ရဲရင့်နဒီ (စာပေဗိမာန်)
 

 

ယမန်နေ့မှအဆက်

ထိုစာပေအရေးအသား စာတမ်း၏ နောက်ဆက်တွဲ စာတမ်းနှစ်စောင်ကို ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ၁၉၆၉ ခုနှစ်တို့တွင် ဆရာ ကြီးက    ဆက်လက်တင်သွင်းခဲ့သည်။ စကားပြောသလို ရေးသားသင့်ကြောင်း စာပေပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးမင်း လတ် (ခေါ်) မင်းလတ်ရဲခေါင်၏ အယူ အဆကို   မန္တလေးမြို့မှ  လူထုဦးလှ၊ ဒေါက်တာ သန်းထွန်း၊ ပါမောက္ခ ဦးကျော် ရင်နှင့်   မောင်သာနိုးတို့က  လက်တွေ့ အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ကြသည်ဟု သိရ သည်။ 

 

စကားပြောသလို   ရေးခြင်းသည် လူထုနှင့် စာပေအကြား ပို၍နီးကပ်လာ ပြီး ဖတ်ရလွယ်ကူသည်၊ သဘောပေါက် နားလည်လွယ်သည်။     ထို့ကြောင့် ဆရာကြီးရေးသားသည့် ဆောင်းပါးများ၊ စာအုပ်များ  အားလုံးသည်   စကားပြေ၊ စကားပြောဟန်ရေးနည်းများသာ  ဖြစ် သည်ကို   တွေ့ရသည်။   မြန်မာစာပေ လောကတွင် လမ်းသစ်ဖောက်ခဲ့သူပင် ဖြစ်သည်။

 

မြန်မာကဗျာကို ကမ္ဘာသိအောင် 
ဖော်ထုတ်ခဲ့သူ 

ဆရာကြီးသည်    ဆရာ  တင်မိုး၊ အောင်ချိမ့်၊ ဒဂုန်တာရာ၊ ကြည်အောင်၊ အောင်ဘညို၊ သုခမိန်လှိုင်၊ မောင်စွမ်း ရည်၊ မောင်ချောနွယ်၊  မောင်ပြည့်မင်း၊ လူဆန်း၊  မင်းဆွေနှစ်၊   မိုဃ်းဇော်၊             ဇော်(ပျဉ်းမနား) စသည့် ကဗျာဆရာကြီး များ၏ ကဗျာများကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာသို့ ပြန်ဆိုရာ    နိုင်ငံခြားသားများအတွက် မှီငြမ်းပြုစရာများပင်    ဖြစ်နေသည်။ ဂျာမန်၊ ဩစတြေးလျ၊ အိန္ဒိယ၊ အင်္ဂလန်၊ ကိုရီးယား စသည့်နိုင်ငံများက ဆရာကြီး ဘာသာပြန်ထားသည့် မြန်မာကဗျာများ ကို ယူသုံးပါရစေဟု အတောင်းခံရသည် အထိ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်   မြန်မာ ကဗျာသည်       ကမ္ဘာ့အဆင့်မီသည် ဆိုသည်ကို   ထုတ်ကြွားနိုင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ 

 

ကဗျာဘာသာပြန် အလုပ်စခန်း စာအုပ်

ဆရာသည်    ဆရာကြီး  ဇော်ဂျီ၊ မင်းသုဝဏ်၊ ဒဂုန်တာရာ အစရှိသူတို့၏ ဂန္ထဝင်ကဗျာများကိုလည်း ဘာသာပြန် လေ့ရှိရာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လက ထုတ်ဝေ ခဲ့သည့် “ကဗျာဘာသာပြန် အလုပ်စခန်း” စာအုပ်မှာ မြန်မာကဗျာကို အင်္ဂလိပ်လို ဘာသာပြန်လိုသူများအတွက် လက်တွေ့ လေ့ကျင့်ပြထားသည့် စာအုပ်ဖြစ်သည်။ ကဗျာကို ဘာသာပြန်ဆိုရာတွင် သိထား၊ တတ်ထား၊   ရှောင်ရှားရမည်များကို အသေးစိတ် ရှင်းလင်းပြထားသည်။ ထို စာအုပ်ထဲမှ ရှေးရိုးစဉ်လာ  လူထုကဗျာ တစ်ပုဒ်ကို ဆရာကြီးက ဘာသာပြန်ဆို ထားပုံမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်-

အချစ်နှင့် အမုန်း
ချစ်တယ် ကြိုက်တယ်
ဆိုပေတယ်လို့
သေအောင်ပင် ဆုတောင်း
ကြောင်းဆုံမှ ပေါင်း။
မုန်းတယ် မုန်းတယ်
ဆိုပေတယ်လို့
သေအောင်ပင် ကျိန်ဆဲ
ကြောင်းဆုံမှ ကွဲ။

    (ရှေးရိုးစဉ်လာ)

Love and Hate
I love you, I care for you,
however we say
and pray till we die,
Only when we are destined to
be so
shall we be united in wedlock.
I hate you, I do hate you,
however we say
and curse till we die,
only when we are fated so
shall we be separated.
               ( Traditional)

ထင်းရှူးပင်ရိပ် စာအုပ်

နိုင်ငံရပ်ခြားကဗျာများကို  စုပေါင်း ဘာသာပြန်ဆိုထားသည့် “ထင်းရှူးပင် ရိပ်”   စာအုပ်သည်   မြန်မာနိုင်ငံတွင် မပေါ်ဖူးသေးသည့် ကျမ်းကြီးကျမ်းခိုင် စာအုပ်လည်းဖြစ်၊ အရောင်းရ တွင်ကျယ် သည့် စာအုပ်လည်း ဖြစ်ခဲ့သည်။   အင်္ဂ လိပ်၊ ပြင်သစ်၊  ဂျာမန်၊ စပိန်၊ အီတလီ စသည့်နိုင်ငံများမှ ကဗျာဆရာကြီးများ၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိများ၊   သူတို့၏   ထင်ရှား ကျော်ကြားသည့် ကဗျာများနှင့် ကဗျာ အပေါ် ဖွဲ့ဆိုခံစားမှုများအကြောင်းကို ဖွင့်ဆိုရှင်းပြ  ရေးသားထားသည်။ ကဗျာ ချစ်သူများအတွက် အဖိုးထိုက်တန်သည့် ရတနာပင် ဖြစ်သည်။

 

ထင်းရှူးပင်ရိပ်စာအုပ် နှစ် ၅၀ ပြည့် ရွှေရတုအခမ်းအနားကို  ၂၀၁၈  ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၂ ရက်တွင် ဆရာကြီးနေထိုင် သည့် ပင်လုံထိပ်ထားစံအိမ်၌  ကျင်းပခဲ့ ရာ  ဆရာကြီးကို   ချစ်ခင်လေးစားကြ သော   တပည့်များ၊    ကဗျာဆရာများ တက်ရောက်ခဲ့ကြပြီး     ထိုစာအုပ်နှင့် ပတ်သက်သည့် အမှတ်တရစကားများ ပြောကြားခဲ့ကြသည်။   ၁၉၆၈   ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ထွက်ပေါ်ခဲ့သော ခေတ် ပေါ် ကဗျာအပေါ်  ရေးဟန်နှင့်  နည်းနာ ပိုင်းတွင်   အထူးဩဇာကြီးမားခဲ့သည့် ထိုစာအုပ်သည် နှစ်ပေါင်း  ၅၀  ကျော် အတွင်း လေးကြိမ် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

 

ထူးခြားသည့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်

ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပုံနှိပ်ရေး နှင့် ထုတ်ဝေရေးဦးစီးဌာနလက်အောက်ရှိ စာပေဗိမာန်သည်   ဘဝတစ်သက်တာ စာရေးခြင်းနှင့် ပညာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေ သနလုပ်ငန်းများကို        အလေးထား ဆောင်ရွက်ခဲ့၍ အလေးထားထိုက်သော စာပေလက်ရာ အများအပြား ရေးသား ပြုစုသူ စာရေးဆရာ၊  စာပေပညာရှင် တို့ကို  တစ်သက်တာစာပေဆုအဖြစ် နှစ်စဉ် ဆုချီးမြှင့်ပေးလျက်ရှိသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်အတွက်   ဆရာကြီး     သုံးဦးကို ရွေးချယ်ခဲ့ရာ ထိုသုံးဦးထဲတွင်  ဆရာ ကြီးလည်း တစ်ဦးအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ ဆရာ        ဦးကျောက်ဆောက်သာနိုး (မောင်သာနိုး)၊ ဦးသန်းထွန်း (သိန်းသန်း ထွန်း)နှင့် ဦးကျော်ဝင်း (ညိုဝင်း)တို့ဖြစ် သည်။ ဆုငွေမှာ မြန်မာကျပ်ငွေ  သိန်း ၅၀ ဖြစ်ပြီး တစ်သက်တာ စာပေဆုရရှိ သည့်အချိန်တွင် ဆရာကြီး၏ အသက်မှာ ၈၂ နှစ်ရှိပြီ ဖြစ်သည်။

 

ဝမ်းသာပီတိစကား ပြောကြားခြင်းနှင့် စာများများဖတ်ဖို့ တိုက်တွန်းခြင်း

၂၀၁၆ ခုနှစ်အတွက် အမျိုးသားစာပေ ဆု တစ်သက်တာစာပေဆု ရရှိသူများကို ကြေးမုံ သတင်းစာက တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှု များ ပြုလုပ်စဉ် ဆရာကြီး မောင်သာနိုးက တိုင်းပြည်နှင့် လူမျိုး ကြီးပွားရေးအတွက် စာဖတ်ကြရန်      တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ပြောကြားခဲ့သည့်         စကားအချို့ကို ကောက်နုတ်ဖော်ပြရပါလျှင်- 

“….ဒီဆုရတဲ့အတွက် ဝမ်းသာပါ တယ်။ ကိုယ့်ကို တစ်သက်တာ  စာရေး လုပ်ဆောင်ခဲ့တာတွေကို အသိအမှတ်ပြု တယ်ပေါ့။ ဘယ်သူက အသိအမှတ်ပြုပြု၊ လူတစ်ယောက်က ပြုပြု၊ အစိုးရက ပြုပြု ပြုတာပဲလေ။         အသိအမှတ်ပြုတယ် ဆိုတော့   ဝမ်းသာတာပေါ့။   ကိုယ့်ကို စာရေးဆရာ တစ်ယောက်အနေနဲ့ အသိ အမှတ်ပြုပြီး  ဒီဆုပေးတဲ့အတွက် ကျေးဇူး လည်းတင်ပါတယ်။          အထက်တန်း ကျောင်းသားဘဝကတည်းက  စာရေး ဝါသနာပါလို့ ရေးခဲ့တာပါ”

 

“ပြည်သူတွေကို ပြောချင်တဲ့ စကား ကတော့ စာဖတ်ကြပါ။ တိုင်းပြည်နဲ့လူမျိုး ကြီးပွားဖို့ဆိုတာ      စာဖတ်တဲ့အပေါ် မူတည်တာပဲ။    နိုင်ငံတကာမှာဆိုရင် လည်း စာဖတ်ကြတယ်။ စာဖတ်တဲ့လူ ကြီးပွားတာပဲ။ တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ အမေရိ ကန်လူမျိုးတွေက သိပ်စာဖတ်ကြတာပဲ။ စာကြည့်တိုက်မှာ ထိုင်ခုံ ထိုင်စရာမရှိရင် တောင် ကြမ်းပြင်မှာထိုင်ပြီး မိန်းမကြီး တွေ၊  ယောကျ်ားကြီးတွေ  စာဖတ်နေ ကြတာပဲ။  တအား  စာဖတ်ကြတယ်။ လူမျိုး ကြီးပွားတာ စာဖတ်လို့ဆိုတာကို စာတွေ့မဟုတ်ဘဲ လက်တွေ့  တွေ့ခဲ့ရ တယ်။  အဲဒီတိုင်းပြည်   ကြီးပွားတာပဲ။ အမြဲတမ်းလည်း     ကျွန်တော့်အနေနဲ့  စာဖတ်ကြဖို့     တိုက်တွန်းပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ တိုင်းပြည်က လူတွေလည်း စာဖတ်ကြပါ။   ဖတ်တဲ့လူတွေလည်း ရှိကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စာဖတ်အားက နည်းသေးတယ်။  သူများတိုင်းပြည်နဲ့ ယှဉ်ရင်   နည်းသေးတယ်။  စာသမား ပေသမားလောက်ပဲဖတ်တာ   တွေ့ရ တယ်။ လူတန်းစားပေါင်းစုံ  စာဖတ်ဖို့ လိုတယ်။ ဈေးသည်၊ ဆိုက်ကားသမား၊ တက္ကစီသမားကအစ အားလုံး စာဖတ်ကြ ဖို့ လိုတယ်။ စာများများဖတ်မှ တိုင်းပြည် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်          ကြီးပွားနိုင်မှာပါ။ ဒါကြောင့်  လူတိုင်း  ကြုံရင်ကြုံသလို စာများများဖတ်ကြဖို့ တိုက်တွန်းချင်ပါ တယ်…”ဟုပြောကြားထားရာ ဆရာကြီး ၏ တိုင်းပြည်နှင့်  လူမျိုးအပေါ်ထားရှိ သော စေတနာမှာ အထင်အရှားပေါ်လွင် နေပေသည်။

 

ပြည်ထောင်စုသမ္မတ   မြန်မာနိုင်ငံ တော်၏ အမျိုးသားစာပေ တစ်သက်တာ ဆုရ စာပေပညာရှင်များထဲတွင် ထင်ရှား သော  စာပေပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဆရာကြီး မောင်သာနိုး၏  စာပေစွမ်း ပကား ကြီးမားပုံကို လေးစားအားကျရ ပါသည်။  ဆရာကြီး၏  စာပေအပေါ် ထားရှိသည့် စေတနာ၊ ဘာသာစကားလုံး တစ်လုံးချင်းအပေါ်    အလေးထားမှု၊ အတိအကျ       ဖွဲ့ဆိုရှင်းလင်းပြမှုများ၊ လူငယ်များအပေါ် ဆရာကြီး၏အမြင် သဘောထားများ၊ စေတနာတရားများကို ဖော်ပြ၍ပင် မကုန်နိုင်ပါ။ ဆရာကြီး၏ စာအုပ်စာစောင်များကို ဖတ်ဖူးသူတိုင်း လည်း သိရှိကြပြီး ဖြစ်ပါလိမ့်မည်။ 

 

မဟာစည်ဆရာတော်ကြီး၏ နိုင်ငံ ခြား         သာသနာပြု       တရားများနှင့် ဝိပဿနာတရားတော်    အကျဉ်းချုပ် ကျမ်းကို အင်္ဂလိပ်လို  ဘာသာပြန်ဆိုသူ၊ ဓမ္မစကြာကို မြန်မာလိုပြန်ပြီး ဓမ္မဒါန ပြုခဲ့သူ၊ စာပေပညာဖြင့် နိုင်ငံ၏ငြိမ်းချမ်း ရေးကို         ပံ့ပိုးပေးချင်သူ          ဆရာကြီး မောင်သာနိုးသည် ယခုအခါ  အခန်း အမှတ် (၈၀၁)၊ ပင်လုံထိပ်ထားစံအိမ်၊ ဦးဝိစာရလမ်း၊      ကမာရွတ်မြို့နယ်၊ ရန်ကုန်မြို့တွင် ဇနီးဖြစ်သူ ဒေါ်ခင်လေး နွယ်နှင့်အတူ နေထိုင်လျက်ရှိပါသည်။ ပညာပြည့်ဝသည့်   ကမ္ဘာသိဆရာကြီး မောင်သာနိုးအကြောင်းကို ဆောင်းပါး ရေးသားခွင့်ရသည့်အတွက် ဝမ်းသာ ဂုဏ်ယူမိရင်း         စာပေကောင်းကျိုး စဉ်သယ်ပိုးသည့် ဆရာကြီး မောင်သာနိုး သက်ရှည်ကျန်းမာ စိတ်ချမ်းသာစွာ နိုင်ငံ့ အကျိုး၊ စာပေအကျိုးကို   ဆက်လက် သယ်ပိုးနိုင်ပါကြောင်း     ဆုမွန်ကောင်း တောင်းအပ်ပါသည်။   ။