၁။    မြန်မာနိုင်ငံ    အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေး  ကော်မရှင်အနေဖြင့် အဓိကလုပ်ငန်းတာဝန်များဖြစ်သော    လူ့အခွင့်အရေးမြှင့်တင်ရေးနှင့် ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခြင်းလုပ်ငန်းများကို ကော်မရှင်ဥပဒေအခန်း (၅) ကော်မရှင်၏တာဝန်နှင့်     လုပ်ပိုင်ခွင့်များအရ   ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါ သည်။
၂။    ကော်မရှင်သည်    မြန်မာနိုင်ငံ     အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၂၊  ပုဒ်မခွဲ (ဂ) အရ တိုင်တန်းချက်  သို့မဟုတ် စွပ်စွဲချက်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ စိစစ်ပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်းကို  လည်းကောင်း၊ ပုဒ်မခွဲ (ဃ) အရ တိုင်တန်းချက်၊  စွပ်စွဲချက်နှင့် သတင်းအရ လူ့အခွင့် အရေး ဖောက်ဖျက်မှုဖြစ်ပွားကြောင်း  သိရှိရသည့်နေရာသို့ သွားရောက် စစ်ဆေးခြင်းကိုလည်းကောင်း၊   ပုဒ်မခွဲ(င)  အရ  အကျဉ်းထောင်၊ အကျဉ်းစခန်း၊ အချုပ်ခန်းများနှင့်  ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးစခန်း များကို  သွားရောက်ကြည့်ရှုစစ်ဆေးခြင်းကိုလည်းကောင်း  တာဝန်နှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်အရ  လျာထားချက်များရေးဆွဲ၍  ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါ သည်။
၃။    ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း   မြန်မာနိုင်ငံ   အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်သို့ ပေးပို့လာသည့် တိုင်တန်းချက် ၂၂၉ စောင် လက်ခံရရှိခဲ့ ရာ အဆိုပါ တိုင်တန်းချက်များကို  စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့မှ  အစည်း အဝေး ၃၂  ကြိမ် ကျင်းပ၍ စိစစ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရဌာန၊ အဖွဲ့အစည်းများသို့   စိစစ်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်    အကြောင်းကြားခြင်း ၃၉ မှု၊ တိုင်တန်းသူထံ အကြံပြုပြန်ကြားခြင်း ၄၇ မှု၊  မှတ်တမ်းထား ရှိခြင်း ၁၄၃ မှုတို့ ဖြစ်ပါသည်။
၄။    မှတ်တမ်းထားရှိသည့်    တိုင်တန်းချက်   ၁၄၃    စောင်သည် ကော်မရှင်  ဥပဒေအရ  တရားရုံးတစ်ခုခု၏   ရှေ့မှောက်၌   စစ်ဆေး ကြားနာဆဲ  အမှုများ၊  တရားရုံးတစ်ခုခု၏  စီရင်ဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ် အယူခံမှု သို့မဟုတ် ပြင်ဆင်မှုဝင်ရောက်ဆဲအမှုများ၊  တရားရုံးတစ်ခုခု က အပြီးသတ် စီရင်ဆုံးဖြတ်ပြီးသောအမှုများ၊  တိုင်တန်းချက်အင်္ဂါရပ် နှင့်  မညီညွတ်သောအမှုများနှင့် ကော်မရှင်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ပြီးသော တိုင်တန်းချက်များဖြစ်သဖြင့် ဆက်လက်အရေးယူ ဆောင်ရွက်ရန်   မလိုအပ်သော  တိုင်တန်းချက်များ ဖြစ်သောကြောင့် မှတ်တမ်းအနေဖြင့် စနစ်တကျ ထိန်းသိမ်းထားရှိပါသည်။
၅။    တိုင်တန်းချက်များနှင့် စပ်လျဉ်း၍   လိုအပ်သလို စိစစ်ဆောင်ရွက် ပေးနိုင်ရေး  သက်ဆိုင်ရာ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာနများ၊ ပြည်ထောင်စု အဆင့်အဖွဲ့အစည်းများ၊  နေပြည်တော်ကောင်စီ၊  တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့များသို့ ပေးပို့ခဲ့ရာ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ် တို့အပါအဝင်   ပြန်ကြားချက်  ၁၂၁  စောင်ကို    လက်ခံရရှိခဲ့သဖြင့် တိုင်တန်းသူ   ကာယကံရှင်များထံသို့   ကော်မရှင်မှ   ပေးပို့ပြန်ကြားပေးခဲ့ ပါသည်။
၆။    မြန်မာနိုင်ငံ         အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်သည် ကော်မရှင်ဥပဒေပုဒ်မ ၄၃ အရ အကျဉ်းကျနေသူများ၊  အချုပ်အနှောင် ခံနေရသူများ သို့မဟုတ် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ထားခြင်းခံရသူများ ကို   လူ့အခွင့်အရေးနှင့်သက်ဆိုင်သည့်  အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်း ချက်များ၊  ပြည်တွင်းဥပဒေများနှင့်အညီ  လူသားချင်းစာနာထောက် ထားမှုဖြင့်  စောင့်ရှောက်ထားခြင်း ရှိ မရှိတို့ကို ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားသော ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကာကွယ်ရေး ညွှန်ကြားချက် များနှင့်အညီ စဉ်ဆက်မပြတ်  သွားရောက်ကြည့်ရှုစစ်ဆေးလျက်ရှိပါသည်။
၇။    ကြည့်ရှုစစ်ဆေးမှုအနေဖြင့်  ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း အကျဉ်းထောင် ၁၈ ခု၊ အချုပ်ထောင် ၄ ခု၊   အကျဉ်းစခန်း ၁၇ ခု၊  ရဲစခန်းအချုပ်ခန်း ၂၅ ခု၊   တရားရုံးအချုပ်ခန်း  ၃ ခု၊   လူငယ်သင်တန်းကျောင်း   ၅ ခု၊ ကလေးပြုစုရေးဂေဟာ  ၁ ခု၊   ဘိုးဘွားရိပ်သာ  ၁ ခုနှင့်  မသန်စွမ်း လူငယ်သင်တန်းကျောင်း   ၅  ခုတို့ကို  ကြည့်ရှုစစ်ဆေးနိုင်ခဲ့ပါသည်။ 
၈။    ကော်မရှင်သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း  အကျဉ်းထောင်၊ အချုပ် ထောင်၊   အကျဉ်းစခန်းနှင့်   ရဲစခန်းအချုပ်ခန်းတို့ရှိ   အကျဉ်းသား၊ အချုပ်သားတို့ကို  တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး   မြန်မာနိုင်ငံ   အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်ဥပဒေဆိုင်ရာ     လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ    အပိုဒ်  ၄၁  ပါ “ ကုလသမဂ္ဂက  ပြဋ္ဌာန်းထားသည့်  အကျဉ်းသားများအပေါ် ပြုမူ ဆက်ဆံမှုနှင့်စပ်လျဉ်းသော  အနိမ့်ဆုံးစံနှုန်းများနှင့်   ညီ    မညီ”၊ အကျဉ်းသား၊ အချုပ်သား အိပ်ဆောင်များ၊ အကျဉ်းသား၊ အချုပ်သား တစ်ဦးချင်းအတွက် ရရှိသင့်သည့် အသုံးအဆောင်များရရှိမှု အခြေအနေ၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု၊ သောက်သုံးရေ ရရှိမှုအခြေအနေ စသည် တို့ကို မေးမြန်းကြည့်ရှုစစ်ဆေးခဲ့ပါသည်။
၉။    ထို့ပြင် အကျဉ်းသား၊ အချုပ်သားများကို ယင်းတို့၏ အိပ်ဆောင် များတွင် လိုက်လံတွေ့ဆုံကာ  စားဝတ်နေရေးအခြေအနေ၊ ညှဉ်းပန်း နှိပ်စက်ခံရမှု  ရှိ မရှိ၊ ထောင်ဝင်စာ ပစ္စည်းများ ပြည့်စုံစွာ ရရှိခြင်း ရှိ မရှိ၊   ရသင့်  ရထိုက်သော အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများ ရရှိခြင်း ရှိ မရှိ တို့ကို  မေးမြန်းမှတ်တမ်းတင်ခြင်း၊ တစ်ဦးချင်း  တွေ့ဆုံတင်ပြလိုသော အကျဉ်းသား၊   အချုပ်သား  စုစုပေါင်း  (၂၃၉)  ဦးတို့ကို  ကြည့်ရှု စစ်ဆေးရေးအဖွဲ့မှ    မေးမြန်းမှတ်တမ်းတင်ခြင်းများကို    ဆောင်ရွက် ခဲ့ပါသည်။
၁၀။    မြန်မာနိုင်ငံ     အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်အနေဖြင့် တိုင်ကြားစာများအပေါ်   စိစစ်ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့်   အကျဉ်းထောင်၊ အကျဉ်းစခန်း၊ အချုပ်ခန်းနှင့် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးစခန်းများ ကို   ကြည့်ရှုစစ်ဆေးခြင်းများ  ဆောင်ရွက်ရာတွင်   လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများကို  အလေးထားစိစစ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ထိုသို့  ဆောင်ရွက်ရာတွင် တိုင်ကြားသူများကို လက်တုံ့ပြန်မှု မခံရစေ ရေးအတွက် သေချာစေမည့် ဆောင်ရွက်ချက်များကို ကော်မရှင်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၃၈ နှင့် ပြန်ကြားပေးနိုင်ရေး ပေးပို့ အကြောင်းကြားလျက်ရှိပါသည်။
၁၁။    နိုင်ငံသားတစ်ဦးသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ နိုင်ငံသားများ၏ မူလအခွင့်အရေးကို   ဖောက်ဖျက်ခံရခြင်း၊    ကမ္ဘာ့လူ့အခွင့်အရေး ကြေညာစာတမ်းပါအခွင့်အရေးများ ဖောက်ဖျက်ခံရခြင်း၊ နိုင်ငံတော်က ပါဝင်ချုပ်ဆိုထားသည့်  နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ သဘောတူ စာချုပ်များတွင်   ပါရှိသည့်  လူ့အခွင့်အရေးများကို ဖောက်ဖျက်ခြင်း ခံရပါက   ကိုယ်တိုင်အတွက်သော်လည်းကောင်း၊   အခြားသူတစ်ဦး အတွက်  သော်လည်းကောင်း၊    လူတစ်စုကို     ကိုယ်စားပြု၍   သော် လည်းကောင်း   ဥက္ကဋ္ဌ၊    မြန်မာနိုင်ငံ   အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်၊ အမှတ် (၂၇)၊ (၆) မိုင်ခွဲ၊ ပြည်လမ်း၊ လှိုင်မြို့နယ်၊ ရန်ကုန်မြို့ သို့ လိပ်မူ၍  မှတ်ပုံတင်စာဖြင့်ဖြစ်စေ၊ ကော်မရှင်ရုံးသို့ လူကိုယ်တိုင် ဖြစ်စေ  ဖက်စ် -၀၁- ၆၅၄၆၇၈ နှင့် ကော်မရှင် website ဖြစ်သော  https://mnhrc.org.mm တို့မှတစ်ဆင့်ဖြစ်စေ တိုင်ကြားနိုင်ပါသည်။
၁၂။    တိုင်တန်းချက်များကို  စိစစ်ပြီး သက်ဆိုင်ရာအစိုးရဌာန၊ အဖွဲ့ အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့မှုများကြောင့် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံရမှုများနှင့်   နစ်နာမှုများကို   ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်ပေး နိုင်ခဲ့သဖြင့်   လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံရမှုများအပါအဝင်   သက်ကြီး ရွယ်အို၊   ကလေးသူငယ်၊   မသန်စွမ်းသူနှင့်  အမျိုးသမီးအခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခြင်းများ  ခံစားကြုံတွေ့ရပါက   ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ရေး ကော်မရှင်သို့  ကိုယ်တိုင်ဖြစ်စေ၊ တာဝန်သိသူတစ်ဦးဦးတို့မှ ကိုယ်စား ပြု၍ဖြစ်စေ   တိုင်တန်းနိုင်ပါကြောင်းနှင့်   တိုင်တန်းချက်ပေးပို့ရာတွင် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်မိတ္တူကို   မဖြစ်မနေ   ပူးတွဲပေးပါရန်လည်း အသိပေးအပ်ပါသည်။ 
မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်
ရက်စွဲ၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ‌ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်