဟုတ်ပါ။  ဥပမာ-  နိုင်ငံ A က နိုင်ငံ B သည် ၎င်း၏နိုင်ငံသားများ (သို့မဟုတ်) နိုင်ငံ C ၏ နိုင်ငံသားများနှင့်ပတ်သက်၍  အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မူသဘောတရားများနှင့် စည်းမျဉ်းများကို  မလိုက်နာဟုဆိုကာ နိုင်ငံ B အပေါ် တောင်းဆိုနေတာနဲ့တူနေပါတယ်။”
အမှန်တကယ်တော့ Barcelona Traction အမှုစီရင်ချက်၊ အပိုဒ် ၉၁ ကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် ဖော်ပြပါတောင်းဆိုချက်ကို တရားရုံးတော် အနေဖြင့် လက်ခံခွင့်မရှိကြောင်း အထင်အရှားတွေ့ခဲ့ပါတယ်။
“တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာအရကြည့်မည်ဆိုလျှင် လူ့အခွင့်အရေး ဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ်များသည် နိုင်ငံများက ထိခိုက်နစ်နာသူဟာ ၎င်းတို့ရဲ့ နိုင်ငံသားဖြစ်ခြင်းမဖြစ်ခြင်းကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားစရာ မလိုဘဲ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံရသူများကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက် ရန် လုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးထားခြင်းမရှိ” ဟု စီရင်ချက်မှာ ဖော်ပြပါရှိပါတယ်။ 
တစ်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးသဘောတူစာချုပ်များက စာချုပ် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကို မိမိတို့ရဲ့နိုင်ငံသားမဟုတ်သူများအပေါ် ကာကွယ် စောင့်ရှောက်ရန်ခွင့်ပြုမထားဘူးဆိုလျှင် Genocide Convention အတွက်လည်း အလားတူ ယူဆရမှာဖြစ်ပါတယ်။
၅၃။    တတိယအချက်အနေနဲ့     erga omnes partes တာဝန်ဝတ္တရား များကို ချိုးဖောက်မှုအတွက် တာဝန်ရှိမှုတောင်းဆိုခြင်းကိစ္စသည် နိုင်ငံရဲ့တာဝန်ရှိမှု( State Responsibility) ဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်အပိုဒ် ၄၃ မှ ၄၅ ပါ အထွေထွေစည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်များ၊ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံသားဆိုင်ရာတောင်းဆိုပိုင်ခွင့်၏ စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်များမှ ကင်းလွတ်ခွင့်ရှိကြောင်း ကောက်ချက်ချစရာ ညွှန်းကိန်းတစ်စုံတစ်ရာ မရှိပါ။ ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့် ပြဋ္ဌာန်းချက်အပိုဒ် ၄၄(က) တွင် “နိုင်ငံသားဆိုင်ရာ တောင်းဆိုပိုင်ခွင့် ၏စည်းမျဉ်းအရ တောင်းဆိုခြင်း မဟုတ်လျှင်  နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ တာဝန်ရှိမှုကို ကိုးကားတောင်းဆိုခွင့် မရှိ” ဟု စောဒကတက်စရာမလိုအောင် ပြဋ္ဌာန်းထားပြီး   ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်  Belgium v. Senegal အမှုမှာ တရားရုံးက နိုင်ငံသားဆိုင်ရာ တောင်းဆိုပိုင်ခွင့်သဘောတရားကို ကိုးကားရန်လိုအပ်ခြင်း မရှိဟု ဆိုခြင်းသည် ယခုအမှုနှင့် သက်ဆိုင်ခြင်းမရှိဟု ဆိုနိုင်မည် မဟုတ် ပါ။
နိဂုံးချုပ်ဆန်းစစ်တင်ပြချက်များ
ဥက္ကဋ္ဌကြီးနှင့် ဂုဏ်သရေရှိ တရားသူကြီးမင်းများ ခင်ဗျာ၊
၅၄။    အထွေထွေလေ့လာဆန်းစစ်တင်ပြချက်အချို့ဖြင့် ကျွန်တော့်ကို နိဂုံးချုပ်ခွင့်ပြုပါ။
၅၅။    ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံသည် နိုင်ငံတကာဥပဒေကြောင်းအရ အရေးယူ မှုတွေမှာ တရားစွဲဆိုတောင်းဆိုမှုပြုခွင့်ဆိုင်ရာ ဥပဒေရေးရာလိုအပ် ချက်အနေနဲ့ Genocide Convention ရဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက် ထားမှုဆိုင်ရာ ကြီးမြတ်တဲ့ရည်ရွယ်ချက်ကို  ကိုးကားချင်ပုံမရဘူး ဆိုတဲ့အချက်အပေါ် ခုခံလျှောက်လဲဖို့    ကောင်းကောင်းကြိုးစား နေနိုင်ပါတယ်။ တရားရုံးတော်အနေနဲ့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံရဲ့ တရားစွဲဆို တောင်းဆိုခွင့်ကို ငြင်းဆန်ခြင်းဟာ ဆယ်စုနှစ်များတိုင်  ခေါင်းမဖော် နိုင်စရာ သိက္ခာကျစရာလုပ်ရပ်အဖြစ် ကျန်ရစ်လိမ့်မယ်လို့ ဂမ်ဘီယာ နိုင်ငံက ခြိမ်းခြောက်ကောင်း ခြိမ်းခြောက်လာနိုင်ပါတယ်။ သို့သော် ငြားလည်း တရားရုံးက ညွှန်းဆိုထားသည့်အတိုင်း  “လက်ရှိအခြေ အနေတွင် အချို့သောစွပ်စွဲချက်များသည် တည်ရှိမှုမရှိကြောင်း တွေ့ရှိ ရပါက အကျိုးဆက်ကို လက်ခံရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုအကျိုးဆက်များ ကို ရှောင်လွှဲရန် တရားရုံးသည်  ယင်းအခွင့်အရေးတည်ရှိသည်ဟု မယူဆနိုင်ပါ။ တရားရုံးအနေဖြင့် ဥပဒေပိုင်းဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းတာဝန် များနှင့်ပတ်သက်၍သာ  ဆက်စပ်လုပ်ဆောင်ရမှာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေး ရည်ရွယ်ချက်များအတွက်  ဆောင်ရွက်ချက်များဟာ    တရားရုံး ကိုယ်တိုင်က  မည်သို့ပင်ဆန္ဒရှိစေကာမူ တရားရုံး၏  လုပ်ပိုင်ခွင့် ပြင်ပမှာရှိနေပါတယ်။”
၅၆။    အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေတွင် နောက်ဆုံးနည်းလမ်းအနေဖြင့် ဥပဒေကြောင်းအရ တရားစွဲဆိုဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းမရှိသည့် တာဝန် များသည် ခြွင်းချက်ဆိုသည်ထက် စည်းမျဉ်းများအဖြစ်သာ   အမြဲ ရှိနေပါတယ်။ ဤကိစ္စရပ်များသည် ယနေ့ကာလထက်စာလျှင် ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် ပိုမိုပေါ်ပေါက်ခဲ့သည့်ကိစ္စဖြစ်ပါတယ်။
၅၇။    တရားစွဲဆိုဆောင်ရွက်နိုင်ခွင့်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံ ၏ တောင်းဆိုချက်ကို လက်ခံခြင်းသည် ယခုအမှုနှင့်   Genocide Convention တို့အပြင် အခြားနယ်ပယ်များကိုလည်း ဂယက်ရိုက်ခတ် လိမ့်မည်ဖြစ်ပါတယ်။ လူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်မှုကို တားဆီးရန်နှင့် အပြစ်ပေးရန် တာဝန်အပြင် ဥပမာအားဖြင့် တရားရုံးက  လူမျိုးရေး ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းကို တားဆီးကာကွယ်ခြင်း၊ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်၊ ကျူးကျော်ရန်လိုသည့် အပြုအမူများကို တားဆီးခြင်းတို့ကို အားလုံး နှင့် သက်ဆိုင်သည့်တာဝန်များအဖြစ် သတ်မှတ်ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ အကယ်၍ ယခုသတ်မှတ်ချက်သည် တရားစွဲဆိုဆောင်ရွက်နိုင်ခွင့်ကို အလိုအလျောက်ဖြစ်စေပါက နိုင်ငံတိုင်းကဖြစ်စေ၊ သက်ဆိုင်ရာစာချုပ်ဝင်နိုင်ငံတိုင်းကဖြစ်စေ ယင်း၏ နိုင်ငံသားကို တိုက်ရိုက်သော် လည်းကောင်း   ယင်း၏ နိုင်ငံသားမှတစ်ဆင့်သော်  လည်းကောင်း အခွင့်အရေးတစ်ရပ်ရပ် ထိခိုက်မှုမရှိစေကာမူ အဆိုပါအခွင့်အရေး များကို  ချိုးဖောက်မှုအတွက် တရားရုံးတွင် တရားစွဲဆိုခွင့် ရှိလာ နိုင်မည်ဖြစ်ပါတယ်။   ဒီအခြေအနေသည်   ထိန်းမနိုင်သိမ်းမနိုင်ဘဲ အတောမသတ်နိုင်သည့် အငြင်းပွားမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။
၅၈။    အဆိုပါအကြောင်းကြောင့် နိုင်ငံတကာတာဝန်ရှိမှုဆိုသော အကြောင်းအရာနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် တရားဝင်မှုဆိုင်ရာ ပြဿနာများ လည်း   ပေါ်ပေါက်လာနိုင်ပါတယ်။   ဥပမာအားဖြင့်  ဂမ်ဘီယာ၏ တင်ပြချက်များတွင် ပါဝင်သောအချက်မှာ ယခုစွပ်စွဲတင်ပြထားသည့် လူမျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်ခံရသူများ၏ အကျိုးခံစားခွင့်တွင် နစ်နာကြေးများ ပေးလျော်ရမည့် တာဝန်ကို မြန်မာနိုင်ငံက ဆောင် ရွက်ပေးရမည်ဟု တရားရုံးက ကြေညာပေးရန် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက တောင်းဆိုထားပါတယ်။ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက ဆက်လက်တင်ပြထား သည်မှာ -
“လျော်ကြေးပမာဏနှင့် အခြားသော   နစ်နာမှုကုစားခြင်းများ  နှင့်စပ်လျဉ်း၍အမှုသည်များအကြား  သဘောတူညီမှု   မရရှိပါက .......................  တရားရုံးအနေဖြင့်  တရားစွဲဆိုမှု၏ နောက်ဆက်တွဲ ကြားနာမှုများတွင် အဆိုပါကိစ္စကို  ဆုံးဖြတ်လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။”
၅၉။    ဤနေရာတွင်    မေးခွန်းထုတ်စရာရှိသည်မှာ     ဂမ်ဘီယာ နိုင်ငံသားများမဟုတ်သော    စွပ်စွဲဖော်ပြထားသည့်   နစ်နာသူများ ကိုယ်စား   လျော်ကြေးပမာဏကို   ညှိနှိုင်းရန်အတွက်   ဂမ်ဘီယာ နိုင်ငံတွင် မည်သည့်အခွင့်အာဏာရှိပါလဲဆိုသည့်အချက် ဖြစ်ပါတယ်။ ဆက်လက်၍ မေးခွန်းထုတ်စရာရှိသည်မှာ Genocide Convention ၏   အခြားအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများက   ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံ တောင်းဆိုသည့် လျော်ကြေးပမာဏအပေါ်  ကျေနပ်မှုမရှိခဲ့လျှင်  အဆိုပါနိုင်ငံများက တရားရုံးတွင် အလားတူ ကိုယ်တိုင်တရားစွဲဆိုခွင့်ရှိနေသည့်အ‌ပေါ် မည်သို့တားမြစ်မည်နည်း ဆိုသည့်အချက်ဖြစ်ပါတယ်။
၆၀။    စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံက အခြားစာချုပ်ဝင် နိုင်ငံများအပေါ်  တာဝန်ရှိမှုဟူသည့် သဘောတရားနှင့် တရားရုံးတွင် တရားစွဲဆိုဆောင် ရွက်နိုင်ခွင့်တို့၏ ဆက်နွှယ်မှုသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေတွင် အများဆိုင်ရာ အကျိုးစီးပွားအတွက် အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးက ဝင်ရောက် ဆောင်ရွက်ခြင်း   (actio popularis)  ဟူသည့်  သဘောတရားကို တစ်ဖက်လှည့်ဖြင့် ဖော်ပြရာရောက်နေလိမ့်မည်ဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါ အကြောင်းအရာသည် သီးခြားစီဖြစ်သော ဥပဒေမူ သဘောတရား နှစ်ရပ်မှ   ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက  ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှုမရှိဘဲ ကောက်ယူ တင်ပြခြင်းအပေါ် အခြေခံ၍ ရမည်မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံများ၏ သဘော တူညီချက်အပေါ်တွင်   အခြေခံရမည်ဖြစ်သည့်အပြင်    Genocide Convention   တွင်  ပါရှိသည့်  ဖော်ပြချက်ကိုလည်း   ကြည့်ရမည် ဖြစ်ပါတယ်။
၆၁။    အထက်ပါအကြောင်းများကြောင့် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံသည် ယခု အမှုတွင်    တရားစွဲဆို    ဆောင်ရွက်ခွင့်မရှိပါကြောင်းနှင့်   ယင်း၏ လျှောက်ထားမှုကို   လက်ခံခွင့်ပြုခြင်းမပြုဘဲ     ပလပ်သင့်ပါကြောင်း တင်ပြအပ်ပါတယ်။
၆၂။    စိတ်ပါဝင်စားစွာ  နားထောင်ပေးသည့်အတွက်  ကျေးဇူးတင် ရှိပါတယ်။
၆၃။    ဥက္ကဋ္ဌခင်ဗျာ၊ ယခု တရားရုံးတော်အနေနဲ့ ခေတ္တနားဖို့ သင့်မြတ် တဲ့အချိန်ဖြစ်ပါတယ်။ သို့မဟုတ် ဆက်လက်ကြားနာမည်ဆိုပါက မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကနဦးကန့်ကွက်လွှာ တတိယအချက်ကို တင်ပြပေးဖို့ မြန်မာနိုင်ငံ၏ရှေ့နေ Professor Mr ROBERT KOLB ကို လျှောက်လဲ ခွင့်ပြုပါရန် မေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါတယ်။